పుట:Sukavi-Manoranjanamu.pdf/104

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

వ్రాసినారు. వీటియందు ఠ, ఢ రెండు వర్ణములున్ను గలవు. (ఈ యీ వర్ణము
లను కలుపుకుని) 43 వర్ణములుఁడగా 'షట్త్రింశత్' అన్నారు.

ఇందుకున్ను

‘అర్ధంత్యస్తాలవ్య శ్చుర్వక్రస్యాన్మిథ స్సవర్ణళ్ఛ'

(ఆం. శ. చిం. 23 సూ.)

       చలి, చమురు, చాన, చప్పుడు- ఇత్యాదులు దంత్యము లనిన్ని, చెలి,
జేవురు, చెమట, చెలువు. ఈ మొదలైనవి తాలవ్యములనిన్ని నిర్ణయించినారు.
ఇవి- 'మిథస్సవర్ణశ్చ'- యతి ప్రాసములందు సవర్ణము లంటారు. వీటికి
సూత్రమేమి? కకారాదులకు (ను) గలదు. కలికి, కెరలి, కాన, కేరుచు- ఈ
మొదలైనవిన్ని రెండు విధములని యెందు కనరాదు? ఇందుకున్న వారి తాత్ప
ర్యము తెలియదు.121

       చలము=కూపకము, చలము = పాత్రవిశేషము, చాఱు, చామకూఱ.
ఈ మొదలయినవి గీర్వాణ వర్ణములైన చారు, చారిత్రము — ఈ మొదలయిన
పదములవలె నుచ్చరింపబడుట భేదమైయున్నది.
       చామ చేను చామలు = స్త్రీలు, చామనార ఈ మొదలయిన పదము లుచ్చ
రించుట భేదమైయున్నది.
       కూజా, కేజా, జాణ—
       ఈ మొదలయినవి, జాగరూకుడు, జామిత్రము— ఈ మొదలయిన గీర్వాణ
పదములవలె నుచ్చరించుట భేదమైయున్నది.
       జాము, జావ, జారీచెంబు
       ఈ మొదలయిన పదము లుచ్చరించుట భేదమైయున్నది. ఇవి రెండు
విధములు, వీటికి యతి ప్రాసములు చెల్లునని చెప్పితే, యుక్తముగా నుండును.122

సూ.

'క్వచిదపి నస్త ఉదోతౌ
దంతోష్ఠ భవస్య వికృతి శబ్దాదౌ'

       తెలుగున వకారమునకు కొమ్ము నోత్వమును లేదన్నారు. 'వోఢ్ర'
శబ్దముకు వకారోత్వమని అహోబలపతి మొదలయినవారు వ్రాసినారు. ఓడ, ఓల,
ఒంటరి - ఈ మొదలైనవి అజాదికములుగాని, వకారాదులుగావు.'123