15
ఉదాహరణము
శస్త్రచికిత్స వలన తన బిడ్డకు మరణము కలుగవచ్చునని 'ఏ' ఎరిగియు, ఆ బిడ్డకు మరణము కలిగించు ఉద్దేశము లేకుండ, ఆ బిడ్డ మేలు కొరకు, ఆ దీక్ష సమ్మతి లేకయే శస్త్ర చికిత్సకునిచే శిలా మేహమునకై ఆ బిడ్డకు సద్భావముతో శస్త్ర చికిత్స చేయించును. 'ఏ' యొక్క లక్ష్యము ఆ బిడ్డకు నయము చేయుటయే కనుక అతడు ఈ మినహాయింపు - క్రిందికి వచ్చును.
భయము వలన లేక భ్రమవలన సమ్మతి ఈయబడినదని ఎరిగి యున్నప్పుడు.
90. హాని కలుగునను భయము వలనగాని, సంగతిని గూర్చిన భ్రమ వలన గాని ఒక వ్యక్తిచే సమ్మతి ఈయబడి, అట్టి భయము లేక భ్రమ పరిణామముగా ఆ సమ్మతి ఈయబడినదని కార్యము చేయుచున్నవ్యక్తి ఎరిగియున్నచో లేక అట్లని విశ్వసించుటకు అతనికి కారణమున్నచో, లేక
ఉన్మాద వ్యక్తి యొక్క సమ్మతి.
మతిస్తిమితము లేనందున లేక మత్తులో ఉన్నందున తాను దేనికి సమ్మతించుచున్నడో, దాని స్వభావ పరిణామము లను అర్థము చేసికొనజాలని వ్యక్తి సమ్మతి ఇచ్చినచో, లేక
బిడ్డ యొక్క సమ్మతి.
సందర్భమును బట్టి వైరుధ్యము కాన్పించిననే తప్ప, సమ్మతి పండ్రెండు సంవత్సరముల లోపు వయసు గల వ్యక్తి ఇచ్చినచో,
అట్టి సమ్మతి, ఈ స్మృతియొక్క ఏ పరిచ్ఛేదమువలనను ఉద్ధిష్తమైనట్టి సమ్మతి కాదు.
కలిగించిన కీడుతో నిమిత్తము లేకయే అపరాధములగునట్టి కార్యముల వర్జన.
91. పరిచ్చేదములు 87,88 మరియు 89 లోని మినహాయింపులు, సమ్మతి నిచ్చినట్టి వ్యక్తి కిగాని ఎవరి తరపున సమ్మతి ఈయబడినదో ఆ వ్యక్తికి గాని కలిగించు లేక కలిగించుటికు ఉద్దేశింపబడు లేక కలిగించగలదని ఎరిగి యున్న ఏదేని కీడుతో నిమిత్తము లేకయే అపరాధములగునట్టి కార్యములకు విస్తరించవు.
ఉదాహరణము
గర్బస్రావము కలిగించుట ( స్త్రీ —యొక్క ప్రాణమును కాపాడు నిమిత్తము సద్భావముతో కలిగింపబడిననే తప్ప) ఆ స్త్రీకి అది కలిగించు లేక కలిగించుటకు ఉద్దేశింపబడు ఏదేని కీడుతో నిమిత్తము లేకనే అపరాధమగును, మరియు అది “అట్టి కీడు కారణముగా " అపరాధమగుట లేదు. కావున అట్టి గర్భస్రావము కలిగించుటకు ఆ స్త్రీ యొసగిన లేక ఆమె సంరక్షకుడు యొసగిన సమ్మతి ఆ కార్యఘును సమర్దనీయమైనదిగ చేయదు.
ఒక వ్యక్తి మేలుకొరకు, సమ్మతి లేకుండ సద్భావముతో చేసిన కార్యము.
92. ఎవరేని వ్యక్తి యొక్క మేలుకొరకు, ఆ వ్యక్తి సమ్మతి లేనప్పటికిని, సద్భావముతో చేసినట్టి దేదియు, ఆ వ్యక్తి తన సమ్మతిని తెలుపుట అసాధ్యమొనరించునట్టి పరిస్థితులున్నచో, లేక తన సమ్మతి నొసగుటకు ఆ వ్యక్తి అసమర్ధుడై యుండి, మేలు కలిగించు ఆ పనిని చేయుటకు సకాలములో సమ్మతిని ఈయగల అతని సంరక్షకుడుగాని, శాసన సమ్మతము, అతని రక్షణభారము కలిగిన ఇతర వ్యక్తి గాని, అందుబాటులో లేనిచో, ఆ వ్యక్తికి అందువలన కలుగు ఏదేని కీడు కారణముగ, ఆపరాధము కాదు :
అయితే,——
మినహాయింపులు.
మొదటిది :-- ఈ మినహాయింపు ఉద్దేశపూర్వకముగా మరణమును కలిగించుటకు గాని మరణము కలిగించ ప్రయత్నించుటకు గాని విస్తరించదు ;
రెండవది :-- ఈ మినహాయింపు, మరణమును లేక దారుణమైన ఘాతను నివారించుటకైనను, తీవ్రమైన రోగమును లేక అంగవైకల్యమును నయము చేయుటకైనను కానట్టి ఏ ఇతర ప్రయోజనము కొరకో మరణము కలిగించగలదని చేయుచున్న వ్యక్తి ఎరిగియు చేసినట్టి దేనికిని విస్తరించడు :
మూడవది:-- ఈ మినహాయింపు, మరణమును లేక ఘాతను నివారించునది కానట్టి ఏదేని యితర ప్రయోజనమునకై స్వచ్ఛందముగా ఘాత కలిగించుటకు లేక ఘాత కలిగించుటకై ప్రయత్నించుటకు విస్తరించదు:
నాల్గవది:-- ఈ మినహాయింపు ఏ అపరాధము చేయులకు విస్తరించదో ఆ అపరాధ మస్పేరణకు విస్తరించదు.
ఉదాహరణములు
(ఏ) 'జడ్' తన గుర్రము మీది నుండి పడి స్పృహ కోల్పోవును, 'బడ్'కు కాపాల శస్త్ర చికిత్స చేయుట ఆవశ్యకమని 'ఏ' అను శస్త్ర చికిత్సకునికి తోచును. 'జడ్' కు మరణము కలిగించవలేనను ఉద్దేశము లేకుండ 'ఏ'
