92
తెలుంగుమెఱుంగులు
ఈ కర్మారియే తెనుఁగున 'కనుమారి' యయినది. ప్రాకృతమున ర-లు న-లుగా మారుట కలదు.
టాటాలు గుణించుట
కర్ణాటస్త్రీలు కటారికత్తి యలటే రాపాడఁగాఁ బట్టంగా
డాటా లీడ గుణింపరాదు పెఱుచోటంబోలెఁ బై పాటుసన్ "
(కీడాభిరామము)
తెలుగుఁనాట తెలివితక్కువవానికి 'తద్దన్న' అనియు, మనసు మెత్తనివానికి 'పప్పమ్మ' అనియు, గడుసరివానికి 'టట్టణ' అనియు, బూకరింపునకు 'చచ్ఛ' అనియు నాసు ళ్లున్నవి. తవర్గము దంత్యము, చవరము తాలవ్యము; టవర్గము మూర్ధన్యము, పవర్గము ఓష్ఠ్యము. 'తద్దన్న వట్టిమాటకారియే కాని కార్యకారి కాఁదు. పల్లుబిగింపే కాని కార్యపు సొంపు లేనివాఁడు (దంత్యముగాన), 'పప్పమ్మ' నే వెఱిపప్పు', ' వెఱిపప్పమ్మ' అనియు నందురు, వట్టి మెత్తనివాఁడు గట్టిగా మాటాడను, మాటాడను నేరనివాఁడుఁ (ఓష్ఠ్యముగాన). 'చచ్ఛ' బూకరింపు (తావల్యముగాన) 'టట్టణ్ణ' ఉద్ధతుడు-బ్బిఱబిగిసి నెత్తికెక్కి మాటాడువాఁడు (మూర్ధన్యముగాన) ఈ యర్ధమునకు సాధకముగాఁ గర్ణాటభారతమున పంపకవిప్రయో మున్నది.
"పన్నతర నడువ నుడియు
ల్కెన్న భుజర్గళమె సాల్లు మెసెమే ణ్ము సమే
శెన్ననుడి 'టారదాడణ
మెన్నం బెససువుదు రాజసూయం బేళల్ "
భీముని భాషణము “టారదాఢణ' అనఁబడినది. ఉద్గతము, కరినము అని, క్రీడాభిరామప్రయోగములగూడ టాటాలు గుణింపరాదు' అనఁగా, గడుసరి దుడుసుఁదనములు సాగింపరా దని యర్ధమగును
