84
మున ననుస్వారమున్నదని యైన ననవలె, లేనిచో సంస్కృత వ్యాకరణ ప్రణీతయగు పాణినికిం గొంత య జ్ఞత నారోపింపవలయును. గీర్వాణ వ్యాకరణ ప్రణేశల నం త పెద్దగాఁ బొగడిన మీరలాయన కజత నారోపిం పఁజాలరు. కాన నాంధ్రమున ననుస్వారమున్న దనియొప్పు కొనుఁడు. ఇంక పంగ యనునట్టి యేక పదములుండునవి యను స్వారములా పంచమ వర్ణములా? "తస్యస్యాచ్చి పూర్ణ బిన్దురపి” “షవక్త్రం శత్రేతే," ఇత్యాది నూ త్రములు తప్పులని చెప్పిన యాక్షేపము తప్పా కాదా యని విచారింపవలయును. అనుస్వారమునకు స్థానము కేవలనాసిక, వర్గీయ పంచమవర్ణములకు నాసిక, త త్త ద్వర్గ స్థానములగు జకారమునకుఁ గంఠము, ఇ-కారమునకుఁ దాలువు, ణకారమునకు మూర్ధము, నకారమునకు దన్తము, మకారమున కోష్టములు స్థానములు గలవు. కానఁ పంగయనునప్పుడు, అనుస్వారము కేవలము నాసిక చేత నే యుచ్చరింపఁబడినను, తదవ్యవహితో త్తర వర్తి యగు గకారమునకున్న కంఠస్థాన మీయనుస్వార నాసికా స్థానముతోఁ గూడఁ జేరినట్లు దోచుటచే వారి కట్లు భ్రమకలిగెను. అనుస్వారమునకుఁ నాసికయు దానికిఁ బరమగు శకారమునకు గంఠము, రెండు సంహిత గా నుచ్చరింపఁబడుచున్నవి యని యనుకొని సూక్ష్మదృష్టి తోఁ జూడుఁడు, పంగ యనుచో (జ' కారమే లేదు, యనుస్వారమే యున్న దియని మీకు బోధయగు, ఁజ'కారమే యున్న యెడల నాసికా స్థానమైనతరువాత కంఠము జకారమున కొకసారియు గకారమున కొకసారియు వినియోగింపఁ బడనగు. అట్లు రెండుసార్లు కంఠ ముపయోగింపఁ బడుచున్నదా? లేదు. సంస్కృతములోననో ఙ ఞ లం ప్రత్యేకమున్నవి. జఞులు హల్లులు ప్రాణులు, ప్రాణులు ప్రాణములతో ఁగూడి వ్యవహరింపఁబడనగు, జకారము ప్రత్యజ్ఞాత్మా. ఇకారము ప్రజ్ఞాయాచా, యనుచో న చ్చులతోఁగలసి ప్రత్యేక వణములై వ్యవహరింపఁబడ చున్నవి. ఇచ్చోనయినఁ దెలుఁగున బ్రత్యేక మచ్చు తోఁగలసి ఙ ఞ లు కానవచ్చునా ? అట్లు లేనిచో దీని జీతా ప్రతిమలఁ జేర్చినచో లాభమేమో మృగ్యము. సంస్కృతముననో అక్క ఈః, అఖ్కితః ఇత్యాదులయందుండు ఙ ఇ లు లక్ష్యాంతరములయందు ప్రకృతిసిద్ధ ములై యిచ్చట నను స్వారస్థానమం దాదేశముగావచ్చినవి గాని స్వతసిద్ధములు గావు. అకి, అఖ్చి ధాతువుల వలనఁబుట్టిన యీ రూపములు మొదలు నకారము గలవి యని తజ్ఞులకు విభేదము. గంజి, పంగ లలో నుండునవి నకారమనిగాని ఙ ఞ- లనిగాని సప్రమాణముగా వ్యుత్పత్తి ననుసరించి మీరు చూపింపలేదు గనుకను అనుస్వారమున కుండవలసిన నాసికామాత్రమే పైవణ౯ ములకుండిన కంఠాదిస్థానములతో సేకీభవించిన ననుభవసిద్ధమగు సుఖోచ్చారణము సిద్దించుచున్నది గనుకను ననుస్వార మనియే యొప్పుకొనక తప్పదు. స్థూలదృష్టితో విచారించినను మీ మతమం ఉంకొకతప్పు గలదు. అనుస్వారము లేదనిన నథణ మెక్కడిది ? అదియు లేదందురా, అతిసాహసము. ఉన్న దందురా దేనికధణము ? దీనికిఁ బూణ మేది ? నకార స్థానికము పూణము. దానికి లోపము ప్రాపించినపు డధణమని వైయాకరణులు వ్యవహరించిరి. కానీ నాంధ్రమునం దధ పూణానుస్వారములున్నవనియు ఙ ఞ లు లేవనియుఁ జెప్పినది సర్వమనవద్యము, నిర్వికారదృష్టితో నీవ్యాసమును జూచిన సత్యము గోచరమగుననియెంచి శాస్త్రీయ చర్చ నొకింతఁజూపి వి రమించుచున్నాడను,
తత్ - సత్.
