ఇంద్రదత్త కథ
239
యున్నదిగదా ! వినుము. మనవారు సుందరుల వర్ణించునప్పుడు కంతుడనియు వసంతుడనియు జయంతుఁడనియు నలకూబరుఁడనియుఁ బొగడుచుందు రేమిటికి ?
సరో - తల్లీ ! వారియం దొకలోప మున్నది. నీవు గ్రహింపలేకున్నావు. వినుము. కంతు వసంత జయంతాదు లేనాఁటివారు ! అతి వృద్దులు. వెండ్రుకలు పండకున్నను రదసము లూడ కున్నను వొడలు ముడుతలు పడకున్నను జిరకాలము వారగుట నంతస్సారము చెడకమానదు. వారియందు నవనవోన్మేషము లేదు. ఎప్పుడు నొక్కరీతినే యుందురు. ఆ పురాణపురుషులు చూచుటకు వయసుకాండ్రవలెఁ గనంబడుదురు. కాని లోపల లొటార మేసుమీ ? అని యయ్యువతీరత్నము యుక్తిప్రయుక్తులచే నింద్ర దత్తకు వేల్పులయెడంగల గౌరవమంతయు బాయఁజేసినది. అవ్విషయమున నిరువురు బెద్దతడవు విద్యాప్రసంగముఁ గావించిరి. ఇంద్రదత్త యెందును సరోజినికి నుత్తరముఁ జెప్పఁజాలక విద్యలలోఁ దనకు సాటిలేరని గలిగియున్న గర్వము విడిచి యప్పర్వేందు ముఖునిఁ దద్దయుం గౌరవింపుచు మానినీ ! నీ యాకృతిఁ జూచి సామాన్యురాల వనుకొంటిని. అయ్యారే? నీ సామర్థ్యమక్కజముఁ గలుగఁ జేయుచున్నది గదా ? నీ విన్నివిద్యలం జదివి యీవ్రాతపనిలో నధికురాలనని చెప్పుకొనుచుంటి వేల ? సరస్వతి నీ యెదుట మాట్టాడగలదా ? ఆహా నీ వాగ్దోరణి యెంత మాధుర్యముగా నున్నది ? అని పొగడుచుండవిని యయ్యెలనాగ యిట్లనియె.
అమ్మా ! ఆఁడుది యెంతఁజదివినను విద్వాంసురాలని చెప్పికొనఁగూడదు. ఏదియోవృత్తి గల్పించుకొని యుండవలయును. మగవారివలె సభలఁ కేగి వాదింతుమా యేమి ? యనుటయు నామెఁ నీవు పెండ్లి యాడితివా ? భర్త యెందున్న వాడు ? నీ కాపురమెచ్చట ? నీకుఁ దగినవేతన మిచ్చుచుందు నా యొద్దనుండి నీ విద్యల నేర్పెదవా ? యని యడిగిన సరోజిని యిట్లనియె
బోటీ ? నా మాటలయందు నీకు విశ్వాసముఁ గలిగినదియా ? సౌందర్యమున బృందారకులు మానవులకన్న హీనులని యొప్పుకొని యెదవా ? అట్ల యిన నీ యొద్ద నుండెదనని పలికిన నక్కలికి సంతసించుచుఁ గాంతా ! నీతోబంతములాడఁ బూనితి యేమి? పురాణములం జదువుటచే నామనసు వారియందు వ్యాపించినది. నీ మాటలచే నా యనుమానము వదలినది. అవును. దేవకన్యలు మానవుల వరించుటయు దేవా‌ధి పతులు మానవ మానవతుల వరించుటయు౦ జూడ మనుష్యులే చక్కని వారని తోచుచున్నదని యుత్తరము జెప్పినది.
ఆ మాట విని సరోజిని అమ్మా ! యిప్పుడు నీ వుపదేశార్హు రాలవైతివి. నీకిఁక గావలసిన విద్యల నేర్పెదనని పలుకుచు నీ చిత్ర ఫలకముఁ జూచితివా ? నీవేల్పు ------- పురుషునిం దొరయుదురేమో చూడుమని ఘటదత్తుని యా లేఖ్యముఁ దీసి యామె కిచ్చినది.
ఆ పద్మనేత్ర యా చిత్రము నాశ్చర్యముగా జూచుచు నురముపైఁ జే యిడి
