వేమన పద్యములు (సి.పి.బ్రౌన్)/మూడవ ఆశ్వాసము
వేమన పద్యములు.
మూడవ ఆశ్వాసము.
కలియుగమునను'న్న కాపు కులానకు
వేమన దన' కీర్తి విక్రయించె ;
ను'న్న ధర్మమె' ల్లను' ర్విలో నరులకు,
కోరుఁబెట్టె, పరముఁగోరి, వేమ. 1
చెవినిని' లు గట్టి చెప్పెను వేమన,
బట్టబయలనుండు బ్రహ్మమ' నుచు
బుద్ధి గలిగి యందుఁబొంది సుఖించుడీ. *[1] వి. 2
BOOK III.
1. In this iron age †[2] has Vemana by his celebrity rendered the farmer-tribe honourable ; striving to attain to the Supreme Good, he has dealt forth to all men. every truth he knew.
2. Incessantly ‡[3] did Vemana speak in our ears, saying, "Evident and manifest is the deity; be wise, attain it, and be for ever happy!" పొంకముగను మనసు పోనీక సర్వేశు
వంక - నిల్పు వాడు, వంశ వరుడు,
వంక నిల్పకు' న్న వచ్చునా పదవులు? వి. 3
ఉండి యుండి జ్ఞాని యుగములు చని పోవ
ప్రాణ హాని లేదు ప్రళయమునను
ప్రాణ - హాని యైన పరమా'త్ము గలసునో? వి. 4
గురువు తాన యినను, హరుని దా జూపును,
బ్రహ్మ - లోకమ' తడు పార జూపు,
శిష్యున' రసి పట్టి చీకటి బాపురా? వి. 5
3. He who duly restrains his heart, and directs it to the Lord of all, is the noblest of his tribe ; unless he so direct it, how can he attain to happiness? *[4]
4- He that has wisdom, shall live for ever; even in the final destruction his soul shall not perish ; at the time of that destruction he shall be united to the Great Spirit.
5. He who is a Teacher will instruct others regarding God ; †[5] he will plainly reveal the celestial abode ; he looks well to his pupil, and dissipates the darkness of his ignorance. ధనమే మూలము జగతికి,
ధనమే మూలంబు సకల ధర్మంబులకున్;
గొనమే* [6] మూలము సిరులకు,
మనమే మూలంబు ముక్తి - మహిమకు వేమా. 6
కడగి గాలి లేని గగనంబు భంగిని,
బలు తరగలు లేని జలధి మాడ్కి,
నిర్వికారమునను నిశ్చలత్వమున తా
నుండెనేని, ముక్తి యొనరు వేమ. 7
నీళ్లు పోసి కడిగి, నిత్యంబు శోధించి,
కూడు బెట్టి, మీద కోక గట్టి
యేమి పాట్ల బడుదురీ' దేహమునకి' ల? వి. 8
6. In this world riches form the chief object; on wealth does the due performance of every duty depend ; virtue is the origin of every blessing; and final beatitude depends on the conduct of our own hearts.
7. If thy heart become calm as the breezeless firmament, and the unruffled waveless deep, changeless and unfluctuating—this is denominated freedom ǃ
8. We continually pour water over our bodies, and wsh, feed? and dress them; how many cares we suffer for the perishable body ǃ గద్దె. గణము, నిద్ర - కలలు, కోరి కెలును,
ముదమొ' సంగు శకునములును జెలగు,
ప్రశ్నలు పది వేలు, పరికించి చూడంగ'
నవును కాకపోవున [వని] వేమ. 9
లేడు లేడ నినను లేడు లేనే లేడు,
కాడు కాడ' టన్న, కానె కాడు;
తోడు తోడ' నినను, తోడనే తోడౌ ను. వి. 10
శివుని మీద మనసు స్థిరముగానుంచిన,
నౌ' ను మోక్షమ' రయనౌ' నదౌ' ను,
శివుని మీద మనసు చీమంత తప్పిన,
కాదు, కాదు, ముక్తి కాదు, వేమ. 11
9. Fortune-telling, possession by a demon, dreams of sleep, idle wishes, and pleasing auguries, with divinations of all sorts, * [7] turn out true or false, as, it may happen, who can rely on them?
10. If thou say of the divinity that he exists not, he is no more accessible; if thou say he is not, then with regard to thee he is of no avail; if thou call him thy helper, he will surely aid thee. † [8]
11. If thou stay thy mind firmly on the deity, beatitude shall be thine, shall be thine ǃ if thy heart swerve-even in the least ‡ [9] from him, never shall heaven be thy lot. తల్లికె' దురు కొనుట, తండ్రి కె'దురు కొంటి,* [10]
యన్న కెదురు కొనుట, యరయ మూడు,
పాతక ములనె'రిగి వర్తింపగా వలె. వి. 12
లోభ, మోహములను, ప్రాభవములు దప్పు,
తలచిన పను లె'ల్ల దప్పి చనును;
తామొ కటి దలచిన, దైవమొ క్కటి దల్చు. వి. 13
వరలు రత్న - సమితి, వలె గూర్చు ధాన్యంబు.
జక్కదంచి, వండి మిక్కుటముగ,
సుష్ఠు భోజనములు జూర గాని' డు వాడు
చెప్ప నే'ల? వాడె శివుడు వేమ. 14
ఒకటి క్రిందనొ'క్కటొ నర లబ్ధము బెట్టి,
వలనుగ గుణియింప వరుస బెరుగు,
న'ట్టి రీతినుంండునౌ' దార్య - ఫలములు. వి. 15
13. Avarice ar>4 lust are sufficient to ruin any dominion; all that we hare devised shall fail and perish; the thoughts of men are on* way, and the providence of God is another.
14. He who collects grain, precious as gems in a famine, dresses it, and liberally distributes that excellent food, is no less than a beneficent deity.
15. As surely as figures added to figures form a total, so surely shall liberality and beneficence lead to wealth.t అన్నమ' రుగన'తనిక'న్నంబు బెట్టిన,
పార వేసు, దాని ఫలిత మే'మి?
ధనికునకు నొ'సంగు దానముల'టువలె. వి. 16
ఇరుగు పొరుగు వారికె'నయు సంపద జూచి,
తమకు లేద' టన్న, ధర్మమే'మి?* [11]
ధర్మమ'న్న తొల్లి దన్నుక చచ్చిరి,
కర్మఫలము నేడు గలిగె' వేమ. 17
ఆకల'న్న వారిక'న్నంబు బెట్టితె,
హరునక'ర్పితముగనా'రగించు,
ధన - విహీనునకి'డు దానముల' టువలె. వి. 18
16. He whose digestion is weak throws away food as unprofitable; and equally useless are presents made to the rich'.
17. Why should a man grieve because he lacks the wealth which he sees heaped up; in the houses of others? In his former birth he died without attempting to perform any charitable act, and now reaps the fruit of that life. :;
18. To give food to the hungry is as meritorious as offering it in sacrifice; so great is the charity of relieving the poor. కలిగి పెట్ట లేని కర్మ - జీవులకె'ల్ల,
తిరిపెమును దొరకదు దీనులార!
తెలియ జూచు కొనుడు దృష్టాంతమి' ది మాకు. వి. 19
తిరిపెగాడ' యినను తిరిపెమె' త్తినయట్టి
తిరిపెమందు తాను తిరిపెమి' డిన,
తిరిపెము తిరిపెమున' దిగబడిపోవురా. వి. 20
తాము బలిమి బెట్ట తమకు తామే కల్గు,
నడుగని'డిన తామున' డుగ గలుగు,
నిందునీ'ని వానికెందును గల్గదు. వి. 21
19. Those who have and bestow not, (O ye poor t) shall in their next birth not receive even alms. Know and understand this; it is evident to all men ; say not that you are deluded.* [12]
20. If a mendicant bestows as alms any part of what he has received in charity, this renders his begging not disgraceful but honourable.
21. The alms that are bestowed without being asked, shall unsought return to you; whatever we give, being asked, so much shall return on our asking ; and he who bestows nothing shall receive nothing. తాము గడన సేయు ధనము తమది యని,
నమ్మి యుండ్రు వెర్రి నరులు, భువిని,
తామునొ కరికి చ్చు, ధనమింతియే కాక,
కడమది తమకేల గలుగు వేమ. 22
తాము దినకన' టుల ధర్మము సేయక,
కొడుకులక' ని ధనము గూడ బెట్టి,
తెలియ జెప్ప లేక తీరిపోయిన వెన్క,
సొమ్ము పరులనంటు, జూడు వేమ. 23
దాచిన ధనమునకు, తానును కొడుకును
వాంఛ బడుటె కాని, వట్టి భ్రమలు;
భాగ్య - హీనునకును, ఫలము లభించునా? వి. 24
22. If you consider your possessions as your own, fools alone will agree with you. That alone is yours, which you have bestowed on others 5 the rest is not at your disposal. * [13]
23. If thou consume it not thyself, nor bestow it in charity, but hoard up thy wealth for thy sons, and then die without pointing out where Wis buried, all thy riches shall fall to the lot of strangers!
24. If you have buried your wealth, what good can you or your son derive from it? you merely suffer anxiety regarding it: a luckless wretch can never have any real enjoyment. భాగ్యహీనునకును, పరుసవేది దొరుక
న' దియు నిల్వద పుడు వదలు గాక;
వానతోడ వచ్చు వడగండ్లు నిల్చునా? వి. 25
ధన - విహీనుడై'న తండ్రి గర్భంబున,
భాగ్య - పురుషుడొ'కడు [పరగ] బుట్టి,
బహుళ ధనము గలిగి' భద్ర - మార్గంబున,
పరులకు' పకరించి, ప్రబలు వేమ. 26
ఇహమునందు బాధలె'న్నైన బడ వచ్చు
యముని బాధ - లేకన'మర వలెను,
పరుల - బాధ లేక బ్రతుకుడీ, నరులార. వి. 27
*వల్ల వైపు లేక, వాగ్దత్తమ' టుచేసి,
యదిగొ యిదిగొ యనుచునా' న బెట్టి
గడువు బెట్టి రేపు గడియగా నిమ్మని
గడియ లోన బడియె, గదర వేమ. 28
25. If an unlucky fool should even find the philosopher's stone, it would never remain in his hands, but vanish; it would melt away like the hailstones that come with rain.
26.If one whose destiny is good be born even of a luckless father, he will attain to wealth, and by heedfully benefiting others, shall become rnighty.
27. Whatever pain we may suffer in this life, let us be careful to escape from the pains of hell; injure not others, O men, and live for ever!
28. He who without considering his own means, makes oral promises, and deludes you, saying Here it is, or There, take it, *[14] and after fixing a period for payment says, I will pay you to-morrow—he shall suddenly perish. , పరులకు' పకరింప, పాప - క్షయంబ'గు
పరులకు' పకరింప, పట్టు కొమ్మ,
పరులకు' పకరింప పరలోక - సాధన;
పరులకు' పకరింప, బలిమి వేమ. 29
అర్థవంతు - సొమ్మునా' సింతుర, ర్థుల;
య్యర్థికీని సొమ్ము వ్యర్థమౌ ను
వ్యర్థమై'న సొమ్ము వ్యర్థుల జేరురా. వి. 30
ధర్మ - కంటకుండు ధనముచే గర్వించి,
సకల సంపదలను చాల బొరలి,
కడకు, తాను మేలు గానక, చెడి పోవు. వి. 31
ఇంతి తనదు పేరునె'ల్ల కాలంబును,
ప్రజలు దలచున'ట్లు ప్రతిభ గాంచె,
నింతకి పతి - భక్తి యెంత'న వచ్చును? వి. 32
29. Beneficence to others shall cover thy sins; it shall be a stay to thee; it is a means+ of attaining the world above; it forms a refuge for thee.
30. The beggar naturally seeks for the substance of the wealthy; and that which is bestowed on no mendicant shall perish: and those who are ready to perish shall enjoy that perishing wealth.
31. He who values himself on his wealth and bestows none on others; revelling in riches, shall, in the end, perish and never see good.
32. when a woman has by her virtues acquired lasting celebrity, and. men remember her excellence—how can we too highly esteem her devotion to her husband? ధర్మమునకు కీడు దలచిన వాడు, తా
దుష్ట - మార్గుడ'గును, దోవ చెడును;
గురువు పత్ని గవయ గోరెడు - వాడు, తా
మొదలు, సెడును, జూడ మొనసి వేమ. 33
అలయ చేసి మలచి యడిగెండ్లు మలిగెండ్లు,*
తిరిపెమి డెడు, కటిక దేబెలె'ల్ల,
నె'లమి మన్ను దినెడునె'ర్ర'లౌ దురు సుమీ. వి. 34
మత్సరంబు, మదము, మమకారమ'నియెడి
వ్యసనములను దగిలి' నుసల బోక,
పరులకు' పకరించి, పరము నమ్మికనుండి,
యొనరుచుండు, రాజ - యోగి. వేమ. 35
33. He who meditates opposition to virtuous' acts, becomes an evil doer, and shall perish from the way: and he who thinks upon the spouse of his preceptor, shall utterly perish.
34. Those utterly worthless wretches who, when they winnow grain give away the dregs and scum *[15] as charity—shall in their next transmigration be born earthworms.
35. He who has ceased from envy, lust, and selfishness, who is not agitated by influence of any passion, who is benevolent to others and remains in the faith to the Great Spirit—he is the perfect man. దాన - ధర్మములును, దయయు, సత్యము' నీతి,
వినయ, ధైర్య, ధ్యుర, వితరణములు
రాజు - పాలిటికి'వి రాజ - యోగంబులు. వి. 36
క్రొవ్వు బట్టు, పొరలు క్రూర కర్ముల పొరల్,
నవ్వు జేసిన'ట్టి రవ్వ పొరల
వె'వ్వరైననే'మి, యినజు వాకిటగాని,
యవ్వలికిని బోవున'టర, వేమ! 37
36 Donation, alms, kindness, truth, wisdom, humility, valour, resolution, liberality: these virtues, if they fall to the share of a prince, constitute the quality denominated royal. *[16]
37. He becomes fat, and wallows in the frauds of his evil disposition, and empty slander of others: when a man arrives at the gate off hell, be he who he may, ho will suffer the retribution of this. †[17] రోగిన'రసిన'ట్టి లోకోప - కారులు
భోగ - భాగ్యములను, బొంది, తుదను,
పూర్వ - వాసన దెగి, పురహరు తావున,
మ్రోగుచుందుర' ట్టె, మొనసి. వేమా. 38
జ్ఞానమె'న్న గురువు; జ్ఞాన హీనము బుద్ధి;
రెంటి సందు రిమ్మ రేచు నపుడు;
రిమ్మ దెలిసెనే'ని రెండొ'క రూపురా. *[18] వి. 39
పుట్టిన'దియు మొదలు, పురుషుడే' కాలంబు,
పాపమె, రిగి, శుద్ధ పశువుగాక,
ముదిసి యోగి కరణి, ముద మొ'ప్పగావలె. వి. 40
38. Those benefactors of mankind, who regard the sick patient,'shall attain all enjoyment and wealth: these shall not be affected by, the side of their former births, shall live before God, resounding†[19] his praise.
