పుట:Narasabhupaleeyamu.pdf/70

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

70

కావ్యాలంకారసంగ్రహము

ససంశయము —

క.

క్రమమఱిపదములు సంది, గ్ధము లైన ససంశయంబు ధరణీవరుధై
ర్యము నజము గెల్పు ననఁగా, నమరెడు సతిమేను మించు వసియించు ననన్.

48

విరుద్ధము —

క.

క్రమ మెడలి దేశకాలా, సముచితము విరుద్ధ మయ్యె సమదవిలోల
భ్రమరము చంపకవన మన, సముదంచితకైతకంబు చైత్రం బనఁగన్.

49

విరసము —

క.

ధర ననుచితరసభావము, విరసం బగు నితనిసమదవిద్వేషితలో
దరులు దగులందుఁ గుందఁగ, సరసము లాడుదురు ప్రేమ శబగు లఁటన్నన్.

50

అతిమాత్రము, హేతురహితము —

క.

క్షితిలో లోకాతీతం, బతిమాత్రము నింగి నిండె నబ్జాక్షికుచ
ద్వితయ మన హేతుశూన్యము, సతి గనుఁగొనె భృంగపంక్తి చనుదెంచె ననన్.

51

నిరలంకృతి, అశ్లీలము —

క.

ధరజాతిమాత్రశూన్యము, నిరలంకృతిబాహుయుతుఁడు నృపుఁ డన లజ్జా
కర మశ్లీలము పద్మిని, సరసాంగిగృహమ్ముతు పద్మసౌరభ మనఁగన్.

52

సహచరచ్యుతము —

క.

సరిగా సరిగా నిది యు, ర్వరపైఁ బొందింప సహచరభ్రష్టం బౌఁ
బరఁగు నెలచేత గగనం, బరుదుగ ఫేనంబుచేత నంబుధి యనఁగన్.

53

భిన్నము —

క.

భిన్నం బగుసంబంధవి, భిన్నం బీతనివిరోధపృథివీశ్వరుఁ డా
పన్నుం డై తననుదురున, నన్నలినజువ్రాఁత శూన్య మని పల్కు ననన్.

54


క.

రసములు వాచ్యము లైనను, వెస నదియును దోప మయ్యె విపులోగ్రరణం
బసదృశబీభత్సరసో, ల్లిసితము శృంగారసహితలలన యనంగన్.

55

గుణములు —

తే.

ఇంక గుణములు వివరింతు నివియుఁ గృతుల, దొరసి శ్లేషప్రసాదమాధుర్యసౌకు
మార్యసమతార్థదీపనౌదార్యకాంతు, లనఁగ నోజస్సమాధులు ననఁ జెలంగు.

56


క.

ఇల సంధి గూడి పదములు, నెలకొని యొకపదమురీతి నిలిచిన శ్లేషం
బలరుఁ బ్రసిద్ధపదంబుల, నలఘూక్తిప్రసాద మయ్యె నది యె ట్లన్నన్.

57

శ్లేషము —

శా.

లలావణ్య మగణ్య మాగుణగణం బవ్యాజ మాతేజ ము
ద్వేలం బావినయం బమేయతర మావీర్యం బనిర్వాచ్య మా