రామేశ్వరమాహాత్మ్యము/ప్రథమాశ్వాసము
శ్రీరస్తు
రామేశ్వరమాహాత్మ్యము
ప్రథమాశ్వాసము
తుల్యాతటినీమహాజలధిసంశ్లేషస్థలోపాంతవి | 1 |
| ఉ. | శ్రీరమణీమణిన్ హృదయసీమ వహించినజాణసుందరా | 2 |
| చ. | సనకసనందనాదిమునిచంద్రులు నింద్రముఖాఖిలామరుల్ | 3 |
| ఉ. | శ్రీగిరిజాకుమారు మదసింధురవక్తృవిశాలలోచనున్ | 4 |
| సీ. | వసుమతీధరచక్రవర్తిముద్దులపట్టి, | |
| గీ. | హస్తతలమునఁ బాశాంకుశాక్షవలయ | 5 |
| ఆ. | మరునిఁ గన్నతల్లి మాధవు నిల్లాలు | 6 |
| లయగ్రాహి. | వందన మొనర్తు నరవిందభవుసుందరికి | |
| | క్రందనముఖత్రిదశవందితకు విద్వదళి | 7 |
| మ. | అగదంకారవిభుంద్రిమూర్తిమయుఁ బద్మాప్తుం ద్రయీవిగ్రహున్ | 8 |
| క. | వినుతింతు ననఘుఁ గవితా | 9 |
| క. | పంచమవేదగ్రధ సవ | 10 |
| చ. | అనఘునిఁ గాళిదాసుని మహాకవిహర్షుని భట్టబాణు భా | 11 |
| క. | భారతముఁ దెలుఁగు జేసిన | 12 |
| గీ. | మహితచింతామణీదివ్యమంత్రసిద్ధి | |
| | సకలవిద్యావిశారదు సత్కవిత్వ | 13 |
| క. | భీమకవి రామభద్రుని | 14 |
| మ. | సరసప్రౌడవచోవిలాసవిబుధాచార్యు న్సువర్ణాక్షమా | 15 |
| గీ. | మద్గురుస్వామి నఖిలాగమస్వభూమి | 16 |
| గీ. | అతిమధురకోకిలధ్వను లాలకించి | 17 |
| ఆ. | కవుల మనుచు లేనికాని పే రూరక | 18 |
| వ. | అని యిష్టదేవతానమస్కారంబును బురాతనాధునాతనసుకవిపురస్కారంబునుం | 19 |
| సీ. | ఏవదాన్యుని కులదైవంబు గురుజాన | |
| గీ. | యేమహాత్ముని సోదరుం డీశ్వరాంఘ్రి | 20 |
| వ. | ఒక్కనాడు వివిధవిద్వజ్జనపరివృతుండై నిజాస్థానభవనంబునం గొలువు దీర్చి | 21 |
| సీ. | శోభితాపస్తంబసూత్రు వాధూలస | |
| గీ. | నన్ను మతిమంతు లక్ష్మణనామధేయు | |
| | కవితసత్కార మొప్పఁగ గారవించి | 22 |
| క. | నిర్మలకీర్తివి సత్కృతి | 23 |
| వ. | మదీయవిజ్ఞాపనం బవధరింపుము సపాదలక్షగ్రంధసంఖ్యాసమేతంబును పంచాశ | 24 |
| ఉ. | రాజమహేంద్రదుర్గరుచిరంబుగ దేశమునం బ్రసిద్ధిచే | 25 |
| వ. | నన్నుంజూచి లక్ష్మణకవీంద్రా మల్లనమంత్రి విన్నవించిన వచనంబు | |
| | విందుం డగు శ్రీగురుజానపల్లి చెన్న | 26 |
షష్ఠ్యంతములు
| క. | శంభునకు గిరిసుతాకుచ | 1 |
| క. | కుండలికుండలమండిత | 2 |
| క. | ఇందీవరసందోహక | 3 |
| క. | సురవర్ణితతుల్యాసా | 4 |
| క. | చరణానతశతమఖముఖ | 5 |
| క. | కరిచర్మాంబరునకు వర | 6 |
| క. | సోమునకు భక్తనిహిత | 7 |
| క. | దృహిణాదివిబుధసుతునకు | 8 |
| వ. | సభక్తిసమర్పితంబుగా నాయొనర్పం బూనిన రామేశ్వరమాహా | |
