ప్ర థ మా శ్వా స ము.
87
మ. రణభూమిం దగ రావణాసురునిఁ బుత్ర భ్రాతృబంధూరువా
రణగంధర్వశతాంగయుక్తముగ నస్త్రశ్రేణిచేఁ ద్రుంచి ల
క్ష్మణసుగ్రీవహనూమదాదియుతుఁ డై కాంక్షించి సీతావధూ
మణితో వచ్చె నయౌధ్య కార్యులు నుతింపం బుష్పకారూఢుడై.70
టీ. రణభూమిన్ = యుద్ధ భూమియందు, తగన్ = ఒప్పునట్లుగా, పుత్ర...
ముగన్ = పుత్రులతో, భ్రాతృ = సోదరులతో, బంధు = బంధువులతో, ఉరు =
గొప్పవియగు, వారణ= ఏనుఁగులతో, గంధర్వ = గుఱ్ఱములతో, శతాంగ = రథములతో,
యుక్తముగన్ = కూడినట్లు, రావణాసురునిన్ , అస్త్రశ్రేణిచేన్ = బాణసమూహాము
చేత, త్రుంచి = సంహరించి, లక్ష్మణ...తుఁడై - లక్ష్మణ, సుగ్రీవ, హనూమత్ = హను
మంతుఁడు, ఆది = మొదలగువారితో (ఇచ్చట ఆదిశబ్దమువలన విభీషణుఁడు మొదలగు
రాక్షసులుకూడఁ జెప్పఁబడిరి) యుతుఁడై = కూడిన వాఁడై, కాంక్షించి = కోరి, పుష్పకా
రూఢుఁడై = పుప్పక మనువిమానము నెక్కి (ఇది కుబేరుని గెలిచి రావణుఁడు సంపాదించిన
విమానము), సీతావధూమణితోన్ = స్త్రీరత్న మగుసీతాదేవితో, ఆర్యులు - మహాత్ములు,
నుతింపన్ = స్తోత్రములఁజేయుచుండ, ఆయోధ్యకున్ - (తనరాజధానియగు) నయో
ధ్యా పట్టణమునకు, వచ్చెన్.
తా. ఇట్లు సీతను గొనితెచ్చుటకై లంకా పట్టణమునకుఁజని, ఆచ్చట రావణా
సురుని పుత్రమిత్రబంధుసహితముగాఁ జతురంగసైన్యసమేతముగా రూపు మాపి లోకముల
భయముఁ బాపెను, తమ్ముఁ డగు లక్ష్మణునితోను, సుగ్రీవుఁడు హనుమంతుఁడు -
మొదలగు వానరులతోను, విభీషణాది రాక్షసులతోను దనకు ప్రాణసమాన యగు సీతా
దేవితోనుఁ గూడి పరమానందభరిత స్వాంతుఁ డగుచు పుష్పకవిమానము నధిష్ఠించి
యయోధ్యాపట్టణమును జేరెను. మహాత్ములందఱు తన శౌర్యధైర్యాదుల వినుతించుచుండఁ
జిరవియోగమువలన నాతురులైయున్న పురజనుల పరమానందభరితులఁ గావించెను.
తే. ఇట్లరుగుదెంచి రాముఁడు హితపురోహి
తార్యబాంధవసచివభృత్యప్రభృతులు
ననుజులును గొల్వ సక్తు డై జనకజాభి
యుక్తుఁ డై యంతఁ బట్టాభిషిక్తుఁ డయ్యె. 71
టీ. అంత = పిమ్మట, రాముఁడు, ఇట్లు = పైఁజెప్పినట్లు, అరుగుదెంచి = అయో
ధ్యాపట్టణమునకువచ్చి, హిత...లును-హిత = మిత్రులును, పురోహిత = పురోహితులును
(లేక, గురువులును), ఆర్య= పెద్దలును, బాంధవ = బంధువులును, సచివ = మంత్రులును,
భృత్య = సేనకులును, ప్రభృతులును = మొదలగునందఱును, అనుజులును = తమ్ములగు
