చతుర్థాశ్వాసము
183
| | రాజవై యీవు విరహాగ్ని రాజవైచు | 49 |
49. పయోజవైరి = చంద్రుఁడా. రాజువై = ఱేఁడవై యనియును. చంద్రుఁడవై యనియును, గురుకరంబులన్ = విస్తారపుపన్నులచేత, భవత్కువలయంబున్ = నీ భూమండలమును. రేకుమణఁగించు = అణఁగఁ గొట్టుచున్న, ప్రభుపగల్ = రాజు యొక్క విరోధములు అని రాజపరమైన యర్థము. గురుకరంబులన్ = విస్తారపుకిరణములచేత, భవత్కువలయంబున్ = నీకలువను. రేకుమణఁగించు = రేకు మళ్ళీ పోవునట్టుగాఁ జేయు, ప్రభుపగల్ = సూర్యునిపగటికాలమునని చంద్రపరమైన యర్థము. నీ పురము వికలముగఁ జేసిన = నీపట్నము పాడుఁజేసిన, మహత్ = గొప్పవాఁడగు, గ్రహవీరున్ = పరాక్రమవంతుని అని రాజ. నీ పురము వికలముగఁజేసిన = నీశరీరము గళాహీనముగా జేసిన. మహత్ = గొప్పవాఁడగు, గ్రహవీరున్ = గ్రహశ్రేష్ఠుఁడగు రాహువునని చంద్ర. ఉగ్రుసటలు = భయంకరుఁడైనవాని మోసములు అని రాజ. శివుని జటలు అని చందిర. సల్లీలన్ = యోగ్యమగు విలాసముచేత. తమిని = కామముచేత, పరపక్ష = శత్రుబలముయొక్క అని రాజ. సల్లీలన్ - నక్షత్రముల విలాసముచేత, తమిని = రాత్రియందు, అపరపక్ష = కృష్ణపక్షముయొక్క అని చంద్ర. అబలలపైన్ = బలము లేని స్త్రీలమీఁద. ఓజవు = ఒజ్జవు అనఁగా గొప్పవాఁడవు,
| సీ. | ఉపరాగవేళ నీ కృపలేని కల్వచెం | |