కథాప్రారంభము
| శా. | శ్రీమత్కాంచనగర్భసన్నిభమహర్షిస్తోమధామంబు సు | 1 |
| | సీ. శాంతమానసముక్త జాతిమత్సరబద్ధ | |
| | మునిరాజకన్యకాజనకృతోద్వాహవై | |
| గీ. | వేదశాస్త్రేతిహాసప్రవీణకీర | 2 |
| వ. | అందు. | 3 |
| సీ. | అష్టాంగయోగవిద్యాసమాసక్తులు | |
| గీ. | శౌనకాదిమునీశ్వరుల్ జలజనాభుఁ | 4 |
| ఆ. | భావితాత్ముఁడైన బ్రహ్మర్షి కుంజరు | 5 |
| క. | వా రొక్కనాడుగ మియై | 6 |
| క. | ఆసమయంబున వేద | 7 |
| చ. | అనలునిభంగిఁ దేజరిలు నమ్ముని నమ్మునినాథు లాదరం | 8 |
| క. | సూతా వింటివి సత్యవ | 9 |
| క. | ఎయ్యవి పుణ్యక్షేత్రము | 10 |
| గీ. | ఎవ్విధమున నుమేశరమేశభక్తి | 11 |
| క. | మునివరు లిట్లడిగిన వ్యా | 12 |
| ఆ. | ఈరహస్యతత్త్వ మిపు డేను లెస్స వ | |
| | చిత్తనిగ్రహంబుఁ జేసి నిశ్చలభక్తి | 13 |
| సీ. | కడఁగి సేతువు జేరఁగానె ముక్తి లభించు, | |
| గీ. | బ్రహ్మపదమున నొక్కకల్పము వసించు | 14 |
| వ. | సేతుబంధంబు సకలదేవతాస్వరూపంబు గావున దానింజూచినవానిపుణ్యంబు | 15 |
| క. | ధర సేతుస్నానముగల | 16 |
| గీ. | మానవుఁడు సేతువును గంధమాదనంబుఁ | 17 |
| వ. | మఱియు మూపావస్థయు, వసాకూపంబును, వైతరణీనదియు, శ్వ | 18 |
| గీ. | సేతువున నవగాహంబు సేయువాఁడు! | 19 |
| సీ. | క్షారసేచనము పాషాణయంత్రము మరు, | |
| గీ. | తప్తపాషాణభుక్తియుఁ దప్తసూచి | 20 |
| వ. | మఱియు నధశ్శిరశ్శోషణంబును, గజదంతహననంబును, క్షారాం | |
| | స్తాంబుసేవసంబును, నేత్రనఖసంధిసూచీప్రక్షేపంబును, నండస | 21 |
| గీ. | మానవుఁడు సేతుసైకతమధ్యధూళి | 22 |
| క. | తీరమృదుసేతుమధ్యస | 23 |
| సీ. | మార్గభేదియును బ్రాహ్మణదూషకుండును, | |
| గీ. | చెరువునకు నీరు ద్రావంగఁ జేరునట్టి | 24 |
| క. | సురఁ ద్రాగుమగువఁ గలసిన | 25 |
| క. | ఫలకందమూలదుగ్ధం | 26 |
| క. | వీరికి మఱియుం దక్కిన | 27 |
| ఆ. | భ్రాతృభార్యఁ బుత్త్రభార్య రజస్వల | 28 |
| వ. | వీరునుం దక్కినగురుతల్పగసమానులుం దత్సంయోగులును మహా | 29 |
| సీ. | యాగంబు సేయక నమరలోకాంగనా | |
| గీ | సేతుతీరాభిషేకంబు సేయవలయు | 30 |
| క. | పాతకవిమోచనార్థము | 31 |
| చ. | అమరవధూమణీపృథుకుచాగ్రతటీమకరీవిలేఖన | 32 |
| శా. | కైవల్యంబు లభించుదోవమడఁగుం గన్పట్టు గళ్యాణముల్ | 33 |
| క. | ఆరోగ్యము రూపంబును | 34 |
| గీ. | శ్రద్ధచే నైన మనుజుఁ డశ్రద్ధ నైన | 35 |
| వ. | సేతుస్నానంబున సర్వజనులకుం బాపసంచయంబు నశించు, ధర్మం | |
