భీష్మ పర్వము - అధ్యాయము - 55
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (భీష్మ పర్వము - అధ్యాయము - 55) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 ధృతరాష్ట్ర ఉవాచ
పరతిజ్ఞాతే తు భీష్మేణ తస్మిన యుథ్ధే సుథారుణే
కరొధితొ మమ పుత్రేణ థుఃఖితేన విశేషతః
2 భీష్మః కిమ అకరొత తత్ర పాణ్డవేయేషు సంజయ
పితామహే వా పాఞ్చాలాస తన మమాచక్ష్వ సంజయ
3 సంజయ ఉవాచ
గతపూర్వాహ్ణభూయిష్ఠే తస్మిన్న అహని భారత
జయం పరాప్తేషు హృష్టేషు పాణ్డవేషు మహాత్మసు
4 సర్వధర్మవిశేషజ్ఞః పితా థేవవ్రతస తవ
అభ్యయాజ జవనైర అశ్వైః పాణ్డవానామ అనీకినీమ
మహత్యా సేనయా గుప్తస తవ పుత్రైశ చ సర్వశః
5 పరావర్తత తతొ యుథ్ధం తుములం లొమహర్షణమ
అస్మాకం పాణ్డవైః సార్ధమ అనయాత తవ భారత
6 ధనుషాం కూజతాం తత్ర తలానాం చాభిహన్యతామ
మహాన సమభవచ ఛబ్థొ గిరీణామ ఇవ థీర్యతామ
7 తిష్ఠ సదితొ ఽసమి విథ్ధ్య ఏనం నివర్తస్వ సదిరొ భవ
సదితొ ఽసమి పరహరస్వేతి శబ్థాః శరూయన్త సర్వశః
8 కాఞ్చనేషు తనుత్రేషు కిరీటేషు ధవజేషు చ
శిలానామ ఇవ శైలేషు పతితానామ అభూత సవనః
9 పతితాన్య ఉత్తమాఙ్గాని బాహవశ చ విభూషితాః
వయచేష్టన్త మహీం పరాప్య శతశొ ఽద సహస్రశః
10 హృతొత్తమాఙ్గాః కే చిత తు తదైవొథ్యతకార్ముకాః
పరగృహీతాయుధాశ చాపి తస్దుః పురుషసత్తమాః
11 పరావర్తత మహావేగా నథీ రుధిరవాహినీ
మాతఙ్గాఙ్గశిలారౌథ్రా మాంసశొణితకర్థమా
12 వరాశ్వనరనాగానాం శరీరప్రభవా తథా
పరలొకార్ణవముఖీ గృధ్రగొమాయుమొథినీ
13 న థృష్టం న శరుతం చాపి యుథ్ధమ ఏతాథృశం నృప
యదా తవ సుతానాం చ పాణ్డవానాం చ భారత
14 నాసీథ రదపదస తత్ర యొధైర యుధి నిపాతితైః
గజైశ చ పతితైర నీలైర గిరిశృఙ్గైర ఇవావృతమ
15 వికీర్ణైః కవచైశ చిత్రైర ధవజైశ ఛత్రైశ చ మారిష
శుశుభే తథ రణస్దానం శరథీవ నభస్తలమ
16 వినిర్భిన్నాః శరైః కే చిథ అన్తపీడావికర్షిణః
అభీతాః సమరే శత్రూన అభ్యధావన్త థంశితాః
17 తాత భరాతః సఖే బన్ధొ వయస్య మమ మాతుల
మా మాం పరిత్యజేత్య అన్యే చుక్రుశుః పతితా రణే
18 ఆధావాభ్యేహి మా గచ్ఛ కిం భీతొ ఽసి కవ యాస్యసి
సదితొ ఽహం సమరే మా భైర ఇతి చాన్యే విచుక్రుశుః
