చర్చ:వాత్స్యాయన కామ సూత్రములు/మొదటినుండి కొద్దిగా



లివ్రే ౧ సాధారణం నామ ప్రథమమధికరణమ్ లే‡ఓన్ ౧ అథ శాస్త్రసంగ్రహః ప్రథమోఽధ్యాయః సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ) ౧

౧౧౧ ధర్మార్థకామేభ్యో నమః ౧౧౨ శాస్త్రే ప్రకృతత్వాత్((౧)) ౧౧౩ తత్సమయావబోధకేభ్యశ్చ ఆచార్యేభ్యః ఇతి ౧౧౪ తత్సంబన్ధాతితి ౧౧౫ ప్రజాపతిర్హి ప్రజాః సృష్ట్వా తాసాం స్థితినిబన్ధనం త్రివర్గస్య సాధనమధ్యాయానాం శతసహస్రేణాగ్రే ప్రోవాచ ౧౧౬ తస్యైకదేశికం మనుః స్వాయంభువో ధర్మాధికారికం పృథక్చకార ౧౧౭ బృహస్పతిరర్థాధికారికమ్ ౧౧౮ మహాదేవానుచరశ్చ నన్దీ సహస్రేణాధ్యాయానాం పృథక్కామసూత్రం ప్రోవాచ ౧౧౯ తదేవ తు పఞ్చభిరధ్యాయశతైరౌద్దాలికిః శ్వేతకేతుః సంచిక్షేప ౧౧౧౦ తదేవ తు పునరధ్య్:అర్ధేనాధ్యాయశతేన [౧]సాధారణ[౨]సాంప్రయోగిక[౩]కన్యాసంప్రయుక్తక[ ౪]భార్యాధికారిక[౫]పారదారిక[౬]వైశిక[౭]ఔపనిషదికైః సప్తభిరధికరణైర్బాభ్రవ్యః పాఞ్చాలః సంచిక్షేప ౧౧౧౧ తస్య షష్టం వైశికమధికరణం పాటలిపుత్రకాణాం గణికానాం నియోగాద్దత్తకః పృథక్చకార ౧౧౧౨ తత్ప్రసఙ్గాచ్చారాయణః సాధారణమధికరణం ప్రోవాచ సువర్ణనాభః సాంప్రయోగికం ఘోటకముఖః కన్యాసంప్రయుక్తకం గోనర్దీయో భార్యాధికారికం గోణికాపుత్రః పారదారికం కుచుమార ఔపనిషదికమితి ౧౧౧౩ ఏవం బహుభిరాచార్యైస్తచ్ఛాస్త్రం ఖణ్డశః ప్రణీతముత్సన్నకల్పమభూత్ ౧౧౧౪ తత్ర దత్తకాదిభిః ప్రణీతానాం శాస్త్రావయవానామేకదేశత్వాత్మహదితి చ బాభ్రవీయస్య దుర్:ఆధ్యేయత్వాత్సంక్షిప్య సర్వమర్థమల్పేన గ్రన్థేన కామసూత్రమిదం ప్రణీతమ్ ౧౧౧౫ తస్యాయం ప్రకరణాధికరణసముద్దేశః ౧౧౧౬ శాస్త్రసంగ్రహః త్రివర్గప్రతిపత్తిః విద్యాసముద్దేశః నాగరకవృత్తం నాయకసహాయదూతీకర్మవిమర్శః ఇతి సాధారణం ప్రథమాధికరణమధ్యాయః పఞ్చ ప్రకరణాని పఞ్చ ౧౧౧౭ ప్రమాణకాలాభావేభ్యో రతావస్థాపనం ప్రీతివిశేషాః ఆలిఙ్గనవిచారాః చుమ్బనవికల్పాఃనఖరదనజాతయః దశనచ్ఛేద్యవిధయః దేశ్యా ఉపచారాః సంవేశనప్రకారాః చిత్రరతాని ప్రహణయోగః తద్యుక్తాశ్చ సీత్కృతోపక్రమాః పురుషాయితం పురుషోపసృప్తాని ఔపరిష్టకం రతారమ్భావసానికం రతవిశేషాః ప్రణయకలహః ఇతి సాంప్రయోగికం ద్వితీయమధికరణమధ్యయా దశ ప్రకరణాని సప్తదశ ౧౧౧౮ వరణవిధానం సమ్బన్ధనిర్ణయః కన్యావిస్రమ్భణం బాలాయాః ఉపక్రమాః ఇఙ్గితాకారసూచనమేకపురుషాభియోగః ప్రయోజ్యస్యోపావర్తణమభియోగతశ్చ కన్యాయాః ప్రతిపత్తిః వివాహయోగః ఇతి కన్యాసంప్రయుక్తకం తృతీయాధికరణమధ్యాయాః పఞ్చ ప్రకరణాని నవ ౧౧౧౯ ఏకచారిణీవృత్తం ప్రవాసచార్యా సపత్నీషు జ్యేష్ఠావృత్తం కనిష్ఠావృత్తం పునర్భూవృత్తం దుర్భగావృత్తమాన్తఃపురికం పురుషస్య బహ్వీషు ప్రతిపత్తిః ఇతి భార్యాధికారికం చతుర్థమధికరణమధ్యాయౌ ద్వౌ ప్రకరణాన్యష్టౌ ౧౧౨౦ స్త్రీపురుషశీలావస్థాపనం వ్యావర్త్తనకారణాని స్త్రీషు సిద్ధాః పురుషాః అ:యత్నసాధ్యా యోషితః పరిచయకారణాని అభియోగాః భావపరీక్షా దూతీకర్మాణి ఈశ్వరకామితమన్తఃపురికం దారరక్షితకమితి పారదారికం పఞ్చమమధికరణమధ్యాయాః షట్ప్రకరణాని దశ((౨)) ౧౧౨౧ గమ్యచిన్తా గమనకారణాని ఉపావర్తనవిధిః కాన్తానువర్తనమర్థాగమోపాయాః విరక్తలిఙ్గాని విరక్తప్రతిపత్తిః నిష్కాసనప్రకారాః విశీర్ణప్రతిసంధానమ్లాభవిశేషః అర్థానర్థానుబన్ధసంశయవిచారః వేశ్యావిశేషాశ్చ ఇతి వైశికం షష్టమధికరణమధ్యాయః షట్ప్రకరణాని ద్వాదశ ౧౧౨౨ సుభగంకరణం వశీకరణం వృష్యాశ్చ యోగాః నష్టరాగప్రత్యానయనం వృద్ధివిధయః చిత్రాశ్చ యోగాః ఇత్యౌపనిషదికం సప్తమమధికరణమధ్యాయౌ ద్వౌ ప్రకరణాని షట్ ౧౧౨౩ ఏవం షట్త్రింశదధ్యాయాః చతుఃశష్టిః ప్రకరణాని((౩)) అధికరణాని సప్త సపృష్ఠఆదం శ్లోకసహస్రమితి శాస్త్రస్య సంగ్రహః ౧౧౨౪ సంక్షేపమిమముక్త్వాస్య విస్తారోఽతః ప్రవక్ష్యతే ఇష్టం హి విదుషాం లోకే సమాసవ్యాసభాషణమ్

