విజయపాలుని కథ
21
భ్రష్టులేయైనచో వారి సంతతివా రుత్తము లెట్లగుదురు? ఇదంతయు లోకవిడంబనము నిమిత్తము గల్పించినది దీనం బరమార్ధహాని యేమియు లేదని నేను ఘంటాపథముగా వాదింపఁగలను.
సుమ - నీ వాదము వేశ్యాలాపమువలె నిరర్ధకము, నే నంగీకరింపఁజాలను. ప్రభుద్రోహపాతకము నన్ను బాధింపక మానదు.
రాజ - సీ! మూర్ఖుఁడా ఇట్టి రూపవతి యాసించి వచ్చి ని న్నభిలషింప నిరసత్వముఁ జూపుచుంటివి. నీ కళావైదగ్ధ్యము కాల్పనా?
సుమ - దేవీ! కళావైదగ్ధ్యము పరదారపరిగ్రహణమునకా? చాలు జాలు నీ చిత్తము మరలించుకొనుము.
రాజ - ఆహా? మిక్కిలి యనురాగముతో నిన్నుఁ గామించి పరవశనై వచ్చిన నన్నుఁ దిరస్కరింపుచుంటివి. దయాశూన్యుఁడా? నా కిఁక మరణమే శరణము. కాని నీ యంతము జూచిన పిమ్మట మృతి నొందెదను.
సుమ - శ్లో॥ వరం యద్ధర్మపాశేన క్షణ మేకంహి జీవితం
వరం న యదధర్మేణ కల్పకోటి శతాన్యపి.
తల్లీ! అధర్మమున బెక్కేండ్లు జీవించుటకంటె ధర్మపాశబద్ధుండై క్షణకాలము జీవించుటయే శ్రేయము. అకృతపాపుండనగు నా కిప్పుడు మరణమే మేలు. నీతోఁ గలుసుకొనుట నరకపతనమునకు హేతువు.
రాజు – నా మాట వినుము. వ్యర్థముగా మన యిద్దరి ప్రాణములేల పోఁగొట్టెదవు? రాజు నా మాట జవదాటఁడు. వారితోఁ జెప్పి నీ కనేకగ్రామము లిప్పించెదను. సామంతుల నెల్ల నీ పాదాక్రాంతుల గావించెదను. పెక్కేల! గుణోజ్వలుఁడవగు నీవే యీ రాజ్యమున కధిపతి వగుదుపు. నిన్నుఁ బరిభవించువాఁ డెవ్వఁడు? నిశ్శంకముగా నా యౌవన మనుభవింపుము.
సుమ - (ఇంచుక యాలోచించి) దేవీ! నీకింత యభిలాషగా నుండిన నట్లే కావించెదను. తొందరపడిన రహస్యభేదము కాగలదు. కొన్నిదినములు సైరింపుము. సర్వనాశనకరమగు నీ విరోధము నా కేల? అని యామె కాస కొలిపి సంతోషపరచి యాపట్టు తప్పించుకొని అమ్మయ్యా! అని నిట్టూర్పు నిగుడింపుచు నవ్వలకిఁ బోయెను.
రాజపత్ని యతనియందు బద్దానురాగయై వాని ననుసరించి క్రుమ్మరుచు నెప్పుడెప్పుడని యడుగుచుండ నిదిగో యదిగోయని కొన్ని దినములు గడపెను. కాలవ్యవధి సహింపక యాచంపకగంధి వీణారాదనకైతవంబున వానిని దాపునకు రప్పించుకొని గట్టిగా నిర్భంధించి యడిగినది. ప్రాణత్యాగమునకైన సమ్మతింతును గాని, యప్పని కొప్పుకొననని యతఁ డప్పు డామెతోఁ జెప్పక తీరినదికాదు.
