| | తేన = భృత్యులుగల, బాహునా= భుజబలముచేత, అనఁగా అసహాయశూరత్వముచేత, జగత్ = లోకము, రక్ష్యతే = పాలింపఁబడుచున్నదో, సః = అట్టి, పురుషఏవ =పురుషుఁడే, మహాన్ = శ్రేష్ఠుఁడు. | |
| అర్థాంతరము. | సత్యానురోధినః - సత్యా= సత్యభామను, అనురోధినః = అనుసరించుచున్న, యస్య = ఏ శ్రీకృష్ణునియొక్క, ఆక్షిప్తపారిజాతేన - ఆక్షిప్త = పెరికివేయఁబడినట్టి, పారిజాతేన = పారిజాతవృక్షము కలిగినట్టి, బాహునా = భుజముచేత, జగత్ = లోకము, రక్ష్యతే = పాలింపఁబడుచున్నదో, సః = అట్టి, పురుషః ఏవ = పురుషోత్తముఁ డైన శ్రీకృష్ణమూర్తియే, మహాన్ = గొప్పదేవుఁడు. | |
| తా. | సత్యము విడువక భూభారమును తనభృత్యులగు రాజపురుషులం దుంచక తనబాహుబలముచేతనే భూపరిపాలనముచేయు పురుషుఁడే హెచ్చైనవాఁ డనియు, రుక్ష్మీణీదేవికి పారిజాతపుష్ప మిచ్చుటచే అసూయాపరవశ యగుసత్యభామచే ప్రార్థింపఁబడినవాఁడై ఇంద్రలోకముననున్న పారిజాతవృక్షమునే తెచ్చి సత్యభామగృహమందు నాటి కంసాదిదుష్టుల నడంచి లోకములను పాలించెడి శ్రీకృష్ణమూర్తి యొక్కఁడే దేవాదిదేవుఁడు. | |
| | కావ్యముయొక్క ఆదిమధ్యాంతములందు మంగళం బాచరించుట శిష్టాచారంబు గాన, నీగ్రంథమందు ప్రారంభమున “గుణదోషౌ బుధోగృహ్ణన్ ” అనుశ్లోకమున పరమేశ్వర గుణవర్ణనరూపమైన మంగళమును, మధ్యమందు ‘స్వస్థానాదవరోప్య' అను మొదలగువానిచేతను, తుదియం దీశ్లోకముచేతను మంగళము నాచరించి యున్నాఁడు. సంస్కృతవ్యాఖ్యయందు "అత్రాదౌ త్రయీత్యాదినా భగవద్వర్ణనరూపో మఙ్గళాచారః కృతః" అని యుండుటచే నీ గ్రంథమునకు ముఖమందు వేఱొకశ్లోక ముండవలయునని తోఁచుచున్నది. | |
| శ్లో. | సాక్షరా విపరీతాశ్చేత్ రాక్షసా ఏవ కేవలం, | |
ఇది శ్రీ శ్రీనివాసపుర సుబ్బరాయార్యపుత్త్ర లోకనాథకవి
విరచితంబైన కవిరాక్షసీయాంధ్రవ్యాఖ్యానము
సంపూర్ణము.