౧౧ ఇతి శ్రీవాత్స్యాయనీయే కామసూత్రే సాధారణే ప్రథమేఽధికరణే శాస్త్రసంగ్రహః ప్రహమోఽధ్యాయః

లే‡ఓన్ ౨ అథ త్రివర్గప్రతిపత్తినామకో ద్వితీయోఽధ్యాయః సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ) ౨ అ) అనుష్ఠాన

౧౨౧ శతాయుర్వై పురుషో విభజ్య కాలమన్యోన్యానుబద్ధం పరస్పరస్యానుపఘాతకం త్రివర్గం సేవేత ౧౨౨ బాల్యే విద్యాగ్రహణాదీనర్థాన్ ౧౨౩ కామం చ యౌవనే ౧౨౪ స్థావిరే ధర్మం మోక్షం చ ౧౨౫ అటిప్పణీఇత్యత్వాదాయుషో యథోపపాదం వా సేవేత ౧౨౬ బ్రహ్మచర్యమేవ త్వా విద్యాగ్రహణాత్బ్) అవబోధః ౧౨౭ అ:లౌకికత్వాద:దృష్టార్థత్వాదపృష్ఠరవృత్తానామజ్ఞాదీనాం శాస్త్రాత్ప్రవర్తనం లౌకి[క]త్వాద్దృష్టార్థత్వాచ్చ ప్రవృత్తేభ్యశ్చ మాంసభక్షణాదిభ్యః శాస్త్రాదేవ నివారణం ధర్మః ౧౨౮ తం శ్రుతేర్ధర్మజ్ఞసమవాయాచ్చ ప్రతిపద్యేత ౧౨౯ విద్యాభూమిహిరణ్యపశుధాన్యభాణ్డోపస్కరమిత్రాదీనామర్జనమర్జితస్య వివర్ధనమర్థః ౧౨౧౦ తమధ్యక్షప్రచారాద్వార్తాసమయవిద్భ్యో వణిగ్భ్యశ్చేతి ౧౨౧౧ శ్రోత్రత్వక్చక్సుర్జిహ్వాఘ్రాణానామాత్మసంయుక్తేన మనసాధిష్ఠితానాం స్వేషు స్వేషు విషయేష్వానుకూల్యతః ప్రవృత్తిః కామః ౧౨౧౨ స్పర్శవిశేషవిషయాత్త్వస్యాభిమానికసుఖానువిద్ధా ఫలవత్యర్థప్రతీతిః ప్రాధాన్యాత్కామః ౧౨౧౩ తం కామసూత్రాన్నాగరికజనసమవాయాచ్చ ప్రతిపద్యేత ౧౨౧౪ ఏషాం సమవాయే పూర్వః పూర్వో గరీయాన్ ౧౨౧౫ అర్థశ్చ రాజ్ఞః తన్మూలత్వాల్లోకయాత్రాయాః వేశ్యాయాశ్చ ఇతి త్రివర్గప్రతిపత్తిః((౪)) చ్) సంప్రతిపత్తిః ౧౨౧౬ ధర్మస్యా:లౌకికత్వాత్తద్అభిదాయకం శాస్త్రం యుక్తముపాయపూర్వకత్వాదర్థసిద్ధేః ఉపాయప్రతిపత్తిః శాస్త్రాత్ ౧౨౧౭ తిర్యగ్యోనిష్వపి తు స్వయం ప్రవృత్తత్వాత్కామస్య నిత్యత్వాచ్చ న శాస్త్రేణ కృత్యమస్తీత్యాచార్యాః ౧౨౧౮ సంప్రయోగపరాధీనత్వాత్స్త్రీపుంసయోరుపాయమపేక్షతే ౧౨౧౯ సా చోపాయప్రతిపత్తిః కామసూత్రాదితి వాత్స్యాయనః ౧౨౨౦ తిర్యగ్యోనిషు పునరన్:ఆవృతత్వాత్శ్త్రీజాతేశ్చ ఋతౌ యావదర్థం ప్రవృత్తేర:బుద్ధిపూర్వకత్వాచ్చ ప్రవృత్తీనామన్:ఉపాయః ప్రత్యయః ౧౨౨౧ న ధర్మాంశ్చరేతేష్యత్ఫలత్వాత్సంశయికత్వాచ్చ ౧౨౨౨ కో హ్య:బాలిశో హస్తగతం పరగతం కుర్యాత్ ౧౨౨౩ వరమద్య కపోతః శ్వో మయూరాత్ ౧౨౨౪ వరం సాంశయికాన్నిష్కాద:సాంశయికః కార్షాపణః ఇతి లౌకాయతికాః౧౨౨౫ శాస్త్రస్యాన్:అభిశఙ్కత్వాదభిచారానువ్యాహారయోశ్చ క్వ చిత్ఫలదర్శనాన్నక్షత్రచన్ద్ర సూర్యతారాగ్రహచక్రస్య లోకార్థం బుద్ధిపూర్వకమివ ప్రవృత్తేర్దర్శనాద్వర్ణాశ్రమాచారస్థితిలక్షణత్వాచ్చ లోకయాత్రాయా హస్తగతస్య చ బీజస్య భవిష్యతః సస్యార్థే త్యాగదర్శనాచ్చరేద్ధర్మానితి వాత్స్యాయనః ౧౨౨౬ నార్థాంశ్చరేత్ప్రయత్నతోఽపి హ్యేతేఽనుష్ఠీయమానా నైవ కదా చిత్స్యుః అన్:అనుష్ఠీయమానా అపి యదృచ్ఛయా భవేయుః ౧౨౨౭ తత్సర్వం కాలకారితమితి ౧౨౨౮ కాల ఏవ హి పురుషానర్థానర్థయోర్జయపరాజయయోః సుఖదుఃఖయోశ్చ స్థాపయతి ౧౨౨౯ కాలేన బలిరిన్ద్రః కృతః కాలేన వ్యపరోపితః కాల ఏవ పునరప్యేనం కర్తేతి కాలకారణికాః ౧౨౩౦ పురుషకారపూర్వకత్వాత్సర్వప్రవృత్తీనాముపాయః ప్రత్యయః ౧౨౩౧ అ:వశ్యంభావినోఽప్యర్థస్యోపాయపూర్వకత్వాదేవ న నిష్కర్మణో భద్రమస్తీతి వాత్స్యాయనః ౧౨౩౨ న కామాంశ్చరేత్ధర్మార్థయోః ప్రధానయోరేవమన్యేషాం చ సతాం ప్రత్యనీకత్వాతనర్థజనసంసర్గమసద్వ్యవసాయమశౌచమన్:ఆయతిం చైతే పురుషస్య జనయన్తి ౧౨౩౩ తథా ప్రమాదం లాఘవమపృష్ఠరత్యయమ:గ్రాహ్యతాం చ ౧౨౩౪ బహవశ్చ కామవశగాః స:గణా ఏవ వినష్టాః శ్రూయన్తే ౧౨౩౫ యథా దాణ్డక్యో నామ భోజః కామాద్బ్రాహ్మణకన్యామభిమన్యమానః స:బన్ధురాష్ట్రో విననాశ((౫)) ౧౨౩౬ దేవరాజశ్చ_అహల్యామతిబలశ్చ కీచకో ద్రౌపదీం రావణశ్చ సీతామపరే చాన్యే చ బహవో దృశ్యన్తే కామవశగా వినష్టా ఇత్యర్థచిన్తకాః ౧౨౩౭ శరీరస్థితిహేతుత్వాదాహారస:ధర్మాణో హి కామాః ఫలభూతాశ్చ ధర్మార్థయోః ౧౨౩౮ బోద్ధవ్యం తు దోషేష్వివ న హి భిక్షుకాః సన్తీతి స్థాల్యో నాధిశ్రీయన్తే న హి మృగాః సన్తీతి యవా నోప్యన్త ఇతి వాత్స్యాయనః ౧౨౩౯ భవన్తి చాత్ర శ్లోకాః ౧౨౩౯ ఏవమర్థం చ కామం చ ధర్మం చోపాచరన్నరః ఇహాముత్ర చ నిఃశల్యమత్యన్తం సుఖమశ్నుతే ౧౨౪౦ ౧ కిం స్యాత్పరత్రేత్యాశఙ్కా కార్యే యస్మిన్న జాయతే న చార్థఘ్నం సుఖం చేతి శిష్టాస్తత్ర వ్యవస్థితాః ౧౨౪౦ ౨ త్రివర్గసాధకం యత్స్యాద్ద్వయోరేకస్య వా పునః కార్యం తదపి కుర్వీత న త్వేకార్థం ద్విబాధకమ్

౧౨ ఇతి శ్రీవాత్స్యాయనీయే కామసూత్రే సాధారణే ప్రథమేఽధికరణే త్రివర్గప్రతిపత్తిర్ద్వితీయోఽధ్యాయః((౬))

లే‡ఓన్ ౩ అథ విద్యాసముద్దేశప్రకరణనామకః తృతీయోఽధ్యాయః సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ) ౩

