పుట:చంద్రాలోకము.pdf/2

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది


హంసిచందాన నీకీర్తి యబ్జనాభ
యభ్రగంగావగాహనం బాచరించు.

7

లుప్తోపమ

గీ.

వర్ణ్య ముపమాన మౌపమ్యవాచకు స
మానధర్మంబు ననువానిలో నొకండు
రెండు మూఁడు వచింపకయుండ లుప్త
యుపమ యెనిమిదివిధముల నొప్పగునది.

8

వాచకలుప్త, ధర్మలుప్త, ఉపమానలుప్త, ధర్మవాచకలుప్త, వాచకోపమేయలుప్త, వాచకోపమానలుప్త, ధర్మోపమానలుప్త, ధర్మోపమానవాచకలుప్త

గీ.

చంచలాగౌరి శశిధరసన్నిభాస్య
చూడఁ గర్పూర దాకృతి శోభస్మర వ
ధూ యదాత్మిక వాచక తుల్యధర్మ
తద్ద్వితీయ వర్ణలుప్తలై దనరు వరుస.

9


గీ.

కాకతాళీయ మయ్యె నక్కాంత మేల
నమును రతియు నతర్క్యోపనతి ననంగఁ
బొల్చు నుపమానవాచకంబు లుపమాన
మును వికల్పంబునన్ ధర్మమును విడుచుట.

10

అనన్వయాలంకారము

క.

జగతి నొకవస్తువునకే
తగ నుపమానోపమేయత ఘటించుట చె
న్నగు నేని నది యనన్వయ
మగు శశి శశి భంగి కాంత్యుదగ్రుడను క్రియన్.

11

ఉపమేయోపమాలంకారము

క.

మునుపటివలెఁ బర్యాయం
బున నుపమానోపమేయమున నది గల్పిం
చిన నుపమేయోపమ యనఁ
దనరారుచునుండుఁ గృతు దర్పక మథనా.

12


గీ.

ధర్మ మర్థముభంగి నర్థంబు ధర్మ
మట్లు నీయందు లక్ష్మీసమన్వితంబు
లతను డిందుండుఁబలె నిందుఁ డతనుఁడుఁబలె
విరహపీడన దక్షు లన్కరణి శర్వ.

13

ప్రతీపాలంకారము

గీ.

అలరును బ్రతీప ముపమాన మైనయట్టి
వస్తు వుపమేయ మగుచును వరలెనేని
నీ విలోచనసదృశముల్ నీరజములు
నీ ముఖసముండు పరిపూర్ణసోముఁ డనఁగ.

14


గీ.

పరగ నన్యోపమేయలాభంబుచే న
నాదరము వర్ణ్యమున కిడ నదియ యగును
గర్వ మొందగ నేల మొగంబ నీకుఁ