19 తత్ర భీష్మః శాంతనవొ నిత్యం మణ్డలకార్ముకః
ముమొచ బాణాన థీప్తాగ్రాన అహీన ఆశీవిషాన ఇవ
20 శరైర ఏకాయనీకుర్వన థిశః సర్వా యతవ్రతః
జఘాన పాణ్డవరదాన ఆథిశ్యాథిశ్య భారత
21 స నృత్యన వై రదొపస్దే థర్శయన పాణిలాఘవమ
అలాతచక్రవథ రాజంస తత్ర తత్ర సమ థృశ్యతే
22 తమ ఏకం సమరే శూరం పాణ్డవాః సృఞ్జయాస తదా
అనేకశతసాహస్రం సమపశ్యన్త లాఘవాత
23 మాయాకృతాత్మానమ ఇవ భీష్మం తత్ర సమ మేనిరే
పూర్వస్యాం థిశి తం థృష్ట్వా పరతీచ్యాం థథృశుర జనాః
24 ఉథీచ్యాం చైనమ ఆలొక్య థక్షిణస్యాం పునః పరభొ
ఏవం స సమరే వీరొ గాఙ్గేయః పరత్యథృశ్యత
25 న చైనం పాణ్డవేయానాం కశ చిచ ఛక్నొతి వీక్షితుమ
విశిఖాన ఏవ పశ్యన్తి భీష్మచాపచ్యుతాన బహూన
26 కుర్వాణం సమరే కర్మ సూథయానం చ వాహినీమ
వయాక్రొశన్త రణే తత్ర వీరా బహువిధం బహు
అమానుషేణ రూపేణ చరన్తం పితరం తవ
27 శలభా ఇవ రాజానః పతన్తి విధిచొథితాః
భీష్మాగ్నిమ అభి సంక్రుథ్ధం వినాశాయ సహస్రశః
28 న హి మొఘః శరః కశ చిథ ఆసీథ భీష్మస్య సంయుగే
నరనాగాశ్వకాయేషు బహుత్వాల లఘువేధినః
29 భినత్త్య ఏకేన బాణేన సుముక్తేన పతత్రిణా
గజకఙ్కటసంనాహం వజ్రేణేవాచలొత్తమమ
30 థవౌ తరీన అపి గజారొహాన పిణ్డితాన వర్మితాన అపి
నారాచేన సుతీక్ష్ణేన నిజఘాన పితా తవ
31 యొ యొ భీష్మం నరవ్యాఘ్రమ అభ్యేతి యుధి కశ చన
ముహూర్తథృష్టః స మయా పాతితొ భువి థృశ్యతే
32 ఏవం సా ధర్మరాజస్య వధ్యమానా మహాచమూః
భీష్మేణాతులవీర్యేణ వయశీర్యత సహస్రధా
33 పరకీర్యత మహాసేనా శరవర్షాభితాపితా
పశ్యతొ వాసుథేవస్య పార్దస్య చ మహాత్మనః
34 యతమానాపి తే వీరా థరవమాణాన మహారదాన
నాశక్నువన వారయితుం భీష్మబాణప్రపీడితాః
35 మహేన్థ్రసమవీర్యేణ వధ్యమానా మహాచమూః
అభజ్యత మహారాజ న చ థవౌ సహ ధావతః
36 ఆవిథ్ధనరనాగాశ్వం పతితధ్వజకూబరమ
అనీకం పాణ్డుపుత్రాణాం హాహాభూతమ అచేతనమ
37 జఘానాత్ర పితా పుత్రం పుత్రశ చ పితరం తదా
పరియం సఖాయం చాక్రన్థే సఖా థైవబలాత్కృతః
38 విముచ్య కవచాన అన్యే పాణ్డుపుత్రస్య సైనికాః
పరకీర్య కేశాన ధావన్తః పరత్యథృశ్యన్త భారత
39 తథ గొకులమ ఇవొథ్భ్రాన్తమ ఉథ్భ్రాన్తరదయూదపమ
