పుట:Sukavi-Manoranjanamu.pdf/409

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

సుకవి మనోరంజనము

పంచమాశ్వాసము

శ్రీ భారతీశ సన్నుత
భా భాద్బహునామ లింగ పంచపృషత్క
ప్రాభవ తూలాసహచ
క్షూ భవదగ్ని స్ఫులింగః కుక్కుటలింగా![1]

1

(అవధరింపుము) అప్పకవిగారి ఆక్షేపణలు—

[2]మహాకవి ప్రయోగములు గల యతిప్రాసములు కొన్ని కొట్టివేయడమున్ను, కొన్ని దిద్దడమున్ను, ఒకటియు మహాకవి ప్రయోగములు లేని యతిప్రాసములు నిలుపుటయు (మొదలగునవి అప్పకవిగారు చేసినవి వివరముగా వ్రాసినాము. ఇవి యిట్లుండగా-)

'డోలా భూషోత్తరీయాణి వినైత్వం నాస్తి మధ్యయె'

అను అథర్వణ కారికను తెనిగించిన ముద్దరాజు రామన్నగారి నాక్షేపించి, పయ్యెద - ఉయ్యెల- తాయెతులకు యకారమున కేత్వము లేదనుటయు, ఒకపదముంటే అర్థము కుదురదని (మరి) యొకపదముగా నిర్ణయించి పొసగని లక్ష్యములు వ్రాసుటయు- ఈ మొదలైనవి (అప్పకవిగారి వ్రాతలు) అనేకములు గలవు.2
  1. ఇది చతుర్థాశ్వాసాది పద్యము. చతుర్థాశ్వాసమునుండి వేరుచేసి విడిగా చూపబడిన ఈ పంచమాశ్వాసమున కదే ఆదిపద్యముగా చూపబడినది.
  2. ఈ ఆశ్వాసాదినుండి 149 వ పద్యమువరకు 'ఇ ప్రతి' నుండి గ్రహింపబడినది. (చూ. సమాలోకనము '—మూలప్రతి')