పదబంధ పారిజాతము/ఎం

←పదబంధ పారిజాతము/ఋ

పదబంధ పారిజాతము (1959) రచించినవారు నార్ల వెంకటేశ్వర్లు
పదబంధ పారిజాతము/ఎం

పదబంధ పారిజాతము/ఎ→

ఊసు____ఋణ 239 ఋణ____ఎం

ఊసులాడు

కబుర్లు చెప్పుకొను.
"నెలతల్ ముచ్చట కూసులాడెదరు." క్షేత్రలక్ష్మి. 74.

ఊహాగానము చేయు

ఏదో ఒక విషయముపై ఊరికే ఊహించు.

ఊహాపోహలు కల...

ఊహాపోహలు కలవా డంటే వివేకి, బుద్ధిమంతుడు.

ఋణము తీర్చుకొను

ఎవ రైనా మేలు చేసినప్పుడు ఉపకారమునకు ప్రత్యుపకార మొనరించు. ఇది రకరకాలుగా ఉపయోగ పడుతుంది. 'నీ ఋణం తీర్చుకోలేను' 'నీకు నేను ఋణపడినాను' 'నీ కేదో చేసి యీ ఋణం తీర్చుకోవాలి' ఇత్యాదులు.
"నీ ఋణము దీర్ప గలవాడనే యటంచు." హంస. 1. 255.

ఋణము తీరు

సంబంధము తెగిపోవు.
"...నీకు నాకును ఋణము దీరె." శ్రవ. 5.83.

ఋణము పణము

అప్పూ సప్పూ. జం.
"పాలు గాఱెడు నీదుకపోలఫలక, మందు గనుగొన నిమ్ము నాయకము నేడు, మొద్దు లద్దాలు గిద్దాలు మోటు గావె, ఋణమొ పణమో విచారింత మెప్పు డేని." కవిమాయ. అం. 2. పు. 28.

ఋణము వడ్డితో నీగు

చేసినపనికి పూర్తిగా ప్రతీకారము చేయు; వడ్డీతోపాటు అప్పు తీర్చు.
"ఆ సభలో గొన్నఋణ మంతయు నీగగ గంటి వడ్డితో." భార. కర్ణ. 3. 195.

ఋణానుబంధము తెగు

ఋణము తీరు. 'ఋణానుబంధరూపేణ పశుపత్ని సుతాలయా:' అన్న దానిపై వచ్చినది.
"తప్ప రాదు ఋణాను బంధంబు దెగిన, బ్రాణపద మైనవలపును బాసి చనదె." మను. 3. 140.
"వానికీ నాకూ ఆనాటితో ఋణాను బంధం తెగిపోయింది." వా.

ఋతుకాలము

రజోదర్శన మయిన పది దినాలవరకూ ఋతుకాల మని కళాశాస్త్రం.

ఋతుమతి యగు

రజస్స్వల యగు.

ఎం. ఆర్. ఆర్. వై.

మహారాజరాజశ్రీ. ఈమాటకు ఇంగ్లీషు పొడి అక్షరాలు. మొన్న మొన్నటి ఎంగి____ఎంగి 240 ఎంఘి____ఎంగి

దాకా అడ్రెసుల్లో ఇలానే వ్రాసేవారు.

"యమ్మారార్వైగారికి." పాణి. 6. 97.

ఎంగిలాకులు నాకు

నీచమునకు పాల్పడు.
"వాడు ఒట్టి ఎంగిలాకులు నాకేవాడు." వా.

ఎంగిలించు

ఎంగిలి చేయు.
"మొన లావులించి వాసన సల్ల బసి గొని, లేదేటిగము లెంగిలింపకుండ." కుమా. 3. 108.
"వాడు అన్నం ఎంగిలి చేసినాడు." వా.