థథృశే పాణ్డుపుత్రస్య సైన్యమ ఆర్తస్వరం తథా
40 పరభజ్యమానం తత సైన్యం థృష్ట్వా థేవకినన్థనః
ఉవాచ పార్దం బీభత్సుం నిగృహ్య రదమ ఉత్తమమ
41 అయం స కాలః సంప్రాప్తః పార్ద యః కాఙ్క్షితస తవయా
పరహరాస్మై నరవ్యాఘ్ర న చేన మొహాథ విముహ్యసే
42 యత తవయా కదితం వీర పురా రాజ్ఞాం సమాగమే
భీష్మథ్రొణముఖాన సర్వాన ధార్తరాష్ట్రస్య సైనికాన
43 సానుబన్ధాన హనిష్యామి యే మాం యొత్స్యన్తి సంయుగే
ఇతి తత కురు కౌన్తేయ సత్యం వాక్యమ అరింథమ
44 బీభత్సొ పశ్య సైన్యం సవం భజ్యమానం సమన్తతః
థరవతశ చ మహీపాలాన సర్వాన యౌధిష్ఠిరే బలే
45 థృష్ట్వా హి సమరే భీష్మం వయాత్తాననమ ఇవాన్తకమ
భయార్తాః సంప్రణశ్యన్తి సింహం కషుథ్రమృగా ఇవ
46 ఏవమ ఉక్తః పరత్యువాచ వాసుథేవం ధనంజయః
చొథయాశ్వాన యతొ భీష్మొ విగాహ్యైతథ బలార్ణవమ
47 తతొ ఽశవాన రజతప్రఖ్యాంశ చొథయామ ఆస మాఘవః
యతొ భీష్మరదొ రాజన థుష్ప్రేక్ష్యొ రశ్మిమాన ఇవ
48 తతస తత పునర ఆవృత్తం యుధిష్ఠిరబలం మహత
థృష్ట్వా పార్దం మహాబాహుం భీష్మాయొథ్యన్తమ ఆహవే
49 తతొ భీష్మః కురుశ్రేష్ఠః సింహవథ వినథన ముహుః
ధనంజయరదం తూర్ణం శరవర్షైర అవాకిరత
50 కషణేన స రదస తస్య సహయః సహసారదిః
శరవర్షేణ మహతా సంఛన్నొ న పరకాశతే
51 వాసుథేవస తవ అసంభ్రాన్తొ ధైర్యమ ఆస్దాయ సత్త్వవాన
చొథయామ ఆస తాన అశ్వాన వితున్నాన భీష్మసాయకైః
52 తతః పార్దొ ధనుర గృహ్య థివ్యం జలథనిస్వనమ
పాతయామ ఆస భీష్మస్య ధనుశ ఛిత్త్వా తరిభిః శరైః
53 స ఛిన్నధన్వా కౌరవ్యః పునర అన్యన మహథ ధనుః
నిమేషాన్తరమాత్రేణ సజ్యం చక్రే పితా తవ
54 విచకర్ష తతొ థొర్భ్యాం ధనుర జలథనిస్వనమ
అదాస్య తథ అపి కరుథ్ధశ చిచ్ఛేథ ధనుర అర్జునః
55 తస్య తత పూజయామ ఆస లాఘవం శంతనొః సుతః
సాధు పార్ద మహాబాహొ సాధు భొ పాణ్డునన్థన
56 తవయ్య ఏవైతథ యుక్తరూపం మహత కర్మ ధనంజయ
పరీతొ ఽసమి సుథృఢం పుత్ర కురు యుథ్ధం మయా సహ
57 ఇతి పార్దం పరశస్యాద పరగృహ్యాన్యన మహథ ధనుః
ముమొచ సమరే వీరః శరాన పార్దరదం పరతి
58 అథర్శయథ వాసుథేవొ హయయానే పరం బలమ
మొఘాన కుర్వఞ శరాంస తస్య మణ్డలాన్య అచరల లఘు
59 తదాపి భీష్మః సుథృఢం వాసుథేవధనంజయౌ
