పుట:Sukavi-Manoranjanamu.pdf/240

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది
రాచపూడి వెంకయ్య చాటుధార
క.

వ్యాయామజనితమాయో
పాయసమస్తాఘములు నివారణమగు దు
ష్కాయంబు పూతమగు గం
గాయినిఁ బొడగన్నఁ దానమాడిన మాత్రన్.

55
‘అరుసు' - అనగా మంత్రికర్థము. 56
అచ్చుకు
ఆంధ్రకవితాపితామహుని చాటుధార
క.

చేపట్టిన ధృవులవుదురు
కోపించిన రంభఁ గూడుకొందురు జగతిన్
స్థాపింపఁ బొడువఁజాలని
యాపందలు సాల్వకోనమరుసున కెనయే.

57
హల్లుకు
పలకలూరి గోపన్న చాటుధార
గీ.

గోలకొండ మలక గోవుల భక్షించు
కొండవీటి విప్రకులము నెల్ల
బాచమరుసు చేరి భక్షింపుచున్నాఁడు
మలక మేలొ బాచమరుసు మేలొ.

58
కోన-అరుసు = కోనరసు, బాచ-అరుసు = బాచరుసు అని ఉండవలసినందుకు మధ్య మకారము సంప్రాప్తమైనది.

'క్వచిదత్వం క్వచిచ్చాత్వం, క్వచిదిత్వం క్వచిత్పతా
క్వచిన్మత్వం యథాయోగ్య మన్యచ్చ వ్యవహారతః'

అని అథర్వణాచార్యుల వారి కారిక కలదు. కోనమరుసు, బాచమరుసు - సుష్ఠుప్రయోగములు. రామరాజు, సోమరాజు, రామరాయడు, కృష్ణరాయడు - ఈ మొదలగు పదములందు అత్వము, రామానాయఁడు, తిమ్మానాయడు, మల్లా