ఎంగిలి కాశించు

ఉచ్ఛిష్టమునకు ఆశించు, నీచ కార్యమునకు పాల్పడు.
"నీ విట్లా ఎంగిలి కాశిస్తా వని అనుకోలేదు." వా.

ఎంగిలికూటి కాశించు

పరస్త్రీ కాశించు అనుపట్ల కూడ ఉపయోగిస్తారు.

చూ. ఎంగిలి కాశించు.

ఎంగిలి గావించు

ఎంగిలి చేయు. స్త్రీ విషయంలో అయినప్పుడు పరస్త్రీని కవయు అని అర్థము.
"అనంగ క్రీడా సంగతి నెంగిలి గావించె." నిర్వ. 6. 74.

ఎంగిలి గుడుచు

నీచపుతిండి తిను.

ఎంగిలిచేత కాకి వ్రేయనివాడు

అతిలుబ్ధుడు. ఎంగిలిచేతితో కాకిని అదిలిస్తే ఆ మెతుకు ఎక్కడకింద రాలి అది తింటుందో అని భయపడే వాడు అనుట.
"కసరి యెంగిలిచేత గాకి వ్రేయని వాడు, సత తాన్న దాన ప్రశస్తుడయ్యె." పాండు. 4. 210.

ఎంగిలిచేయి విసరని

అతిలోభి యైన.
"వాడు ఎంగిలిచేత్తో విసరేవాడు కాదు." వా.

ఎంగిలి చేయు

చూ. ఎంగిలించు.

ఎంగిలిపడు

కొద్దిగా భోజనము చేయు. నాలుగుమెతుకులు తిను.
"నా కేం ఒంట్లో బాగు లేదు. కాస్త ఎంగిలిపడి లేచాను." వా.

ఎంగిలిమంగలం

అనాచారభరిత మనుట.
"వా ళ్లిల్లు అంతా ఎంగిలిమంగలంగా ఉంది." వా.

ఎంగిలిమందు

తేనె. భస్మాదులు తేనెతో రంగరించి నాకించడం అలవాటు. అందుకై యేర్పడినది.

ఎంగిలిమాట

ఎవరో అన్న మాట. మాటా. 26. ఎంగి____ఎండ 241 ఎండ____ఎండ

ఎంగిళ్ళెత్తు

నీచపుపనులకు పాల్పడు.
"ఆ వెధవ వాళ్ళింట్లో వీళ్ళింట్లో ఎంగిళ్లెత్తుకుంటూ బతుకుతున్నాడు." వా.

ఎంచులు పెట్టు

తప్పులు పట్టు.

ఎండకన్ను ఎఱుగని

అ సూర్యంపశ్య యైన, ఏమాత్రం కష్టమూ ఎఱుగని ఇలు వెడలని.

"ఎండక న్నెఱుగనియీ రాజచంద్రు, డవని శాత్రవులకు నర్పించి పెక్కు, గానల ద్రిమ్మరి కాయంబు డస్సి." పల్నాటి. 92 పే.

"ఎండక న్నెఱుగని యింద్రుని యిల్లాలు, పలుపంచలను జాలి బడియె నేడు." భాగ. 8. 469.

"ఎండక న్నెఱుగక యేప్రొద్దు నన్ను, నండ బాయనివాడ వయ్యయో నేడు, ఇంతి యింటికి బోయి యేమంటి వన్న?" సారం. 2. 531.

చూ. ఎండకన్ను నీడకన్ను ఎఱుగని.

ఎండకన్ను నీడకన్ను ఎఱుగని

ఎండమొగం చూడని; కష్ట మెరుగని.
"క్రీడమై నెండకన్నును నీడకన్ను, నెఱుగ కన్నల దమ్ముల హితుల సుతుల, గూడి సుఖ మున్న వారము కోర్కు లొదవ, సత్య సల్లాప! యో హరిశ్చంద్రభూప!" హరిశ్చ. 1. 212.
చూ. ఎండకన్ను ఎఱుగని.

