భీష్మ పర్వము - అధ్యాయము - 78
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (భీష్మ పర్వము - అధ్యాయము - 78) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 సంజయ ఉవాచ
తదా పరవృత్తే సంగ్రామే నివృత్తే చ సుశర్మణి
పరభగ్నేషు చ వీరేషు పాణ్డవేన మహాత్మనా
2 కషుభ్యమాణే బలే తూర్ణం సాగరప్రతిమే తవ
పరత్యుథ్యాతే చ గాఙ్గేయే తవరితం విజయం పరతి
3 థృష్ట్వా థుర్యొధనొ రాజన రణే పార్దస్య విక్రమమ
తవరమాణః సమభ్యేత్య సర్వాంస తాన అబ్రవీన నృపాన
4 తేషాం చ పరముఖే శూరం సుశర్మాణం మహాబలమ
మధ్యే సర్వస్య సైన్యస్య భృశం సంహర్షయన వచః
5 ఏష భీష్మః శాంతనవొ యొథ్ధుకామొ ధనంజయమ
సర్వాత్మనా కురుశ్రేష్ఠస తయక్త్వా జీవితమ ఆత్మనః
6 తం పరయాన్తం పరానీకం సర్వసైన్యేన భారతమ
సంయత్తాః సమరే సర్వే పాలయధ్వం పితామహమ
7 బాఢమ ఇత్య ఏవమ ఉక్త్వా తు తాన్య అనీకాని సర్వశః
నరేన్థ్రాణాం మహారాజ సమాజగ్ముః పితామహమ
8 తతః పరయాతః సహసా భీష్మః శాంతనవొ ఽరజునమ
రణే భారతమ ఆయాన్తమ ఆససాథ మహాబలమ
9 మహాశ్వేతాశ్వయుక్తేన భీమ వానరకేతునా
మహతా మేఘనాథేన రదేనాతి విరాజత
10 సమరే సర్వసైన్యానామ ఉపయాతం ధనంజయమ
అభవత తుములొ నాథొ భయాథ థృష్ట్వా కిరీటినమ
11 అభీశు హస్తం కృష్ణం చ థృష్ట్వాథిత్యమ ఇవాపరమ
మధ్యంథిన గతం సంఖ్యే న శేకుః పరతివీక్షితుమ
12 తదా శాంతనవం భీష్మం శవేతాశ్వం శవేతకార్ముకమ
న శేకుః పాణ్డవా థరష్టుం శవేతగ్రహమ ఇవొథితమ
13 స సర్వతః పరివృతస తరిగర్తైః సుమహాత్మభిః
భరాతృభిస తవ పుత్రైశ చ తదాన్యైశ చ మహారదైః
14 భారథ్వాజస తు సమరే మత్స్యం వివ్యాధ పత్రిణా
ధవజం చాస్య శరేణాజౌ ధనుశ చైకేన చిచ్ఛిథే
15 తథ అపాస్య ధనుశ ఛిన్నం విరాటొ వాహినీపతిః
అన్యథ ఆథత్త వేగేన ధనుర భారసహం థృఢమ
శరాంశ చాశీవిషాకారాఞ జవలితాన పన్నగాన ఇవ
16 థరొణం తరిభిః పరవివ్యాధ చతుర్భిశ చాస్య వాజినః
ధవజమ ఏకేన వివ్యాధ సారదిం చాస్య పఞ్చభిః
ధనుర ఏకేషుణావిధ్యత తత్రాక్రుధ్యథ థవిజర్షభః
17 తస్య థరొణొ ఽవధీథ అశ్వాఞ శరైః సంనతపర్వభిః
అష్టాభిర భరతశ్రేష్ఠ సూతమ ఏకేన పత్రిణా
18 స హతాశ్వాథ అవప్లుత్య సయన్థనాథ ధతసారదిః
ఆరురొహ రదం తూర్ణం శఙ్ఖస్య రదినాం వరః