౧౩౧ ధర్మార్థాఙ్గవిద్యాకాలానన్:ఉపరోధయన్ కామసూత్రం తద్అఙ్గవిద్యాశ్చ పురుషోఽధీయీత ౧౩౨ ప్రాగ్యౌవనాత్స్త్రీ ప్రత్తా చ పత్యురభిప్రాయాత్ ౧౩౩ యోషితాం శాస్త్రగ్రహణస్యాభావాదన్:అర్థకమిహ శాస్త్రే స్త్రీశాసనమిత్యాచార్యాః ౧౩౪ ప్రయోగగ్రహణం త్వాసాం ప్రయోగస్య చ శాస్త్రపూర్వకత్వాదితి వాత్స్యాయనః ౧౩౫ తన్న కేవలమిహైవ సర్వత్ర హి లోకే కతి చిదేవ శాస్త్రజ్ఞాః సర్వజనవిషయశ్చ ప్రయోగః ౧౩౬ ప్రయోగస్య చ దూరస్థమపి శాస్త్రమేవ హేతుః ౧౩౭ అస్తి వ్యాకరణమిత్యవైయాకరణా అపి యాజ్ఞికా ఊహం క్రతుషు ప్రయుఞ్జతే ౧౩౮ అస్తి జ్యౌతిషమితి పుణ్యాహేషు కర్మ కుర్వతే ౧౩౯ తథాశ్వారోహా గజారోహాశ్చాశ్వాన్ గజాంశ్చాన్:అధిగతశాస్త్రా అపి వినయన్తే ౧౩౧౦ తథాస్తి రాజేతి దూరస్థా అపి జనపదా న మర్యాదామతివర్తన్తే తద్వదేతత్ ౧౩౧౧ సన్త్యపి ఖలు శాస్త్రప్రహతబుద్ధయో గణికా రాజపుత్ర్యో మహామాత్రదుహితరశ్చ ౧౩౧౨ తస్మాద్వైశ్వాసికాజ్జనాద్రహసి ప్రయోగాఞ్ఛాస్త్రమేకదేశం వా స్త్రీ గృహ్ణీయాత్ ౧౩౧౩ అభ్యాసప్రయోజ్యాంశ్చ చాతుఃషష్టికాన్ యోగాన్ కన్యా రహస్యేకాకిన్యభ్యసేత్ ౧౩౧౪ ఆచార్యాస్తు కన్యానాం ప్రవృత్తపురుషసంప్రయోగా సహ:సంప్రవృద్ధా ధాత్రేయికా తథా:భూతా వా నిర్:అత్యయసంభాషణా సఖీ సవయాశ్చ మాతృశ్వసా విస్రబ్ధా తత్స్థానీయా వృద్ధదాసీ పూర్వసంసృష్టా వా భిక్షుకీ స్వసా చ విశ్వాసప్రయోగాత్ ౧౩౧౫ గీతమ్ (౧), వాద్యమ్ (౨), నృత్యమ్ (౩), ఆలేఖ్యమ్ (౪), విశేషకచ్ఛేద్యమ్ (౫), తణ్డులకుసుమవలి వికారాః (౬), పుష్పాస్తరణమ్ (౭), దశనవసనాగరాగః (౮), మణిభూమికాకర్మ (౯), శయనరచనమ్ (౧౦), ఉదకవాద్యమ్ (౧౧), ఉదకాఘాతః (), చిత్రాశ్చ యోగాః (౧౩), మాల్యగ్రథన వికల్పాః (౧౪), శేఖరకాపీడయోజనమ్ (౧౫), నేపథ్యప్రయోగాః (౧౬), కర్ణపత్త్ర భఙ్గాః (౧౭), గన్ధయుక్తిః (౧౮), భూషణయోజనమ్ (౧౯), ఐన్ద్రజాలాః (౨౦), కౌచుమారాశ్చ (౨౧), హస్తలాఘవమ్ (౨౨), విచిత్రశాకయూషభక్ష్యవికారక్రియా (౨౩),పానకరసరాగాసవయోజనమ్ (౨౪), సూచీవానకర్మాణి (౨౫), సూత్రక్రీడా (౨౬), వీణాడమరుకవాద్యాని (౨౭), ప్రహేలికా (౨౮), ప్రతిమాలా (౨౯), దుర్వాచకయోగాః (౩౦), పుస్తకవాచనమ్ (౩౧), నాటకాఖ్యాయికాదర్శనమ్ (౩౨), కావ్యసమస్యాపూరణమ్ (౩౩), పట్టికావానవేత్రవికల్పాః (౩౪),తక్షకర్మాణి (౩౫), తక్షణమ్ (౩౬), వాస్తువిద్యా (౩౭), రూప్యపరీక్షా (౩౮), ధాతువాదః (౩౯), మణిరాగాకరజ్ఞానమ్ (౪౦), వృక్షాయుర్వేదయోగాః (౪౧), మేషకుక్కుటలావకయుద్ధవిధిః (౪౨), శుకసారికాప్రలాపనమ్ (౪౩), ఉత్సాదనే సంవాహనే కేశమర్దనే చ కౌశలమ్ (౪౪),అక్షరముష్తికాకథనమ్ (౪౫), మ్లేచ్ఛితవికల్పాః (౪౬), దేశభాషావిజ్ఞానమ్ (౪౭), పుష్పశకటికా (౪౮), నిమిత్తజ్ఞానమ్ (౪౯), యన్త్రమాతృకా (౫౦), ధారణమాతృకా (౫౧), సమ్పాఠ్యమ్ (౫౨), మానసీ కావ్యక్రియా (౫౩), అభిధానకోశః (౫౪), ఛన్దోజ్ఞానమ్ (౫౫), క్రియాకల్పః (౫౬), ఛలితకయోగాః (౫౭), వస్త్రగోపనాని (౫౮), ద్యూతవిశేషః (౫౯), ఆకర్షక్రీడా (౬౦), బాలక్రీడనకాని (౬౧), వైనయికీనామ్ (౬౨), వైజయికీనామ్ (౬౩), వ్యాయామికీనాం చ (౬౪) విద్యానాం జ్ఞానమితి చతుఃషష్టిరఙ్గవిద్యా కామసూత్రావయవిన్యః ౧౩౧౬ పాఞ్చాలికీ చ చతుఃషష్టిరపరా తస్యాః ప్రయోగానన్వవేత్య సాంప్రయోగికే వక్ష్యామః కామస్య తద్ఆత్మకత్వాత్ ౧౩౧౭ ఆభిరభ్యుచ్ఛ్రితా వేశ్యా శీలరూపగుణాన్వితా లభతే గణికాశబ్దం స్థానం చ జనసంసది ౧౩౧౮ పూజితా సా సదా రాజ్ఞా గుణవద్భిశ్చ సంస్తుతా ప్రార్థనీయాభిగమ్యా చ లక్ష్యభూతా చ జాయతే ౧౩౧౯ యోగజ్ఞా రాజపుత్రీ చ మహామాత్రసుతా తథా సహస్రాన్తఃపురమపి స్వవశే కురుతే పతిమ్ ౧౩౨౦ తథా పతివియోగే చ వ్యసనం దారుణం గతా దేశాన్తరేఽపి విద్యాభిః సా సుఖేనైవ జీవతి ౧౩౨౧ నరః కలాసు కుశలో వాచాలశ్చాటుకారకః అ:సంస్తుతోఽపి నారీణాం చిత్తమాశ్వేవ విన్దతి ౧౩౨౨ కలానాం గ్రహణాదేవ సౌభాగ్యముపజాయతే దేశకాలౌ త్వపేక్ష్యాసాం ప్రయోగః సంభవేన్న వా