వివ్యాధ నిశితైర బాణైః సర్వగాత్రేషు మారిష
60 శుశుభాతే నరవ్యాఘ్రౌ తౌ భీష్మశరవిక్షతౌ
గొవృషావ ఇవ నర్థన్తౌ విషాణొల్లిఖితాఙ్కితౌ
61 పునశ చాపి సుసంక్రుథ్ధః శరైః సంనతపర్వభిః
కృష్ణయొర యుధి సంరబ్ధొ భీష్మొ వయావారయథ థిశః
62 వార్ష్ణేయం చ శరైస తీక్ష్ణైః కమ్పయామ ఆస రొషితః
ముహుర అభ్యుత్స్మయన భీష్మః పరహస్య సవనవత తథా
63 తతః కృష్ణస తు సమరే థృష్ట్వా భీష్మపరాక్రమమ
సంప్రేక్ష్య చ మహాబాహుః పార్దస్య మృథుయుథ్ధతామ
64 భీష్మం చ శరవర్షాణి సృజన్తమ అనిశం యుధి
పరతపన్తమ ఇవాథిత్యం మధ్యమ ఆసాథ్య సేనయొః
65 వరాన వరాన వినిఘ్నన్తం పాణ్డుపుత్రస్య సైనికాన
యుగాన్తమ ఇవ కుర్వాణం భీష్మం యౌధిష్ఠిరే బలే
66 అమృష్యమాణొ భగవాన కేశవః పరవీరహా
అచిన్తయథ అమేయాత్మా నాస్తి యౌధిష్ఠిరం బలమ
67 ఏకాహ్నా హి రణే భీష్మొ నాశయేథ థేవథానవాన
కిమ ఉ పాణ్డుసుతాన యుథ్ధే సబలాన సపథానుగాన
68 థరవతే చ మహత సైన్యం పాణ్డవస్య మహాత్మనః
ఏతే చ కౌరవాస తూర్ణం పరభగ్నాన థృశ్య సొమకాన
ఆథ్రవన్తి రణే హృష్టా హర్షయన్తః పితామహమ
69 సొ ఽహం భీష్మం నిహన్మ్య అథ్య పాణ్డవార్దాయ థంశితః
భారమ ఏతం వినేష్యామి పాణ్డవానాం మహాత్మనామ
70 అర్జునొ ఽపి శరైస తీక్ష్ణైర వధ్యమానొ హి సంయుగే
కర్తవ్యం నాభిజానాతి రణే భీష్మస్య గౌరవాత
71 తదా చిన్తయతస తస్య భూయ ఏవ పితామహః
పరేషయామ ఆస సంక్రుథ్ధః శరాన పార్దరదం పరతి
72 తేషాం బహుత్వాథ ధి భృశం శరాణాం; థిశొ ఽద సర్వాః పిహితా బభూవుః
న చాన్తరిక్షం న థిశొ న భూమిర; న భాస్కరొ ఽథృశ్యత రశ్మిమాలీ
వవుశ చ వాతాస తుములాః సధూమా; థిశశ చ సర్వాః కషుభితా బభూవుః
73 థరొణొ వికర్ణొ ఽద జయథ్రదశ చ; భూరిశ్రవాః కృతవర్మా కృపశ చ
శరుతాయుర అమ్బష్ఠపతిశ చ రాజా; విన్థానువిన్థౌ చ సుథక్షిణశ చ
74 పరాచ్యాశ చ సౌవీరగణాశ చ సర్వే; వసాతయః కషుథ్రకమాలవాశ చ
కిరీటినం తవరమాణాభిసస్రుర; నిథేశగాః శాంతనవస్య రాజ్ఞః
75 తం వాజిపాథాతరదౌఘజాలైర; అనేకసాహస్రశతైర థథర్శ
కిరీటినం సంపరివార్యమాణం; శినేర నప్తా వారణయూదపైశ చ
76 తతస తు థృష్ట్వార్జునవాసుథేవౌ; పథాతినాగాశ్వరదైః సమన్తాత