39. Wisdom is the teacher: the human heart is absolute ignorance; but when we fall into a giddy state of fluctuation between these two priaciples—until that giddiness is dissipated, neither of these ■ can distinguished. *
40. From his birth upwards let a man constantly beware of sin; let him not become degraded to a brute; but grow old in holiness and attains to bliss. సకలా'కారుడ'నంతుఁడు
సకలా'త్మల యందు సర్వ - సాక్షియుదానై,
సకలమున నిర్వికారుం
డ'కలంక - స్థితిని, బ్రహ్మమ'న బడు, వేమా. 41
నేనె'వ్వడన'ని తలచడు,
మానసమున పుడమి లోని మనుజుండ'కటా!
కానఁడు తను సకలంబును,
మానుగ గనుగొనుట యెట్లు, మహిలో. వేమా? 42
జనుడు తెలివినొంద, చంచలింపదు మది,
దైవమును దెలిసిన తగులు బుద్ధి,
[తివురు] భాను - జూచి' తిమిరంబు నిలుచునా? వి. 43
41. He whose form is universal; who is eternal; who himself witnesses all that passes in every heart, who cxists immutably throughout the universe, and is free from all shadow of darkness—this being is called God.
42. No man in the world considers truly who he is: alas, he cannot know his whole nature! how shall man learn to know himself.
43. If a man attain wisdom, his heart will not alter; if he know the deity, Wisdom shall be joined to him; when the sun is seen how shall darkness remain? పగలు రేయి మరచి, భావంబును మరచి,
తాను సేన, నయెడి తలపు మరచి,
యుండు వానినెంచును' త్తమ యోగి, రా. వి. 44
మంట, లోహమందు, మాకుల, శిలలందు,
పటము, గోడలందు, ప్రతిమలందు,
తన్ను దెలుసుకొరకు తగలదా పరమా'త్మ? వి. 45
మనసు లోని వాని, మానుగా దెలిసిన,
ను'ర్వి - జనులు వాని యోగి యండ్రు;
నీవు నిన్నె'రుంగ, నీవె, పో, శివుడవు. వి. 46
మాట లోని వాని, మహిమ తా దెలియక,
మాట దెలియ లేక, మమత జిక్కె,
మాట దెలిసినే'ని, మరి యాత్మ యోగి రా. వి. 47
44. The man that has attained perfection draws no distinctions between day and night, the mind and universal nature, or himself and another man. *[20]
45. Neither in earth nor metal, wood or stone, painted walls, or images, does that Great Spirit reside so as to be perceived.
46. He alone among the sons of men merits the title of " saint" (yogi †[21]) who knows the deity that dwells in his heart; know thyself and thou shalt become the deity.
47. Ignorant of the greatness of Him who dwells in a word,‡[22] and heedless of our words, we are snared in our lusts. He who can truly comprehend this word is the real saint. వ్రేయ వ్రేయ - గాను, విత్తనమ నిపించు,
వ్రేయ వ్రేయ, ప్రబల వృక్షమ గును,
తెలియ తెలియ, వాడు దేవుడ' నందగు. వి. 48.
గడనగల పురుషు గనుగొని,
యడుగులకును మడుగులి' డుదుర' తివెలు ధరలో,
గడన విడు, పురుషు గనుగొని,
నడ పీనుగ వచ్చెనండ్రు, నాతులు వేమా. 49
వంటు దప్పున' పుడు వంటకము విషంబు,
కంట జూడగానె, కంటగించు,
కంటకమున దిన్న, కడి గండమై వచ్చు. వి. 50
వంటి వచ్చున' పుడు, వంటకమ' మృతంబు,
కంటికింపుగాను, కానుపించు,
నొ' డల తినిన తిండి, వడి మించగను దోరు. వి. 51
48. That which is cast and sown is called seed; by being sown it becomes a tree; and by the gradual acquisition of wisdom, a man becomes part of the deity.
49. If they see a man of property, women will lay their very vests for his feet to walk on; but if they meet one who has lost his possessions, they hold him no better than a walking corpse.
50. If eaten out of due time even food turns to poison; if we even see it with the eye we loath it; whatever you eat with disgust is fatal as venom.
51. In its due season, food is refreshing <fs ambrosia, and appears agreeable to the eye; but if it disagrees with us it is poison. కలిగి ధర్మమి'వ్వ గానని వారును,
గలిగి తినకచాల, గ్రాగు వారు,
కలిమినె చట జూడ, గానక చెడుదురు. వి. 52
అల్లువాని మృతికినా'త్మ జింతించును?
తనయు మృతికి, దానె దల్లడిల్లు;
పుణ్య పురుషు మృతికి, భూమిలో జనులకీ,
యుగము గ్రుంగిన ట్టులు,ండు వేమ. 53
సకల విద్య నేర్చి చచ్చి, బ్రతుకు విద్య,
యొ కటి నేరమ' నుచును ర్వి జనులు,
కటకట బడుదురు, కడ హాని దెలియరు. వి. 54
52. Those who will bestow nothing in charity, who consume not their riches but pine for more, shall perish without enjoying any comfort.
53. At the death of his son.in-law a man grieves in soul; at his son'* death he is plunged in sorrow; but when a good man dies the whole world grieves as though on the point of perishing.
54. After learning all other branches of wisdom men remain ignorant that they are to die and be reproduced: a|as they perish without knowing any thing of impending destruction. దూర - దృష్టి గనరు, దుడ్డిన*[23] దనుకను,
పారు పట్టె రుగరు, పడిన దనుక;
దండ - నాధ్యుల,'రయ, ధర్మ - సాధ్యులు గారు,
భూమి జనులు; వెర్రి బుద్ధి, వేమ. 55
ముష్టి, వేప చెట్టు, మొదలుగా ప్రజలకు,
పరగ మూలికలకు పనికి వచ్చు,
నిర్దయాత్మకుండు నీచుడెందునకును,
పనికి రాడు గదర పరగ వేమ. 56
ప్రభువు కోతియైన, ప్రగడలు పందులు!
సైనికుండు' పక్కి, సేన పసులు;
ఏన్గుల శ్వచయములె' లుకలు, పిల్లులు. వి. 57
55. They possess no foresight, before evil actually touches them; until they fall, they know not that they are slipping: these are subjects for punishment, not for mercy: how unwise are all the men of the earth!
56. Even the poison-nut, the bitter margosa, and the rest, are usefulU drugs; but the unfeeling vile wretch is utterly unprofitable.
57. Where the king is an ape, his ministers are mere swine; where the general is a chicken, his troops are mere cattle; his elephants and horses arc no better than mice and cats set in array. తిట్టెనే'ని, మొట్టు; మొట్టితే, కొట్టును;
కొట్టెనే'ని, యముడు కొద్ది పరుచు;
కోపమెంచ, చెడ్డ పాపము, నర - హత్య. వి. 58
కోపమునను ఘనత, కొంచమై పోవును,
కోపమునను మిగుల గోడు జెందు,
కోపమ డచెనే'ని, కోరికెలీ' డేరు. వి. 59
కోపమునను, నరక - కూపము జెందును;
కోపమునను గుణము కొంచెమ గును;
కోపమునను బ్రతుకు కొంచెమై పోవును. వి. 60
రాజు మాట వలెను రసికుడా'డ-గ వలె;
నెంత పనికిను' బికి, యెగర రాదు;
కదిసి యెగిరెనే'ని, గ్రహ - సమానము గాదె,
దొడ్డు, కొంచమే, ల దొరుకు, వేమ? వి. 61
58. If you abuse a man he will cuff you ; if you thump him he will thraslr yon; and next follows murder ;*[24] anger is the greatest of sins, it leads to manslaying.
59. Through anger we suffer degradation; wrath leads to grief; repress anger and all thy wishes shall be attained.
60. By means of anger does hell become our lot; through anger is every good quality diminished; by anger is life shortened.
61. A man of delicacy will speak in conformity to what the king say' ; on no occasion will he be puffed up with pride: should he exalt himself he is pernicious as a demon, and shall gain nothing, either more or less, సాధు - సజ్జనులను సంతరించిన వాడు,
ప్రజల సంతసంబు పరచు వాడు,
కదసి, శాత్రవులను కరుణ జూచిన వాడు,
పాదుకొన్న ముక్తి - పరుడు వేమ. 62
[పరగ] లేమి చేత, బంధువుల్ పగవారు;
పరగ లేమి చేత, పరము దప్పు;
పరగ లేమి చేత, పరపతి దప్పురా. వి. 63
నేర్చి' నడతున'న్న, నేరమి [తా] వచ్చు;
నోర్చి నడతున'న్న, నో'ర్పు రాదు;
కూర్చి నడతున'న్న కూడంగని' య్యదు. వి. 64
ధనము లేమి యనెడు దావానలంబును,
తన్ను జెరుచును, దరి దాపు జెరుచు,
ధనము లేమి చూడ, దలచనే' పాపంబు. వి. 65
62. He who retains men of prudence and virtue in his service; and acts so as to gain the good will of men; and is beneficent even to his enemies, is the well grounded aspirant after beatitude.
63. Poverty makes a man's relations his foes; by poverty we fail of attaining heaven ; and through want we lose credit with the lender.
64. If you say "I know how to conduct myself," this will lead to ignorance: if you say " I am humble," this is no humility. If you say "I can manage the matter" you will through pride fail of it.
65. When a man falls into the fierce flame of poverty, he himself perishes and ruins every one near him; poverty indeed is looked upon as ubsolutely a sin! కాపు బలిమి యున్న, కరణానక' ది బల్మి;
కరణము బలిమెల్ల, కాపు బలిమి;
కాపు సంతసంబు కరణము సంతోష-
మ' రసి చూడ, లోకమందు, వేమ. 66
కనక గ్రామమునకు కారణ - కర్తలి'
ట్లుండ నగుచును' భయులుండిరే'ని,
గండ - పక్షి - యుగళముండిన రీతిని,
యుద్ది గూడి, బ్రతుకుచుండ్రు, వేమ. 67
చేకొనుచును తమకు చెయి సాగినంతలో,
చెడిన ప్రజల రక్ష సేయ లేని,
తనదు సాగుటే'మి తన, తనువ'ది యేమి? వి. 68
66. The strength of the farmer constitutes the power of the Carnam;*[25] and the might of the Carnam increases that of the farmer: all that the Carnam enjoys originates in the farmer.
67. So these two men are the doers of all that is effected in the village: if both of them continue watchful, they are powerful as a two-headed eagle ; †[26] inseparable, they shall prosper.
68. When a man has attained power and dominion, if he does not succour the poor and ruined, of what profit is his influence or his existence? దోపుని' చ్చు వాడు, తోడనే నెర దాత,
దోచుకొన్న - వాడు, ద్రోహి యయ్యె;
ప్రాపుఁ జూపు వాడు, పరమ - పుణ్యుండ'య్యె,
ప్రాపుఁ జెరుచు *[27]వాడు, పశువు వేమ. 69
కాలము తనకి' క చాలా
కాలము గలదంచును'న్న, కాలమునందున్,
కూళుడు, తను దా దెలియక,
కూలెను తొలి - బామునందు; గొబ్బున, వేమా. 70
కూట - వాసి యగుచు, గుణముల బచరించి,
నీట నీడ వలెను, నిలిచి యుండు,
ను'దక - ఘటము బగులను' పరి జూచిన గాని,
సూర్యుడొ'కడు గాడు, చూడు, వేమ. 71
69. He who allows himself to be plundered is at once called a great benefactor; but those that plunder him are offenders; he who protects others is the best of men; but he who forfeits his aid is no better than a brute.
70. He who imagines he has yet a long life before him, the fool who, while living knows not himself, when he perishes, shall suddenly feel the punishments incurred in his previous transmigrations.
71. He who becomes converted into the first of all beings, who duly weighs the characteristic properties, and receives light from the deity like the reflection of the sun in water—after this mortals vessel breaks, shall be reunited to the universal deity. ప్రాకు జేసిన వర్తనల్ వదట*[28] గలిపి,
కొత్త వర్తన జేతురు, కోడెకాండ్రు;
కన్న †[29]తల్లిని విడనా' డి కష్ట పెట్టి,
యన్య కాంతల పోషించు' నట్లు, వేమ. 72
వావి, వర్తనలును, వరుసను మర్యాద,
దప్పి, నడిచెనే'ని తగులు కీడు;
వదలద' పుడు దాకున'ది తప్పితే, తుది
ముసలి ముప్పునై' న మునుగు, వేమ. 73
ఇంగలంబు తోడని' లన' ల్పు తోడను,
పరుని యాలితోడ, పతితు తోడ,
సరసమా' డుటె' ల్ల, చావుకు మూలంబు. వి. 74
72. Young men trample on the conduct they formerly practised, and adopt new manners. They bid their mother begone, they afflict her, and give their wealth to strange women.
73. If he depart from the rules of kith and kin, of rule and custom, he shall suffer misery, it shall not depart from him; and should he at first elude it, it will befall him in decrepit old age.
74. To sport with fire, or witha a light man, with your neighbour's wife, or with a fallen wretch - all tends to death. మనసు నిల్పిన'ట్టి మర్మజ్ఞుల' గు వారు,
గరిమ మోక్షపదము గన్న వారు;
చెట్టు బెట్టు, ఫలము చేకొనడా' తాను? వి. 75
తను దా దెలుసుట, తత్వము,
తనక' న్యులు బోధసేయ, ధరలో గలరే?
తను దా దెలియకనుండిన,
తనకె' వరున్ దెలుప లేరు, తథ్యము, వేమా. 76
మంచి వారు లేరు, మహి మీద వెదకిన,
కష్టులెందరై'న గలరు భువిని
పసిడి లేదు గాని, పదడెంత లేదయా! 77
మాటలా'డ నేర్చి, మనసు గరుగ జేసి,
పరగ ప్రియము పుట్ట, పలుకకు'న్న,
నొ'కరి చేతి సొమ్ములూ' రక వచ్చునా? వి. 78
75. Those who restrain their hearts, and know the great secret, shall effectually behold the abode of bliss; shall not he who plants a tree, reap its fruit.