౧౩ ఇతి శ్రీవాత్స్యాయనీయే కామసూత్రే సాధారణే ప్రథమేఽధికరణే విద్యాసముద్దేశః తృతీయోఽధ్యాయః

లే‡ఓన్ ౪ నాగరకవృత్తనామకః చతుర్థోఽధ్యాయః సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ) ౪

౧౪౧ గృహీతవిద్యః ప్రతిగ్రహజయక్రయనిర్వేశాధిగతైరర్థైరన్వయాగతైరుభయైర్వా గార్హస్థ్యమధిగమ్య నాగరకవృత్తం వర్తేత ౧౪౨ నగరే పత్తనే ఖర్వటే మహతి వా సజ్జనాశ్రయే స్థానం యాత్రావశాద్వా ౧౪౩ తత్ర భవనమాసన్నోదకం వృక్షవాటికవద్విభక్తకర్మకక్షం ద్వివాసగృహం కారయేత్ ౧౪౪ బాహ్యే చ వాసగృహే సు:శ్లక్ష్ణముభయోపధానం మధ్యే వినతం శుక్లోత్తరచ్ఛదం శయనీయం స్యాత్ప్రతిశయ్యికా చ తస్య శిరోభాగే కూర్చస్థానం వేదికా చ తత్ర రాత్రిశేషమనులేపనం మాల్యం సిక్థకరణ్డకం సౌగన్ధికపుటికా మాతులుఙ్గత్వచస్తామ్బూలాని చ స్యుః భూమౌ పతద్గ్రహః నాగదన్తావసక్తా వీణా చిత్రఫలకం వర్తికాసముద్గకః యః కశ్చిత్పుస్తకః కురణ్టకమాలాశ్చ నాతిదూరే భూమౌ వృత్తాస్తరణం సమస్తకమాకర్షఫలకం ద్యూతఫలకం చ తస్య బహిః క్రీడాశకుని పఞ్జరాణి ఏకాన్తే చ తక్షతక్షఞస్థానమన్యాసాం చ క్రీడానాం స్వ్:ఆస్తీర్ణా ప్రేఙ్ఖదోలా వృక్షవాటికాయాం సపృష్ఠరచ్ఛాయా స్థణ్డిలపీఠికా చ స:కుసుమేతి భవనన్యాసః ౧౪౫ స ప్రాతరుత్థాయ కృతనియతకృత్యః గృహీతదన్తధావనః మాత్రయానులేపనం ధూపం స్రజమితి చ గృహీత్వా దత్త్వా సిక్థకమలక్తకం చ దృష్ట్వాదర్శే ముఖ్ం గృహీతముఖవాస తామ్బూలః కార్యాణ్యనుతిష్ఠేత్ ౧౪౬ నిత్యం స్నానం ద్వితీయకముత్సాదనం తృతీయకః ఫేనకః చతుర్థకమాయుష్యం పఞ్చమకం దశమకం వా ప్రత్యాయుష్యమిత్య:హీనం సాతత్యాచ్చ సంవృతకక్షాస్వేదాపనోదః ౧౪౭ పూర్వాహ్ణాపరాహ్ణయోర్భోజనం సాయం చారాయణస్య ౧౪౮ భోజనానతరం శుకసారికాప్రలాపనవ్యాపారాః లావకకుక్కుటమేషయుద్ధాని తాస్తాశ్చ కలాక్రీడాః పీఠమర్దవిటవిదూషకాయత్తా వ్యాపారాః దివాశయ్యా చ ౧౪౯ గృహీతప్రసాధనస్యాపరాహ్ణే గోష్ఠీవిహారాః ౧౪౧౦ ప్రదోషే చ సంగీతకాని తద్అన్తే చ ప్రసాధితే వాసగృహే సంచారితసురభిధూపే స:సహాయస్య శయ్యాయామభిసారికాణాం ప్రతీక్షణమ్ ౧౪౧౧ దూతీనాం ప్రేషణం స్వయం వా గమనమ్ ౧౪౧౨ ఆగతానాం చ మనోహరైరాలాపైరుపచారైశ్చ స:సహాయస్యోపక్రమాః౧౪౧౩ వర్షప్రమృష్టనేపథ్యానాం దుర్:దినాభిసారికాణాం స్వయమేవ పునర్మణ్డనం మిత్రజనేన వా పరిచరణమిత్యాహోరాత్రికమ్ ౧౪౧౪ ఘటానిబన్ధనం గోష్ఠీసమవాయః సమాపానకముద్యానగమనం సమస్యాః క్రీడాశ్చ ప్రవర్తయేత్ ౧౪౧౫ పక్షస్య మాసస్య వా ప్రజ్ఞాతేఽహని సరస్వత్యా భవనే నియ్క్తానాం నిత్యం సమాజః ౧౪౧౬ కుశీలవాశ్చాగన్తవః ప్రేక్షణకమేషాం దద్యుః ద్వితీయేఽహని తేభ్యః పూజా నియతం లభేరన్ తతో యథాశ్రద్ధమేషాం