అభిథ్రుతౌ శస్త్రభృతాం వరిష్ఠౌ; శినిప్రవీరొ ఽభిససార తూర్ణమ
77 స తాన్య అనీకాని మహాధనుష్మాఞ; శినిప్రవీరః సహసాభిపత్య
చకార సాహాయ్యమ అదార్జునస్య; విష్ణుర యదా వృత్రనిషూథనస్య
78 విశీర్ణనాగాశ్వరదధ్వజౌఘం; భీష్మేణ విత్రాసితసర్వయొధమ
యుధిష్ఠిరానీకమ అభిథ్రవన్తం; పరొవాచ సంథృశ్య శినిప్రవీరః
79 కవ కషత్రియా యాస్యద నైష ధర్మః; సతాం పురస్తాత కదితః పురాణైః
మా సవాం పరతిజ్ఞాం జహత పరవీరాః; సవం వీరధర్మం పరిపాలయధ్వమ
80 తాన వాసవాన అన్తరజొ నిశమ్య; నరేన్థ్రముఖ్యాన థరవతః సమన్తాత
పార్దస్య థృష్ట్వా మృథుయుథ్ధతాం చ; భీష్మం చ సంఖ్యే సముథీర్యమాణమ
81 అమృష్యమాణః స తతొ మహాత్మా; యశస్వినం సర్వథశార్హభర్తా
ఉవాచ శైనేయమ అభిప్రశంసన; థృష్ట్వా కురూన ఆపతతః సమన్తాత
82 యే యాన్తి యాన్త్వ ఏవ శినిప్రవీర; యే ఽపి సదితాః సాత్వత తే ఽపి యాన్తు
భీష్మం రదాత పశ్య నిపాత్యమానం; థరొణం చ సంఖ్యే సగణం మయాథ్య
83 నాసౌ రదః సాత్వత కౌరవాణాం; కరుథ్ధస్య ముచ్యేత రణే ఽథయ కశ చిత
తస్మాథ అహం గృహ్య రదాఙ్గమ ఉగ్రం; పరాణం హరిష్యామి మహావ్రతస్య
84 నిహత్య భీష్మం సగణం తదాజౌ; థరొణం చ శైనేయ రదప్రవీరమ
పరీతిం కరిష్యామి ధనంజయస్య; రాజ్ఞశ చ భీమస్య తదాశ్వినొశ చ
85 నిహ్యత్య సర్వాన ధృతరాష్ట్రపుత్రాంస; తత్పక్షిణొ యే చ నరేన్థ్రముఖ్యాః
రాజ్యేన రాజానమ అజాతశత్రుం; సంపాథయిష్యామ్య అహమ అథ్య హృష్టః
86 తతః సునాభం వసుథేవపుత్రః; సూర్యప్రభం వజ్రసమప్రభావమ
కషురాన్తమ ఉథ్యమ్య భుజేన చక్రం; రదాథ అవప్లుత్య విసృజ్య వాహాన
87 సంకమ్పయన గాం చరణైర మహాత్మా; వేగేన కృష్ణః పరససార భీష్మమ
మథాన్ధమ ఆజౌ సముథీర్ణథర్పః; సింహొ జిఘాంసన్న ఇవ వారణేన్థ్రమ
88 సొ ఽభయథ్రవథ భీష్మమ అనీకమధ్యే; కరుథ్ధొ మహేన్థ్రావరజః పరమాదీ
వయాలమ్బిపీతాన్తపటశ చకాశే; ఘనొ యదా ఖే ఽచిరభాపినథ్ధః
89 సుథర్శనం చాస్య రరాజ శౌరేస; తచ చక్రపథ్మం సుభుజొరునాలమ
యదాథిపథ్మం తరుణార్కవర్ణం; రరాజ నారాయణనాభిజాతమ
90 తత కృష్ణకొపొథయసూర్యబుథ్ధం; కషురాన్తతీక్ష్ణాగ్రసుజాతపత్రమ
తస్యైవ థేహొరుసరః పరరూఢం; రరాజ నారాయణబాహునాలమ
