పుట:Nkiminku Kuduru (Ayurvedam).djvu/91

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుటను అచ్చుదిద్దలేదు

82 “చర న్వై మధులిందతే చరన్స్వాదము దుంబరమ్ | సూర్యస్యపశ్య శ్రేరూణం యోనతంద్రయతే చరంశ్చ రైవతి || మ్రొక్కు చెల్లించని వానికిఁగడుపుబ్బుతెవులు హరిశ్చంద్రునకువలెఁదప్పక వచ్చును. “అధ హైక్ష్వాకం వరుబోజగ్రాహ తస్యహోవరంజ" వేల్పులన్వేడు కొనువాఁడు (శునః శేషుని) వలె చావుకట్లన్విడిపించుకొనఁగలఁడు. మ్రొక్కుచె ల్లించువాఁడు హరిశ్చంద్రునిలాగునఁ దెగులున్బోఁ గొట్టుకొనఁగలఁడు. “తస్యహస్మచుణ్య చ్యుక్తాయాం విపాశోముముచే కనీయఐవ్వొక సోదరం భవత్యుత్తమస్యామేవ చ్యుక్తాయాంవిపాళోముముచే ఒగదజక్ష్వాక ఆస"పెరుగు, నెయ్యి, మొదవులు, గజిక మొదలగు మందుమ్రాకులు తినుటవలన మందులపస (ఔషధిరసము) అగును. తేనియ తేనెటీఁగ లెల్ల పూవులనుండి తీసి కూర్చుటవలన మందుల నిగ్గగుచున్నది. “అథయద్దధి మధుఘృతం భవత్యపాంస ఓషధీనాం రస్కోపొమే వాస్మింసదోషధీనాం రసందధాతి" మన్కిమిన్కున్దూర్చి తొలు(బలుకుల తలలనుండి (ఛాందోగ్యోపనిషత్తు చెప్పినది) తిన్నకూడు ముత్తెఱుఁగుల మాఱును. లావుది (స్థవిష్ణము) సలగము (పురీ షము), నడుపాటిది (మధ్యమమయినది) చియ్య (మాంసము), మిక్కిలిపలుచని దుల్లము (మనస్సు). - తాగిననీళ్ళు ముత్తెఱఁగులగును. లావుదుచ్చ, నడిమిది నెత్తురు, సన్నపుది (అణిజ్ఞము) ఊపిరి (ప్రాణము). తినినచమురు, వెన్న, చేవ వేఁడిదినుసు, జిగట బందన (తేజము)లో లా వైనది (స్థవిష్ఠము) ఎముక, నడిమిది మూలగ - చెక్కి యము • చెక్కెము ఊట (మజ్జ), సన్నము (అణిష్ఠము) నోరు - పలుకు (వాక్కు), కూడు మాఱుపాటు (అన్నమయము) ఆద - ఉల్లము - ఉల్లల - తలఁపు, నీళ్ళమాఱుదల (ఆపోమయము) ఊపిరి - గాలి (ప్రాణము), వేఁడి, డిగ్గి మాజుపాటు (తేజోమయము) మాట (వాక్కు). పెరుఁగు గిలకరింప - గిలకొట్ట - చిలుక, ఆచ్చ - తరుచ (మధింప) గాఁబైకిఁ దేలిన నులుగు (అణి ప్రము) నెయ్యియగునటులఁ దినఁగాఁ బైకిఁదేలిన బువ్వనిగ్గుల్లము (మనస్సు) అగును. తాగిన నీళ్ళ పసయూపిరి (పాణము) అవును. కడుపులోనికి వెళ్ళిన డిగ్గి (తేజము) నిగ్గుపల్కు (వాక్కు) అగును.