దర్శనముత్సర్గో వా వ్యసనోత్సవేషు చైషాం పర్స్పరస్యైకకార్యతా ౧౪౧౭ ఆగన్తూనాం చ కృతసమవాయానాం పూజనమభ్యుపత్తిశ్చ ౧౪౧౭ ఇత్య్గణధర్మః ౧౪౧౮ ఏతేన తం తం దేవతావిశేషముద్దిశ్య సంభావితస్థితయో ఘటా వ్యాఖ్యాతాః ౧౪౧౯ వేశ్యాభవనే సభాయామన్యతమస్యోద్వసితే వా సమానవిద్యాబుద్ధిశీలవిత్తవయసాం సహ వేశ్యాభిరనురూపైరాలాపైరాసనబన్ధో గోష్ఠీ ౧౪౨౦ తత్ర చైశాం కావ్యసమస్యా కలాసమస్యా వా ౧౪౨౧ తస్యాముజ్జ్వలా లోకకాన్తాః పూజ్యాః ప్రీతిసమానాశ్చాహారితః ౧౪౨౨ పరస్పరభవనేషు చాపానకాని ౧౪౨౩ తత్ర మధుమైరేయసురాన్ వివిధలవణఫలహరితశాకతిక్తకటుకామ్లోపదంశాన్ వేశ్యాః పాయయేయురనుపిబేయుశ్చ ౧౪౨౪ ఏతేనోద్యానగమనం వ్యాఖ్యాతమ్ ౧౪౨౫ పూర్వాహ్ణ ఏవ స్వ్:అలంకృతాస్తురగాధిరూఢా వేశ్యాభిః సహ పరిచారకానుగతా గచ్ఛేయుః దైవసికీం చ యాత్రాం తత్రానుభూయ కుక్కుటయుద్ధద్యూతైః ప్రేక్షాభిరనుకూలైశ్చ చేష్టితైః కాలం గమయిత్వా అపరాహ్ణే గృహీతతద్ఉపభోగచిహ్నాస్తథైవ ప్రత్యావ్రజేయుః ౧౪౨౬ ఏతేన రచితోద్గ్రాహోదకానాం గ్రీష్మే జలక్రీడాగమనం వ్యాఖ్యాతమ్ ౧౪౨౭ యక్షరాత్రిః కౌముదీజాగరః సు:వసన్తకః ౧౪౨౮ సహకారభఞ్జికా, అభ్యూషఖాదికా బిసఖాదికా నవపత్త్రికా ఉదకక్ష్వేడికా పాఞ్చాలానుయానమేకశాల్మలీ కదమ్బయుద్ధాని తాస్తాశ్చ మాహిమాన్యో దేశ్యాశ్చ క్రీడా జనేభ్యో విశిష్టమాచరేయుః ఇతి సంభూయక్రీడాః ౧౪౨౯ ఏకచారిణశ్చ విభవసామర్థ్యాత్ ౧౪౩౦ గణికాయా నాయికాయాశ్చ సఖీభిర్నాగరకైశ్చ సహ చరితమేతేన వ్యాఖ్యాతమ్ ౧౪౩౧ అ:విభవస్తు శరీరమాత్రో మల్లికాఫేనకకషాయమాత్రపరిచ్ఛదః పూజ్యాద్దేశాదాగతః కలాసు విచక్షణస్తద్ఉపదేశేన గోష్ఠ్యాం వేశోచితే చ వృత్తే సాధయేదాత్మానమితి పీఠమర్దః ౧౪౩౨ భుక్తవిభవస్తు గుణవాన్ స:కలత్రో వేశే గోష్ఠ్యాం చ బహుమతస్తద్ఉపజీవీ చ విటః ౧౪౩౩ ఏకదేశవిద్యస్తు క్రీడనకో విశ్వాస్యశ్చ విదూషకః వైహాసికో వా ౧౪౩౪ ఏతే వేశ్యానాం నాగరకాణాం చ మన్త్రిణః సంధివిగ్రహనియుక్తాః ౧౪౩౫ తైర్భిక్షుక్యః కలావిదగ్ధా ముణ్డా వృషల్యో వృద్ధగణికాశ్చ వ్యాఖ్యాతాః ౧౪౩౬ గ్రామవాసీ చ స:జాతాన్ విచక్షణాన్ కౌతూహలికాన్ ప్రోత్సాహ్య నాగరకజనస్య వృత్తం వర్ణయఞ్శ్రధాంశ్చ జనయంస్తదేవానుకుర్వీత గోష్ఠీశ్చ ప్రవర్తయేత్సంగత్యా జనమనురఞ్జయేత్కర్మసు చ సాహాయ్యేన చానుగృహ్ణీయాతుపకారయేచ్చ ౧౪౩౬ ఇతి నాగరకవృత్తమ్ ౧౪౩౭ నాత్యన్తం సంస్కృతేనైవ నాత్యన్తం దేశభాషయా కథాం గోష్ఠీషు కథయంల్లోకే బహుమతో భవేత్ ౧౪౩౮ యా గోష్ఠీ లోకవిద్విష్టా యా చ స్వైరవిసర్పిణీ పరహింసాత్మికా యా చ న తామవతరేద్బుధః ౧౪౩౯ లోకచిత్తానువర్తిన్యా క్రీడామాత్రైకకార్యయా గోష్ఠ్యా సహచరన్ విద్వాంల్లోకే సిద్ధిం నియచ్ఛతి