ఎండకన్నును వానకన్నును ఎఱుగని

కష్ట మెరుగని; ఇలు వెడలని.
"వచ్చి రెండకన్ను నీడకన్నును నెఱుంగని పురంధ్రులు..." భార. ఆశ్ర. 1. 113.
చూ. ఎండకన్ను నీడకన్ను ఎఱుగని.

ఎండ కెండి వానకు తడియు

అన్ని కష్టాలకూ ఓర్చు. తె. జా.

ఎండగట్టు

ఎండలో ఆరవేయు.
"తడిబట్టలు ఎండగట్టుదా మంటే దండెమైనా లేదు." వా.

ఎండగొట్టు

వడ దెబ్బ తగులు. రా. వి. 269.

ఎండతాకు

వడ దెబ్బ తగులు.
"బెడిద మగునెండతాకున, దొడిమలు వసివాడి." పారి. 4. 19.

ఎండ నుండగ నీడ యెదురు వచ్చు

ఎంతో బాధపడుతుండగా, తనంతట ఏదో ఒక ఆశ్వాసము సమకూరు.
"ఎండ నుండగ నీడ యెదురు వచ్చుట గదా, సుదతి చల్లనిచూపు జూచె నేని." ఉషా. 3. 49.

ఎండపసుపు

అశాశ్వతము. నీరెండ పడి యేర్పడే పసుపు రంగు. పసుపు ఎండలో పెడితే రంగు మారుతుంది అనుటపై ఎండ____ఎండ 242 ఎండ____ఎండ

యేర్పడినా ఏర్పడి ఉండవచ్చును.

"ఊతనీరు చెలదినేత మూటాయిటి, దూది యెండపసుపు దొఱ్ఱి యక్క, రంబు....మేను." ఆము. 6. 62.

ఎండబడు

ప్రొద్దెక్కు.
చూ. ఎండవడు.

ఎండబాఱు

ఎండిపోవు.
"పండబాఱినపొల మెండబాఱె." మను. 3. 129.

ఎండబెట్టు

ఎండలో ఉంచు.
"గోధుమలు ఎండబెట్టుదా మనుకుంటుంటే యింతలో వర్షం ముంచుకొని వచ్చింది." వా.

ఎండమఱువు

గొడుగు. సాంబ.

ఎండమావుల నీళ్లు

లేనివి. ఎండమావులు నీళ్లుగా కనిపించినా అందులో నీళ్లుండవు. తాళ్ల. సం. 7. 34.

ఎండమావులను పట్టగల

అసాధ్యకార్యము లొనర్ప గల, ఏమైనా చేయగల. నిరసనార్థద్యోతకంగా అనుమాట. కుమా. 8. 135,

ఎండమావులు

మృగతృష్ణ.
"ఎండమావులట్టుల సంపత్ప్రతతులు." భార. ఆది. 5. 159.
"ఎండమావులను దప్పు లేల దీరునోయమ్మ." తాళ్ల. సం. 4. 54.

ఎండమావుల కడగాళ్లు గట్టనేర్చు

అసాధ్య కార్యములను చేయ గలవా రనుటలో నిరసన సూచిస్తూ అనేమాట. ఎండమావులను కాళ్లు కట్టి వేయడం అసాధ్యం కదా!
పండిత. ప్రథ. పురా. పుట. 359.

ఎండలు నీడ లగు

సౌభాగ్యము చెడు.
"వండ వండ నట్లుగా వారి జూచి నవ్వేవు, యెండ లెల్లా నీడ లాయె నింక నేటిమాటలు." తాళ్ల. సం. 3. 557.
ఇక్కడ ఎండ ఆనందసూచకం. తద్విరుద్ధము నీడ.

ఎండలు నీడలు కాయు

మంచిరోజులు పోయి చెడు రోజులు వచ్చు.
"ఉండం బాసె నడవిలో నొకతె నేను, ఎండలు నీడలు కాసె నేమి సేతురా!" తాళ్ల. సం. 3. 663.
చూ. ఎండలు నీడ లగు.