19 తతస తు తౌ పితా పుత్రౌ భారథ్వాజం రదే సదితౌ
మహతా శరవర్షేణ వారయామ ఆసతుర బలాత
20 భారథ్వాజస తతః కరుథ్ధః శరమ ఆశీవిషొపమమ
చిక్షేప సమరే తూర్ణం శఙ్ఖం పరతి జనేశ్వర
21 స తస్య హృథయం భిత్త్వా పీత్వా శొణితమ ఆహవే
జగామ ధరణిం బాణొ లొహితార్థ్రీకృతచ్ఛవిః
22 స పపాత రదాత తూర్ణం భారథ్వాజశరాహతః
ధనుస తయక్త్వా శరాంశ చైవ పితుర ఏవ సమీపతః
23 హతం సవమ ఆత్మజం థృష్ట్వా విరాటః పరాథ్రవథ భయాత
ఉత్సృజ్య సమరే థరొణం వయాత్తాననమ ఇవాన్తకమ
24 భారథ్వాజస తతస తూర్ణం పాణ్డవానాం మహాచమూమ
థారయామ ఆస సమరే శతశొ ఽద సహస్రశః
25 శిఖణ్డ్య అపి మహారాజ థరౌణిమ ఆసాథ్య సంయుగే
ఆజఘాన భరువొర మధ్యే నారాచైస తరిభిర ఆశుగైః
26 స బభౌ నరశార్థూలొ లలాటే సంస్దితైస తరిభిః
శిఖరైః కాఞ్చనమయైర మేరుస తరిభిర ఇవొచ్ఛ్రితైః
27 అశ్వత్దామా తతః కరుథ్ధొ నిమేషార్ధాచ ఛిఖణ్డినః
సూతం ధవజమ అదొ రాజంస తురగాన ఆయుధం తదా
శరైర బహుభిర ఉథ్థిశ్య పాతయామ ఆస సంయుగే
28 స హతాశ్వాథ అవప్లుత్య రదాథ వై రదినాం వరః
ఖడ్గమ ఆథాయ నిశితం విమలం చ శరావరమ
శయేనవథ వయచరత కరుథ్ధః శిఖణ్డీ శత్రుతాపనః
29 స ఖడ్గస్య మహారాజ చరతస తస్య సంయుగే
నాన్తరం థథృశే థరౌణిస తథ అథ్భుతమ ఇవాభవత
30 తతః శరసహస్రాణి బహూని భరతర్షభ
పరేషయామ ఆస సమరే థరౌణిః పరమకొపనః
31 తామ ఆపతన్తీం సమరే శరవృష్టిం సుథారుణామ
అసినా తీక్ష్ణధారేణ చిచ్ఛేథ బలినాం వరః
32 తతొ ఽసయ విమలం థరౌణిః శతచన్థ్రం మనొరమమ
చర్మాచ్ఛినథ అసిం చాస్య ఖణ్డయామ ఆస సంయుగే
శితైః సుబహుశొ రాజంస తం చ వివ్యాధ పత్రిభిః
33 శిఖణ్డీ తు తతః ఖడ్గం ఖణ్డితం తేన సాయకైః
ఆవిధ్య వయసృజత తూర్ణం జవలన్తమ ఇవ పన్నగమ
34 తమ ఆపతన్తం సహసా కాలానలసమప్రభమ
చిచ్ఛేథ సమరే థరౌణిర థర్శయన పాణిలాఘవమ
శిఖణ్డినం చ వివ్యాధ శరైర బహుభిర ఆయసైః
35 శిఖణ్డీ తు భృశం రాజంస తాడ్యమానః శితైః శరైః
ఆరురొహ రదం తూర్ణం మాధవస్య మహాత్మనః
36 సాత్యకిస తు తతః కరుథ్ధొ రాక్షసం కరూరమ ఆహవే
అలమ్బుసం శరైర ఘొరైర వివ్యాధ బలినాం బలీ
37 రాక్షసేన్థ్రస తతస తస్య ధనుశ చిచ్ఛేథ భారత
అర్ధచన్థ్రేణ సమరే తం చ వివ్యాధ సాయకైః
మాయాం చ రాక్షసీం కృత్వా శరవర్షైర అవాకిరత
