పుట:రాజవాహనవిజయము (కాకమాని మూర్తి).pdf/230

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

చతుర్థాశ్వాసము

215


పరిచారికాభుజాప్రచలచామరచంద్రి
                 కాచంద్రదురుభిత్తికాముకురము


గీ.

భూసురాశీర్విజృంభమాణాసమాంచ
దర్హపట్టాభిషేకధామాభిరామ
పటలికాపటుమంటపాభ్యంతరమున
మానసారుఁడు గొలువుండె మహిత మహిమ.

122

102. గాయని = గానముఁ జేయు స్త్రీలయొక్క, గానరేఖచేత. ద్రవత్ =జలము గారుచున్న. మణిచంచు = మాణిక్యవికారములగు ముట్టెలుగల. బకత్ = కొంగలవలె నాచరించుచున్న. ఆత్మభూహయ = మన్మథుని గుఱ్ఱములైన చిలుకలయొక్క. ప్రతిమకంబు = ప్రతిమలుగలది. స్త్రీలపాటలవల్ల చిలుకబొమ్మలముట్టెలు మాణిక్యములౌటచేత నని కరఁగి నీరు గారుటచేత కొంగలవలె నుండు ననుట. కొంగముట్టెలు నీరు గారుచుండుట న్యాయము. వైణికీ = వీణ బాడు స్త్రీలయొక్క. వల్లకీవాద్య = వీణాధ్వనులచేత. శ్వసత్ = ప్రాణములు గలవైన. ఇది నీలములకు విశేషము. భృంగశంకాప్రద = తుమ్మెదలన్న సంశయము నిచ్చుచున్న స్తంభములయందైన. శక్రశిలము = ఇంద్రనీలములుగలది. వీణపాటవల్ల నింద్రనీలములు ప్రాణయుక్తములై తుమ్మెదలన్న భాంతిని గల్గించుచున్నవి. గణికా = వేశ్యలయొక్క. కటాక్షాంబక = క్రేగంటిచూపు లనెడు బాణముయొక్క ప్రయోగమందు. ప్రవీణ = నేర్పుగల. ధనుఁ = ధనుస్సును. ధరత్ = ధరించుచున్న. చిత్రనలినశరము = చిత్తరువైన మన్మథుఁడు గలది. చంద్రత్ = చంద్రునివలె నాచరించుచున్న. అసమ = సమానము లేనట్టుగా. అంచత్ = ఒప్పుచున్న. ధామ = తేజస్సులయొక్క. అభిరామ =.మనోహరమగు. పటలికా = సమూహముచేత.

క.

పేరోలగ మీగతి జగ
తీరమణుం డొంద వసుమతీనందనుఁ డీ