మును, చెందెను, ప్రియము చెప్పనందువలన నాప్రతాపాగ్నియందుఁ గార్తవీర్యుఁడు మిడుతవలెనే పడ్డది వినియుండవా యనుట.
| ఉత్సాహ. | అంతరహితసమయవృత్తినర్జునుండు ధర్మరా | 92 |
రామ. ఇంక రెండుపద్యములఁ గార్తవీర్యార్జునుని భంగములె యుత్ప్రేక్షించుచున్నాఁడు. అంతరహిత = అంతశ్శత్రువులయొక్క, సమయవృత్తిన్ = సమష్టివ్యాపారముచేత, ఆర్జునుండు = కార్తవీర్యార్జునుఁడు, దృఢమైన, నిజాయుధగ్రహేచ్ఛన్ = తనయాయుధగ్రహణమును మానక యనుట, గురు = తమతండ్రి జమదగ్నియొక్క ధేనువుయొక్క, దస్యుతా = చౌర్యముచేత, ఆపిత = పొందఁబడిన, అతిమన్యు = మిక్కిలికోపముగల, మత్ = నాయొక్క, స్వాంతమనెడి బడబాగ్నికిఁ బ్రశాంతిని, ఒండుమైన్ = ఉపాయాంతరమున, చలుపనేరక, ధర్మరాజ = యమునియొక్క, అంతికమునకు నరిగెను. మా కాగ్రహమును బుట్టించి మఱి భూలోకమున నిలువఁగూడదు గనుక ననుట.
భారత. అంతన్ = అంతట, రహిత = విడువఁబడిన, సమయ = సంకేతముగల, “సమయాశ్శపథాచారకాలసిద్ధాంతసంవిదః” అని అ. వృత్తిన్ = వర్తనచేత, అర్జునుండు, గురు = పూజ్యములైన, ధేను = పాడియావులయొక్క, "ధేనుస్స్యాన్నవసూతికా" అని అ. దస్యు = దొంగలచేత, “దస్యుతస్కరమోషకాః" అని అ. తాపిత = తపింపఁజేయఁబడ్డట్టియు, అతిమన్యుమత్ = మిక్కిలిశోకవంతమైన, స్వాంతము గల, బాడబ = బ్రాహ్మణునికి, "ద్విజాత్యగ్రజన్మభూదేవబాడబాః" అని అ. ప్రశాంతిన్ = చిత్తశాంతిని, కడమ సులభము.
| క. | ఉదుటున న ట్లరిగి యతం | 93 |
భారత. అతండు = అర్జునుఁడు, అది = పడకింటిలోని ధర్మరాజువద్దికిఁ బోయిన ప్రతిజ్ఞాభంగదోషమును, తే. 'ప్రాణిపదములు వెలిగాఁగఁ బ్రథమలెల్ల, నరయ నొక్కొక్కచో ద్వితీయార్థ మిచ్చు' పూతము సేయన్ = పరిశుద్ధము చేయ, గతి = గమనమును, పూనెను, సత్సంగరముల్ = సత్పురుషుల ప్రతిజ్ఞలు, "ప్రతిజ్ఞాజిసంవిదాపత్సు సంగరః” అని అ. వృథయె = వ్యర్థముగాదు, అని యర్థాంతరన్యాసాలంకారము.