38 తత్రాథ్భుతమ అపశ్యామ శైనేయస్య పరాక్రమమ
నాసంభ్రమథ యత సమరే వధ్యమానః శితైః శరైః
39 ఐన్థ్రమ అస్త్రం చ వార్ష్ణేయొ యొజయామ ఆస భారత
విజయాథ యథ అనుప్రాప్తం మాధవేన యశస్వినా
40 తథ అస్త్రం భస్మసాత కృత్వా మాయాం తాం రాక్షసీం తథా
అలమ్బుసం శరైర ఘొరైర అభ్యాకిరత సర్వశః
పర్వతం వారిధారాభిః పరావృషీవ బలాహకః
41 తత తదా పీడితం తేన మాధవేన మహాత్మనా
పరథుథ్రావ భయాథ రక్షొ హిత్వా సాత్యకిమ ఆహవే
42 తమ అజేయం రాక్షసేన్థ్రం సంఖ్యే మఘవతా అపి
శైనేయః పరాణథజ జిత్వా యొధానాం తవ పశ్యతామ
43 నయహనత తావకాంశ చాపి సాత్యకిః సత్యవిక్రమః
నిశితైర బహుభిర బాణైస తే ఽథరవన్త భయార్థితాః
44 ఏతస్మిన్న ఏవ కాలే తు థరుపథస్యాత్మజొ బలీ
ధృష్టథ్యుమ్నొ మహారాజ తవ పుత్రం జనేశ్వరమ
ఛాథయామ ఆస సమరే శరైః సంనతపర్వభిః
45 సంఛాథ్యమానొ విశిఖైర ధృష్టథ్యుమ్నేన భారత
వివ్యదే న చ రాజేన్థ్ర తవ పుత్రొ జనేశ్వరః
46 ధృష్టథ్యుమ్నం చ సమరే తూర్ణం వివ్యాధ సాయకైః
షష్ట్యా చ తరింశతా చైవ తథ అథ్భుతమ ఇవాభవత
47 తస్య సేనాపతిః కరుథ్ధొ ధనుశ చిచ్ఛేథ మారిష
హయాంశ చ చతురః శీఘ్రం నిజఘాన మహారదః
శరైశ చైనం సునిశితైః కషిప్రం వివ్యాధ సప్తభిః
48 స హతాశ్వాన మహాబాహుర అవప్లుత్య రదాథ బలీ
పథాతిర అసిమ ఉథ్యమ్య పరాథ్రవత పార్షతం పరతి
49 శకునిస తం సమభ్యేత్య రాజగృథ్ధీ మహాబలః
రాజానం సర్వలొకస్య రదమ ఆరొపయత సవకమ
50 తతొ నృపం పరాజిత్య పార్షతః పరవీరహా
నయహనత తావకం సైన్యం వజ్రపాణిర ఇవాసురమ
51 కృతవర్మా రణే భీమం శరైర ఆర్చ్ఛన మహారదమ
పరచ్ఛాథయామ ఆస చ తం మహామేఘొ రవిం యదా
52 తతః పరహస్య సమరే భీమసేనః పరంతపః
పరేషయామ ఆస సంక్రుథ్ధః సాయకాన కృతవర్మణే
53 తైర అర్థ్యమానొ ఽతిరదః సాత్వతః శస్త్రకొవిథః
నాకమ్పత మహారాజ భీమం చార్ఛచ ఛితైః శరైః
54 తస్యాశ్వాంశ చతురొ హత్వా భీమసేనొ మహాబలః
సారదిం పాతయామ ఆస ధవజం చ సుపరిష్కృతమ
55 శరైర బహువిధైశ చైనమ ఆచినొత పరవీహరా
శకలీకృతసర్వాఙ్గః శవావిథ్వత సమథృశ్యత
56 హతాశ్వాత తు రదాత తూర్ణం వృషకస్య రదం యయౌ
సయాలస్య తే మహారాజ తవ పుత్రస్య పశ్యతః
57 భీమసేనొ ఽపి సంక్రుథ్ధస తవ సైన్యమ ఉపాథ్రవత
నిజఘాన చ సంక్రుథ్ధొ థణ్డపాణిర ఇవాన్తకః