భీష్మ పర్వము - అధ్యాయము - 15
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (భీష్మ పర్వము - అధ్యాయము - 15) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [ధృ]
కదం కురూణామ ఋషభొ హతొ భీష్మః శిఖణ్డినా
కదం రదాత స నయపతత పితా మే వాసవొపమః
2 కదమ ఆసంశ చ మే పుత్రా హీనా భీష్మేణ సంజయ
బలినా థేవకల్పేన గుర్వర్దే బరహ్మచారిణా
3 తస్మిన హతే మహాసత్త్వే మహేష్వాసే మహాబలే
మహారదే నరవ్యాఘ్ర కిమ ఉ ఆసీన మనస తథా
4 ఆర్తిః పరా మావిశతి యతః శంససి మే హతమ
కురూణామ ఋషభం వీరమ అకమ్ప్యం పురుషర్షభమ
5 కే తం యాన్తమ అనుప్రేయుః కే చాస్యాసన పురొగమాః
కే ఽతిష్ఠన కే నయవర్తన్త కే ఽభయవర్తన్త సంజయ
6 కే శూరా రదశార్థూలమ అచ్యుతం కషత్రియర్షభమ
రదానీకం గాహమానం సహసా పృష్ఠతొ ఽనవయుః
7 యస తమొ ఽరక ఇవాపొహన పరసైన్యమ అమిత్రహా
సహస్రరశ్మి పరతిమః పరేషాం భయమ ఆథధత
అకరొథ థుష్కరం కర్మ రణే కౌరవ శాసనాత
8 గరసమానమ అనీకాని య ఏనం పర్యవారయన
కృతినం తం థురాధర్షం సమ్యగ యాస్యన్తమ అన్తికే
కదం శాంతనవం యుథ్ధే పాణ్డవాః పరత్యవారయన
9 నికృన్తన్తమ అనీకాని శరథంష్ట్రం తరస్వినమ
చాపవ్యాత్తాననం ఘొరమ అసి జిహ్వం థురాసథమ
10 అత్యన్యాన పురుషవ్యాఘ్రాన హరీమన్తమ అపరాజితమ
పాతయామ ఆస కౌన్తేయః కదం తమ అజితం యుధి
11 ఉగ్రధన్వానమ ఉగ్రేషుం వర్తమానం రదొత్తమే
పరేషామ ఉత్తమాఙ్గాని పరచిన్వన్తం శితేషుభిః
12 పాణ్డవానాం మహత సైన్యం యం థృష్ట్వొథ్యన్తమ ఆహవే
కాలాగ్నిమ ఇవ థుర్ధర్షం సమవేష్టత నిత్యశః
13 పరికృష్య స సేనాం మే థశరాత్రమ అనీకహా
జగామాస్తమ ఇవాథిత్యః కృత్వా కర్మ సుథుష్కరమ
14 యః స శక్ర ఇవాక్షయ్యం వర్షం శరమయం సృజన
జఘాన యుధి యొధానామ అర్బుథం థశభిర థినైః
15 స శేతే నిష్టనన భూమౌ వాతరుగ్ణ ఇవ థరుమః
మమ థుర్మన్త్రితేనాసౌ యదా నార్హ స భారత
16 కదం శాంతనవం థృష్ట్వా పాణ్డవానామ అనీకినీ
పరహర్తుమ అశకత తత్ర భీష్మం భీమపరాక్రమమ
17 కదం భీష్మేణ సంగ్రామమ అకుర్వన పాణ్డునన్థనాః
కదం చ నాజయథ భీష్మొ థరొణే జీవతి సంజయ
18 కృపే సంనిహితే తత్ర భరథ్వాజాత్మజే తదా
భీష్మః పరహరతాం శరేష్ఠః కదం స నిధనం గతః
19 కదం చాతిరదస తేన పాఞ్చాల్యేన శిఖణ్డినా
భీష్మొ వినిహతొ యుథ్ధే థేవైర అపి థురుత్సహః
20 యః సపర్ధతే రణే నిత్యం జామథగ్న్యం మహాబలమ
అజితం జామథగ్న్యేన శక్రతుల్యపరాక్రమమ
21 తం హతం సమరే భీష్మం మహారదబలొచితమ
సంజయాచక్ష్వ మే వీరం యేన శర్మ న విథ్మహే
22 మామకాః కే మహేష్వాసా నాజహుః సంజయాచ్యుతమ
థుర్యొధనం సమాథిష్టాః కే వీరాః పర్యవారయన
23 యచ ఛిఖణ్డి ముఖాః సర్వే పాణ్డవా భీష్మమ అభ్యయుః
కచ చిన న కురవొ భీతాస తత్యజుః సంజయాచ్యుతమ
24 మౌర్వీ ఘొషస్తనయిత్నుః పృషత్క పృషతొ మహాన
ధనుర హవాథ మహాశబ్థొ మహామేఘ ఇవొన్నతః
