136
హైదరాబాదు సంస్థానము.
విషయమున నడచినయెడంబడికను పూర్తి సేయకుండుటకు వలయు ప్రయత్నములు దోచెను. అంతట రెసిడెంటు తన సైన్యములను ఫ్రెంచి వారి పై విడియింప వలసివచ్చునని తెలిపి తనదండును ఆపనికయి యాయత్త పఱచుచుండినట్లు తోఁపింపఁ జేసెను. అంతట నైజాము గారు ఫ్రెంచియధికారు లను దమ సేవనుండి దప్పించిరనియు (ఫ్రెంచిపటాలములు విడి పోవలసినదనియు నుత్తరువుపంపిరి. ఈయుత్తరు వయినతోడనె ఫ్రెంచి సైన్యములలోఁ దిరుగుబాటులు చూపట్టెను. ఆతిరుగు బాటే కారణముగ వానిని జెదరఁగొట్టుట సులభమాయెను. ఫ్రెంచిపటాలము లుండిన నగర భాగము నాంగ్లేయ సైన్యములు చుట్టుకొనెను. ఇదిచూచి 'ఫ్రెంచి సైనికులు జడిసిపోయిరి. లో బడినచో నభయమిత్తుమని యాంగ్లేయులు చాటుటతోడనె ఫ్రెంచిభటులు 15, 000 జనులు గిక్కు మిక్కు మనక ఒకరి వెంబ డిగ నొకరు ఆంగ్లేయుల శరణుఁజొచ్చిరి. హైదరాబాదునం దీరీ తిని ఫెంచివారి పలుకుబడిని నశింపఁ జేసి తమబలములను సం స్థాపించుకొనుటలో నాంగ్లేయులు వడసిన విజయము భరతఖం డచరిత్రమున కంతకును ముఖ్యాంశమని చెప్ప మెప్పును.
టిప్పూ ప్రయత్నములు పతనము.
టిప్పుసుల్లా నాగ్లేయుల నెదుర్చుటకొఱకు మిక్కిలి బల మగుకక్షను సంస్థాపించుటకుఁ బడరాని పాట్లెల్లయును బనుచుం డెను. అతఁడు నైజాముతోడను ఫ్రెంచివారితోడను సంబంధ
