బ్రహ్మపురాణము - అధ్యాయము 6
| ←ముందరి అధ్యాయము | బ్రహ్మపురాణము (బ్రహ్మపురాణము - అధ్యాయము 6) | తరువాతి అధ్యాయము→ |
లోమహర్షణ ఉవాచ
వివస్వాన్కశ్యపాజ్జజ్ఞే దాక్షాయణ్యాం ద్విజోత్తమాః|
తస్య భార్యాభవత్సంజ్ఞా త్వాష్ట్రీ దేవీ వివస్వతః||6-1||
సురేశ్వరీతి విఖ్యాతా త్రిషు లోకేషు భావినీ|
సా వై భార్యా భగవతో మార్తణ్డస్య మహాత్మనః||6-2||
భర్తృరూపేణ నాతుష్యద్రూపయౌవనశాలినీ|
సంజ్ఞా నామ సుతపసా సుదీప్తేన సమన్వితా||6-3||
ఆదిత్యస్య హి తద్రూపం మణ్డలస్య సుతేజసా|
గాత్రేషు పరిదగ్ధం వై నాతికాన్తమివాభవత్||6-4||
న ఖల్వయం మృతో ऽణ్డస్య ఇతి స్నేహాదభాషత|
అజానన్కాశ్యపస్తస్మాన్మార్తణ్డ ఇతి చోచ్యతే||6-5||
తేజస్త్వభ్యధికం తస్య నిత్యమేవ వివస్వతః|
యేనాతితాపయామాస త్రీంల్లోకాన్కశ్యపాత్మజః||6-6||
త్రీణ్యపత్యాని భో విప్రాః సంజ్ఞాయాం తపతాం వరః|
ఆదిత్యో జనయామాస కన్యాం ద్వౌ చ ప్రజాపతీ||6-7||
మనుర్వైవస్వతః పూర్వం శ్రాద్ధదేవః ప్రజాపతిః|
యమశ్చ యమునా చైవ యమజౌ సంబభూవతుః||6-8||
శ్యామవర్ణం తు తద్రూపం సంజ్ఞా దృష్ట్వా వివస్వతః|
అసహన్తీ తు స్వాం ఛాయాం సవర్ణాం నిర్మమే తతః||6-9||
మాయామయీ తు సా సంజ్ఞా తస్యాం ఛాయాసముత్థితామ్|
ప్రాఞ్జలిః ప్రణతా భూత్వా ఛాయా సంజ్ఞాం ద్విజోత్తమాః||6-10||
ఉవాచ కిం మయా కార్యం కథయస్వ శుచిస్మితే|
స్థితాస్మి తవ నిర్దేశే శాధి మాం వరవర్ణిని||6-11||
సంజ్ఞోవాచ
అహం యాస్యామి భద్రం తే స్వమేవ భవనం పితుః|
త్వయైవ భవనే మహ్యం వస్తవ్యం నిర్విశఙ్కయా||6-12||
ఇమౌ చ బాలకౌ మహ్యం కన్యా చేయం సుమధ్యమా|
సంభావ్యాస్తే న చాఖ్యేయమిదం భగవతే క్వచిత్||6-13||
సవర్ణోవాచ
ఆ కచగ్రహణాద్దేవి ఆ శాపాన్నైవ కర్హిచిత్|
ఆఖ్యాస్యామి నమస్తుభ్యం గచ్ఛ దేవి యథాసుఖమ్||6-14||
లోమహర్షణ ఉవాచ
సమాదిశ్య సవర్ణాం తు తథేత్యుక్తా తయా చ సా|
త్వష్టుః సమీపమగమద్వ్రీడితేవ తపస్వినీ||6-15||
పితుః సమీపగా సా తు పిత్రా నిర్భర్త్సితా శుభా|
భర్తుః సమీపం గచ్ఛేతి నియుక్తా చ పునః పునః||6-16||
ఆగచ్ఛద్వడవా భూత్వాచ్ఛాద్య రూపమనిన్దితా|
కురూనథోత్తరాన్గత్వా తృణాన్యథ చచార హ||6-17||