76. To know one's self is the chief object; [30] 1s there any other who can explain this to us? If we know not ourselves, none can teach us.
77. The good are rarely found ; the wicked are as numerous as you will; as gold is more rare than dust.
78. If you learn to speak acceptably , and to melt the heart of your protector, and addres him so as to gain his goodwill, you will succeed; but will empty words obtain you any good? అండములను బుట్టున'[లర] ప్రాణులు కొన్ని,
బుద్బుదముల బుట్టు, పురుగులె'ల్ల,
స్వేదమునను బుట్టు, జీవులు కొన్ని రా. వి. 79
అన్నమ' ధికమై'నన' దియు దా జంపునా,
యన్నమంటకు న్న, నా'త్మనొ చ్చు,
చంపనొంప బువ్వ చాలదా? వెయ్యే' ల?*[31] వి. 80
ఆశలు' డుగ గాని, పాశ - ముక్తుడు గాడు;
ముక్తుడై' న గాని, మునియు గాడు;
మునియునై' తె గాని, మోహంబులు' డుగవు. వి. 81
చంప దలచు రాజు చనువ' గ్గలంబి'చ్చు;
చెరపను'న్న పగర చెలిమి సేయు;
కరువను'న్న పాము నెరి దాచుకొని యుండు. వి. 82
79. Some animals are born from eggs; all reptiles are produced from spawn ;†[32] and some living beings originate in sweat.
80. Food in excess causes death, and too great abstinence endangers life ; food, then, is the origin of life and death.
81. Till his lusts are quelled, no man can be freed from earthly ties: until he is thus freed he is no hermit ‡[33] unless thou become an ascetic, thy lusts shall not be destroyed.
82. The king that wishes to slay you will cherish you liberally; he shows kindness to those enemies he hopes to destroy: like a snake that lies in wait will he conceal his designs. చెరుకు లోననైన చెడ్డ గుణంబు'న్న'
తీసి వేయకు'న్న తినగ బొసగ -
దంతిపురము ద్రోహి యాతడె'ట్లుండు, రా. వి. 83
తనకు లేని వాడు దైవము దూరును,
తనకు గలిగెనే'ని, దైవమే' ల?
తనకు దైవమునకు, తగులాటమే*[34] శాంతి. వి. 84
తనదు మనసు చేత దర్కించి జ్యోతిష -
మెంత జేసెన' నున దెంచి చూడ,
తన యదృష్టమె'ల్ల దైవమునకు దెల్సు. వి. 85
తన్ను దెలియు వారు దైవజ్ఞు లెంతయు,
నిన్ను దెలియరే'ని నిలువరైరి;
మాయ దెలియకు' న్న†[35] మంటి పాలై'ర' యా! వి. 86
83. As the corrupt parts in a sugar-cane must be removed before it can be eaten, so the traitor must be removed from a palace before other can be at ease.
84. When he is in poverty he reproaches Providenceː when he has wealth, what does he care about the deity; patience is the proper means of uniting the soul to God.
85. Let a man study astrology as much as he wili, his fate is known to God alone.
86. They who know themselves know the Divinity; if they know not thee, they shall never stand ; if they know not the true nature of this delusive life, they shall turn to dust. దైవ - మతుల నరులు తమవంటి వారని,
యరసి గూడ - తత్వమ' రయ లేరు,
ఇట్లు మాయ పడిననె'ట్లు మర్మము దెల్సు? వి. 87
నీవు గలుగు చోటు, నెళవు దెలియు వాడు,
వసుధ యందు త్రోవ వదలడెందు,
కాలు గదలనీ'క, గ్రక్కున జేరునో. వి. 88
నీవు నిలిచియుండ, నిఖిలంబు నిలువదు,
నిలిచియుండునెండ - నీరు వలెను;
నీవు నిశ్చయంబు, నిఖిలంబు మాయయు. వి. 89
మొదటన'తడు జ్ఞాన - ముద్రాంకితుడు గాక
నా' విధమును' దెలియన'జ్ఞుడ'గుచు;
నడుమ జ్ఞానమొ' దవ నగుబాటు గాదయా? వి. 90
87. When men see him who is of heavenly mind, they imagine him to be like themselves, his hidden nature being imperceptible. If thus snared in delusions, how can you learn the secret.*[36]
88. He who knows the abode where Thou dwellest, will walk in no earthly path; his foot shall not stumble, and soon shall he attain.
89. While Thou remainest eternal, nothing else shall abide; that which seems to last is fleeting as the mirage; Thou alone art real, all else is delusion.
90. He who is not originally marked with the seal of wisdom, and remains ignorant of its nature, becomes a fool. It is a jest to suppose that he will in middle life (between birth and death) attain to it. పికము వనము లోన విలసిల్ల బలికిన -
భంగి, ప్రాజ్ఞ - జనుల పలుకు గులుకు;
కాకి కూత బోలు, కర్మ - బంధుల కూత. వి. 91
చిక్కి యున్న వేళ సింహంబునైనను,
బక్కకుక్క సేరి , బాధ సేయు;
బలిమి లేని వేళ, పంతంబు సెల్లదు; వి. 92
జ్ఞానులమ'ని యెంచి చపలా' త్ముల' గు వారు,
తెలివి లేక, తమ్ము దెలియ లేరు,
కష్ట గహనమందు కాడ్పడి యున్నారు. వి. 93
పాప పుణ్యములను పసి - గాపె' రుంగునా?
ధరను పరమ యోగి యెరుగు గాక;
లోని పొందికె గని లోహముల్ గూర్పరో? వి. 94
91. Sweet as the cuckoo warbling in a garden are the charming words of the wise; but the words of sinners are vile as the cawing of a crow.
92. When even a lion is emaciated, even a starved dog can torment him; when we are powerless all our undertakings are vain.
93. Fickle fools imagine themselves wise, void of understanding they know not themselves; they are bewildered as in a thick forest.
94. What does a heredsman know of vice and virtue? The perfect sage alone can discriminate them. How can metals be welded unless we know their nature? పెద్దల వచనములు ప్రేమతో జూచి, తా
న'టుల నడవ బోవన' నువు పడదు;
పులిని జూచి నక్క పూత బూసిన యట్లు. వి. 95
బుద్ధి - యుతునకే' ల పొసగని సఖ్యంబు?
కార్య వాదికే' ల కడు చలంబు?*[37]
కుత్సితునకునే' ల గురు - దేవతా - భక్తి? వి/ 96
వినుకరి కనుకరి గోరును,
కనుకరి యాకాంత గూడి, గవయగ గోరున్,
కనుగొన ప్రేమన్ బొరలును
ఘనతర మోహంబు చేటు, గదరా, వేమా.†[38] 97
95. He who studies the sayings of the ancient, but fails when he tries to practise according to them , is like a fox that streaks itself in empty imitation of a tiger.
96. What has he, who is united to wisdom, to do with incongruous friendship? What has he, who speaks to the purpose, to do with circumvention? What has a hypocrite to do with faithfulness to a teacher or a deity?
97. By hearing of her he desires to see her; if he sees her he wishes to possess the maiden; by seeing her he becomes agitated with love: surely strong love is great miseryǃ ఎల్లి, రేపు, నేడ,'దే' లాగు నైనను,
మనసు నిలుపు వాడు మంచి వాడు,
శివుడు భర్త కర్త; చింతింపనే' లరా? వి. 98
మరువ వలె పాప - సంగతి
మరువంగా వలెను దురము మరి విశ్వములో,
మరువ వలె పరుల నేరమి,
మరువంగా వలదు మేలు; మహిలో వేమా. 99
ఏమి గొంచు వచ్చెనే'మి దా గొని పోవు?
పుట్టు వేళ నరుడు గిట్టు వేళ?
ధనములె' చటికే' గు దానే' గునె' చటకి? వి. 100
98. He who learns to-day, to-morrow, or the next day to restrain his heart is the best of men; Siva is the lord and master, why should ye sorrow?
99. Let us forget every sinful connection; let us forget every contention and the faults of others; but never let us forget the good done to us.
100. What did he bring with him into the world when he was born? and what can he carry with him when he dies? where shall he go and where will his wealth go? కడుపు లోని రోత కడు నోటి యెంగిలి
కడుగ వశమె బ్రహ్మ కొడుకుకైన?
సత్యము'న్న కొంత జగతిపై సిద్ధించు. వి. 101
ఆశ గోసి వేసి, యనలంబు సల్లార్చి,
గోచి బిగియ గట్టి, కోపమ డచి;
యాస విడిచినే'ని, యతడు దా యోగిరా. వి. 102
గుణ - విహీన జనుని, గుణమెంచగానే'ల?
బుద్ది లేని వాని పూజ యేమి?
మనసు లేని వాని మంత్రంబులే' మయా? వి. 103
101. The demigods themselves*[39] were not free from the foulness of the belly, and spittle in the mouth; but if thou know the truth, it shall render thee victorious.
102. He who has cut off his lusts, and quenched their fire, who has bound his loins, crushed his anger, and given up every desire—this is the only true hermit.
103. Why argue about the worth of what is worth-less? why honour him who is devoid of sense? of what use is a formula Ordained by a fool? 104. Those misers who starve themselves and place a dragon's crest as a guard over their treasures ‡ [42] and bury them in the earth; after they die and are burnt shall fall into the hand of Pluto.
105. He who does not resolve to quit his mortal dwelling without a murmur, and to think on the deity when life is departing; how should he who at that time is agitated with uncertainty, attain to heaven ? తనకు జేయు మేలు తా దెలియగ నేర్చు,
నె' లమి తోడ కుక్కయెరుక భువిని;
తనకు జేయు మేలు, తా దెలియగ లేడు,
మనుజుడెంత ఖలుడు! మహిని వేమ! 106
హీన నరుల తోడని,ంతుల తోడను,
పడుచు వాండ్ర తోడ, ప్రభువు తోడ,
ప్రాజ్ఞ జనుల తోడ, బ్రహ్మఘ్న - జనులతో,
వైపు దెలిసి పలుక వలయు వేమ. 107
అధిక జనుల తోడ నాప్తుల తోడను,
పరువు గురుతె' రింగి పలుకకు' న్న,
వ' చ్చు చెడ్డతనము, హెచ్చుగా గాంభీర్య -
హాని జెందు తనకున' పుడు, వేమ.
106. A dog instinctively recognizes the kindness shewn to it; how base is the man who feels not the good that is done to him.
107. When you talk with the base or with women, with youths or with a ruler, with the wise or with a sacrilegious wretch, be on your guard and speak discreetly.
108. Whether you speak with the great or with your companions respect and consideration are equally necessary, or evil will befall you, and you will lose your respectability. అరుదుగాన' డిగిన యతడ' ర్ధి గాబోడు,
తరచుగానొ' సగక, దాత గాడు,
దాతక' ర్థికింత తారతమ్యము గల్గు. వి. 109
తల్లి దండ్రులందు దారిద్ర్యయుతులందు,
నమ్మిన నిరుపేద నరుల యందు,
ప్రభువులందు జూడ, భయ భక్తుల' మరిన,
ని' హము పరము గల్గునె' సగ వేమ. 110
"ముట్టు ముట్ట'"నుచును "ముట్టరాదం"దురు,
ముట్టుకు దరి యేమి? మూల మే'మి?
నవ - బిలముల మురికి, నరులకందరకును,
పూట్టగానె పుట్టు ముట్టు వేమ. 111
109. Occasional requests do not make a man a beggar; and he is no benefactor who does not often relieve. There are degrees of more and less between various askers and givers.
110. Our parents, those who are in poverty, the humble dependant who relies on us, and the ruler, are to be treated with fear and reverence: this shall gain for us this world and the next.
111. "Thou art defiled and unclean, touch me not," they cry: what limits are there to defilement? what is its source ?*[43] all human bodies ar« equally unclean: defilement is born with ourselves in the body. పరగ తానొ' సగక పరులు చెప్పిన దై' న,
ని' వ్వజాలక' విధినె' సగు వాడు,
పొట్టు దినెడి లండి బువ్వలు బెట్టునా. వి. 112
అండ దప్పిన నరుడ' తి ధార్మికుని యిల్లు,
జేర వలయు, బ్రతుక జేయున' తడు,
ఆవిభీషణునకున'తి గారవంబున,
భూతలమున రాము రీతి, వేమ. 113
సకల విద్యజూచి, సంతోష పడవచ్చు,
చెయ్యి సాచి, కాసుని' య్యలేడు;
చెలగి యొరులకై' తె చెప్ప వచ్చును గాని,
తాను జేయ లేడు, ధరను, వేమ. 114
112. He will bestow nothing on others, though advised to do so ; he cannot give, and is inexorable. will the covetous wretch, who himself lives on bran, give food to others?
113. When a ruined destitute enters the house of a benevolent man, he will be relieved and made to live: such was the conduct of Rama to Vibhishana.* [44]
114. It is easy to feel pleasure in the conversation of the learned; but it is more hard to extend the hand and give a farthing: he can easily advise others to be liberal, but cannot become so himself, ధర్మ - సత్యములను, దప్పక చేయని,
కర్మ - జీవి మేలు గాన లేడు,
నిర్మల - హృదయుండు నీ*[45] రూపముననుండు. వి. 115
ధనము లేమి కులము తక్కువ పడివచ్చు,
ధనము లేమి కీర్తి దలగి పోవు;
ధనము లేమి శుచిని దగ బుట్టని య్యదు,
ధనము లేమి ఘనత దప్పు, వేమ. 116
ధనము - లేమి, సుతులు తప్పుల బెడుదురు,
ధనము లేమి పత్ని దాకనాడు;
ధనము లేమె' వరికి తాళికై యుండదు. వి. 117
చచ్చు వారలె' వరు? చావని వా రేరి?
చచ్చి బ్రతికి యుండు, జనము లె' వరు;
విచ్చలవిడిగా†[46] ను, వివరించి చూడ రా. వి. 118
115. The evil heart that departs from uprightness and truth shall never see any good. He that is pure of heart shall be converted into Thy form.
116. By want of wealth even caste becomes degraded; all fame is blotted out by want of wealth; poverty leads to the loss of purity, and puts an end to respectability.
117. When a man becomes poor, his very sons find fault with him; when he loses his fortune his wife upbraids him; a poor man is thought utterly intolerable.
118. Who are those that die? who are the immortal? who are those who participate both in death and immortality? Judge freely and perceive the truth: the body perishes, but the soul survives. బ్రతుకు వార లె' వరు, బ్రతుకకుందురె' వరు,
బ్రతికి బ్రతుకు లేని, ప్రాణు లె'వరు?