౧౪ ఇతి శ్రీవాత్స్యాయనీయే కామసూత్రే సాధారణే ప్రథమేఽధికరణే నాగరకవృత్తం చతుర్థోఽధ్యాయః

లే‡ఓన్ ౫ అథ నాయకసహాయదూతకర్మవిమర్శనామకః పఞ్చమోఽధ్యాయః సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ) ౫

౧౫౧ కామశ్చతుర్షు వర్ణేషు స:వర్ణతః శాస్త్రతశ్చాన్:అన్యపూర్వాయాం ప్రయుజ్యమానః పుత్రీయో యశస్యో లౌకికశ్చ భవతి ౧౫౨ తద్విపరీత ఉత్తమవర్నాసు పరపరిగృహీతాసు చ ప్రతిషిద్ధోఽవరవర్ణాస్వటిప్పణీఇరవసితాసు వేశ్యాసు పునర్భూషు చ న శిష్టో న ప్రతిషిద్ధః సుఖార్థత్వాత్ ౧౫౩ తత్ర నాయికాస్తిస్రః కన్యా పునర్భూర్వేశ్యా చ ఇతి ౧౫౪ అన్యకారణవశాత్పరపరిగృహీతాపి పాక్షికీ చతుర్థీతి గోణికాపుత్రః ౧౫౫ స యదా మన్యతే స్వైరిణీయమ్౧౫౬ అన్యతోఽపి బహుశో వ్యవసితచారిత్రా తస్యాం వేశ్యాయామివ గమనముత్తమవర్ణిన్యామపి న ధర్మపీడాం కరిష్యతి పునర్భూరియమ్ ౧౫౭ అన్యపూర్వావరుద్ధా నాత్ర శఙ్కాస్తి ౧౫౮ పతిం వా మహాన్తమీశ్వరమస్మద్అ:మిత్రసంసృష్టమియమవగృహ్య ప్రభుత్వేన చరతి సా మయా సంసృష్టా స్నేహాదేనం వ్యావర్తయిష్యతి ౧౫౯ వి:రసం వా మయి శక్తమపకర్తుకామం చ ప్రకృతిమాపాదయిష్యతి ౧౫౧౦ తయా వా మిత్రీకృతేన మిత్రకార్యమ:మిత్రప్రతీఘాతమన్యద్వా దుష్పృష్ఠరతిపాదకం కార్యం సాధయిష్యామి ౧౫౧౧ సంసృష్టో వానయా హత్వాస్యాః పతిమస్మద్భావ్యం తద్ఐశ్వర్యమేవమధిగమిష్యామి ౧౫౧౨ నిర్:అత్యయం వాస్యా గమనమర్థానుబద్ధమహం చ నిః:సారత్వాత్క్షీణవృత్త్య్ఉపాయః సోఽహమనేనోపాయేన తద్ధనమతిమహద:కృచ్ఛ్రాదధిగమిష్యామి ౧౫౧౩ మర్మజ్ఞా వా మయి దృఢమభికామా సా మామన్:ఇచ్ఛన్తం దోషవిఖ్యాపనేన దూషయిష్యతి ౧౫౧౪ అ:సద్భూతం వా దోషం శ్రద్ధేయం దుష్పృష్ఠఅరిహారం మయి క్షేప్స్యతి యేన మే వినాశః స్యాత్ ౧౫౧౫ ఆయతిమన్తం వా వశ్యం పతిం మత్తో విభిద్య ద్విషతః సంగ్రాహయిష్యతి ౧౫౧౬ స్వయం వా తైః సహ సంసృజ్యేత మద్అవరోధానాం వా దూషయితా పతిరస్యాస్తదస్యాహమపి దారానేవ దూషయన్ ప్రతికరిష్యామి ౧౫౧౭ రాజనియోగాచ్చాన్తర్:వర్తినం శత్రుం వాస్య నిర్హనిష్యామి ౧౫౧౮ యామన్యాం కామయిష్యే సాస్యా వశగా తామనేన సంక్రమేణాధిగమిష్యామి ౧౫౧౯ కన్యామ:లభ్యాం వాత్మాధీనామర్థరూపవతీం మయి సంక్రామయిష్యతి ౧౫౨౦ మమా:మిత్రో వాస్యాః పత్యా సహైకీ:భావముపగతస్తమనయా రసేన యోజయిష్యామీత్యేవమ్:ఆదిభిః కారణైః పరస్త్రియమపి ప్రకుర్వీత ౧౫౨౧ ఇతి సాహసిక్యం న కేవలం రాగాదేవ ౧౫౨౧ ఇతి పరపరిగ్రహగమణకారణాని ౧౫౨౨ ఏతైరేవ కారణైర్మహామాత్రసంబద్ధా రాజసంబద్ధా వా తత్రైకదేశచారిణీ కా చిదన్యా వా కార్యసంపాదినీ విధవా పఞ్చమీతి చారాయణః ౧౫౨౩ సైవ ప్రవ్రజితా షష్ఠీతి సువర్ణనాభః ౧౫౨౪ గణికాయా దుహితా పరిచారికా వాన్:అన్యపూర్వా సప్తమీతి ఘోటకముఖః ౧౫౨౫ ఉత్క్రాన్తబాలభావా కులయువతిరుపచారాన్యత్వాదష్టమీతి గోనర్దీయః ౧౫౨౬ కార్యాన్తరా:భావాదేతాసామపి పూర్వాస్వేవోపలక్షణం తస్మాచ్చతస్ర ఏవ నాయికా ఇతి వాత్స్యాయనః ౧౫౨౭ భిన్నత్వాత్తృతీయప్రకృతిః పఞ్చమీత్యేకే ౧౫౨౮ ఏక ఏవ తు సార్వలౌకికో నాయకః ప్రచ్ఛన్నస్తు ద్వితీయః విశేషాలాభాతుత్తమాధమమధ్యమతాం తు గుణగుణతో విద్యాత్తాంస్తూభయోరపి గుణా:గుణాన్ వైశికే వక్ష్యామః ౧౫౨౯ అ:గమ్యాస్త్వేవైతాః కుష్ఠిన్యున్మత్తా పతితా భిన్నరహస్యా ప్రకాశప్రార్థినీ గతప్రాయ యౌవనాతిశ్వేతాతికృష్ణా దుర్:గన్ధా సంబన్ధినీ సఖీ ప్రవ్రజితా సంబన్ధిసఖిశ్రోత్రియ రాజదారాశ్చ ౧౫౩౦ దృష్టపఞ్చపురుషా నా:గమ్యా కా చిదస్తీతి బాభ్రవీయాః ౧౫౩౧ సంబన్ధిసఖిశ్రోత్రియరాజదారవర్జమితి గోణికాపుత్రః ౧౫౩౨ సహపాంసుక్రీడితముపకారసంబద్ధం సమానశీలవ్యసనం సహాధ్యాయినం యశ్చాస్య మర్మణి రహస్యాని చ విద్యాత్యస్య చాయం విద్యాద్వా ధాత్ర్అపత్యం సహసంవృద్ధం మిత్రమ్ ౧౫౩౩ పితృపైతామహమ:విసంవాదకమ:దృష్టవైకృతం వశ్యం ధ్రువమ:లోభశీలమపృష్ఠఅరిహార్యమ:మన్త్రవిస్రావీతి మిత్రసంపత్ ౧౫౩౪ రజకనాపితమాలాకారగాన్ధికసౌరికభిక్షుకగోపాలకతామ్బూలికసౌవర్ణికపీఠమర్ద విటవిదూషకాదయో మిత్రాణి తద్యోషిన్మిత్రాశ్చ నాగరకాః స్యురితి వాత్స్యాయనః ౧౫౩౫ యదుభయోః సాధారణముభయత్రోదారం విశేషతో నాయికాయాః సు:విస్రబ్ధం తత్ర దూతకర్మ ౧౫౩౬ పటుతా ధాష్ట్ర్యమిఙ్గితాకారజ్ఞతా ప్రతారణకాలజ్ఞతా విషహ్యబుద్ధిత్వం లఘ్వీ ప్రతిపత్తిః సోపాయా చ ౧౫౩౬ ఇతి దూతగుణాః ౧౫౩౭ భవతి చాత్ర శ్లోకః ౧౫౩౭ ఆత్మవాన్మిత్రవాన్ యుక్తో భావజ్ఞో దేశకాలవిత:లభ్యామప్య:యత్నేన స్త్రియం సంసాధయేన్నరః