ద్వితీయాయాం తు సంజ్ఞాయాం సంజ్ఞేయమితి చిన్తయన్|
ఆదిత్యో జనయామాస పుత్రమాత్మసమం తదా||6-18||
పూర్వజస్య మనోర్విప్రాః సదృశో ऽయమితి ప్రభుః|
మనురేవాభవన్నామ్నా సావర్ణ ఇతి చోచ్యతే||6-19||
ద్వితీయో యః సుతస్తస్యాః స విజ్ఞేయః శనైశ్చరః|
సంజ్ఞా తు పార్థివీ విప్రాః స్వస్య పుత్రస్య వై తదా||6-20||
చకారాభ్యధికం స్నేహం న తథా పూర్వజేషు వై|
మనుస్తస్యాః క్షమత్తత్తు యమస్తస్యా న చక్షమే||6-21||
స వై రోషాచ్చ బాల్యాచ్చ భావినో ऽర్థస్య వానఘ|
పదా సంతర్జయామాస సంజ్ఞాం వైవస్వతో యమః||6-22||
తం శశాప తతః క్రోధాత్సావర్ణజననీ తదా|
చరణః పతతామేష తవేతి భృశదుఃఖితా||6-23||
యమస్తు తత్పితుః సర్వం ప్రాఞ్జలిః ప్రత్యవేదయత్|
భృశం శాపభయోద్విగ్నః సంజ్ఞావాక్యైర్విశఙ్కితః||6-24||
శాపో ऽయం వినివర్తేత ప్రోవాచ పితరం ద్విజాః|
మాత్రా స్నేహేన సర్వేషు వర్తితవ్యం సుతేషు వై||6-25||
సేయమస్మానపాస్యేహ వివస్వన్సంబుభూషతి|
తస్యాం మయోద్యతః పాదో న తు దేహే నిపాతితః||6-26||
బాల్యాద్వా యది వా లౌల్యాన్మోహాత్తత్క్షన్తుమర్హసి|
శప్తో ऽహమస్మి లోకేశ జనన్యా తపతాం వర|
తవ ప్రసాదాచ్చరణో న పతేన్మమ గోపతే||6-27||
వివస్వానువాచ
అసంశయం పుత్ర మహద్భవిష్యత్యత్ర కారణమ్|
యేన త్వామావిశత్క్రోధో ధర్మజ్ఞం సత్యవాదినమ్||6-28||
న శక్యమేతన్మిథ్యా తు కర్తుం మాతృవచస్తవ|
కృమయో మాంసమాదాయ యాస్యన్త్యవనిమేవ చ||6-29||
కృతమేవం వచస్తథ్యం మాతుస్తవ భవిష్యతి|
శాపస్య పరిహారేణ త్వం చ త్రాతో భవిష్యసి||6-30||
ఆదిత్యశ్చాబ్రవీత్సంజ్ఞాం కిమర్థం తనయేషు వై|
తుల్యేష్వభ్యధికః స్నేహ ఏకస్మిన్క్రియతే త్వయా||6-31||
సా తత్పరిహరన్తీ తు నాచచక్షే వివస్వతే|
స చాత్మానం సమాధాయ యోగాత్తథ్యమపశ్యత||6-32||
తాం శప్తుకామో భగవాన్నాశపన్మునిసత్తమాః|
మూర్ధజేషు నిజగ్రాహ స తు తాం మునిసత్తమాః||6-33||
తతః సర్వం యథావృత్తమాచచక్షే వివస్వతే|
వివస్వానథ తచ్ఛ్రుత్వా క్రుద్ధస్త్వష్టారమభ్యగాత్||6-34||
దృష్ట్వా తు తం యథాన్యాయమర్చయిత్వా విభావసుమ్|
నిర్దగ్ధుకామం రోషేణ సాన్త్వయామాస వై తదా||6-35||
త్వష్టోవాచ
తవాతితేజసావిష్టమిదం రూపం న శోభతే|
