బాలకాండము - సర్గము 40

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే బాలకాండే చత్వారింశః సర్గః |౧-౪౦|

వాల్మీకి రామాయణము

రామాయణ కాండములు

1. బాలకాండము

2. అయోధ్యాకాండము

3. అరణ్యకాండము

4. కిష్కింధకాండము

5. సుందరకాండము

6. యుద్ధకాండము

7. ఉత్తరకాండము

దేవతానాం వచః శ్రుత్వా భగవాన్ వై పితామహః |

ప్రత్యువాచ సుసంత్రస్తాన్ కృతాంత బల మోహితాన్ |౧-౪౦-౧|

యస్య ఇయం వసుధా కృత్స్నా వాసుదేవస్య ధీమతః|

మహిషీ మాధవసయ స ఏషా స ఏవ భగవన్ ప్రభుః|౧-౪౦-౨|

కాపిలం రూపం ఆస్థాయ ధారయత్య అనిశం ధరాం |

తస్య కోపాగ్నినా దగ్ధా భవిష్యంతి నృపాత్మజా |౧-౪౦-౩|

పృథివ్యాః చ అపి నిర్భేదో దృష్ట ఏవ సనాతనః |

సగరస్య చ పుత్రాణాం వినాశో దీర్ఘ దర్శినాం |౧-౪౦-౪|

పితామహ వచః శ్రుత్వా త్రయః త్రింశత్ అరిందమః |

దేవాః పరమ సంహృష్టాః పునర్ జగ్ముర్ యథా ఆగతం |౧-౪౦-౫|

సగరస్య చ పుత్రాణాం ప్రాదుర్ ఆసీత్ మహాస్వనః |

పృథివ్యాం భిద్యమానాయాం నిర్ఘాత సమ నిఃవనః |౧-౪౦-౬|

తతో భిత్త్వా మహీం సర్వాం కృత్వా చ అపి ప్రదక్షిణం |

సహితాః సగరాః సర్వే పితరం వాక్యం అబ్రువన్ |౧-౪౦-౭|

పరిక్రాంతా మహీ సర్వా సత్త్వవంతః చ సూదితాః |

దేవ దానవ రక్షాంసి పిశాచ ఉరగ పన్నగాః |౧-౪౦-౮|

న చ పశ్యామహే అశ్వం తే అశ్వ హర్తారం ఏవ చ |

కిం కరిష్యామ భద్రం తే బుద్ధిః అత్ర విచార్యతాం |౧-౪౦-౯|

తేషాం తత్ వచనం శ్రుత్వా పుత్రాణాం రాజ సత్తమః |

సమన్యుః అబ్రవీత్ వాక్యం సగరో రఘునందన |౧-౪౦-౧౦|

భూయః ఖనత భద్రం వో విభేద్య వసుధా తలం

అశ్వ హర్తారం ఆసాద్య కృతార్థాః చ నివర్తత |౧-౪౦-౧౧|

పితుర్ వచనం ఆసాద్య సగరస్య మహాత్మనః |

షష్టిః పుత్ర సహస్రాణి రసాతలం అభిద్రవన్ |౧-౪౦-౧౨|

ఖన్యమానే తతః తస్మిన్ దదృశుః పర్వత ఉపమం |

దిశా గజం విరూపాక్షం ధారయంతం మహీతలం |౧-౪౦-౧౩|

స పర్వత వనాం కృత్స్నాం పృథివీం రఘునందన |

ధారయామాస శిరసా విరూపాక్షో మహాగజః |౧-౪౦-౧౪|

యదా పర్వణి కాకుత్స్థ విశ్రమార్థం మహాగజః |

ఖేదాత్ చాలయతే శీర్షం భూమి కంపః తదా భవేత్ |౧-౪౦-౧౫|

తే తం ప్రదక్షిణం కృత్వా దిశా పాలం మహాగజం |

మానయంతో హి తే రామ జగ్ముర్ భిత్త్వా రసాతలం |౧-౪౦-౧౬|

తతః పూర్వాం దిశం భిత్త్వా దక్షిణాం బిభిదుః పునః |

దక్షిణస్యాం అపి దిశి దదృశుః తే మహాగజం |౧-౪౦-౧౭|

మహా పద్మం మహాత్మానం సుమహా పర్వతోపమం |

శిరసా ధారయంతం గాం విస్మయం జగ్ముర్ ఉత్తమం |౧-౪౦-౧౮|

తే తం ప్రదక్షిణం కృత్వా సగరస్య మహాత్మనః |

షష్టిః పుత్ర సహస్రాణి పశ్చిమాం బిభిదుర్ దిశం |౧-౪౦-౧౯|

పశ్చిమాయాం అపి దిశి మహాంతం అచలోపమం |

దిశా గజం సౌమనసం దదృశుః తే మహా బలాః |౧-౪౦-౨౦|

తే తం ప్రదక్షిణం కృత్వా పృష్ట్వా చ అపి నిరామయం |

ఖనంతః సముపక్రాంతా దిశం సోమవతీం తదా |౧-౪౦-౨౧|

ఉత్తరస్యాం రఘుశ్రేష్ఠ దదృశుర్ హిమ పాణ్డురం |

భద్రం భద్రేణ వపుషా ధారయంతం మహీం ఇమాం |౧-౪౦-౨౨|

సమాలభ్య తతః సర్వే కృత్వా చ ఏనం ప్రదక్షిణం |

షష్టిః పుత్ర సహస్రాణి బిభిదుర్ వసుధా తలం |౧-౪౦-౨౩|

తతః ప్రాక్ ఉత్తరాం గత్వా సాగరాః ప్రథితాం దిశం |

రోషాత్ అభ్యఖనన్ సర్వే పృథివీం సగర ఆత్మజాః |౧-౪౦-౨౪|

తే తు సర్వే మహత్మానో భిమవేగ మహబలాః |

దదృశుః కపిలం తత్ర వాసుదేవం సనాతనం |౧-౪౦-౨౫|

హయం చ తస్య దేవస్య చరంతం అవిదూరతః |

ప్రహర్షం అతులం ప్రప్తః సర్వే తే రఘునందన |౧-౪౦-౨౬|

తే తం హయ హరం జ్ఞాత్వా క్రోధ పర్యాకుల ఈక్షణాః |

ఖనిత్ర లాంగలా ధర నానా వృక్ష శిలా ధరాః |౧-౪౦-౨౭|

అభ్యధావంత సంక్రుద్ధాః తిష్ఠ తిష్ఠ ఇతి చ అబ్రువన్ |

అస్మాకం త్వం హి తురగం యజ్ఞియం హృతవాన్ అసి |౧-౪౦-౨౮|

దుర్మేధః త్వం హి సంప్రాప్తాన్ విద్ధి నః సగరాత్మజాన్ |

శ్రుత్వా తత్ వచనం తేషాం కపిలో రఘునందన |౧-౪౦-౨౯|

రోషేణ మహతా ఆవిష్టో హుం కారం అకరోత్ తదా |

తతః తేన అప్రమేయేణ కపిలేన మహాత్మనా |

భస్మ రాశీ కృతాః సర్వే కాకుత్స్థ సగరాత్మజాః |౧-౪౦-౩౦|

ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే బాలకాండే చత్వారింశః సర్గః |౧-౪౦|