క్షితిని శోధ జేసి, స్థిరముగ జూడరా. వి. 119
పెట్టు వార లె'వరు? పెట్టకుందు రె' వరు?
పెట్టి పెట్టన'ట్టి దిట్ట లె' వరు?
పట్టు దప్పకుండ, భావించి చూడరా. వి. 120
పుట్టు వారలె' వరు? పుట్టకుందురె' వరు?
పుట్టి పుట్టన'ట్టి, పురుషులె' వరు?
పుట్టి పుట్టని యటు, బోధించి చూడరా. వి. 121
కట్టు వారలె' వరు? కట్టని వారే'రి?
కట్టి కట్టు లేని కర్ములె' వరు?
గట్టిపరచి, లెస్స కనుకల్గి చూడరా. వి. 122
119. Who are those who live? who are they who live not (to any useful purpose)? which are they (inanimate beings) which can neither be said to live or the contrary. Inquire and examine of these.
120. Who are the liberal and the illiberal? who is the inexorable miser that will not effectually relieve the poor ? consider and know this without erring.
121. Who are the born and the unborn? what are those that are born — and those that are unborn ?*[47] discern well that which is born and that which is not born.
122. Who are those that bind and bind not? who are the fools who netther preserve nor preserve not: have eyes and discern this. ఇట్టి పద్య - పంచకై' ష్యము దెలిసిన,
పెట్టి, పుట్టి, కట్టి, పృథివి బ్రతికి,
చచ్చి, శుద్ధుడ'గుచు, సర్వజ్ఞుడై, నిల్చు
నె' ల్ల మహిమ నీకు జెల్లు వేమ. 123
ముక్కు కోపములును, మోహ - లోభంబులు,
*[48]న' క్కజంపు క్రూరమ' ధికమ'య్యె;
కక్కసంబు సేత కాలుని చేతను,
మొక్క బోదురు తుది, మొనసి వేమ. 124
చిత్తము గల యోగి శివుని వలెనె యుండు,
మిథ్య - యోగి యుండు మిడత వలెను,
నిత్యుడై'నయోగి నీవలెనుండురా. వి. 125
123. He who knows the fruit †[49] of these five verses, who aids, is born, stores up, lives, aud dies, shall be wise and perfect.
124. Those who have anger in the nostrils, with desire and avarice in excess, shall, through prodigious cruelty. and through harsh conduct, fall into the hand of Pluto and perish.
125. The saint who possesses a religious heart shall shine as a god, but the hypocrite shall perish as a grasshopper; the steadfast saint will resemble Thee. ఉన్న సరికి మనుజుడు' పకారి గాలేక,
కన్ను గనక నె'ల్ల గర్వములను,
దీనులై' న వారి దిగువాయిగా జూచి,
పరము గనక నూత బడును, వేమ. 126
రోగియైన వాడు రోగినె' రుంగును;
రోగిన' రసి చూచి రూడి గాను,
రోగికి' డిన వాని, రాగి బంగారౌను. వి. 127
ఎదుటి తన బలంబునెంచుకో నేరక,
దీకొని చలముననె' దిర్చెనే'ని,
యెలుగు పంజుసేవకే' ర్పడు చందమౌ. వి. 128
ఓగు బాగె' రుగని యొట్టి మూడ- జనంబు
లి' ల సుధీ - జనములనెంచుటె'ల్ల,
మృగపు*[50] తోడ, కుక్కమొరగిన సామ్యమౌ. వి. 129
126. If a man in this life be not a doer of good; it through pride he cannot see with his eyes—if he look upon the poor man as beneath him, he shall never see heaven, but shall fall into the pit.
127. The sick man feels for the sick; and verily when he views the patient, the copper he gives him shall turn to gold.
128. If, ignorant of his own powers, and those of his opponent a man blusters and indulges in wrath, he is like a bear performing the torch dance, in which he will of course be burnt.
129. A fool who knows not right from wrong, if he passes a judgment upon wise men, is like a dog barking against a lion. నేరని జనులకును నేర్పు నేరములె' ల్ల,
చక్క జేతుర' రయ సాధు జనము,
లొ' ప్పు దుర్జనములు తప్పుగనెంతురు. వి. 130
దిక్కు లేని రోగి, దీనత బాపిన;
పురుషుడి' హము నందు పూజ్యుడ' గును;
పరమునందు వాని భాగ్యమే'మ' నవచ్చు?*[51] వి. 131
పలుగు వానికే' ల పర - సమృద్ధి దలంప?
పలుగు వానికే'ల భక్తి పధము?
పలుగు వాని కే' ల పరమా' ర్థ - తత్వంబు. వి. 132
తండ్రి సొమ్మునై' న, దాయాది సొమ్మైన,
పరుల సొమ్ములై'న, ప్రాప్త - ధనము
దయను దీనులకును దానమి' చ్చిన వాడె
బహుల - పుణ్య - జనుడు; పరగ వేమ. 133
130. The good man will correct the errors and omissions of the ignorant, while the wicked man finds fault even with what is right
131. The man who relieves the poverty of the sick and destitute shall he honored even in this life: but who can tell the happiness he shall enjoy in the next world?
132. What does the miscreant care for relieving others? can the sinner ever attain to the path of faith? what can a wicked wretch know of spiritual truth?
133. Whether his wealth be derived from the estate of his father, from a relation, or from any others—he alone can he considered virtuous who freely and affectionately bestows it on the poor. తనదు సొమ్ము జూడ, దానమి'య్యగ వచ్చు,
న' వని దొడ్డు గాద' దె' వరికైన,
నదరు బెదురు లేకన' న్యుల సొమ్ముల
దానమి' చ్చు వాడు దాత వేమ. 134
ధైర్య - యుతునకి' తర ధనమై' న నదురే' మి?
దానమి' చ్చున' పుడె తనకు దక్కె,
నె' లమి మించు పనికినె' వరే'మి సేయుదు
ర' డుగు దప్ప తప్పు పిడుగు వేమ. 135
ద్రోహ బుద్ధినై'న దొంగరికమునై'న,
నటలనై'న సాహసముననై'న,
సంపద' ధికు చేత, సాధించి ధనమును,
బడుగుకి' చ్చి, బాగు పడును, వేమ. 136
134. Every man may give of his own, and this is no great matter to any one; he alone can be called liberal who without hesitation takes the property of others and bestows it in gifts. *[52]
135. Why should a man of resolution hesitate because the property belongs to another? By bestowing it in charity it becomes his own: what can be done to him? the thunderbolt falls innocuous at his feet.
136. Whatever riches have been accumulated either by evil devices, by theft, by fraud, or by any rash act,†[53] whoever has hereby become rich, shall still be happy if he bestows much on the poor. నరుడ' టు పరమా'త్మ గురుని జేరిన' పుడ,
హస్తమందు మోక్షమ' పుడె చూపు,
విరివి - సంపదలను విర్ర వీగిన జీవి,
పరమె' రుగక యముని పాలు వేమ. 137
బిడ్డలను, సతులను, పేరైన చుట్టాల
సంపదల, తనువుల, జాల నమ్మి,
సంతసిల్లుచుం' డు క్షణభంగురముల'న్ని'
తెలియ లేర' దే' మి దెల్ప వేమ. 138
ఉచితవంతుడై' నను' ద్యోగ - పరుడైన,
సాగిపారి యున్న సమయమునను,
పరులకు' పకరించి పరగ రక్షించును.*[54] వి. 139
137. When a man has found a superior spiritual teacher, he shall show him happiness, as distinctly as though it were in the palm of his hand: but the creature that is puffed up with abundant wealth shall never know happiness; he shall fall into the hand of Pluto.
138. They who have children, wives, and great relations; who rely much on their possessions and their mortal bodies, delighting in them, but all are momentarily perishable: they know it not; who can teach this to them? .
139. If a prudent man is in any honourable employment, let him, while he is in prosperity do good to others and relieve his neighbours. పట్టు వస్త్రములును, పరగ భూషణములు,
కుదువలి' డుటలె' ల్ల కొదువపద్దు
ల' నుభవింప కూడద' తడెంత వాడైన
న' నుభవింప కొంత హాని వేమ. 140
మని యుండెడు జనమె' ల్లను,
చని - పోయిన - వారి పుణ్య - సత్కథలె'లమిన్,
వినవలె, కనవలె, మనవలె
†[55] న, నిమిషులకునై' న దెలియదంత్యము వేమా. 141
140. It is a very base act to pawn silken vestments or jewels; no man whatever ought to use such pledges; if used, they are in a certain degree injured.‡[56]
141. Let us listen to the histories of those who have lived of old ; and attentively read the holy legends*[57] regarding those who are dead: let ps live accordingly: the gods themselves know not what shall hereafter happen. పచ్చ జూచువారు, పచ్చ మెచ్చెడు వారు,
పచ్చ మీద వాంఛ పడిన వారు,
పచ్చ విడుచు వాని ప్రభువుగా జూతురు. వి. 142
ప్రస్తుతంపు వేళ పద్యంబు చదివిన,
తప్పు గలిగి యున్ననొ' ప్పి యుండు,
వెలది సురత వేళ బిత్తలై యుండదా. వి. 143
బంగరు బొడగన్న, భామల బొడగన్న,
చిత్తమునను చింత సేయడే' ని
వాడె పరమ - యోగి వర్ణింప జగమందు. వి. 144
142. Those who enjoy wealth,*[58] those who laud it, and those who long for it, look upon him as a superior who abstains from it.
143. If the song suit the occasion, however incorrect, it is acceptable.†[59] Where love exists, ornament is superfluous.
144. He who can look upon gold and upon the charms of women with equal indifference, shall be praised as the most perfect of men. పతి యొప్పిన సతియొప్పును,
పతి సతులొ'కటై'న పరమ - పావనమందున్,
సతి పతి న్యాయమె మోక్షం
బ' తులిత పరమా'త్మయై'క్యమ'గురా! వేమా. 145
ఆకాశంబున వాయువు,
మాకున దావాగ్నియ' టుల, మానసమందున్,
యేకా, కారుడు, జగమున,
జోకై'తను దానె వెల్గు,సుమ్ముర, వేమా. 146
కండ - కావరమున కానరు మరణంబు,
తను మదమున గనడు, తత్వ'మిట్లు,
భోగ - వాంఛ చేత, పుణ్యంబు గానడు. వి. 147
145. If the wife delights in what pleases her husband, and if the married pair are united as one, this leads to perfect purity. The duties of man and wife lead to deliverance from sin; this shall form a means whereby they shall be united to the great spirit, that is of incomparable perfection.*[60]
146. Imperceptible as air in the sky, and fire in wood, does the first of beings freely pervade the world, and shine independent of others.†[61]
147. By reason of the stoutness of his body he trusts that he shall never see death; through fatness of flesh he fails of seeing the truth : by attachment to pleasure he can see no holiness. తెలుపు మాపు జేసి, దిట్ట - తనంబున,
తెలుపు భస్మముగను తేట - పరచు
విధముకన్న పరుస వేదియు లేదురా! వి. 148
దుండగీనికొ'కడు, కొండీడు చెలికాడు,
బండ రాజునకును బడుచు మంత్రి,
కొండముచ్చునకును కోతియువిందౌను. వి. 149
పుట్టు దు:ఖమునను, పొరలు దు:ఖమునను,
గిట్టు దు:ఖమునను, క్రిద జనును,
మనుజ - దు:ఖము వలె మరి లేదు దు:ఖంబు. వి. 150
పెట్టినంత ఫలము పెక్కండ్రకు, పహతి
జేయకు'న్న దాను జెరుపకు'న్న,
పెండ్లి సేయున' ట్టి పెద్ద ఫలంబురా. వి. 151
148. If you kill quicksilver*[62] and burn it thoroughly, and purify it, there is no better mode of discovering the philosopher's stone.
149. The talebearer is the associate of the villain; a stripling is a fit minister for an inflexible king; and the monkey is the only companion for. the baboon.
150. He is born in sorrow and lives in sorrow; he dies in sorrow and goes down to the grave: »urely there is no grief greater than that suffered by man.
151. To refrain from grieving others is as meritorious as sustaining th« poor: and to keep from injuring men is as good a deed as marriage. మేక చంకబెట్టి మెలగుచు, మందలో,
భ్రమసి తిరుగు గొల్ల పగిది గాక,
దైవమె'రుగక పెర దైవతముల దల్చు. వి. 152
వెర్రి బట్టు వాని వినయంబుల' ధికంబు,
చెడ్డ ముండ ముసుగు చెలగి పెట్టు,
చెడిపె *[63]కొడుకు మిగుల జేయునా' చారంబు. వి. 153
పర - ధనములకు చెయి పట్టెను మిక్కిలి,
సత్యమింత లేక జారుడ' య్యె,
ద్విజుడ' నుకొను దాను తేజమింతయు లేక. వి. 154
ఇమ్ము దప్పు వేళ నె' మ్మెల' న్నియు దప్పి,
కాల మొ'క్క రీతి గడుప వలయు,
విజయుడ'నుగు దప్పి విరటుని గొలువడా. వి. 155
152. Those who roam to other lands in pilgrimage to find the God that dwells within them are like a shepherd who searches in his flock for the sheep he has under his arm.
153. Who behaves himself more cautiously than a madman? who assumes more modest airs than a poor widow? and who is so strict in religious rites as the worthless?
154. He constantly stretches out his hand to seize his neighbour's wealth, and devoid of all truth he becomes a roving debauchee. So entirely worthless he still calls himself twice-born!
155. If you have missed your opportunity, it is best to lay aside all pretences, and pass your time privately. Did not Arjuna, when unsuccessful, enter into the service of Virata ?†[64] మెలతన' డవినుంచి, మృగము వెంటనె పోవు
రామ - చంద్రుకన్న రసికు డే' డి?
చేటు కాలమునకు చెడు బుద్ధి పుట్టును. వి. 156
లంక బోవు నాడు లంకా' ధి - పతి రాజ్య
మంత కీశ - సేనలా' క్రమించె,
చేటు కాలమై'న చెరపన' ల్పుడు జాలు. వి. 157
రామ - విభుడు పుట్టి - రఘు - కులంబ' లరించె;
కురు - విభుండు పుట్టి కులము జెరిచె,
యెవరి మంచి చెడ్డ లెంచి, చూచిన తేట. వి. 158
156. Rama left his spouse at home, and went to seek the antelope sent to delude him! Yet where is there one of sounder judgment than Rama? in the time of misfortune a man is subject to such temptations!
157. On the day when Lanca fell, the kingdom was plundered by an army of apes! when one is in ill luck, the weakest foe is sufficient to destroy us!
158. The race of Raghu was prosperous in consequence of the birth of Rama therein, while the birth of Duryodhana ruined his entire tribe. The causes of all good and evil in a family are easily perceived. పుర హరునకు నేత పురువు * [65]తానేసిన,
స్థిరము గల్గు జ్ఞాన జీవమ'య్యె,
నేతకే'మి వచ్చె నిజ - భక్తి హేతువు. వి. 159
శుద్ధ- దృష్టి దెలిసి, శకు, నంతటి వాడు,
పట్ట లేక మనసు పార విడిచి,
కన్నుబోయి పిదప కాకి చందంబ య్యె. వి. 160
పంచా - క్షరి బీజంబుల
సంచితముగనె' రుగునా' తడ' ఖిలజ్ఞుండై,
వంచనమె రుగక కువలయ
సంచారము సేయున'తడు శంభుడు వేమా. 161
159. The spider that wore its web over Siva to conceal him when he fled was rewarded with superior instinct: yet of what avail was its worthless weaving? faith will render any work acceptable.
160. Even so clear-sighted a sage as Sucrachari by failing to restrain his curiosity, lost an eye and was reduced to the condition of a crow.†[66]
161. He who truly knows the name that contains five syllables ‡ [67]shall become all wise; he shall never know dishonor, aud, while walking ia this earth, shall be changed into the deity. శూద్రులందు బుట్టి, శూద్రుల దూషించి,
ద్విజులమ' నెడు పేరు నిజము జేసి,
మనసు నిల్పకు'న్న మరి శూద్రుడ' ధముండు. వి. 162
నొసలు బత్తుడ' య్యె, నోరు తోడేల' య్యె,
మనసు భూతము వలె మలయగాను,
"శివుని గనియెన: న్న సిగ్గె'ట్లు గాద' కో!. వి. 163
మాదిగె చెయివులను మనసులో బెట్టుక,
మాదిగెలను దెగడు మాదిగె' పుడు
మంచి గుణము లేక మరి ద్విజుడెట్లగు? వి.164
162. They who are born Sudras, and yet revile Sudras; who hold themselves twice born, and rely on that title; still, if unable to restrain their hearts, are the lowest of Sudras.*[68]
163. His forehead †[69] is that of a worshipper; his mouth, that of a wolf; and his heart that of a roaming demon: is he so shameless as to say he has learnt of the divinity?
164. If a man still has in his heart the principles of a pariar, and yet scorns pariars, how should he become twiceborn while devoid of every good quality ? కల్లలా' డు కంటె కష్టంబు మరియును,
కష్టమె' పుడునో'లి గలిగి యుండు
ద్విజుడన' నుట చూడ దిమ్మరితనమ'ది. వి. 165
విప్ర వరులమ' నుచు, వేదంబు జదువుచు,
ప్రాకృతులను జూచి పరిహసించు,
ధరణి - సురులకన్న దాసరి మతమె' చ్చు, వి. 166
వేషమొ' నర గట్టి వెలయ శూద్రత్వంబు
తనకులేద' నుకొను ధరణి ద్విజుడు*[70]
అరిది గిట్టు వేళన' డగు ద్విజత్వంబు. వి. 167
165. There is no sin greater than that of falsehood : this is an abomination perpetually †[71] in the mouth; what vagabonds are several who call themselves twice-born!
166. The lords of the earth ‡[72] say, "We are pure; we are learned in the scriptures;" they scorn all who are in their natural state. Truly the poorest palmer is better than such boasters,
167. The Brahmin, when he has assumed a particular garb, imagines he is no Sudra: is it not strange that his braminhood perishes when he dies? సోమ యాజిన' నుచు సొంపుతో వేషంబు,
గట్టి మాంసమె' ల్ల గాల్చి తినును,
ద్విజుడనే' న' నగన' ధికమే'మి తనవల్ల. వి. 168
అంతరా - త్మ గనక న' ల్ప - బుద్ధుల తోడ,
మెలగెడు ద్విజులె' ల్ల మేదినందు,
యముని నరకములకున' రుంగని'ది సాక్షి. వి. 169
కల్ల' టికెకుభూతి గట్టిగా పెట్టిన
నందులోని కంపుల' డగన' ట్లు,
మెడను త్రాడు వ్రేసి మెరుపుతో ద్విజుడౌ' నె? వి. 170
168. You call yourself a Somayaji *[73] und wear a particular dress: why? because you have roasted and eaten flesh! what are you the better for calling yourself a Bramin?
169. Those who imagine themselves twice.born so walk as proves them unable, through their light minds, to see the hidden spirit. This is a witness that they are going to the realm of Pluto.
170. Will the application of white ashes †[74] do away the smell of a winepot? will a cord cast over your neck make you twice born. బిందు రక్తములను, బెరసి న దేహంబు,
చందమె' రుగక ద్విజ - శబ్దమి' డుక,
నడచినను విడుచునొ నరకంబు మృత్యువు. వి. 171
భూతి దేహమందు బూసి తేనా యనా?
నిష్ఠ శివుని యందు నిలుప వలయు,
గాక భస్మమందు గాడిదె పొర్లదా? వి. 172
ఆకులె' ల్ల దిన్న మేక - పోతులకె' ల్ల,
గాక పోయెన' య్యె కాయ - సిద్ధి,
లోకులె' ల్ల వెర్రిపోకిళ్ల బోదురు. వి. 173
బోడి - తలలు, జడలు, బూడిదె పూతలా,
భాషణా' సనములు, వేషములను,
యోగి గాడు, లోన బాగు గాకుండెనా. వి. 174
171. If he forget the nature of his body which is composed of flesh and blood, and pride himself on the title of " twice-born," will death aud hell hereby lose their power over him?
172. What are you the better for smearing your body with sacred ashes? your thoughts should be set on God alone; otherwise an ass can wallow in dirt as well as you!
173. Even a goat can attain to such "corporeal perfection"*[75] as consists in living on leaves: how apt men are to fall into foolish whims!
174. Bald heads! matted locks ! daubing with ashes, harangues, postures, and a religious garb! No man is a saint who is not pure within. వేష భాషలె' రిగి కాషాయ - వస్త్రముల్,
బోడి - నెత్తి గల్గి బొరయుచుండ్రు;
తలలు బోడులై'న, తలపులు బోడులా? వి. 175
కాలు సేయి వంచి, గాలి నిండగ జేర్చి,
నేల వ్రాలి కొన్ని, నిలిచి కొన్ని
యాసన ముఖ విద్యల, భ్యాస విద్యలు. వి. 176
కావి - పంచె గట్టి, కడు యోగి వలెనుండి,
వెలికి గోర్కులె' ల్ల విడిచి పెట్టి,
తొడరి తిరుగు వాడు, దొంగ సన్యాస యా. వి. 177
కలి - యుగమున బుట్టి, కడతేరగా లేక,
యొడలు బడల జేసి యుగ్ర తపము,
తమరు చేసి యేమి, తత్వంబు గన లేరు. వి. 178
175. Sanyasis acquaint themselves with particular words and vests; they wear a brick-red garb and shaven pates ; on these they pride themselves: their heads look very pure, but are their hearts so?
176. You bend your legs and arms According to rule; and fill your bodies with air, holding your breath; sometimes crawling and again standing. These religious postures are mere tricks that are learnt.
177. He who assumes a tinted cloak, and imitates great hermits; Laying aside every external wish; he who pretends to walk this is the hypocritical sanyasiǃ
178. The sons of this iron age *[76] are unable to attain to heaven; they vex their bodies with austere penance ! why? they are ignorant of the truth, ఇల్లునా' లు విడిచి యినుప కచ్చల గట్టి,
వంటకంబు నీరు వాంఛలు' డిగి,
వంటిను'న్న యంత వచ్చునా తత్వంబు? వి. 179
జీవ - లింగ పూజ సేసిన వారికి,
శిలల రూపమందు చింత యేల?
చెలగి మధువు గ్రోలి *[77] చేదు రుచించునా? వి. 180
శివుడు గలడ'టంచు శిలలకు మ్రొక్కెటి,
వెర్రి జీవులార వెతల విడుడి;
జీవులందె కాక శిలల నేము'న్నది? వి. 181
రాతి ప్రతిమ దెచ్చి రాజసంబున నుంచి,
పూజ సయు నరుడు బుద్ధి మాలి,
భావమందు పరము భావించ నేరడో! వి. 182
179. If he leaves his house and his wife, binds his loins with iron, and gives up all inclinations for meal and drink; if he chooses to live in solitudc will this gain him heaven?
180. How should those who adore the living principle †[78] still honor images made of stone? who that has tasted honey will again taste poison.
181. O ye senseless creatures, who bow down to stones imagining that the deity exists therein! cease from these ideas: it may be in living beings, but what is there in a stone?
182. A man makes a stone image, and sets it up in dignity, and worships it! he is devoid of sense. He cannot comprehend the deity that dwells within him ! జంగమా' ఖ్య, భక్తి సంధి, వేరే లేదు;
సగుణ - భావమి'దియు, శాస్త్ర - విధియు,
నిర్గుణంబు వీడు, నెరవే' ది యెరుగడు. వి. 183
ఎంబెరు మతమందునె' సగి మాంసముదిని,
మారు పేర్లు పెట్టి, మధువు ద్రావి,
వావి వరుస దప్పి వలికి పాలౌ' దురు. వి. 184
జాతి మతము విడిచి, చని, యోగిగా మేలు,
జాతి తోనే యున్న నీతులే'ల>
మతము బట్టి జాతి మానకుంటకొరత? వి. 185
183. The term " Zangam" is a mere denomination: faith forms the tie (between him and the deity)—no more. It is a qualified state of being: this is the tenet ordained for our belief. This man has erred : he knows not the inscrutable. *[79]
184. Those who embrace the Embari †[80] sect eat flesh, change their names and drink wine: they transgress the lines of consanguinity and become the portion of the grave.
185. It is good to forsake tribe and caste and become a hermit: what is the good of instruction so long as you retain your caste? It is base, after embracing a creed, to hesitate about giving up caste. కట్టె పేరులో' డ గట్టిచెప్పగ రాదు,
కాన రాదు లోని కలితనంబు,
జంగమై న పిదప జాతినెంచగ రాదు. వి. 186
వేద - విద్యలె'ల్ల వేశ్యల వంటివి,
భ్రమల బెట్టి తేటపడగని' యవు,
గుప్త - విద్యయొకటి కుల - కాంత వంటిది. వి. 187
వేద - శాస్త్రములను విననే' మి గుడిచిరి,
యరిది తిరిగి చత్తురందరిండ్లు,
బ్రహ్మ మహిమ దెలసి బ్రతుకుట నిజమయా! వి. 188
వ్రతములె' న్ని యైన వట్టి చిక్కులె కాని,
యాత్మ చిక్కు గానన' లవి గాదు,
ఆత్మ చిక్కు బాపున' తడె పో ఘన - యోగి. వి. 189
186. As pieces of wood of various kinds, when formed into a ship, are no longer distinguished by their names and their interior qualities are undistinguished; so after entering the Zangam sect, a man's former caste is forgotten.
187. The books that are called the Vedas are like courtezans, deluding men, and wholly unintelligible; but the hidden knowledge of God, is like an honourable wife.
188. What are you the better for listening to the Vedas and sastras? you roam from house to house, and then die. Learn the greatness of God, and verily you shall live.
189. Your religious rites, however numerous, are mere entanglements: these give you no power to loose' the bondage of the soul. He alone is a saint who has obtained freedom. జనన - మరణములను, సంధ్య, త్రాడును లేదు,
సంధ్య త్రాడు లేదు, జననికె' పుడు,
తల్లి శూద్రురాలు తానె' ట్లు బాపడు. వి. 190
పెతర యన్నమ' నుచు, బ్రీతితో బిలిపించి,
కాకులకును బెట్టు కర్ములార!
కాకులందునే' మి ఘనులకు బెట్టుడీ. వి. 191
పిండములను జేసి పెతరుల దలపోసి,
కాకులకును బెట్టు గాడ్దెలార,
పియ్యి దినెడు కాకి పెతర యెట్లాగయా? వి. 192
190. The daily prayers and the braminical cord are wanting both at birth and at the time of death: his mother never enjoyed either of these: and if his mother be a Sudra, how can he be a Bramin ?*[81]
191. You call it " food for your ancestors," but you call the crows together, with all kindness, and give it to them, ye formal professors! what is the good of charity to crows? give rather to good men!
192. O ye asses! why do you make balls of food and give them to the crows in the name of your ancestors! how can a dung-eating crow be an ancestor of yours? నల్ల బోడి తలలు, తెల్లని గొంగళ్లు
నొ' డల బూడ్దె - పూత, యొంటి - రోత!
యిట్టి వేషములును పొట్ట కోసమె సుమీ. వి.193
కంబళములు గట్టి గంతలు గజ్జెలు,
బోడి - తలలు కావి బొరయు చీర
లా'త్మ - దేవ*[82] పూజ ల'వి సేయ నేరవు. వి. 194
మానసపు విరక్తి మసలకనా'త్మలో,
బోడి తలల సొంపు పొల్పు మీర,
కడుపు కొరకు దిరుగు కష్టంపు మతి తోడ. వి. 195
పుస్తకములు, జడలు, పులితోలు, బెత్తంబు,
కక్షపాలలు, పది - లక్షలై' న,
మోత చేటు గాని మోక్షంబు లేదయా. వి. 196
193. Shaven heads, and a dress of white woollen, smearing with ashes, and disgusting bodies! Truly such habiliments are used for the sake of the belly alone!
194. A rug, bells, anclets, bald pates, and a dyed Vest! these are insufficient for the worship of God who is a spirit.
195. He who walks not in self-denial in his heart, and only prides himself on the grace of a shaven head, lives for the sake of his belly, with an evil mind.
196. A breviary, matted locks, a tiger skin, a staff, a reliquary, †[83] and so forth : he merely has the trouble of carrying these about; they can never effect his salvation. హృదయము పదిలంబై' తే,
గుదిగొను సన్యాసమునకు కొమ్ములు గలవా?
యిది యెరుగరు చదువ'య్యలు,
మది ముక్తికినా'స్పదంబు మహిలో వేమా. 197
ఆసనముల బన్ని, యంగంబు బిగియించి,
యొ' డలు విరుచుకొనెడు యోగమె' ల్ల,
జెట్టి సాము కన్న చింతా'కు తక్కువ. వి. 198
కడుపు బోరగించి, కన్నులు ముకుళించి,*[84]
బిర్ర బిగుసుకున్న బీద - యోగి,
యముని బారి గొర్రె యత డే' మి సేయును? వి. 199
197. If they heart be set aright, what is the good †[85] of regular ordination as a monk. Scholars are ignorant of this, that the heart is the only basis of salvation.