| | మధేనువు చంచంబునం, గల్పవృక్షంబు వడువున, చింతామణి తె | 36 |
| గీ. | సేతుయాత్రార్థ మర్థ మార్జించి పిదప | 37 |
| క. | ధనవంతుం డయ్యు దరి | 38 |
| క. | మానక నరుఁ డేవెరవుల | 39 |
| ఉత్సాహము. | కృతయుగమున ముక్తి దొరుకు నెరుకచే జనాళికిం | 40 |
| వ. | అని వివరించిన రౌమహర్షణితో శౌనకాదిమునీంద్రు లి ట్లనిరి. | 41 |
| గీ. | సూత గంభీరజలధిపై సేతుబంధ | 42 |
| గీ. | కలితరామేశశంభులింగప్రతిష్ఠ | 43 |
| వ. | అని ప్రార్ధించి యడిగిన శౌనకాదిమహర్షులకు సూతుం డిట్లని చెప్పం | 44 |
| చ. | దశరథునాజ్ఞచేత గుణధాముఁడు రాముఁ డరణ్యభూమికిం | 45 |
| గీ. | అంత మారీచవిరచితవ్యాజయుక్తి | 46 |
| మ. | అనఘుం డంతట రాఘవేశ్వరుఁ డరణ్యక్షోణులన్ మేదినీ | 47 |
| వ. | మఱియు నాసరోవరంబున రసభరితబిసఖండంబులు భుజించుతరి | |
| | బులు వరటీసముదాయంబులకుఁ జంచచ్చంచూపుటంబుల నొసం | |
| | చుట్టంబులంగలసి ప్రమదంబున సుఖక్రీడలం బొదలు బాతువుల | |
| | మకేసర విసరంబును, వరుణరాజానుచర మకరనికర మత్స్యక | 48 |
| సీ. | జానకీపతి యొక్కవానరుం గాంచె న | |
| గీ. | జెలిమి మీతోడ సేయంగఁ దలఁచి భాను | 49 |
| క. | ఇనపుత్త్రుని ముద మొప్పం | |
| | గనుఁగొని వెస నగ్నిసాక్షికంబుగ సఖ్యం | 50 |
| వ. | సీతాదేవిం దోడి తెచ్చెదనని ప్రతిజ్ఞ పలికె ని ట్లన్నరేశ్వర వానరేశ్వ | 51 |
| క. | గిరినిభదుందిభికాయము | 52 |
| గీ | మఱియు నతనికి నమ్మిక మది జనింపఁ | 53 |
| ఉ. | ఆపటువిక్రమంబుఁ గని యద్భుత మంది దినేంద్రసూతి సీ | 54 |
| క. | అనవుడు రఘునాథుఁడు నె | 55 |
| సీ. | అంతఁ గిష్కంధాగుహాముఖంబున నిల్చి | |
| | రయమున నంతఃపురంబు వెల్వడి వచ్చి | |
| గీ. | చనియె దశరథరాజనందనునికడకు | 56 |
| వ. | ఇట్లు పురికొల్పుటయు సుగ్రీవుండు కిష్కింధాద్వారంబుఁ జేరి | 57 |
| క. | చాపమున శరముఁ దొడగి మ | 58 |
| ఆ. | అట్లు వాలి నిహతుఁ డైన కిష్కింధకు | 59 |
| శా. | అంతన్ భాస్కరనందనుండు కపిసేనాన్వీతుఁడై రామభూ | 60 |
| క. | వనరాశి దాటి లంకకుఁ | |
| | బున మరలివచ్చె యాసతి | 61 |
| వ. | ఇట్లు హనుమంతుం డిచ్చిన యామాణిక్యంబుం గనుంగొని హర్ష | 62 |
| చ. | కనియె రఘూద్వహుండు కటకస్థలగాఢచరత్కరీంద్రసం | 63 |
| గీ | అమ్మహేంద్రధరిత్రీధరమ్ము గడచి | 64 |
| వ. | నలుగురుమంత్రులతో నటకు వచ్చిన యమ్మహాత్మునిఁ జూచి సుగ్రీవు | 65 |
| క. | చింతింపుచు రామమహీ | 66 |
| క. | జలనిధి దుస్తర మిక్కపి | |
| | గల దియ్యెడ మర్కటసే | 67 |
