తెలుఁగుమెఱుంగులు
65
సంరక్షించుట యసాధ్యముగాఁగూడ వారు తలఁచియుండవచ్చును. ఇవియో కారణ మింక నేదో కాని నాటకాంధ్రీకరణమున వా రట్టి పొడిసంభాషణపువచనములఁగూడ పద్యరచనలలోనే జరపి యా నాటకములనుగూడ శ్రవ్యకావ్యములుగానే కావించిరి. కాని శ్రవ్యకావ్య ములకుఁ గల నానారసాలంకారవర్ణనాది మహాకావ్య పరికర పౌష్కల్యము నాటకాంద్రీకరణమునఁ జూపఁ బూనుట వైరస్య హేతువయ్యెను. కావ్యముల లోని యలంకారవర్ణనాది పౌష్కల్యపరిగ్రహముతో, నాటకములలోని శుభాంతతావ స్వైక్య నానారసోక్తిప్రత్యుక్తి చాతురీగ్రహణముతోఁ, బురాణ రచనములలోని రసైకపరములుగానే విపులాతివిపులమైన కథాఘట్టముల పరిత్యాగముతో, మిశ్రకల్పితేతివృత్తములతోఁ బొందుపడి కావ్యములులేని, నాటకములు లేని కొలుఁతను దీర్పఁగల రచనావిశేష మొకటి తెలుఁగున నావశ్యకమగుట నాంధ్రకవులు గుర్తించి యా యా గుణవిశేషములెల్ల కుదురుపడున ట్లే ప్రబంధరచనమును గావింపఁ దొడఁగిరి. ప్రబంధశయ్య యను పేరును జక్కన పేర్కొన్నాఁడు.
శృంగారనైషధ శాకుంతలాదులందు సంస్కృతమూలానుసరణ
పారతంత్ర్యముతో సమకూడిన ప్రబంధరచనాసౌభాగ్య మీ విధముగా
మనుచరిత్ర పారిజాతాపహరణా ముక్తమాల్యదాదులయందు స్వతంత్రమయి
సర్వహృద్యముగా విజృంభించినది. ఈ ప్రబంధములలోఁ బురాణములలో
లేని యోచితీనిర్వాహ కథావస్తు సంగ్రహణము లున్నవి, మహాకావ్యములలో
గల నానారసాలంకారాష్టాదశవర్ణనా పౌష్కల్య మున్నది. నాటకములలోఁ
గల సంభాషణాది చమత్కారము, వస్వైక్యము, కథానిర్వాహణములో
స్వాతంత్ర్యము, సంకాది విభాగములంబట్టి యాశ్వాసాది విభాగములు సున్నవి.
ఇట్టిప్రబంధములు వెలయుటచే నానాఁ డింక రఘువంశాదులవంటి మహా
కావ్యములయుఁ, గాదంబర్యాదులవంటి గద్యకావ్యములయు, శాకుంత
లాదులవంటి నాటకములయు నావశ్యకత తెల్గునకు లేకపోయినది.