ఎండ లేనినాటి నీడ

ఉండ దనుట.
తాళ్ల. సం. 12. 55. ఎండ____ఎండు 243 ఎండు___ఎంత

ఎండలోని నీడ

శ్రమాపనోదకము.
తాళ్ల. సం. 11. 3 భా. 125.

ఎండవడు

1. ఎండలో ప్రయాణము చేయు.
2. ఎండ బాగా ఎక్కు.
"ఓ, తెరువరి యింత యెండవడి తేగల యట్టి వి కేమిభాగ్యముల్." గంధ. 66.
"దూరము వోయి యెండవడి దూపిలి వచ్చినప్రాణనాథునిన్, ద్వారకవాట గేహళులదాక నెదుర్కొని..." కాశీ. 2. 81.
"బాగా ఎండవడి పోయింది. చల్లబడి తర్వాత బయలుదేరొచ్చు." వా.
చూ. ఎండపడు.

ఎండవాలారునందాక

పొద్దు వాటాలేవరకూ అని నేటిరూపం. చల్లబడేవరకూ అనుట.
"ఎండ వాలారునందాక నిండుకొలని, తీరమున మఱ్ఱినీడ నిద్రించె నతడు." శివ. 3. 27.
చూ. పొద్దు వాటాలు.

ఎండుగులు

ఎండబోసిన ధాన్యము.
"కలనుపుటెండుగుల్ ద్రవిడకన్యలు ముంగిట గాచి." ఆము. 1. 75.
రూ. ఎండువులు.

ఎండుతెవులు

క్షయలాంటి వ్యాధి. శ. ర.

ఎండువులు

ఎండబోసిన ధాన్యము.
"ముంగిళ్ళ నెండువులు గానం బడవు." కేయూ. 3. 84.
రూ. ఎండుగులు.

ఎంత కాదు!

ఎం తైనా అగు ననుట.
"కాకతోడ జిత్తమెల్ల గరగి నీరై మించె, ఏకట నెవ్వరి కైన నెంత గాదు ప్రియము." తాళ్ల. సం. 12. 335.

ఎంతకు దెచ్చెను?

దీనివల్ల ఎంత అనర్థం కలిగింది అనుపట్ల ఉపయోగించే పలుకుబడి.
"ఎంతకు దెచ్చెనే సరసిజేక్షణ చెయ్దములు?" ఆము. 5. 77.
"నువ్వు ఆ రోజు ఏదో తమాషాకు అంటే ఆ మాట ఎంతకు తెచ్చిందో చూడు. అతనికీ నాకూ బద్ధ ద్వేషం యేర్పడింది." వా.

ఎంతకు నెత్తుకొంటివి ?

1. ఎంతకు ఎక్కు పెట్టితివి, ఎంతకు దిగితివి. ఎంతకు తెగించావు ? ఎంతకు సిద్ధ మయ్యావు ? అన్న అర్థంలో ప్రయుక్త మవుతుంది.
"నా కొప్పనిబాస నిచ్చితి వహో యిటు లెంతకు నెత్తుకొంటి విం, కెప్పని కైన నమ్మదగునే." శుక. 1. 540.
"దయ యింత లేక యెంతకు నెత్తుకొంటి ర,క్కట మిమ్ము గన్నది గాక తల్లి." శుక. 4. 42. ఎంత____ఎంత 244 ఎంత____ఎంత

ఎంతకు దిగితిని అనే నేటి వాడుక. రాయలసీమలో ఎంతకు వగదెగితివి అని ఇదేచోట అంటారు. ఎంతకు నేరరు ?

ఎంత కైనా సిద్ధపడతారు అని తాత్పర్యం.
"ఎంతకు నేర రంత తెగియించినవా రది యున్నదే కదా." శుక. 4. 28.
వీడు ఎంత కైనా తగును, ఎంత కైనా మనిషి మొదలయినవాట్లో ఈ పలుకుబడి వినవస్తుంది.