| మ. | అతిగంభీరపయఃప్రపూరము సముద్యన్మత్స్యసంచార ము | 68 |
| మ. | ప్రళయాంభోధరగర్జితప్రతిభటప్రస్ఫీతనిర్ఘోషదో! | 69 |
| క. | శతయోజనవిస్తారం | 70 |
| గీ. | తలఁచి చూడంగ విఘ్నుముల్ తరుచు గలవు | 71 |
| గీ. | అకట రాజ్యంబు గోల్పోయి యడవిఁ జేరి | 72 |
| గీ | నీవు రావణు దెగటార్చి నిఖిలదోష | 73 |
| తరల. | అని పురాంతకచాపభంజనుఁ డానతిచ్చినవాక్యముల్ | 74 |
| వ. | అప్పుడు కపిసేనలనడుమ నిలచి విభీషణుం డి ట్లనియె. | 75 |
| క. | శరధిన్ దశరథసూనుఁడు | 76 |
| సీ. | అనవుడు రఘురాముఁ డగచరవీరుల | |
| గీ. | రట్లు గావున మీయుపాయంబు నాకు | 77 |
| గీ. | పెంపుతో నిట్లు త్రోవఁ జూపింపకున్న | 78 |
| క. | అని పలికి సానుజుండై | 79 |
| క. | మేదురదర్భాస్తీర్ణమ | 80 |
| చ. | సురచిరశేషభోగనిభశోభితసవ్యభుజోపధానుఁడై | 81 |
| వ. | ఇట్లు త్రిరాత్రోషితుఁడై నయమార్గంబు వదలక మార్గలాభంబు గో | 82 |
| క. | పాయక యమోఘతరమ | 83 |
| మ. | అనుజా న న్నసమర్థుఁగాఁ దలఁచె నీయంభోనిధానంబు దు | 84 |
| ఆ. | మేర మీఱి నిక్కి మిన్నందితరగల | |
| | మొనసియున్న యీసముద్రిని నడఁగింతు | 85 |
| క. | భూభారకరసురారిగ | 86 |
| వ. | ఇట్లు పలికి కోదండపాణియుం గ్రోధపర్యాకులేక్షణుండునై ర | 87 |
| క. | సురబృందసేవ్యములు సుఖ | 88 |
| సీ. | దండంబు తాటకాతనువిదారణ నీకు | |
| | కేలుమోడ్పు కృపాలవాలమాసస నీకు | |
| గీ. | రూఢఖరదూషణత్రిశిరోనిశాట | 89 |
| గీ. | రఘుకులంబున దేవకార్యంబు సేయ | 90 |
| క. | కోపంబు సంహరింపుము | 91 |
| వ. | దేవా మహానుభావా! భావజజనక, జనకసుతామనోహర, | 92 |
| క. | చలువదొర వేయుమోములు | |
| | గలితభవద్గుణవర్ణన | 93 |
| గీ. | భూజలాదిక మగుపంచభూతతతికి | 94 |
| క. | రాగమున లోభమున భయ | 95 |
| క. | వనచరసేనలు లంకకు | 96 |
| సీ. | తరుచరవాహినీపరివారములతోడ, | |
| గీ. | ఘనులు నిటువలె నియమింపగలరు నన్ను | 97 |
| గీ. | శిల్పి సమ్మతుఁ డధికుఁ డనల్పబలుఁడు | 98 |
| క. | ఆసేతుమార్గమున సే | 99 |
| ఉ. | అంతట జానకీరమణుఁ డంచితబాహుబలున్ నలున్ దృఢ | 100 |
| చ. | అన విని జానకీపతికిఁ బ్రాంజలియై పలికె న్నలుండు మ | 101 |
| క. | ధీరుఁ డగువిశ్వకర్మకు | 102 |
| సీ. | అని విన్నవించిన విని యన్నరేంద్రుండు | |
| | పంచామృతస్నానభవ్యకృత్యము దీర్చి | |
| గీ. | లలితదూర్వాంకురంబులు నలినకుముద | 103 |
| వ | అనంతరంబ జంబూ రంభా కపిత్థ ఖర్జూర పనస నారికేళ బదరీ | 104 |
| గీ. | అంత మిథిలేశకన్యకాప్రాణనాథుఁ | 105 |