198. Religion that consists in contriving various postures and twisting the limbs is just one straw inferior to the exercises of the wrestler.
199. The wretched ascetic pushes out his belly, winks his eyes, and strains with all his body! He is like a sheep bound for sacrifice, and no better! రేచక, పూరక, కుంభక,
సూచకముల రాజ - యోగి సుస్థిర మతియై,
లో చూపు జూడనొ' ల్లక,
వాచా బ్రహ్మంబు పలుక వద్దుర వేమా. 200
పడి పడి మ్రొక్కగనే' టికి,
గుడి - లోపల కఠిన శిలల గుణములు చెడునా?
గుడి దేహమా' త్మ దేవుడు,
చెడు - రాళ్లకు వట్టి పూజ సేతురు వేమా! 201
పలుగు రాళ్ల దెచ్చి, పరగ గుడుల గట్టి,
చెలగి శిలల సేవ జేయనే' ల?
శిలల సేవ జేయ, ఫలమే'మి గల్గురా? వి. 202
200. Be not like those haughty monks who imagine that by the gestures appointed for respiration, inspiration and retention of the breath, they have attained to wisdom. In the absence of inward vision boast not of mere oral divinity
201. Why bow and fall down in worship? will the hard stone in the temple change its nature? The true temple is the body, the soul is the god therein; empty is the worship ye pay to these worthless stone.
202. Why collect slabs of marble, build temples with them, and delight to worship stones? What profit have you of adoring a stone? ఉపవసములను' న్ననూ' ర - పందై పుట్టు;
తపసియై దరిద్రతను వహించు,
శిలకు మ్రొక్కన' గును జీవమ' డుగు బొమ్మ. వి. 203
ఇహము విడిచి ఫలములింపుగ గలవ' ని,
మహిని బల్కు వారి మతము కల్ల,
ఇహము లోన బరమునె' సగుట గానరో. వి. 204
వ్రాత వెంటగాని, వరమీ' డు దైవంబు,
సేత కొలది గాని, వ్రాత గాదు,
వ్రాతక' జుడు కర్త సేతకు దా కర్త. వి. 205
దోసకారియైన, దూసరికాడై' న,
పగతుడై' న, వేద - బాహ్యుడై' న,
వట్టి లేని పేద వానికీ' దగునీ'వి,
ధనికునకు నొ' సంగ దగదు వేమ. 206
203. He that fasts shall become in his next birth a village pig: he that embraces poverty shall become a beggar; and he that bows to a stone shall become like a lifeless image.
204. False is the creed of those who hold that it is profitable to renounce the present life: cannot ye see that eternal existence commences in this life.
205. The deity bestows on us that alone which is destined to us ; what we gain is the result not of fate but our own conduct. Bramha is indeed the author of destiny, but we are the agents ourselves in all we do; and shall be' rewarded or punished accordingly.
206. Be he an evil doer, or a reviler, spiteful, or unlearned,*[86] if he is destitute it is fit to bestow alms on him: but what is the good of giving to those who already possess. కంటి కంటిమ' నుచు, కర్మా'ధికారంబు,
వెంట బట్టి చెడును, వెర్రి జనుడు,
బట్ట బయిట ముక్తి బాటించి చూడరో! వి. 207
తాను విమలుడై'న, తన గుణమంతయు,
శివునికీ'ని గురువు, చెడుగు గురువు,
గుడ్డి గుర్రమె'క్కి, గుడి దిర్గిన'ట్లౌను. వి. 208
జార - పురుషు మీద, పద్భక్తి సలుపుచు,
పతికిని చ్చకంబు, బడయు భంగి,
పరము కొరకు యోగి, పాటించు దేహంబు. వి. 209
తనువు లోన జీవ - తత్వమె'రుంగక,
వేరె కలద' టంచు వెదుక నే'ల,
భానుడుండ, దివ్వె బట్టి వెదుక రీతి. వి. 210
207. The fool says " I know, I have learnedǃ" he slavisly follows the creed of works. He cannot see the truth when it is plainly revealed to him.
208. The teacher who has in hisown esteem become pure, and yet has not devoted his entire heart to God, is the vilest of instructors: he islike him who should attempt to ride the ring on a blind horse.
209. Like as a woman who fixes her heart on a strange man, treats her husband with wheedling fondness; so does the devotee nourish his body - not for its own sake, but with a view to attaining the next world.
210. Ignorant that the living principle exists in your body, why do you search imagining that it is to be found elsewhereǃ ye are like one who, while the sun shines, should search with a lamp. చదువులందు లేదు; శాస్త్రంబులను లేదు;
వాదములను, దైవ - భేదములను,
బయిటను'న్న ముక్తి, బాటించ లేరయా. వి. 211
చచ్చు వారిని గని, చావు నిశ్చయమ'ని,
తత్వమె' ల్లనా'త్మ దలచి తెలివి,
నదరు, బెదరు, లేక, నడరిన ముక్తుడు. వి. 212
బొమ్మలా' ట వాడు, బొమ్మలనా' డించు,
భువిని జనులు చూడ పొలుపు మీర,
తాను మరగియుండి, దైవమా' డించురా. వి . 213
పర - యువతి రతంబు, పాటించి కోరితే;
కోటి పూజలె' ల్ల, కొల్ల బోవు,
సెగకు పొంత వెన్న, చెడదె తాపము చేత. వి. 214
211. It is not to be found by study: it is not in royal courts, neither in disputations nor in drawing distinctions in the divinity according to discordant creeds: ye cannot perceive the great object, though in itself evident.
212. He who sees that all men must die, and, knowing death is certain, fixes his soul in meditation on the divine essence; who is free from fear and alarm, by the force of wisdom—this is the perfect man.
213. Just as a showman plays his puppets, while he lies hidden, so does the deity, while he conceals himself, admirably govern men.
214. If a man meditates adultery with the wife of his neighbour, when he gazes at her, all the fruits of his former good deeds, however numerous, shall melt away, as surely as butter in the heat of fire. తప్పు రూపు గట్టి, ధరలోన దిరిగెడు,
సేతలె' ల్ల మిత్తి జేరు విధము,
కడుపు నిండనింత, కష్టంబులే'లరా. వి. 215
వాక్కు శుద్ధి లేని వాడు, చండాలుండు,
ప్రేమ శుద్ధి లేక, పెట్టుటె' ట్లు,
నొసలు భక్తుడై' న, నోరు తోడేల' యా. వి. 216
పరగ బొమ్మ - గుడ్డు*[87] బరికించి చూచిన,
కులముల' న్ని' యందు గూడ బుట్టె,
నందరొ' కట గలయన' న్న దమ్ములె కదా? వి. 217
కూడ'దే' మి జేసె, కులమే'మి చేసెను,
భూమి యేమి జేసె, బొందిక' ట్టె,
నరుడు బడెడు పాట్లు, నగు బాట్లు చూడగా. వి. 218
215. All acts that are performed †[88] under a false guise are but paths leading to death: why is all this labour undergone to fill the belly?
216. He who is devoid of purity of speech is no better than a Pariar: to what end is liberality devoid of affection? he is in his forehead a worsipper, but in his mouth a wolf. ‡[89]
217. If we carefully observa and examine the universe, we shall see that all castes equally originated therein: then all are equal; surely all men are brothers?
218. What matters food, or caste, or country, so as to affect our bodies? Surely the trouble men take about caste is all ridiculousǃ కానలేరు గాని, కలి - యుగంబునను'న్న,
మనుజులందరికిని, మానమొ' కటి,
దాష్టికుల'గు వారు, తమవలె జూడక,
పరుల బోవనా' డుదురు ర వేమ. 219
జాతులందునె'ట్టి జాతి ముఖ్యము చూడ,
యెరుక లేక దిరుగనే'మి గలదు,
యెరుక గలుగు మనుజుడే' జాతి గలవాడు. వి. 220
చావు వచ్చిన'పుడు, సన్యసించేదె' ట్లు,
కడకు మొదటి కులము జెడిన యట్లు,
పాపమొ' కటి గలదు, ఫలమే'మి లేద' యా! వి. 221
ఊరులు, పల్లెలు, మానుక,
వారక యడవిం జరించి, వాడ' (రుదంచున్,*[90])
వేరులు, గూరలు, మెసవెడు,
వీరడికె'†[91] ట మోక్ష - పదవి? వినరా వేమా. 222
219. They cannot perceive in this iron age that the respectability of all men in regard of caste is the same. The blustering fool looks upon no one as his equal, and scorns all men.
220. Consider; is any one caste superior to the rest? what is the use of living without understanding? the man of understanding may be born in any tribe whatever.
221. What is the profit of turning religious at the time of death, as if your former state were thereby altered ? your sins remain unchanged and you are none the better.
222. He leaves the towns and villages, and unweariedly roams the wilds, as though this were any extraordinary merit; how shall the simpleton who feeds on roots and herbs attain to the abode of bliss?
శూద్రుల' నుచు భువిని, శూద్రుల బోనాడు
మాలకన్న చెడుగు మహిని లేడు,
నరకమునకునే' గు నష్టమై' న వెనుక. వి. 223
పూజకన్న నెంచ, బుద్ధి నిదానంబు,
మాటకన్న నెంచ మనసు దృడము;
కులముకన్న మిగుల గుణమె ప్రధానంబు. వి. 224
కులము హెచ్చు తగ్గు, కొదవలు పని లేదు,
సాను జాతమ య్యె, సకల కులము,
హెచ్చు తగ్గుమాట లె'ట్లె'రుంగగ వచ్చు? వి. 225
గ్రామము, భూములు, మానుక,
ప్రేమయు దయ యింత లేక, భీకర - మతులై,
భామల, సుతులను, వదలుక,
బాముల బడనే' ల, యడవి పట్టున, వేమా. 226
223. There is not a viler wretch in the earth than him who scorns other men, calling them Sudras: after his death he shall fall into hell.
224. Wisdom is surer reliance than empty worship: the mind is more to be depended on than mere words; and a man's virtues are of more importance than his caste.
225. Disputations as to which caste is the best are all fruitless: all the tribes originated in the same origin: who can decide as to the superiority or inferiority of any one.
226. They desert their own town and land, and, devoid of the smallest love and affection, with repulsive manners, they leave both wives and sons, to suffer misery—and to what end is it? మాలవానినే'ల, మహి మీద నిందింప
నొ'డల రక్త మాంసమొ'కటి గాదె?
వాని లోన మెలగు వాని కులంబే'ది? వి. 227
మాల - వానినంటి, మరి నీళ్ల మునిగేరు,
మనుజ - కర్మ *[92] చేత మాలడ' య్యె,
నే'ల దెలియలేరొ యీ నర - పశువులు. వి. 228
మాదిగె యన వద్దు, మరి గుణ మొ'నరిన,
మాదిగ'ని వసిష్ఠు, మగువ దేడె, †[93]
మాదిగె గుణము'న్న మరి ద్విజుడ' గునయా? వి. 229
శిలను ప్రతిమ జేసి' చీకటింటను బెట్టి,
మ్రొక్క వలదు, వెర్రి మూడులార!
యుల్లమందు బ్రహ్మ యుండుట దెలియరు. వి. 230
227. Why should we constantly revile the Pariar? are not his flesh and blood the same as our own? and of what caste is He who pervades the Pariar as well as all other men?
228. Why should you plunge in water to purify yourself if a Pariar touches you ? He became what he is in consequence of his sins in a former birth: how stupid are those who cannot comprehend this?
229. Call not him an outcast who possesses a good disposition. Did not the hermit Vasishta take a Pariar wife? how can he be called a Brahmln whose qualities are those of a Pariar?
230. O make not a stone image, to be put in a dark chamber and worshipped! Oh ignorant creatures, know ye not that the deity dwells in the heart aloneǃ మాలవాడ' యినను మరియా'త్మ మీదను,
మనసు నిల్పెనే' ని మాల గాడు
మనసు నిల్పకు' న్న, మహి మీద మాలడు. వి. 231
తాత గన్న తల్లి, తమ తండ్రి గను తల్లి,
తన్ను గన్న తల్లి, తల్లి తల్లి,*[94]
తల్లి శూద్రురాలు, తానె,ట్లు బాపడో. వి. 232
తాత జనించె కన్యకకు,
తండ్రులు తామును కుండ గోళకుల్
మాత పరానుకూలి, [మరి
మక్కువ] ద్రౌపది భర్తలే' వురున్,
నీతుల జెప్ప, పాండవుల
నీమములి' ట్టివి,? యంచునె'న్నుచున్,
భూతలమందు మిక్కిలిగ
బూమెల జేసిరి! వెర్రి వేమనా. 233
231. Though a man be by birth an outcast, if he orders his heart aright he is no outcast: he who cannot govern his affections is the vilest of the vile.
232. If your grandfather's mother, and your father's mother, your own mother, and your mother's mother's mother, be a Sudra woman, how can you be a Bramin.
233. their grandsire was born of an unmarried woman, their fathers and they themselves were the illegitimate children of a wife and a widow. Their mother was a lover of strange men. and then her five husbandsǃ If you talk of their morals, such were the practices of the Pandavas. these falsehoods are the greatest in the worldǃ †[95] తనదు తల్లి లంజె, తన యాలు మాదిగె,
శ్రీ పతికి గురువు వసిష్ఠుడ' రయ
తపము చేత ద్విజుడు! రర్కింప కులమె'ట్లు? వి. 234
జాతి వేరు లేక, జన్మ - క్రమంబున,
నెమ్మదిని నభవుని, నిల్పెనే'ని,
యఖిల జనులకె' ల్లనా' తడు ఘనుండయా. వి. 235
234. His mother was a prostitute, and his wife a Pariar; yet Vasishtha*[96] was the tutor to the noble Rama: by austerities he became a Bramin, but if you look to his caste, what is it like?
235. He is the truly excellent man, and superior to all the sects, who draws no invidious distinctions between the castes: by practising the rites ordained for his tribe he will fix the deity in his heart. ధర గిరులు జలధుల న్నియు,
పరికింపగ ప్రళయమునను, భస్మా - కృతులౌ
సురలును మునులును జనగా,
నెర యోధలునుండ గలరె నేర్పున వేమా? 236
ఉర్వి వారికెల్లనొ'క్కకంచము బెట్టి,
పొత్తు గుడిపి కులము, పొలియ జేసి,
తలను చెయ్యి బెట్టి, తగ నమ్మ జెప్పరా? వి. 237
గట్టురాళ్ల దెచ్చి, కాళ్ల చేతుల ద్రొక్కి,
కాసె - యులుల చేత, గాసి జేసి,
మొరప - రాళ్ల కెరగు, మొప్పెలనే'మందు! వి. 238
తోలు - కడుపులోన, దొడ్డ వాడుండగ,
రాతి గుళ్లలోన, రాశి బొయ,
రాళ్లు దేవుడై'న, రాసులు మింగవా? వి. 239
236. This earth, with its mountains and seas, shall in the final destruction be all consumed : then shall the gods and the prophets perish, and how shall even the victorious survive? *[97]
237. Place one dish before all the men in the world and let them eat together, abolishing their castes: lay thy hand on their heads, and convince them that their present distinctions are absurd.