91 తమ ఆత్తచక్రం పరణథన్తమ ఉచ్చైః; కరుథ్ధం మహేన్థ్రావరజం సమీక్ష్య
సర్వాణి భూతాని భృశం వినేథుః; కషయం కురూణామ ఇతి చిన్తయిత్వా
92 స వాసుథేవః పరగృహీత చక్రః; సంవర్తయిష్యన్న ఇవ జీవలొకమ
అభ్యుత్పతఁల లొకగురుర బభాసే; భూతాని ధక్ష్యన్న ఇవ కాలవహ్నిః
93 తమ ఆపతన్తం పరగృహీతచక్రం; సమీక్ష్య థేవం థవిపథాం వరిష్ఠమ
అసంభ్రమాత కార్ముకబాణపాణీ; రదే సదితః శాంతనవొ ఽభయువాచ
94 ఏహ్య ఏహి థేవేశ జగన్నివాస; నమొ ఽసతు తే శార్ఙ్గరదాఙ్గపాణే
పరసహ్య మాం పాతయ లొకనాద; రదొత్తమాథ భూతశరణ్య సంఖ్యే
95 తవయా హతస్యేహ మమాథ్య కృష్ణ; శరేయః పరస్మిన్న ఇహ చైవ లొకే
సంభావితొ ఽసమ్య అన్ధకవృష్ణినాద; లొకైస తరిభిర వీర తవాభియానాత
96 రదాథ అవప్లుత్య తతస తవరావాన; పార్దొ ఽపయ అనుథ్రుత్య యథుప్రవీరమ
జగ్రాహ పీనొత్తమలమ్బబాహుం; బాహ్వొర హరిం వయాయతపీనబాహుః
97 నిగృహ్యమాణశ చ తథాథిథేవొ; భృశం సరొషః కిల నామ యొగీ
ఆథాయ వేగేన జగామ విష్ణుర; జిష్ణుం మహావాత ఇవైకవృక్షమ
98 పార్దస తు విష్టభ్య బలేన పాథౌ; భీష్మాన్తికం తూర్ణమ అభిథ్రవన్తమ
బలాన నిజగ్రాహ కిరీటమాలీ; పథే ఽద రాజన థశమే కదం చిత
99 అవస్దితం చ పరణిపత్య కృష్ణం; పరీతొ ఽరజునః కాఞ్చనచిత్రమాలీ
ఉవాచ కొపం పరతిసంహరేతి; గతిర భవాన కేశవ పాణ్డవానామ
100 న హాస్యతే కర్మ యదాప్రతిజ్ఞం; పుత్రైః శపే కేశవ సొథరైశ చ
అన్తం కరిష్యామి యదా కురూణాం; తవయాహమ ఇన్థ్రానుజ సంప్రయుక్తః
101 తతః పరతిజ్ఞాం సమయం చ తస్మై; జనార్థనః పరీతమనా నిశమ్య
సదితః పరియే కౌరవసత్తమస్య; రదం సచక్రః పునర ఆరురొహ
102 స తాన అభీషూన పునర ఆథథానః; పరగృహ్య శఙ్ఖం థవిషతాం నిహన్తా
వినాథయామ ఆస తతొ థిశశ చ; స పాఞ్చజన్యస్య రవేణ శౌరిః
103 వయావిథ్ధనిష్కాఙ్గథకుణ్డలం తం; రజొ వికీర్ణాశ చిత పక్ష్మ నేత్రమ
విశుథ్ధథంష్ట్రం పరగృహీతశఙ్ఖం; విచుక్రుశుః పరేక్ష్య కురుప్రవీరాః
104 మృథఙ్గభేరీపటహప్రణాథా; నేమిస్వనా థున్థుభినిస్వనాశ చ
ససింహనాథాశ చ బభూవుర ఉగ్రాః; సర్వేష్వ అనీకేషు తతః కురూణామ
105 గాణ్డీవఘొషః సతనయిత్నుకల్పొ; జగామ పార్దస్య నభొ థిశశ చ
జగ్ముశ చ బాణా విమలాః పరసన్నాః; సర్వా థిశః పాణ్డవచాపముక్తాః
