198
కాశీమజిలీకథలు - ఐదవభాగము
నీవు సర్వజ్ఞుండవైతివేని యీ తలుపులు తెఱచి లోపలికి బొమ్ము. ఇతరులకు నీదారిని రా శక్యముగాదు.
శంకరాచార్యులు - నేను సకలవిద్యలలోఁ బరీక్ష నియ్యఁగలను నాకుఁ దెలియని దేమియునులేదు. ఎవ్వనికేదానియందుఁ బాటవమోయం దడుగవచ్చును.
కాణాదమతస్థులు - నీవు సమర్ధుండవైతివేని మా మతరహస్య మొక్కఁటడిగెదము చెప్పుము.
శంక - నిస్సంశయముగా నడుగవచ్చును.
కాణా - షడ్భావము లేవియో యెఱంగుదువా?
శంక — ద్రవ్యగుణకర్మ సామాన్య విశేషసమవాయము లారును షడ్భావములని మీమతమునఁ బేరు పెట్టుకొనిరి.
కాణా - సరియే. వినుము. సంయోగమును బొందిన పరమాణుద్వయము నుండి సూక్ష్మమైన యణుద్వయము గలిగినదనిగదా మామతము.
శంక - అగుఁ దఱువాత.
కాణా - ద్వ్యణుకాశ్రితమగు నణుత్వ మేదిగలదో యది దేనివలన జనించు చున్నదో చెప్పుము.
శంక - చెప్పిననేమి.
కాణా -- నీవు సర్వజ్ఞుండవని యొప్పుకొనియెదము.
శంక - అట్లయిన వినుండు. పరమాణుద్వయనిష్టయైన ద్విత్వసంఖ్యయై ద్వ్యణకగతమైన యణుత్వమునకుఁ గారణమగుచున్నది.
కాణా — నీవు సర్వజ్ఞుండవౌదువు. నీకు నమస్కారము. నీవీ పీఠ మధిష్టింప సమర్దుండవే.
అని కాణాదులు తొలంగినంత నైయాయికు లడ్డమువచ్చి - నీవు సర్వజ్ఞుండవని యొప్పుకొని యెదము.
కాణా — దమమతముకన్న గౌతమమతమునంగల ముక్తివిశేష మెట్టిదో చెప్పుము.
శంక - ఇదియేనా చెప్పవలసినది వినుండు. గుణసంబంధ మత్యంతనాశమగుచుండు నాకాశమువలె నొప్పుచున్నస్థితి యేదిగలదో యదియే ముక్తియని కాణాద మతసిద్ధాంతము. ఆ స్థితియానంద సంవిత్తుతో గూడుకొనుట ము క్తియని గౌతమమతస్థులు చెప్పుచుందురు. ఇదియే భేదము.
నైయా — పదార్థభేదము లెట్టివి ?
శంక - కణాదమతమున ద్రవ్యగుణకర్మసామాన్యవిశేష సమవాయా భావములనిసదార్థములేని సువిధములు గౌతమపక్షమందు బదార్థములు ప్రమాణా ప్రమేయ సంశయబ్రయోజనదృష్టాంత సిద్ధాతావయవతజర్క విణత్ యవాదిజల్ప