238. What can we think of the fools who bring mountainstones together, knock them about with their hands and feet, and after tormenting them with mason's chisels, bow down to the rugged blocks?
239. While he who is alone honourable dwells with your own fleshly bodies, †[98] why should ye heap up offerings in temples made of stone. How can gods made of stone feed on those heaps? రాతి బసవని గని, రంగుగా మ్రొక్కుచు,
గునుక *[99] బసవని గని, గ్రుద్దుచుండ్రు;
బసవ భక్తులె'ల్ల పాపులు తలపోయ. †[100] వి. 240
మన్ను మెత్తి కరిగి, మరి రూపు గావించి,
గుంట నిండ బూడ్చి, గురుతు నిల్పి,
మనుజులె' ల్ల గూడి, మరి దేవుడందురు. వి. 241
మంచి శకునముల' ని, యెంచి పెండిలి యాడ,
వారలొ' కరు లేరు, వసుధలోన; ‡[101]
జనుల కర్మములను, శకునముల్ నిల్పునా? వి. 242
గూబ యెక్కిన'ట్టి, గురము పాడుగ బెట్టి,
వెళ్లి పోదురంత వెర్రి వారు
గూబ యేమి చేసె, గురమే' మి చేయును? వి. 243
240. If you see a bull made of marble, you bow down ceremoniously to it; but if you see a trotting bullock you do not scruple to beat it: surely the worshippers of the bull are wretched sinners!
241. You apply clay over the waxen mould, melt it, and form a certain figure: fill the hollow with melted metal, and set up the statue as a sign; then people assemble and call this a god!
242. Of all those who looked well for good omens at their marriage, has even one survived free from the common fate of mortals? Not one ! men depend on their conduct alone: can any omens render them stable?
243. They leave a house desolate if an owl perches upon it: they flee as if mad: what mischief has the owl done? what fault is there in the house? విష - సహితులు నరులు, విష - ధరులె' న్నగ,
వృషభ వృషణములను, విరియ గొట్ట,
నఘము వచ్చు కడకునా' యువు కొదువ'గు. వి. 244
వేము' పాలు బోసి, వెయ్యేండ్లు పెంచిన,
చేదు విడిచి తీపి, జెందన' టుల
నో'గు గుణము విడిచి, యుచితజ్ఞుడ' గునె' ట్లు? వి. 245
వాడ వదినెకే'ల, వాని వర్తనములు?
చాడి గానికే' ల, జాడ బుద్ధి?
మూడ మతులకే' ల, ముదముతో జ్ఞానంబు. వి. 246
నేరన'న్న వాడు, నెర జాణ మహిలోన,
నేర్తున'న్న వాడు, వార్త - కాడు;
యూరకు'న్న వాడె యుత్తమో త్తముడెందు. వి. 247
244. How wicked are the cruel mho venture to geld oxen: they will certainly meet with retribution.
245. Though you were to nourish a margosa tree with milk for a thousand years, will it lose its bitterness and become sweet ? Never will the sinner change his nature, however instructed.
246. What can the prostitute know of the feelings of consanguinity? or the talebearer, of propriety and sense? or the stupid fool, of discretion?
247. He who says " I know nothing" is the shrewdest of all : he who says "I am learning" is a mere talker. He who holds his peace is the wisest and the best.
దూలా' లు టెంకినుండిన,
వాలాయము చేటు వచ్చు, వసుమతి లోనన్,
లోలాక్షి విడిచి పెట్టిన,
మేలిమి గా బ్రతుక వచ్చు, మేదిని వేమా. 248
మానినీ మనోజ - మందిరా'నందై'క
లోలుడొ' ల్లడూ' ర్ధ్వ లోక సుఖము
మాల వాడ కుక్క,మరియ'న్న మె'రుగునా. వి. 249
తొత్తు తొత్తె కాని, దొర - సాని గాబోదు
హత్తదె' పుడు, దానికై' న గుణము,
మిత్తికూళ్ల దొంగ,మేలె' ర్గ నేర్చునా. వి. 250
నాడెమై'న చెడిపె, *[102] నయమె' రిగి మెలంగు;
విటుని కుస్తరించు, వివరమె, రుగు;
బానిశై' న తొత్తు, పాటించ రాదయా.వి. 251
248. He who forms vile connections will certainly suffer for them; forsake them and live at ease.
249. He who is devoted to sesnual pleasures shall never know the joys of the next world. Can the dog reared by a Pariar have any better food ? †[103]
250. She who is low by nature can never be made a lady; no good quality can ever attach to her: will one who lives by stealing beggar's morsels ever get anything better?
251. An elegant courtezan will conduct herself with civility: she caresses her lover, and is prudent: but who pays any attention to a vulgar slut? పందన ధికు జేసి, బవరంబునకు బంప,
పారి - పోవు కార్య భంగమ' వును
పారు వాడు బంటు పనికి రాడెందును. వి. 252
తిరుమలకును బోవ, తురక దాసరి గాడు.
కాశి బోవ, లంజె గరిత గాదు,
కుక్క సింహమ'గునె, గోదావరికి బోవ. వి. 253
కులుకు గుబ్బ జూపి, గొబ్బున గరగించి,
చేతి కాసు లె'ల్ల, చేర దీయు
న' తను చేతి కత్తుల' మరంగ కాంతలు. వి. 254
అనుకూల్యము గల యంగన గలిగిన,
సతికి పతికి పరమ - సౌఖ్యమ' మరు,
ప్రాతికూల్యయై'న, పరిహరింప సుఖంబు. వి. 255
252. If a coward is made a general and sent to battle, he will fly, and all will be ruined: of what avail is a soldier who flees the enemy?
253. Though a Turk go to the sacred hill of Tripety, he does not become a palmer ; going on pilgrimage to Benares will not make a modest woman of a prostitute; though a dog go to the sacred stream of the Godaveri will it make him a lion?
254. At the sight of her charms you are melted with love, and the courtezan strips you of every farthing. Surely lovely women are the darts in the hand of Cupid.
255. If the wife be agreeable to her husband, this forms the sweetest happiness to the married pair. But if she be disagreeable, the only happiness as in quitting her. 256. If he sees plump limbs, a fair breast, and other charms, surely three-fold love ṣ[107] will enter. and quell even a hermit.
257. "Benares! Benares!" cry they, end delight to travel there: yet is not the same God here as there? if thy heart be right he is there said here also. మతము దారి మరచు, మధురా'ధరము జూచి,
మగువ రూపు జూచి, మనసు మరచు,
యోని జూచి, సర్వ యోగంబు మరచు, రా. వి. 258
నీళ్ల మునుగనే' ల? నిధుల మెట్టగనే' ల?
మొనసి వేల్పులకును మ్రొక్క నే'ల?
కపట - కల్మషములు కడుపులోనుండగా. వి. 259
కూడు చీర బాసి, గుళ్ల పంచల బడు
న'ట్లు వ్రాసె బ్రహ్మ యతుల నుదుట,
తోయజా - క్షి జేర, దోషంబులంటునా? వి. 260
కుంటి కుక్కకే'ల, కుందేటి పరువులు?
పిరికి బంటు కే'ల, బిరుదు గొడుగు?
ముసలి ముండకే'ల, ముసి ముసి నగువులు? వి. 261
258. Gazing at a sweet lip he forgets the path of religion: when he sees a woman's face he forgets himself. * * *
259. To what end is it that you plunge in the holy waters? why go and touch sacred places? why attempt to worship the deity while your bellies are full of foul hypocrisy?
260. To give up food and apparel, and lie about in the porches of temples, is the fate written for their sins in the foreheads of monks; what would they be the worse for familiarity with women?
261. Can a lame dog equal the swiftness of the hare? what has a cowardly soldier to do with honorable insignia and the golden umbrella. * * * ఎంత భూమి దిరిగి, యే పాటు బడుచు'న్న'
నంటనీ' కప్రాప్తి వెంట దిరుగు;
భూమి క్రొత్తయై'న, భోక్తలు క్రొత్తలా? వి. 262
పరగ జలకమా డి, పట్టె నామము దీర్చి,
నీరు - కావి పంచె, నెరయ గట్టి,
వార - కాంత జూచి, వ్రతమె'ల్ల మరుచు రా. వి. 263
మనసు నిల్ప లేని మాయ - విరక్తులు,
మనసు పడుదురొ'క్క మగువ మీద
యిట్టి వ్యర్థ జన్మమీ' బ్రతుకే' టికి? వి. 264
తొడల మెరుపు జూచి, తోరంపు కుచములు, *[108]
వార కొప్పు గలుగు వనిత జూచి, †[109]
విటుడు నిలుచు నె'ట్లు విరహా'గ్ని జొరకును? వి. 265
262. Wherever you roam, whatever toils you undergo: your fate is unalterable and still follows you: though the land, you wander in be new to you, you remain the same.
263. After religiously bathing, and drawing the line and streak in his forehead and trimly putting on a tinted vest, should he chance to see a courtezan, he forgets all his Vows!
264. Those false ascetics who are unable to stay their heart, let their thoughts dwell on a woman: how unprofitable is their life ! to what end were they born?
265. When he beholds the beauty of her form, and her flowing tresses, how can the lover abstain from loving it beauteous woman? కాశి నీళ్లు మోసి, కాళ్లు మొగము వాచి,
యెందు సుఖము లేక నెండి యెండి,
చచ్చి, వెనుక ముక్తి, సాధింప గలర' కో? వి. 266
దేశ దేశములను, గాసిలి, తిరుగంగ
నా'త్మ యందు ధ్యానమంటుకొనునె?
కాసులకును దిరుగ, కలుగునా మోక్షంబు? వి. 267
కచ్చమీది యాస, కనకంబు పై యాస
లేని వాడు, పుడమి లేని వాడు;
గలిగెనే' ని, యతడు గానంగ రాడయా. వి. 268
వలపు దీరెనే'ని, వనజాక్షి యధరంబు
ములక - పంటి గిజరు ముష్టి రసము,
చింత లేని వేళ, జీవ - సమానమో*[110] వి. 269
266. Though you bear about the sacred water of Benares and your feet and faces swell with the heat of travel, devoid of repose; how shall you after death attain heaven by such means ǃ †[111]
267. Though you roam from land to land, how can this fix religion in your heart? how can travelling about for the sake of alms gain pa heaven?
268. He who has no desire of women or of riches, is no where to be found in the earth: should there be such a one, his virtue would yet be unknown to men.
269. When love is over, the cherry lip of the rosy girl is tasteless as the pulp of the night-shade berry, or the juice of the poison nut. When you do not care for it, it is as disgusting as the milk of the mango leaf. చదువులె'ల్ల జదివి, సర్వజ్ఞుడై యుండి,*[112]
బ్రహ్మ విద్యలె' ల్ల, పదట గలిపి,
యిరుకు యోనిజూచి, పరమయోగము మాను. †[113] వి. 270
తాను నిలుచు చోట, దైవము లేద' ని,
పామర జనుడు తిరుపతుల దిగిరి,
జోము వీడి చేతి సొమ్మె' ల్ల బో - జేసి,
చెడి గృహంబు తాను జేరు వేమ. 271
కాశి, మధుర, కాంచి, గయ, ప్రయాగయు, సేతు
వా'స తోడ వీటినా'త్మజూచి,
వాసనను దెలియడు, వట్టి వెట్టి విధంబు. వి. 272
270. After going through all his studies, and attaining consummate wisdom, after making nothing of divinity, the moment he sees a fair woman he forgets all his sanctity.
271. Fools roam to holy places imagining that the deity is not to be found where they dwell: they merely exercise their limbs ‡[114] and squander their money; they are ruined, and so return home!
272. Casi, Madura, Conjeveram, Gaya, Prayag, Setu; though a man visit all these holy places with an ardent mind, what benefit does he derive? this is mere drudgery ǃ Ṣ [115] చదువు జదువనే' ల, సన్యాసి గానే' ల,
షణ్మతముల జిక్కి చావనే'ల;
యతని భజన జేసి, యాత్మలో దెలియుడీ. వి. 273
మనము లోన బుట్టు, మరి కోర్కుల' న్నియు;
కోర్కులందు ముక్తి కుదురు పడదు;
మనము బ్రహ్మమ'నుచు, మదినె' రుంగగ లేరు. వి. 274
చదువుల' న్ని జదివి, చాల వివేకింప,
కపటికె' న్ననే'ల, కలుగు ముక్తి?
దాలి - గుంట కుక్క దలచిన చందము. వి . 275
తరుచు చదువు చదువ, తర్క వాదమె కాని,
దివ్య - జ్ఞానమునకు తేట పడదు;
పసిరి*[116] కాయ పురుగు పగిదిని చెడిపోవు. వి. 276
273. To what end is all this reading? what is the fruit of a monkish life? why perish entangled in the six conflicting creeds ? worship Him, and know Him who dwells in your heart †[117]
274. All our passions originate in the heart: but emancipation from sin is inconsistent with these desires: can ye not see that the soul is one with the divinity?
275. Though he have read all that can be read, and be an acute disputant, never shall the hypocrite attain to final happiness. His meditations are like those of the dog on the dunghill ‡[118]
276. Excessive study leads only to disputatious talking; a man does not hereby attain divine knowledge: he is entangled therein like a silk-worm in its shell. అవును వేమన్న జెప్పిన యాత్మ బుద్ధి
దెలియ లేన ట్టి యజ్ఞాని దేబెలకును
తలకు బాసిన వెంట్రుక వలెను జూడ
భుక్తి ముక్తులు హీనమై పోవు వేమ. 277
ఇట్టి సాధు - విద్య యెంత లేద' ని చూచి,
గాధ - విద్య నేర్చి కాన లేక,
సాధు సజ్జనముల సాంగత్యమె' రుగక,
బాధ పడుదురు తుద, పరులు వేమ. 278
ఇదియు పరమ' టంచుని' తర - చింతల విడి,
మనసు జెదర నీక, మట్టు పెట్టి,
కొదువ లేక నిలువ, కోర్కలు ఫలియించు,
మనసు లోననుండు మహిమ వేమ. 279
277. Verily the foolish wretches, who are unable to comprehend the mental wisdom taught by Vemana, shall perish like a hair when separated from the head, devoid of sustenance here and perfection hereinafter.
