పుట:Narasabhupaleeyamu.pdf/69

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

నరసభూపాలీయము. ఆ. 4

69

భిన్నలింగము, భిన్నవచనము —

ఆ.

ఉవిదఁ బురుషుఁ బోల్ప నొకనిఁ బల్వురఁ బోల్ప, భిన్నలింగ మనఁగ భిన్నవచన
మనఁగఁ జెలఁగు నింతి వనజారివలె నన, ఖడ్గ మురగనరులకరణి ననఁగ.

38

అక్రియము లేక అశరీరము —

క.

తుదలఁ క్రియాశూన్యము లగు, పదంబు లశరీర మనఁగఁ బరఁగు న్విభవా
స్పద మగుమధుమాసంబునఁ, బొదలు తరూత్కరము కుసుమపూర్ణం బనఁగన్.

39

సంబంధవర్జితము —

క.

సంబంధవర్జితం బగు, సంబంధము విడువ గరులు శైలములు తురం
గంబులు భంగంబులు సమ, రాంబుధివరతరణి యితనియసిలత యనఁగన్.

40

వాక్యగర్భితము —

క.

నడుమ నొకవాక్య పద్ధతి, తొడరిన నది వాక్యగర్భదోషము ఖలు లౌ
వెడమతులతోడిసంగతి, కడుహిత మిది నీ కొనర్పఁగా వల దనఁగన్.

41

అర్థదోషములు —

క.

క్రమమున నిఁక నర్థదో, షముల నెఱింగింతు సుకవిజనులకు హీనో
పమ మధితోపమ మసమో, పమ మఖ్యాతోపమంబు పరుషము మఱియున్.

42


తే.

వ్యర్థ మేకార్థము ససంశయం బపక్ర, మము విరుద్ధంబు విరసాతిమాత్రహేతు
రహితనిరలంకృతాశ్లీలసహచరచ్యు, తములు భిన్నంబు నన వీనిక్రమ మొనర్తు.

43

హీనోపమము, అధికోపమము —

తే.

ఉర్వి ఘను నల్పుఁ బోల్ప హీనోపమంబు, శ్వానమునబోలె నితఁడు విశ్వాసి యనఁగ
నరయ నధికోపమం బల్పు నధికుఁ బోల్పఁ, బునుకపట్టినపే నీశుఁ బోలు ననఁగ.

44

అసమోపమము, అఖ్యాతోపమము —

తే.

ఉపమ సరివోని దిల నసమోపమంబు, హలధరుఁడు మేరుగిరివోలె నలరు ననఁగ
విను ప్రసిద్ధంబు గాని దవిశ్రుతోప, మంబు వదనంబు కుముదంబుమాడ్కి యనఁగ.

45

పరుషము —

క.

పరుషార్థంబులు గలయం, పరుషం బనుదోష మయ్యెఁ బరఁగెడు నీభూ
పరుసౌందర్యముసకు వే, మఱు సరి యౌ మంటఁ బడ్డ మదనుం డనఁగన్.

46

వ్యర్థము, ఏకార్థము —

తే.

అప్రయోజనంబు వ్యర్ధ మౌ ఫేనిలం, బైనజలధి దాఁటె ననిలతనయుఁ
డన నభిన్నవాక్య మరయ నేకార్థ మౌ, సుగుణఖనిచరిత్రశోభి యనఁగ.

47