| క. | వాణీపతిముఖసురసం | 106 |
| క. | ఈరీతి సేతుబంధ | 107 |
| సీ. | బలవంతు లైనట్టి ప్లవగవీరులఁ జూచి | |
| | నట్ల వారును గరుడానిలవేగులై | |
| గీ. | నలుఁడు మున్నీటిపైఁ జేర్చి నిలిపి శిల్ప | 108 |
| క. | బుధులు నుతింపఁగ లవణాం | 109 |
| గీ. | ఇట్టి సేతువునకుఁ జని యెట్టిపాప | 110 |
| క. | దానతపోవ్రతహోమవి | 111 |
| క. | భానునితేజముతోడ స | 112 |
| గీ. | రూఢి రఘుపతిచేత నారూఢమైన | 113 |
| గీ. | తనరుఁ బడమటికోణంబు దర్భశయ్య | 114 |
| క. | సీతారామునిఁ బరమ | 115 |
| శ్లో. | రఘువీరపదన్యాస పవిత్రీకృతపాంసవే | |
| శ్లో. | సేతవే రామచంద్రస్య మోక్షమార్గైకహేతవే | 117 |
| క. | అనుమంత్రములు పఠించుచు | 118 |
| వ. | ఈప్రకారంబున శ్రీరామునిచేత నిర్మితంబగు సేతుబంధంబున ననే | |
| | స్త్యతీర్థంబును, రామతీర్ధంబును, లక్ష్మణతీర్థంబును, జటాతీర్థం | |
| | బుల నశింపఁజేయుటఁ బాపవినాశం బన నొప్పె. రాఘవప్రత్యయా | |
| | శ్రౌతస్మార్తకర్మంబులుఁ బూజలుఁ గలుగునని చెప్పె. నట్లు బహుయ | |
| | బ్రహ్మహత్య నశింపఁజేసె. నాతీర్థంబు రోగదారిద్ర్య మహా | |
| | కభాగావశిష్టంబగు హత్యాపాపంబుతోడ గంధమాదనంబునకుం | |
| | న్నవించిన పట్ల శంకరుండు సర్వతీర్థంబుల నాహ్వానంబుఁ జేసి | 119 |
| సీ. | అంధతామిస్రమహౌరౌరవాదిదు | |
| గీ. | బ్రహ్మచర్యోపవాసాది పరమనిగమ | 120 |
| ఉ. | రావణు నాజిఁ ద్రుంచి రఘురాముఁడు లంకకు న్వభీషణున్ | 121 |
| సీ. | అంత రామునిఁ జూచి ప్రాంజలియై సత్య | |
| | పలికె నోదేవ నీభక్తునివిన్నప | |
| గీ. | అనుచుఁ బ్రార్థింప గాకుస్థుఁ డట్ల చేసె | 122 |
| గీ. | రావ కరచాపకోటినిర్దళితసేతు | 123 |
| వ. | మఱియు బ్రహ్మవిష్ణుమహేశ్వరులును, వాణీలక్ష్మీపార్వతులును, | |
| | తాసితసరిత్తోయంబుల నేమి ప్రయోజనంబు. ధనుష్కోటి దర్శిం | 124 |
| మ. | కనకక్ష్మాధరచాపపాపభయహృత్కళ్యాణచారిత్రమి | 125 |
| క. | తరుణతరశిశిరకరశే | 126 |
| మాలిని. | శ్రితకమలపతంగా శ్రీశివాసంయుతాంగా | 127 |
గద్య:- ఇది శ్రీమదుమామహేశ్వర కరుణాకటాక్షవీక్షాపాత్ర,
యేనుగ లచ్చయామాత్యపౌత్ర, తిమ్మనామాత్యపుత్త్ర,
వివిధ విద్వజ్జనవిధేయ, లక్ష్మణకవినామధేయప్రణీ
తంబయిన రామేశ్వరమాహాత్మ్యంబను
మహాప్రబంధము నందుఁ
బ్రథమాశ్వాసము.
శ్రీ. శ్రీ. శ్రీ.
శ్రీరస్తు
రామేశ్వరమాహాత్మ్యము
ద్వితీయాశ్వాసము
మత్సమస్తసుజన | 1 |
| వ. | అవధరింపుము శౌనకాదిమహర్షులకు సూతుం డిట్లు శ్రీరామేశ్వర | 2 |