ఎంతకు లేడు ?

ఎంతపనికి సిద్ధపడడు? ఎంత పని కై నను సిద్ధపడు ననుట.
"ఎంతకు లేడు నారదమునీంద్రుడు శౌరి వినంగ నేను వినగా." పారి. 1. 80

ఎంత కెంత

ఎక్కడి కెక్కడ ?
"ఏమి చెప్పవలయు నెంత కెంత ?" వీర. 2. 81.

ఎంత కైనా మనిషి

ఎంత దుష్కార్యం చేయనైనా సమర్థత గలమనిషి.
"వా డెంత కైనా సమర్థుడు. పొగడ గలడు, తెగడగలడు. వాణ్ణెవడు నమ్ముతాడు?" వా.

ఎంత కైనా తగును

ఏ చెడుగు కైనా సిద్ధపడును.
"నిన్న తప్పక సాయపడతా నని ఈ రోజు తానే వ్యతిరేకంగా పని చేస్తున్నాడు. అత నెంత కైనా తగును." వా.

ఎంత గింజుకున్నా

చూ ఎంత తన్నుకున్నా.

ఎంత చెప్పితే అంత

ఆ మాటకు తిరుగు లే దనుట.
"ఆ పెళ్లాం ఎంత చెప్పితే అంత. ఆడికి ఏమాత్రం విచక్షణ లేదు." వా.

ఎంతటిదవ్వు ?

చాలా దూరము, మాకూ వానికీ చాలా దూరము - అనుట వంటిది.
"ఈ పరిపాటి సేవ రచియించుటకే తగినట్టివార మో, భూపవరేణ్య! యేము పెఱపోడుము లెంతటి దవ్వు మా కికిన్." కళా. 7. 229.

ఎంత తన్నుకున్నా

ఎంత అవస్థ పడినా, ఏం చేసినా అనే సందర్భంలో ఉపయోగిస్తారు.
"ను వ్వెంత గింజుకున్నా ఎంత తన్నుకున్నా వాడిదగ్గర దమ్మిడీ రాలదు." వా.
"ఎంత తన్నుకున్నా వాని కా పద్యంలో ఒక్క పాదం అర్థం కాదు." వా.

ఎంత తల బద్దలు కొట్టుకొన్నా

ఎంత విడమరచి చెప్పినా. కొత్త. 78. ఎంత____ఎంత 245 ఎంత___ఎంత

ఎంత తీపు!

ఎంత ఆసక్తి; ఎంత ఆశ !
"భూమికి గాగ... ఘోర సంద్రామము సేయుచుండుదురు రాజులు దొల్లియు నెంత దీ పొకో." భార. భీష్మ. 1. 15.

ఎంత దఱిగిన మిరియాలు జొన్నల సరిపోవా ?

ఎంత చెడ్డా సత్త్వమున్న వాడు సత్త్వ మున్నవాడే అనుట. ఇదే అర్థంలోనే పడుకున్నా ఏనుగు గుఱ్ఱం ఎత్తుంటుంది అన్న లాంటి పలుకుబడు లున్నవి. మిరియాలు విలువ గలవి. జొన్నలు చాలా చౌక, ఎంత చెడ్డా మిరియాలు జొన్నల వెల చేయవా అనుట.
"ఎంత దఱిగిన మిరియా, లుం జొన్నల సరిపోవే, లంజెతనములందు గొమిరెలన్ గెలువవటే!" ఉ. హరి. 1. 75.

ఎంతదనుకా

చూ. ఎంతదాకా.

ఎంతదాకా

ఎంత సేపూ.
"ఎంత దాకా వాడిమాట వాడి గానీఒకడు చెప్పేది కించిత్తైనా గ్రహించడు." వా.
చూ. ఎంతసేపూ.