278. Those who look upon this excellent knowledge with scorn, and learn only abstruse sciences, shall not attain to it; they shall never know the society of the good and wise, but shall, as strangers to virtue, ultimately fall into misery.
279. And he who holds this superexcellent, who gives up all other cares, who lets not his mind wander, but restrains it; he shall stand fast without fail, all his wishes shall be accomplished and his soul shall be full of glory.
THE END
- ↑ * In some copies a fourth line is added. సుకవులైన వారు సుస్థిరముగ.
- ↑ † The four ages (Yuga) of the world, denominated Crita, Treta, Dwapara, and Cali, answer to the Golden, Sliver, Brazen, and Iron ages spoken of in the poets of Europe.
- ↑ ‡ Literallyː Making his dwelling at our ear. This colloquial phrase occurs also in the Mrityanjaya Vilasa, where Rati Devi (payche) exclaims, on the death of her husband Cupid, సీ. చెవినిల్లు గట్టుక చెప్పిన నామాట అవు నాని వినవైతి, యయ్య మదన!
- ↑ * Padavi is here a Telugu word, and distinct from the similar Sanskrit word.
- ↑ † See on II., 67.
- ↑ * This line generally stands thusː గుణమే మూలము స్త్రీలకు. But to preserve the prasa rhyme గొనం (the tadbhava of గుణం) substituted ; as also (సిరి i.e శ్రీ.) for స్త్రీ a conjeatural em endation, which I think thesense requires.
- ↑ * Padi vela. see on II,. 42 and 82.
- ↑ † A verse the sense of which is obscureː it is hardly translateable; the second line may be rendered differentlyː this negative when placed absolutely signifying "it is naught or of no avail." Thus Cani-vadu is an enemy. The next verse contains similar expressions.
- ↑ ‡ Lit, as much as an ant's length.
- ↑ * This is an inelegant form of the verbs.
- ↑ * AI. తనకులాడు or తన్నుకుండ్రు for ధర్మమే'మి. This verse would seem spurious.
- ↑ *Here and in some other passages the doctrine of trasimigration is inculcated very strongly. We may, however, doubt whether these verses were written by Vemana, who has elsewhere pointed out the absurdity of this belief.
- ↑ * See II., 75
- ↑ * The words idugo and adugo appear to belong to the class gramatically termed Cala In some manuscripts the verse begins with the words వల్లనా క్కెరుగక which give no clear sense.
- ↑ * The chaff at the top and the dirt at the bottom of the sieve. A1. అలిగెలు మలిగెలు,. i, e. tares and pebbles.
- ↑ *Terms belonging to any peculiar creed or system of philosophy usually convey a sense different from that which a literal translatation requires. In this verse and some others I have therefore used a slight latitude of explanation, leaving the reader to collect the precise import of the technical words in question from acomparison of various passages.
- ↑ †The word pora is in this verse used in several sensesː such double meanings (in rhetoric denominated slesha) are used in all the modern Telugu poets.
- ↑ *రెండొకరూపురా substituted for రెండూడిపోవురా Which, though appearing in three manuscripts, gives no clear sense.
- ↑ †This verb mogu certainly is generally applied (as in verse 30, Book I.) to nanimate objects; but is also colloquially used, asit is in this passage
- ↑ *Losing all indivuduality, by becoming resolved in to the universe is a leading doctrine in the Vudanta creed.
- ↑ †Yogi, generally translated hermit, or reduse, being derived from Yuga, union, implies one who is united to the deity, by the particular act of meditation denominated yogam.
- ↑ ‡These and similar mystic expressions appertain to the Vedanta system of theology; from their obscurity they admit of sevaral
- ↑ *Aǃ.దొడ్డిన and తొట్టిన. The word given in the text ispeculiar to the western districts.
- ↑ *Lit. If he strikes, Pluto will take possession. In the end of the lats lines Dwija-hatya sometimes occur.
- ↑ *This term nearly answers to our old word recve, or head borough. He is the village accountant.
- ↑ †A. griffin, or rocː creatures alluded to in the Arabian Nights.
- ↑ * Aǃ. జెడిన.
- ↑ *From
- ↑ †This is the Tetagiti metre. The translation isparaphrastic. The creed here inculcated teaches that, as everyvessel contains a portion of the universe, Which, after a temporary separation, is re-united to the great whole, so spirits, when released from the bodyare again mingled with the deity.
- ↑ Tatvam
- ↑ *Vey ela; literally "Why use a thousand arguments?"
- ↑ †This Word the lexicons interpret as "a bubble," but adifferent sense is here requisite.
- ↑ ‡Muni, a hermit or asceticː more literally, a monk or recluse (Grmanachus, one who lives alone). The root of the word muni is obscure but the derivative "maunam, silence, taciturnity," gives the idea.
- ↑ ̈*Aǃ. తగులాటమా which gives no clear meaning.
- ↑ † A colloquial form, for తెలియకయున్న she as also తెల్సు for తెలుసు n verses 85 and 87.
- ↑ *Compare verse 75.
- ↑ *For. చ్ఛలం.
- ↑ † This appears to be translated from a verse of Bhartri Hari ఆదర్శనె దర్శనమాత్ర లాలసా 8, &c.
- ↑ * The Hindu moralists very see often waste their satire'upon human infirmities, and many verses of a similar tendency have been omitted in the present volume.
- ↑ *జముడు యముడు.
- ↑ † Derive from గృహం a house
- ↑ ‡ The idea that hidden treasures were guarded by dragon occurs in a several latin authors; in particular phoedrus (Book iv., fable 19). It is also alluded to in the Vicramarca, a Telugu poem, written by Zaccaya, in eight books. this is a work of considerable merits, and particularly useful to a beginner in the language.
- ↑ *That is, Where is the line to be drawn as to what is and what is not defilement.
- ↑ * This verse and several others that allude to the incrdente in the Ramayana do not resemble the general style of Vemana, and perhaps were not composed by him
- ↑ * నీరూపం substitutel for నిజరూపం "Own form," which is obscure.
- ↑ †విచ్చలవిడి appears to be derived from యథేచ్ఛ to which it is equivalent.
- ↑ *The body and the spirit.
- ↑ *Rash, fury; అక్కజం is derived from ఆశ్చర్యం and కక్కసం, from కర్కశం.
- ↑ †Panchaca, a collection of five, aishgam, the future result. These verses have been preserved as characteristic of the author, rather than for thier intrinsic value. The mystic meaning is explained in several ways. In the book of proverbs (particularly chap. XXX.) we meet with several passages written in this style.
- ↑ *Mriga-pa the lord of animals, the lion.
- ↑ *One manuscript adds జీవిన' రయు, జీవి శివుడు వేమ,
- ↑ *The principle inculcated in this and the next verses is also found in the laws of Manu. Vemana perhaps is not the author of these passages.
- ↑ †Sahasam; impetuosity, rashness, imprudence.
- ↑ * One MS. adds వాక్ప్రసిద్ధిచేత వనర వేమ
- ↑ †Animish, a god; literally, one whose eyelids do not move. Thegods are represented by statues or pictures, the eyelids of which are of course fixed; and thus name I imagine to originate in that circumstance.
- ↑ ‡ Several verses of a similar tendancy are here omitted, as they appear to be spurious. The present one seems to be translated from the Digest of Hindu Law, part I, chap. II., section LX. see Colebrooke's Translation, vol. I.p. 109.
- ↑ *Funya catha a legend the perusal of which is a meritorious act.
- ↑ * The word pacca, literally yellow, issaid to be sometimes used for gold; but the present verse is the only instance in which I have met with it. Compare verse 148.
- ↑ † This verse appears to be translated from the following, by pandita Rayalu. -
అవసర పఠితావాణీ
గుణగణరహితాసివహతిపరమోదం
రతిసమయేయువతీనాం
భూషాహానిశ్చభూషణంభవతి.in the third line, బిత్తలి naked is often written బిత్తరి which signifies blooming. The former word is nearly peculiar to the western districts.
- ↑ * The great obscurity of this verse requires a paraphrastic translation.
- ↑ † This principle has been exhibited in many forms in the present author. Deusest.quodeunque vides, quocumque mover is.
- ↑ * Telupu literally is whiteness; compare verse 142 several more verses on similar subjects are here omitted. For తేట we might better read దిట్టపరచి to rectify.
- ↑ * AI. చేడె
- ↑ † An allusion to a in the Mahabharata.
- ↑ * For పురుగు. In many Telugu words g is Commutable into v. So. పొదిగి, పొదివి, పగలు, పవలు, తీగ, తీవ, అగుట, అవుట, &c.
- ↑ † The legends here referred to occur in the Bhagavata and the Ramayana. From its particular action When looking at any object, the crow is imagined by the Hindus to have but one eye.
- ↑ ‡ This is the name Namasivaya, one of the most scared titles of the Supreme Being.
- ↑ * Every son of a Bramin is considered a Sudra until the ceremony of upanayanam is performed, whereby children are introduced into the caste.
- ↑ † Alluding to the sectarial mark worn on the forehead.
- ↑ * This elision is here unnecessary. See the Grammar of Nannaya Bhatt Section fix.
- ↑ † ఓలి Oli or ఒగి Ogi these two words are mere expletives to fill the metre; they are sometimes explained duly, Always.
- ↑ ‡ That is, Brahmins who have this title
- ↑ * One who has performed the yagnya sacrifice is thus styled; at that ceremony a goat is roasted, and every Bramin who assists in the rite is obliged to eat of the flesh.
- ↑ † Alluding to the white ashes (called vibhuti) with which Bramins and others paint their bodies. The cord here mentioned is the braminical thread.
- ↑ * The technical term for the state to which those hope to attain who live in forests as hermits
- ↑ *Cali yuga.
- ↑ * A1. చెలగి చక్కెరతిని.
- ↑ † Lingam: Literally, a feature, characteristic or discriminative mark such as that of gender. Metaphorically. a principle of nature or belief.
- ↑ * This and a few other verses are allowed a place in the present volume, as specimens of the mystic theories inculculated by this writer, and admired by those who imagine them intelliigible.
- ↑ † Or Satani: one species of dissenters from the common faith of the Hindus.
- ↑ * The ceremony of upanayanam is never performed upon female. children of Brahmins, who thus are, says Vemana no better than Sudras.
- ↑ * A1. ఆత్మ-లింగ-పూజ.
- ↑ † More literally, a pouch orknapsack wherein the implements used in wmrship are carried about, "And so forth" lit. for ten lacks.
- ↑ * A1. చీకిరించి "blinking with the eyesǃ" contracted, for the sake of the metre into చీక్రించి.
- ↑ † Lit. Has a hermit horns? Horns being considered, as among the Jews, marks of power or dignity.
- ↑ * Or anti-scriptural.
- ↑ * For బ్రహ్మాండం, the mundane egg.
- ↑ † The word seta, answering to pani, work, is used colloquially instead of the gerund form. So అట్లాచేసేపనికిమెచ్చినారు is the same as చేసినందుకు.
- ↑ ‡ See verse 193 and note.
- ↑ * A1. జరించి, వాగరుడ,ంచున్.
- ↑ † A1. వీరడికట.
- ↑ * A1. మాలకర్మములన.
- ↑ † తేడు for తేయడు.
- ↑ * These are allusions to the incidents related in the Mahabharata, the liad of India (to use Sir Wm. Jones' expression, wherein the deads of the Pandavas are described. The grandsire is Vyasa, whom Yojanagandhi bore to Parasaraː the Pandavas were born of cunti Devi and of Madri, wives to King Pandu; the "mother" is a term equally applied to these wives: and Draupadi was the wife by turns of the five sons of Pandu: who were Dharmaraz, Bhima, Arjuna, Nacula, and Sahadeva, the three first being sons of cunti Devi and the last two the off'spring of Madri. The last couplet sometimes appears thus, with a defective rhyme. జ్ఞాతుల జంపు పాతకులు,
పాండవులే' వురు సత్యులంచుదా,
భూతలమె'ల్ల మ్రొక్కగను,
పుణ్యులు లేదురు బొంక వేమనా. - ↑ † A1. తల్లి-తల్లి-తల్లి-తల్లి-తల్లి.
- ↑ * Urvasi, the courtezan, was his mother; Arundhati his wife.
- ↑ * Or, Then shall only the spotless live.
- ↑ † Lit. in the belly of the skin, that is, within the skin
- ↑ * AI. గుండుబసువ.
- ↑ † AI. పశువులెమరియేమి
- ↑ ‡ AI. నరసిచూడ which gives an incorrect rhyme. see notes on II., 177 and 192.
- ↑ * AI. లంజ.
- ↑ † The expressions used in this and a few other verses are such as cannot with propriety be translated into English. Some epigrams are wholly omitted as objectionable.
- ↑ * AI. కొప్పుచెలువుగన్న or కొప్పుబిరుదుకన్న.
- ↑ † AI. చోటుచెలమ, or సెలమ, i.e., the corner of the month; also, a pit in a rock. AI. చెలిమి agreeableness, affection, gracefulness: చేవ plumpness is perhaps the true reading.
- ↑ ‡ AI. మునికై'న మోహంబు.
- ↑ ṣ Mup-piri, perhap from ముప్పురి (from పురి a thread or stand in a cord), and mu for mudu, three. It is commonly applied in the poets to strong passion so.
ఉ. ముప్పిరి కొన్న వేడ్కనర
మోహినిపై నెలకొన్న,
Vicramarca Charitra, V., 191.
క. నొప్పించి పెద్ద కోపము
ముప్పరి కొన, నాగ పాశముల బంధించెన్.
Vishnu Purana, VIII., 188. - ↑ * AI. దొడ్డచన్నులుజూచి.
- ↑ † AI. వనిత సొగసు కొండె వంక జూచి.
- ↑ * AI. చింత-పండు రసము జీడి రసము బోలు.
- ↑ † Alluding to the men who carry water drawn in the Ganges to Ramesvaram, where they pour it over the idos.
- ↑ * సర్వ &c. AI. చాలవివేకియై
- ↑ † AI. యోనిచూచి, పొంగి యోగంబు మరుచును.
- ↑ ‡ Lit. Get rid of the cramp, or torpidity in the limbs.
- ↑ Ṣ A great number of verses appear in various forms; a few alone have been inserted in the present chapter as amply sufficient.
- ↑ * This word is often erroneously spelt పిసినికాయ.
- ↑ † The six doctrines denominated Pashanda bauddha, charvaca, Saiva, Ganesa, and Vaishnava.
- ↑ ‡ In real miscry, though apparently at ease. This verse appears in several different forms.