25 యథ అభ్యవర్షత కౌన్తేయాన సపాఞ్చాలాన స సృఞ్జయాన
నిఘ్నన పరరదాన వీరొ థానవాన ఇవ వజ్రభృత
26 ఇష్వస్త్రసాగరం ఘొరం బాణగ్రాహం థురాసథమ
కార్ముకొర్మిణమ అక్షయ్యమ అథ్వీపం సమరే ఽపలవమ
గథాసిమకరావర్తం హయగ్రాహం గజాకులమ
27 హయాన గజాన పథాతాంశ చ రదాంశ చ తరసా బహూన
నిమజ్జయన్తం సమరే పరవీరాపహారిణమ
28 విథహ్యమానం కొపేన తేజసా చ పరంతపమ
వేలేవ మకరావాసం కే వీరాః పర్యవారయన
29 భీష్మొ యథ అకరొత కర్మ సమరే సంజయారిహా
థుర్యొధనహితార్దాయ కే తథాస్య పురొ ఽభవన
30 కే ఽరక్షన థక్షిణం చక్రం భీష్మస్యామితతేజసః
పృష్ఠతః కే పరాన వీరా ఉపాసేధన యతవ్రతాః
31 కే పురస్తాథ అవర్తన్త రక్షన్తొ భీష్మమ అన్తికే
కే ఽరక్షన్న ఉత్తరం చక్రం వీరా వీరస్య యుధ్యతః
32 వామే చక్రే వర్తమానాః కే ఽఘనన సంజయ సృఞ్జయాన
సమేతాగ్రమ అనీకేషు కే ఽభయరక్షన థురాసథమ
33 పార్శ్వతః కే ఽభయవర్తన్త గచ్ఛన్తొ థుర్గమాం గతిమ
సమూహే కే పరాన వీరాన పరత్యయుధ్యన్త సంజయ
34 రక్ష్యమాణః కదం వీరైర గొప్యమానాశ చ తేన తే
థుర్జయానామ అనీకాని నాజయంస తరసా యుధి
35 సర్వలొకేశ్వరస్యేవ పరమేష్ఠి పరజాపతేః
కదం పరహర్తుమ అపి తే శేకుః సంజయ పాణ్డవాః
36 యస్మిన థవీపే సమాశ్రిత్య యుధ్యన్తి కురవః పరైః
తం నిమగ్నం నరవ్యాఘ్రం భీష్మం శంససి సంజయ
37 యస్య వీర్యే సమాశ్వస్య మమ పుత్రొ బృహథ్బలః
న పాణ్డవాన అగణయత కదం స నిహతః పరైః
38 యః పురా విబుధైః సేన్థ్రైః సాహాయ్యే యుథ్ధథుర్మథః
కాఙ్క్షితొ థానవాన ఘనథ్భిః పితా మమ మహావ్రతః
39 యస్మిఞ జాతే మహావీర్యే శంతనుర లొకశంకరే
శొకం థుఃఖం చ థైన్యం చ పరాజహాత పుత్ర లక్ష్మణి
40 పరజ్ఞా పరాయణం తజ్జ్ఞం సథ ధర్మనిరతం శుచిమ
వేథవేథాఙ్గతత్త్వజ్ఞం కదం శంససి మే హతమ
41 సర్వాస్త్రవినయొపేతం థాన్తం శాన్తం మనస్వినమ
హతం శాంతనవం శరుత్వా మన్యే శేషం బలం హతమ
42 ధర్మాథ అధర్మొ బలవాన సంప్రాప్త ఇతి మే మతిః
యత్ర వృథ్ధం గురుం హత్వా రాజ్యమ ఇచ్ఛన్తి పాణ్డవాః
43 జామథగ్న్యః పురా రామః సర్వాస్త్రవిథ అనుత్తమః
అమ్బార్దమ ఉథ్యతః సంఖ్యే భీష్మేణ యుధి నిర్జితః
44 తమ ఇన్థ్రసమకర్మాణం కకుథం సర్వధన్వినామ
హతం శంససి భీష్మం మే కిం ను థుఃఖమ అతః పరమ
45 అసకృత కషత్రియ వరాతాః సంఖ్యే యేన వినిర్జితాః
జామథగ్న్యస తదా రామః పరవీర నిఘాతినా
46 తమాన నూనం మహావీర్యాథ భార్గవాథ యుథ్ధథుర్మథాత
తేజొ వీర్యబలైర భూయాఞ శిఖణ్డీ థరుపథాత్మజః
47 యః శూరం కృతినం యుథ్ధే సర్వశాస్త్రవిశారథమ
పరమాస్త్రవిథం వీరం జఘాన భరతర్షభమ
48 కే వీరాస తమ అమిత్రఘ్నమ అన్వయుః శత్రుసంసథి
శంస మే తథ యదావృత్తం యుథ్ధం భీష్మస్య పాణ్డవైః
49 యొషేవ హతవీరా మే సేనా పుత్రస్య సంజయ
అగొపమ ఇవ చొథ్భ్రాన్తం గొకులం తథ బలం మమ
50 పౌరుషం సర్వలొకస్య పరం యస్య మహాహవే