106 తం కౌరవాణామ అధిపొ బలేన; భీష్మేణ భూరిశ్రవసా చ సార్ధమ
అభ్యుథ్యయావ ఉథ్యతబాణపాణిః; కక్షం థిధక్షన్న ఇవ ధూమకేతుః
107 అదార్జునాయ పరజహార భల్లాన; భూరిశ్రవాః సప్త సువర్ణపుఙ్ఖాన
థుర్యొధనస తొమరమ ఉగ్రవేగం; శల్యొ గథాం శాంతనవశ చ శక్తిమ
108 స సప్తభిః సప్త శరప్రవేకాన; సంవార్య భూరిశ్రవసా విసృష్టాన
శితేన థుర్యొధనబాహుముక్తం; కషురేణ తత తొమరమ ఉన్మమాద
109 తతః శుభామ ఆపతతీం స శక్తిం; విథ్యుత్ప్రభాం శాంతనవేన ముక్తామ
గథాం చ మథ్రాధిపబాహుముక్తాం; థవాభ్యాం శరాభ్యాం నిచకర్త వీరః
110 తతొ భుజాభ్యాం బలవథ వికృష్య; చిత్రం ధనుర గాణ్డివమ అప్రమేయమ
మాహేన్థ్రమ అస్త్రం విధివత సుఘొరం; పరాథుశ్చకారాథ్భుతమ అన్తరిక్షే
111 తేనొత్తమాస్త్రేణ తతొ మహాత్మా; సర్వాణ్య అనీకాని మహాధనుష్మాన
శరౌఘజాలైర విమలాగ్నివర్ణైర; నివారయామ ఆస కిరీటమాలీ
112 శిలీముఖాః పార్దధనుఃప్రముక్తా; రదాన ధవజాగ్రాణి ధనూంషి బాహూన
నికృత్య థేహాన వివిశుః పరేషాం; నరేన్థ్రనాగేన్థ్రతురంగమాణామ
113 తతొ థిశశ చానుథిశశ చ పార్దః; శరైః సుధారైర నిశితైర వితత్య
గాణ్డీవశబ్థేన మనాంసి తేషాం; కిరీటమాలీ వయదయాం చకార
114 తస్మింస తదా ఘొరతమే పరవృత్తే; శఙ్ఖస్వనా థున్థుభినిస్వనాశ చ
అన్తర్హితా గాణ్డివనిస్వనేన; భభూవుర ఉగ్రాశ చ రణప్రణాథాః
115 గాణ్డీవశబ్థం తమ అదొ విథిత్వా; విరాటరాజప్రముఖా నృవీరాః
పాఞ్చాలరాజొ థరుపథశ చ వీరస; తం థేశమ ఆజగ్ముర అథీనసత్త్వాః
116 సర్వాణి సైన్యాని తు తావకాని; యతొ యతొ గాణ్డివజః పరణాథః
తతస తతః సంనతిమ ఏవ జగ్ముర; న తం పరతీపొ ఽభిససార కశ చిత
117 తస్మిన సుఘొరే నృపసంప్రహారే; హతాః పరవీరాః సరదాః ససూతాః
గజాశ చ నారాచనిపాతతప్తా; మహాపతాకాః శుభరుక్మకక్ష్యాః
118 పరీతసత్త్వాః సహసా నిపేతుః; కిరీటినా భిన్నతనుత్రకాయాః
థృఢాహతాః పత్రిభిర ఉగ్రవేగైః; పార్దేన భల్లైర నిశితైః శితాగ్రైః
119 నికృత్తయన్త్రా నిహతేన్థ్రకీలా; ధవజా మహాన్తొ ధవజినీముఖేషు
పథాతిసంఘాశ చ రదాశ చ సంఖ్యే; హయాశ చ నాగాశ చ ధనంజయేన
120 బాణాహతాస తూర్ణమ అపేతసత్త్వా; విష్టభ్య గాత్రాణి నిపేతుర ఉర్వ్యామ
