పుట:Sukavi-Manoranjanamu.pdf/419

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది


"గీ.

గ్రామ్యమైన నాంధ్రకవులు సంకేతిత
సుప్రసిద్ధమనుచు సూత్రమునను
గిలిమిఁ బూర్వకవులు కావ్యోక్తములు ప్రసి
ద్ధంబులైనఁ గూర్పఁ దలఁతు రెపుడు. (1-128)

45


వ.

అది యెట్లనినఁ, 'గనియె' ననవలసిన భూతార్థక్రియాపదైకవచనంబు నందు వర్ణలోపము చేసి 'కనె'నట యని గ్రామ్యపదముగా వాగనుశాసనులు
ప్రయోగించిరి గాన నది సాధకము చేసికొని యాంధ్రకవితాపితామహుడు 'కొనియె' ననుటకుఁ 'గొనె'నని చెప్పె, నవి యెవ్వియనిన—

46
ఆదిపర్వము (4-100) నందు
క.

వనకన్యక యట నే నట
వనమున గాంధర్వ మట వివాహం బట నం
దనుఁ గనెనట, మఱచితినట
వినఁ గూడునె యిట్టిభంగి విపరీతోక్తుల్.

47
ఆముక్తమాల్యద (1-4) నందు
ఉ.

పూని ముకుందు నాజ్ఞఁ కనుబొమ్మనె గాంచి యజాండభాండముల్
వాననుమీఁదఁబ్రోవ నడువంగొనె దన్నన నగ్రనిశ్చల
వ్యానచలత్వనిష్ఠలె సమస్తజగంబుల జాడ్యచేతనల్
గా నుతికెక్కు సైన్యపతి కాంచనవేత్రము నాశ్రయించెదన్."

48
అని వ్రాసినారు. మరి అహోబల పండితులవారు—

“చనెన్, వినెన్, కనెన్, ఇత్యాది క్రియాప్రయోగోపి ప్రబంధేషు వర్తతే.
'ఏదంతతాచ నామ్నా మన్యతరస్వామి యాంతానామ్'
ఇతిసూత్రం న ప్రవర్తతే నామ్నామితి నామమాత్ర స్యైవ
గ్రహణాత్ కింతు వికృతి వివేక సూత్రేణ తన్నిర్వాహః
'యస్వాద్దేశ్య క్రియాంతేయ భూతఏకత్వవాచకః ఇతి 'యః'
'ఇత్స్యాత్ భూతబహుత్వేతు, దేశ్యే తూభయతో భవేత్'
ఇతి ఎత్వమ్ చనియె, వినియె, కనియె-ఇత్యాది