రాయలు కలరు. విప్రనారాయణ చరిత్రమునఁ జెప్పిన “ఉ. శాతకృపాణనిర్ద ళిత " యను పద్యమునందలి సాళువ నరసింహరాజు పిల్లలమఱి పినవీరన జై మినీ భారతమును గృతినందిన నరసింహరాయుడే యైయుండు ననుకొనిన చో (అనగా మొదటి నరసింహరాయలే యనుకొనినను) యెఱ్ఱాప్రగడ పిల్లలమట్టి పిన వీరనకాలీనుఁ డగుచున్నా డు. కావుననే వీరన్న, నన్నయ, తిక్కన, నాచన సో మన, శ్రీనాధులను మాత్రమే శృంగార శాకుంతలమున వ ర్నించియున్నాడు. దీనిని బట్టి శ్రీనాధుఁడు యెఱ్ఱాప్రగ డపిల్లలమఱి పిన వీరన, సమకాలీనులని దోఁచుచున్నది. కాని యెఱ్ఱాప్రగడయంతకుఁ బూర్వము పండ్రెండుగురు రాజులకుఁ బూర్వముగల బుక్క రాయనితో సమకాలీను ఁ డైన నాచనసోమనాధునితో మాత్రమెన్నటికిని సమకా లీనుఁడుకాఁడు!!"(19,1_1915ఁ సువర్ణ లేఖ' చూడుఁడు) ఇందువలన నాచన సోమ నాధుఁడు 1284 క్రీ॥శ॥న బుక్క రాయఁడిచ్చిన శాసనముననుసరించి, 18వ శతాబ్దాంత మునను 14 వ శతాబ్దాదిని యుండియుండవలయునని దలం చెదను. పెద్దలు నిర్ణయింతురు గాక!
కవికుల మెద్ది
వీరేశలింగము పంతులుగారు వీలైనచోటుల నెల్ల "యీకవి యారువేల నియోగి" యని చెప్పునట్లే యీత నినియోగియని చెప్పిరి. “అట్లుకాదు శాసనమున (అష్టాద శపురాణజుఁడ'ని వ్రాసియున్నది. ఈతఁడు వైదికియై యుండున”ని వీరభద్రరావు గారనికి, “ఏదియు కాదు నాకు కొన్ని చాటుధారలువచ్చును; ఈతిడు క్షత్రియుఁ"డని నే నెఱిగిన క్షత్రియమిత్రుఁడనెను శాసనమునం దతఁడు బ్రాహ్మణుఁడని స్పష్టముగ వివరింపఁబడియున్నది. ని యోగియా వై దికీయాయను విచారణమంత యావశ్యక మైనదికాదు. కేవల మొక్క మతమునందున్న స్మార్తుల యందీ స్వల్ప భేదమును గురించి తెలియకపోయిన నష్ట ములేదు. తెలిసికొనక తప్పదందురా? -ఈతని యింటి పేరు నాచిరాజువారు. ఇందుకు దాహరణము: — కూచిమంచి జగ్గకవి సుభద్రాపరిణయ మునందలి కృత్యాదిని "నాచిరాజు సోముని” అనివర్ణిం చినాఁడు, జగ్గకవి యిటీవల వాఁడాతనిమాటలు పనికి రావందుమా? సోమునికిఁ బిమ్మట శతాబ్దముననున్న పిల్ల లమఱి పినవీరన శృంగార శాకుంతలమున “నాచి రాజుని సోము” అని వ్రాసియున్నాడు. 'రాజు' అని యింటి పే రు వై దికులయందరుదు. కావున నీతఁడు నియోగియని చెప్పనగును. ఇంకను సందేహమున్న నారువేల నియోగి కవియగు కోవెల గోపరాజు వైదిక కవుల వేఱుఁగ వర్ణిం చి నియోగుల నిట్లు వర్ణించెను చూడుఁడు!
చ. | అనఘుహుళక్కి భాస్కరుమ | |
అని స్పష్టముగ “నాకులచంద్రులు” అని వ్రాసి యున్నాడు. కావున నాచన సోమనాధుఁడు నియోగి యని స్పష్టముగ చెప్పవచ్చును.
ఇంటిపేరు.
' నాచిరాజను పూర్వపురుషుని పేరున బిలువఁబడు యింటి పేరుగల యాతఁడని చెప్పవచ్చును. ఈయింటి పే రు నాచి రాజను సోముని తాత నుండియో తండ్రినుండియో వచ్చియుండు పౌరుష నామమే యైయుండును.
గోత్రము. సూత్రము.
భరద్వాజస గోత్రజుఁడని శాసనమున స్పష్టముగ నున్నది. స్థలాభావమున నుదాహరింప నైతిని. (ఎపిగ్రాఫి కాకర్నాటికాలో కనుగొనిన 46 గొరి బిదునూరు శాసనము కానీ, వీరభద్రరావుగారు కనుగొనిన 158 మళ బాగల శాసనముకాని చూడుఁడు) అపస్తంబనూత్రుఁడగుట బ్రాహ్మణుఁడగుట ని ర్వివాదాంశము! (Vide inscription).