పుట:ఆనందరంగరాట్ఛందము (కస్తూరి రంగయ).pdf/30

⁠

"ఉ ౡ అం ఙ ఞ ణ న న ళ క్ష”లను నీపదియు నాకాశబీజములు. వీనిఁ బద్యా ది నునుప నశుభము. కాన సుకవీశ్వరు లగువా రిది విచారించి పద్యముల రచియిం చునది.

⁠ 18

ఇందుకు లక్ష్యము, కవిసర్పగారుడమున:—

[1]సీ.⁠

ఆఇఉఋఌను మఱి యాదీర్ఘవర్ణంబు, లైదు నెకారాదు లైదు నవని వరుసఁ గవర్గాదివర్గపంచకమును, యాదు లైదును షాదు లైదుఁ గూడ నొండొంటితోఁ గూర్చి యొనరదొంతిగఁ బేర్చి, మానుగాఁ జూచిన వానిలోనఁ బ్రథమాక్షరంబులు పవనబీజంబులు, నవలివి దహనబీజాక్షరములు

⁠

తే⁠

నవనిబీజంబు లాతృతీయాక్షరములు, వారిబీజంబు లాతఱువాతి లిపులు గగనబీజంబు లేనవకడలవెల్ల, వానికీడును మేలును వలయుఁ దెలియ.

⁠ 19

[2]మ.⁠

క్షితిబీజంబులు సంపద ల్పొదలఁ బోషించున్ బయోబీజముల్ సతతంబున్ బ్రమదం బొనర్చు శిఖిబీజంబు ల్మృతిం జేయు మా రుతబీజంబులు శోకవారిధిఁ బడంద్రోయున్ నభోబీజముల్ పతి నత్యంతదరిద్రుఁ జేయుఁ గృతులన్ బద్యాది నొందించినన్.

⁠ 20

అనంతచ్ఛందము:—

గీ.⁠

పరగుఁ గవితగద్యపద్యంబులన పాద, కల్పనంబు వలదు గద్యమునకుఁ బాదనియతి నొప్పుఁ బద్యంబు లవియు వృ, త్తములు జాతులనఁగఁ[3] దనరుఁ గృష్ణ.

⁠ 21

1.6

యతిప్రాసంబు లుంచు తెఱఁగు

క.⁠

ఎన్నిట యతి రాఁదగునని, రన్నిట సంస్కృతమునను నగు విచ్ఛేదం బెన్నిట యతి రాఁదగు నని, రన్నిటఁ దెనుఁగునకు మొదటియక్షర మమరున్.

⁠ 22

సాహిత్యరత్నాకరమున:—

⁠

"ఛందోజ్ఞాన మిదం పురా త్రిణయనా ల్లేఖే శుభం నందిరాట్ తస్మా త్ప్రాప సనత్కుమారక తతో౽గస్త్య స్తతో వాక్పతిః, తస్మా ద్దేవపతి స్తతః ఫణిఫతి సస్యానుజః పింగళ స్తచ్ఛిష్యై ర్మునిభి ర్మహాత్మభి రిదం భూమౌ ప్రతిష్ఠాపితమ్.”

⁠

1. ఈరెండుపద్యములు కవిసర్పగారుడములోనివని ఇక్కడ స్పష్టముగా ఉన్నది; గాని, వీటినే (కొద్దిగా పాఠభేదములతో) కవిజనాశ్రయములో సైతము చూచినాము (చూ. సంజ్ఞ. 58, 59) నిజముగా ఇవి ఎవరిపద్యములో తెలియదు.
2. ఈరెండుపద్యములు కవిసర్పగారుడములోనివని ఇక్కడ స్పష్టముగా ఉన్నది; గాని, వీటినే (కొద్దిగా పాఠభేదములతో) కవిజనాశ్రయములో సైతము చూచినాము (చూ. సంజ్ఞ. 58, 59) నిజముగా ఇవి ఎవరిపద్యములో తెలియదు.
3. నమరు