ఐన్థ్రేణ తేనాస్త్రవరేణ రాజన; మహాహవే భిన్నతనుత్రథేహాః
121 తతః శరౌఘైర నిశితైః కిరీటినా; నృథేహశస్త్రక్షతలొహితొథా
నథీ సుఘొరా నరథేహఫేనా; పరవర్తితా తత్ర రణాజిరే వై
122 వేగేన సాతీవ పృదుప్రవాహా; పరసుస్రుతా భైరవారావరూపా
పరేతనాగాశ్వశరీరరొధా; నరాన్త్రమజ్జాభృతమాంసపఙ్కా
123 పరభూతరక్షొగణభూతసేవితా; శిరఃకపాలాకులకేశశాథ్వలా
శరీరసంఘాతసహస్రవాహినీ; విశీర్ణనానాకవచొర్మిసంకులా
124 నరాశ్వనాగాస్దినికృత్తశర్కరా; వినాశపాతాలవతీ భయావహా
తాం కఙ్కమాలావృతగృధ్రకహ్వైః; కరవ్యాథసంఘైశ చ తరక్షుభిశ చ
125 ఉపేతకూలాం థథృశుః సమన్తాత; కరూరాం మహావైతరణీప్రకాశామ
పరవర్తితామ అర్జునబాణసంఘైర; మేథొవసాసృక్ప్రవహాం సుభీమామ
126 తే చేథిపాఞ్చాలకరూషమత్స్యాః; పార్దాశ చ సర్వే సహితాః పరణేథుః
విత్రాస్య సేనాం ధవజినీపతీనాం; సింహొ మృగాణామ ఇవ యూదసంఘాన
వినేథతుస తావ అతిహర్షయుక్తౌ; గాణ్డీవధన్వా చ జనార్థనశ చ
127 తతొ రవిం సంహృతరశ్మిజాలం; థృష్ట్వా భృశం శస్త్రపరిక్షతాఙ్గాః
తథ ఐన్థ్రమ అస్త్రం వితతం సుఘొరమ; అసహ్యమ ఉథ్వీక్ష్య యుగాన్తకల్పమ
128 అదాపయానం కురవః సభీష్మాః; సథ్రొణథుర్యొధనబాహ్లికాశ చ
చక్రుర నిశాం సంధిగతాం సమీక్ష్య; విభావసొర లొహితరాజియుక్తామ
129 అవాప్య కీర్తిం చ యశశ చ లొకే; విజిత్య శత్రూంశ చ ధనంజయొ ఽపి
యయౌ నరేన్థ్రైః సహ సొథరైశ చ; సమాప్తకర్మా శిబిరం నిశాయామ
తతః పరజజ్ఞే తుములః కురూణాం; నిశాముఖే ఘొరతరః పరణాథః
130 రణే రదానామ అయుతం నిహత్య; హతా గజాః సప్తశతార్జునేన
పరాచ్యాశ చ సౌవీరగణాశ చ సర్వే; నిపాతితాః కషుథ్రకమాలవాశ చ
మహత కృతం కర్మ ధనంజయేన; కర్తుం యదా నార్హతి కశ చిథ అన్యః
131 శరుతాయుర అమ్బష్ఠపతిశ చ రాజా; తదైవ థుర్మర్షణచిత్రసేనౌ
థరొణః కృపః సైన్ధవబాహ్లికౌ చ; భూరిశ్రవాః శల్యశలౌ చ రాజన
సవబాహువీర్యేణ జితాః సభీష్మాః; కిరీటినా లొకమహారదేన
132 ఇతి బరువన్తః శిబిరాణి జగ్ముః; సర్వే గణా భారత యే తవథీయాః
ఉల్కాసహస్రైశ చ సుసంప్రథీప్తైర; విభ్రాజమానైశ చ తదా పరథీపైః
కిరీటివిత్రాసితసర్వయొధా; చక్రే నివేశం ధవజినీ కురూణామ