అసహన్తీ చ సంజ్ఞా సా వనే చరతి శాడ్వలే||6-36||
ద్రష్టా హి తాం భవానద్య స్వాం భార్యాం శుభచారిణీమ్|
శ్లాఘ్యాం యోగబలోపేతాం యోగమాస్థాయ గోపతే||6-37||
అనుకూలం తు తే దేవ యది స్యాన్మమ సంమతమ్|
రూపం నిర్వర్తయామ్యద్య తవ కాన్తమరిందమ||6-38||
తతో ऽభ్యుపగమాత్త్వష్టా మార్తణ్డస్య వివస్వతః|
భ్రమిమారోప్య తత్తేజః శాతయామాస భో ద్విజాః||6-39||
తతో నిర్భాసితం రూపం తేజసా సంహతేన వై|
కాన్తాత్కాన్తతరం ద్రష్టుమధికం శుశుభే తదా||6-40||
దదర్శ యోగమాస్థాయ స్వాం భార్యాం వడవాం తతః|
అధృష్యాం సర్వభూతానాం తేజసా నియమేన చ||6-41||
వడవావపుషా విప్రాశ్చరన్తీమకుతోభయామ్|
సో ऽశ్వరూపేణ భగవాంస్తాం ముఖే సమభావయత్||6-42||
మైథునాయ విచేష్టన్తీం పరపుంసో ऽవశఙ్కయా|
సా తన్నిరవమచ్ఛుక్రం నాసికాభ్యాం వివస్వతః||6-43||
దేవౌ తస్యామజాయేతామశ్వినౌ భిషజాం వరౌ|
నాసత్యశ్చైవ దస్రశ్చ స్మృతౌ ద్వావశ్వినావితి||6-44||
మార్తణ్డస్యాత్మజావేతావష్టమస్య ప్రజాపతేః|
తాం తు రూపేణ కాన్తేన దర్శయామాస భాస్కరః||6-45||
సా తు దృష్ట్వైవ భర్తారం తుతోష మునిసత్తమాః|
యమస్తు కర్మణా తేన భృశం పీడితమానసః||6-46||
ధర్మేణ రఞ్జయామాస ధర్మరాజ ఇమాః ప్రజాః|
స లేభే కర్మణా తేన శుభేన పరమద్యుతిః||6-47||
పితౄణామాధిపత్యం చ లోకపాలత్వమేవ చ|
మనుః ప్రజాపతిస్త్వాసీత్సావర్ణిః స తపోధనాః||6-48||
భావ్యః సమాగతే తస్మిన్మనుః సావర్ణికే ऽన్తరే|
మేరుపృష్ఠే తపో నిత్యమద్యాపి స చరత్యుత||6-49||
భ్రాతా శనైశ్చరస్తస్య గ్రహత్వం స తు లబ్ధవాన్|
త్వష్టా తు తేజసా తేన విష్ణోశ్చక్రమకల్పయత్||6-50||
తదప్రతిహతం యుద్ధే దానవాన్తచికీర్షయా|
యవీయసీ తు సాప్యాసీద్యమీ కన్యా యశస్వినీ||6-51||
అభవచ్చ సరిచ్ఛ్రేష్ఠా యమునా లోకపావనీ|
మనురిత్యుచ్యతే లోకే సావర్ణ ఇతి చోచ్యతే||6-52||
ద్వితీయో యః సుతస్తస్య మనోర్భ్రాతా శనైశ్చరః|
గ్రహత్వం స చ లేభే వై సర్వలోకాభిపూజితః||6-53||
య ఇదం జన్మ దేవానాం శృణుయాన్నరసత్తమః|
ఆపదం ప్రాప్య ముచ్యేత ప్రాప్నుయాచ్చ మహద్యశః||6-54||
| ←ముందరి అధ్యాయము | బ్రహ్మపురాణము | తరువాతి అధ్యాయము→ |