వాత్స్యాయన కామ సూత్రములు/సామాన్యాధికరణం/నాయకసహాయదూతీకర్మవిమర్శః
నాయకసహాయదూతీకర్మవిమర్శః
1. కామశ్చతుర్షు వర్ణేషు సవర్ణత: శాస్త్రశ్చాస్చనన్యపూర్వాయం ప్రయుజ్యమాన: పుత్రీయో యశస్యో లౌకికశ్చ భవతి.
2. తద్విపరీత ఉత్తమవర్నాసు పరపరిగృహితాసుచ ప్రతిషిద్ధోవరవర్ణాస్వ: నిరవసితాసు. వేశ్యాసు పునర్భూషు చ న శిష్టో న ప్రతిషిద్ధ: సుఖార్థత్వాత్.
3. తత్ర నాయికాస్తిస్ర: కన్యా పునర్భూర్వేశ్యా చ. ఇతి.
4. అన్యకారణవశాత్పరపరిగృహీతాపి పాక్షికీ చతుర్థీతి గోణికాపుత్ర:.
5. స యదా మన్యతే స్వైరిణీయం
6. అన్య్తోపి బహుశో వ్యవసితచారిత్రా తస్యాం వేశ్యాయాం ఇవ గమనం ఉత్తమవర్ణిన్యాం అపి న ధర్మపీడాం కరిష్యతి పునర్భూరియం.
7. అన్యపూర్వావరుద్ధా నాత్ర శంకాస్తి.
8. పతిం వా మహాంతం ఈశ్వరం అస్మద: మిత్ర సంసృష్టం ఇయం అవగృహ్యా ప్రభుత్వేన చరాతి. సా మయా సంసృష్టా స్నేహాదేనం వ్యావర్తయిష్యతి.
9. విరసం వా మయి శక్తం ఉపకర్తుకామం చ ప్రకృతిం ఆపాదయిష్యతి.
10. తయా వా మిత్రీకృతేన మిత్రకార్యం అమిత్రప్రతిఘాతం అన్యద్వా దుష:ప్రతిపాదకం కార్యం సాధాయిష్యామి.
11. సంసృష్టో వానయా హత్వాస్యా: పతిం అస్మద్భావ్యం తదైశ్వర్యం ఏవం అధిగమిష్యామి
12. నిర:అత్యయం వాస్యా గమనం అర్థానుబద్ధం. అహం చ నిస్సారత్వాత్ క్షీణవృత్త్యుపాయ:. సోహం అనేనోపాయేన తద్థనం అతిమహద:కృచ్ఛాదధిగమిష్యామి.
13. మర్మజ్ఞా వా మయి ధృఢం అభికామా సా మాం అనిచ్ఛంతం దోషవిఖ్యాపనేన దూషయిష్యతి.
14. అసద్భూతం వా దోషం శ్రద్ధేయం దుష: పరిహారం మయి క్షేప్స్యతి యేన మే వినాశ: స్యాత్.
15. ఆయతిమంతం వా వశ్యం పతిం మత్తో విభిద్యద్విషత: సంగ్రహాయిష్యతి.
16. స్వయం వా తై: సహ సంసృజ్యేత. మదవరోధానాం వా దూషయితా పతిరస్యాతదస్యాహం అపి దారానేవ దూషయంప్రతికరిష్యామి.
17. రాజనియోగాచ్చాంతర్వర్తినం శతృం వాస్య నిర్హనిష్యామి
18. యాం అన్యాం కామయిష్యే సాస్యా వశాగా. తాం అనేన సంక్రమేణాధిగమిష్యామి.
19. కన్యాం అలభ్యాం వాత్మాధీనం అర్థరూపవతీం సంక్రామయిష్యతి.
20. మమామిత్రో వాస్యా: పత్యా సహైకీభావం ఉపాగతస్తం అనయా రసేన యోజయిష్యామీత్యేవమాధిభి: కారణై: పరస్త్రియం అపి ప్రకుర్విత.
21. ఇతి సాహసిక్యం న కేవలం రాగాదేవ. ఇతి పరపరిగ్రహగమనకారణాని.
22. ఏతైరేవ కారణైర్మహామాత్రసంబద్ధా రాజసంబద్ధా వా తత్రైకదేశచారిణీ కా చిదన్యా వా కార్యసంపాదినీ విధవా పంచమీతి చారాయణ:.
23. సైవ ప్రవ్రజితా షష్ఠీతి సువర్ణనాభ:.
24. గణికాయా దుహితా పరిచారికా వానన్యపూర్వా సప్తమీతి ఘోటకముఖా:.
25. ఉత్క్రాంతబాలభావా కులయువతిరుపచారన్యత్వాదష్టమీతి గోనర్దీయ:
26. కార్యాంతరాభవదేతాసాం పూర్వాస్వేవోపలక్షణం, తస్మాచ్చతస్ర ఏవ నాయికా ఇతి వాత్స్యాయన:.
27. భిన్నత్వాతృతీయ ప్రకృతి: పంచమీత్యేకే
28. ఏక ఏవ తు సార్వలౌకికో నాయక: ప్రచ్ఛన్నస్తు ద్వితీయ:. విశేషాలాభాత్. ఉత్తమాధమమధ్యమతాం తు గుణగుణతే విద్యాత్. తాంస్తూభయోరపి గుణాగుణన్వైషికే వక్ష్యామ:.
29. ఆగమ్యాస్త్వేవైతా: కుష్ఠిన్యున్మత్తా పతితా భిన్నరహస్యా ప్రకాశప్రార్థినీ గతప్రాయ యౌవనాతిశ్వేతాతికృష్ణా దుర:గంధా సంబంధినీ సఖీ ప్రవ్రజితా సంబంధిసఖిశ్రోత్రియ రాజదారాశ్చ.
30. దృష్టపంచాపురుషా నాగమ్యా కా చిదస్తీతి బాభ్రవీయా:.
31. సంబంధిసఖిశ్రోత్రియరాజదార్వర్జం ఇతి గోణికపుత్రా.
32. సహపాంసుక్రీడితం ఉపకారసంబద్ధం సమానశీలవ్యసనం సహాధ్యాయినం యశ్చాస్య మర్మణి రహస్యాని చ విధ్యాత్యస్య చాయం విద్యాధ్వా ధాత్రపత్యం సహసంవృద్ధం మిత్రం.
33. పితృపైతామహం అవిసంవాదకం అదృష్టవైకృతం వశ్యం ధృవం అలోభశీలం అపరిహార్యం అమంత్రవిస్రావీతి మిత్రసంపత్.
34. రజకనాపితమాలాకారగాంధికాసౌరికభిక్షుకగోపాలకతాంబూలికాసౌవర్ణికపీఠమర్ద విటవిదూషకాదయే మిత్రాణి. తద్యోషిన్మిత్రాశ్చ నాగరకా:స్యురితి వాత్స్యాయనా:.
35. యదుభయో: సాధారణం ఉభయత్రోదారం విశేషతో నాయికాయా: సువిస్రబ్ధం తత్ర దూతకర్మ.
36. పటుతాధార్ష్ట్యం ఇంగితాకారజ్ఞతా ప్రతారణకాలజ్ఞాతా విషహ్యబుద్ధిత్వం లఘ్వీ ప్రతిపత్తి: సోపాయ చేతి దూతగుణా:. భవతి ఛాత్ర శ్లోకా:
37ab. ఆత్మవాన్ మిత్రవాన్ యుక్తో భవజ్నో దేశకాలవతి.
37cd. అలభ్యాం అప్యయత్రేన స్త్రియం సంసాధయేన్నర: