(E.e X SD 100 - P.P_238.39) బొమ్మలాట వారు అగ్రహారాన్ని పొందినట్లు వున్నది.(క్రీ.శ. 152) నాటిది అని అర్వీయస్ తెలియచేస్తున్నారు.
రాయల సామ్రాజ్యంలో రాయలకు అప్తుడైన ఒక బొమ్మలాట వాడుండేవాడట. అతడు విరూపాక్షుని కొడుకైన "బొమ్మలాట కాళడు" కడప మండలంలో కమలాపురం తాలూకా "చిడిపిరాల" గ్రామాన్ని "బొమ్మలాట చంద్రయ్య" బొమ్మలాట అమృతకవి తెర నాటకం ఆడడానికి పెద చిట్టయ్యకు ఇచ్చారని ఒక శాసనంలో ఉంది. (A.R. 316 - OF 1928) పై ఉదాహరణ బొమ్మలాటకు సంబంధించినదే. అంటే ఇది కొయ్యబొమ్మలాటకు సంబంధించిందని తెలుసుకోవచ్చును__లేదా తోలు బొమ్మలాటకలకు సంబందించింది కావచ్చును.
అలాగే కీలు బొమ్మలనేవి కూడ, కొయ్యతో తయారు సేసినవే, కీలు బొమ్మలు, జంత్ర బొమ్మలు అనే వాటి ప్రసక్తి తెలుగు కావ్యాలలో వుందనడానికి అనేక ఉదాహరణలు తెలుగు కావ్యాలలో వున్నాయి.
కీలుబొమ్మలాటకు వెనక తెర మాత్రమే వుంటుండి. సన్ని వేశాలను బట్టి, ఆయా బొమ్మలు తెరమీద ప్రవేశిస్తాయి.
నశించిపోయే ఈ బొమ్మలను, కథలకు సంబంధించిన బొమ్మలుగా కాక, ఎరుకల సానులూ, లంబాడీలు ఈ బొమ్మలను తీసుకుని బ్రతుకు తెరువు కోసం ఆడిస్తూ వుంటారు__ పెళ్ళాడే బొమ్మ అని, వధూవరుల బొమ్మలతో ఆడిస్తారు.
అయితే సాంప్రదాయమైన, ఈ కళనూ ఈ బొమ్మలనూ, ఆడించే విధానాలనూ, పరిరక్షించడం ఎంతో అవసరం. ఇది భావి తరాల వారికి, ప్రాచీన కళారూపాలను గురించి తెలుసుకోవడం కోసం అవకాశం కలుగుతుంది.
