పుట:Sukavi-Manoranjanamu.pdf/375

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది


ఱెన్న మడుగు పుడమిఱేల నేల నుతింప
మనకు విశ్వనాథుఁ డొనరియుండ'

133
(అను) నీ పద్యము పెద్దిరాజు కావ్యాలంకారచూడామణి యందు(7-45) ఉన్నదని లాక్షణికు లందఱు నెఱింగినదే అప్పకవిగారును వ్రాసినారు. ఈపద్యమందు ఱకారముగాని రేఫములేదు. కావున ననేక గ్రంథములు పరిశీలించి ఈగ్రంథము చూచితే మఱియొక గ్రంథాపేక్ష లేకుండగా జెప్పుతామని ప్రతిజ్ఞ చేసి చెప్పినారు. ఇదివఱకు వ్రాసిన గ్రంథమందు (అప్పకవిగారు) రేఫములు ఱకారము లందున, ఱకారములు రేఫములందున, కేవల రేఫములు - కేవల ఱకారములు వ్రాసినవి ఉభయ మందున, ఉభయము నందును వ్రాసినవి యొక్కొక్క దానియందున స్పష్టము చేసినాము. ఇదివరకే గ్రంథవిస్తరమైనందున నప్పకవిగారు చెప్పిన రేఫ ఱకార(ములను గూర్చిన) గ్రంథము నిలిపినాము.134

రేఫ ఱకారములు - యతిప్రాసలలో సాంకర్యము

తిమ్మకవిగారు లక్షణసారసంగ్రహమందు

'కాకునూరి యప్పకవి యహోబలపతి
ముద్దరాజు రామ ముఖ్యు లెల్ల
పోతరాజు కబ్బమున ఱాలు రేఫలు
గదిసె నంచుఁ బలికి రది హుళక్కి. (3-340)

135


ఉ.

బమ్మెర పోతరాజకృత భాగవతంబు సలక్షణంబుగా
కి మ్మహి నేమిటం గొదువ నెంతయు నారసి చూడ నందు రే
ఫమ్ములు ఱాలునుం గదిసి ప్రాసములైన కతంబునంగదా
నిమ్ముగ నాదిలాక్షణికు లెల్లను మాని రుదాహరింపఁగన్'

136
అని రామన్న చెప్పినాడు.

పురసతుల విలోకనములు
సరసాలాపములు నర్మసంభోగంబుల్
మఱిగి హరి మనల నొల్లఁడు
నరవరు లో యమ్మ నూతనాప్రియులుగదే'

137