ఎంతపని వచ్చినను

ఎంత అవసరము ఏర్పడినను.
"ఎంతపని వచ్చినను నిదె, చెంతనె యున్నాడ భీతి జెందకు మనినన్." హంస. 3. 222.
"ఎంతపని వచ్చినా నే నున్నాను గదా. నీ వలా కూచో బావా! ఎందుకు దిగులు పడతావు?" వా.

ఎంతమా టంటే అంతమాట అను

నోటికి వచ్చినట్లు దుర్భాష లాడు.
"నీవు సంపన్నుడ వైతే కావచ్చు, అంతమాత్రాన నీవు ఎంతమా టంటే అంత మాట అంటూంటే ఊరుకుంటానా ఏమిటీ?" వా.
"అ దేం కోడలో నమ్మా ! వాళ్ళత్తను పట్టుకొని ఎంతమా టంటే అంతమాట అంటుంది." వా.

ఎంత మీను వచ్చి యెంత మీనును మ్రింగె ?

ఎంత చిన్నవాడు ఎంత పెద్దపనికి ఒడబడెను అనుపట్ల ఉపయోగించేపలుకుబడి. పెద్ద చేప చిన్న చేపను మ్రింగుట అలవాటు. తద్విరుద్ధస్థితి నిది సూచించును.
"తగరు కొండమీద దాక గోరిన దారి, నెదురు దన్ను దెలియ కింత పలికె, నెంత మీను వచ్చి యెంత మీనును మ్రింగె, గాన త్రుళ్లి నెద్దె గంతమోయు." రాధి. 3 ఆ.

ఎంత మీ లెంత మీల ద్రాగు

ఎంత చేపలు ఎంత చేపలను ంరింగ సాగెను ? పెద్దవి చిన్న వానిని మ్రింగును కాని ఎంత____ఎంత 246 ఎంత____ఎంత

చిన్నవే పెద్దవానిపై తిరుగ బడెనే అనుట.

"ఉగ్రుపై నట వోయె దకట లగ్గ మేలు మే, లెంత మీ లెంత మీల ద్రాగు." కుమా. 4. 66.

ఎంతయిన

1. చాలా.
"మానవిఖ్యాతి లాభసంపన్ను డగుట, యెంతయిన నొప్పు నట్టు గాదేని హాని." శుక. 1. 367 పు.
వాడుకలో అ దెంతైనా బాగున్నది అనడం కద్దు.
2. ఏమయినా.
"ఎంతయినా పెద్దవాడుకదా ! నీ విలా ఎదిరించ వచ్చునా ?" వా.

ఎంత లే దన్నా

కనీసం.
"ఇప్పటి కెంత లే దనిన నిర్వదికిన్ బయి నుండు." పాణి. 1. 39.
"ఎంత లేదన్నా ఈ పెండ్లికి పదివేలు ఖర్చు పెట్టి ఉంటాడు. వాని కేం ? కలవాడు." వా.

ఎంత లే దింతె కద!

అయితే అయింది లే అనుపట్ల ఉపయోగించేపలుకుబడి.
"అనుడు నాతండు తత్సంగమాస జేసి, యెంత లేదింతె కద దీని కేల వగవ ?" శుక. 3. 195.

ఎంత లేదు ?

ఎంతో ఉన్నది. ఇది పోయిన దని దు:ఖ మేల అనుట.
"అని పల్క నత్త కనికర, మున రావే యెంత లేదు..." శుక. 2. 581.

ఎంతవారును...