పరాసిక్తే చ వస తస్మిన కదమ ఆసీన మనస తథా
51 జీవితే ఽపయ అథ్య సామర్ద్యం కిమ ఇవాస్మాసు సంజయ
ఘాతయిత్వా మహావీర్యం పితరం లొకధార్మికమ
52 అగాధే సలిలే మగ్నాం నావం థృష్ట్వేవ పారగాః
భీష్మే హతే భృశం థుఃఖాన మన్యే శొచన్తి పుత్రకాః
53 అథ్రిసారమయం నూనం సుథృఢం హృథయం మమ
యచ ఛరుత్వా పురుషవ్యాఘ్రం హతం భీష్మం న థీర్యతే
54 యస్మిన్న అస్త్రం చ మేధా చ నీతిశ చ భరతర్షభే
అప్రమేయాణి థుర్ధర్షే కదం స నిహతొ యుధి
55 న చాస్త్రేణ న శౌర్యేణ తపసా మేధయా న చ
న ధృత్యా న పునస తయాగాన మృత్యొః కశ చిథ విముచ్యతే
56 కాలొ నూనం మహావీర్యః సర్వలొకథురత్యయః
యత్ర శాంతనవం భీష్మం హతం శంససి సంజయ
57 పుత్రశొకాభిసంతప్తొ మహథ థుఃఖమ అచిన్తయన
ఆశంసే ఽహం పురా తరాణం భీష్మాచ ఛంతనునన్థనాత
58 యథాథిత్యమ ఇవాపశ్యత పతితం భువి సంజయ
థుర్యొధనః శాంతనవం కిం తథా పరత్యపథ్యత
59 నాహం సవేషాం పరేషాం వా బుథ్ధ్యా సంజయ చిన్తయన
శేషం కిం చిత పరపశ్యామి పరత్యనీకే మహీక్షితామ
60 థారుణః కషత్రధర్మొ ఽయమ ఋషిభిః సంప్రథర్శితః
యత్ర శాంతనవం హత్వా రాజ్యమ ఇచ్ఛన్తి పాణ్డవాః
61 వయం వా రాజ్యమ ఇచ్ఛామొ ఘాతయిత్వా పితామహమ
కషత్రధర్మే సదితాః పార్దా నాపరాధ్యన్తి పుత్రకాః
62 ఏతథ ఆర్యేణ కర్తవ్యం కృచ్ఛ్రాస్వ ఆపత్సు సంజయ
పరాక్రమః పరం శక్త్యా తచ చ తస్మిన పరతిష్ఠితమ
63 అనీకాని వినిఘ్నన్తం హరీమన్తమ అపరాజితమ
కదం శాంతనవం తాత పాణ్డుపుత్రా నయపాతయన
64 కదం యుక్తాన్య అనీకాని కదం యుథ్ధం మహాత్మభిః
కదం వా నిహతొ భీష్మః పితా సంజయ మే పరైః
65 థుర్యొధనశ చ కర్ణశ చ శకునిశ చాపి సౌబలః
థుఃశాసనశ చ కితవొ హతే భీష్మే కిమ అబ్రువన
66 యచ ఛరీరైర ఉపస్తీర్ణాం నరవారణవాజినామ
శరశక్తిగథాఖడ్గతొమరాక్షాం భయావహామ
67 పరావిశన కితవా మన్థాః సభాం యుధి థురాసథామ
పరాణథ్యూతే పరతిభయే కే ఽథీవ్యన్త నరర్షభాః
68 కే ఽజయన కే జితాస తత్ర హృతలక్షా నిపాతితాః
అన్యే భీష్మాచ ఛాంతనవాత తన మమాచక్ష్వ సంజయ
69 న హి మే శాన్తిర అస్తీహ యుధి థేవవ్రతం హతమ
పితరం భీమకర్మాణం శరుత్వా మే థుఃఖమ ఆవిశత
70 ఆర్తిం మే హృథయే రూఢాం మహతీం పుత్ర కారితామ
తవం సిఞ్చన సర్పిషేవాగ్నిమ ఉథ్థీపయసి సంజయ
71 మహాన్తం భారమ ఉథ్యమ్య విశ్రుతం సార్వ లౌకికమ
థృష్ట్వా వినిహతం భీష్మం మన్యే శొచన్తి పుత్రకాః
72 శరొష్యామి తాని థుఃఖాని థుర్యొధనకృతాన్య అహమ
తస్మాన మే సర్వమ ఆచక్ష్వ యథ్వృత్తం తత్ర సంజయ
73 సంగ్రామే పృదివీశానాం మన్థస్యాబుథ్ధి సంభవమ
అపనీతం సునీతం వా తన మమాచక్ష్వ సంజయ
74 యత్కృతం తత్ర భీష్మేణ సంగ్రామే జయమ ఇచ్ఛతా
తేయొ యుక్తం కృతాస్త్రేణ శంస తచ చాప్య అశేషతః
75 యదా తథ అభవథ యుథ్ధం కురుపాణ్డవసేనయొః
కరమేణ యేన యస్మింశ చ కాలే యచ చ యదా చ తత