ఎంతవా రైనా అని వాడుక రూపం. ఎంత గొప్పవారైనా అని అర్థం.
"ఎంతవారును దెలియంగ నెంతవారు." కాశీ. 1. 104.
"ఎంతవార లైన కాంతదాసులే." త్యాగరాజ కీర్తనలు.
పై ప్రయోగంలోని రెండవ 'ఎంతవారు' ఈ అర్థాన్నే సూచిస్తుంది.
'ఎంతవాడికి ఆ పని సాధించడం సాధ్యం కాదు' అని ఏకవచనంలో కూడా ఇది ఉంది. ఈ ఉచ్చారణలోని కాకువును పురస్కరించుకొని ఈ 'ఎంత' అది అతి సులభము, కించిన్మాత్రము అనే అర్థాలను కూడా స్ఫురింప జేస్తుంది.
"ఇంత పెద్దపని చేయడానికి వా డెంతవాడు ?
"వాడికి ఈ పని యెంత ? ఒక్క నిమిషంలో చేసి పారేస్తాడు."

ఎంతవాలు ?

ఏం గొప్ప ? ఏమి నేర్పు ? వాలూ చాలూ తెలిసినవాడు అన్నప్పుడు నేర్పు, కిటుకు అన్న లక్షణార్థం వాలు కున్న దే. ఎంత____ఎందు 247 ఎందు____ఎక

"మార్పెట్టు నోపనిమ్రాకు లేర్చుట యెంత, వా లగు నని వనవహ్ని నవ్వు." కుమా. 10. 159.

ఎంతసేపూ

ఎల్లప్పుడూ అనుట.
"ఎంతసేపూ వాడికి ఆత్మస్తుతీ, పరనిందా తప్పితే మరొకటి లేదు కదా !" వా.
చూ. ఎంతదాకా.

ఎందాక ? (ఎంతదనుక)

ఎక్కడికి పోతున్నారు అనుట. ఎక్కడికి అని అడగడం అపశకున మని ఎంతదాక అని అడుగుట అలవాటు.
"పొద్దున్నే బయలు దేరారు. ఎందాకా ?" వా.

ఎందు కైనా మంచిది

అంత ప్రయోజనం లేక పోయినా ఎంతో కొంత మేలు ఉండక పోదు.
కామేశ్వరి. శత. 85.
"ఆయనను వెళ్లి ఒకసారి చూడు. ఎందు కైనా మంచిది." వా.

ఎందు పెరటిచెట్టు మందు కాదు.

సన్నిహితులు చెప్పే హితవు తల కెక్కదు.
'అతిపరిచయా దవజ్ఞా' అన్న సంస్కృతసూక్తిని తెలిపే పలుకుబడి.
పెరటిచెట్టును తేలికగా చూస్తారు కదా !
"తమకు సులభ మైన నమృతంబు గైకొన, రెందు బెరటిచెట్టు మందు గాదు." కళా. 7. 39.

ఎందు లేని

ఎక్కడ లేని.
"ఎందు లేనిపలుపోకల మాయలు నీకు వెన్నతో బెట్టినవి." పారి. 1. 127.
ఇది వాడుకలో 'ఎక్కడ లేని' అనేరూపంతోనే కనబడుతుంది.
చూ. ఎక్కడ లేని.

ఎంబెన్న

యంబ్రహ్మ.
"ఓ అంటే నా రాని యెంబెన్నలదే యీ రోజులలో అధికారంగా ఉంది." వా.
చూ. యంబ్రహ్మ.

ఎకసక్కె మాడు

వేళాకోళము చేయు.
"ఎవ్వారి బొడ గన్న నెకసక్కెమాడుచు." విప్ర. 5. 26.
చూ. ఎకసక్కెము లాడు.

ఎకసక్కెము చేయు

హాస్యము చేయు.
"నీ విట వచ్చుట పారిజాతవా,సన బ్రకటించి నాకు నెకసక్కెము సేయన కాదె చెప్పుమా!" పారి. 1. 128.

ఎకసక్కెము లాడు

పరిహాస మాడు.
"చక్కెర వింటి వాని నెకసక్కెము లాడడె." నిరంకు. 2. 12. కాశీ. 4. 123.
చూ. ఎకసక్కెము చేయు.