౧౫ ఇతి శ్రీవాత్స్యాయనీయే కామసూత్రే సాధారణే ప్రథమేఽధికరణే నాయకసహాయదూతీకర్మవిమర్శః పఞ్చమోఽధ్యాయఃలివ్రే ౨ సాంప్రయోగికం ద్వితీయమధికరణమ్

లే‡ఓన్ ౧ ప్రథమోఽధ్యాయః సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౬ రతావస్థాపనప్రకరణమ్

౨౧౧ శశో వృషోఽశ్వ ఇతి లిఙ్గతో నాయకవిశేషాః నాయికా పునర్మృగీ బడవా హస్తినీ చేతి ౨౧౨ తత్ర స:దృశసంప్రయోగే సమరతాని త్రీణి ౨౧౩ విపర్యయేణ వి:షమాణి షట్వి:షమేష్వపి పురుషాధిక్యం చేదన్:అన్తరసంప్రయోగే ద్వే ఉచ్చరతే వ్యవహితమేకముచ్చతరరతం విపర్యయే పునర్ద్వే నీచరతే వ్యవహితమేకం నీచతరరతం చ తేషు సమాని శ్రేష్ఠాని తరశబ్దాఙ్కితే ద్వే కనిష్ఠే శేషాణి మధ్యమాని ౨౧౪ సామ్యేఽప్యుచ్చాఙ్కం నీచాఙ్కాజ్జ్యాయః ఇతి ప్రమాణతో నవరతాని ౨౧౫ యస్య సంప్రయోగకాలే ప్రీతిరుదాసీనా వీర్యమల్పం క్షతాని చ న సహతే స మన్దవేగః ౨౧౬ తద్విపర్యయౌ మధ్యమచణ్డవేగౌ భవతః తథా నాయికాపి ౨౧౭ తత్రాపి ప్రమాణవదేవ నవరతాని ౨౧౮ తద్వత్కాలతోఽపి శీఘ్రమధ్యచిరకాలా నాయకాః ౨౧౯ తత్ర స్త్రియాం వివాదః ౨౧౧౦ న స్త్రీ పురుషవదేవ భావమధిగచ్ఛతి ౨౧౧౧ సాతత్యాత్త్వస్యాః పురుషేణ కణ్డూతిరపనుద్యతే ౨౧౧౨ సా పునరాభిమానికేన సుఖేన సంసృష్టా రసాన్తరం జనయతి తస్మిన్ సుఖబుద్ధిరస్యాః ౨౧౧౩ పురుషప్రతీతేశ్చాన్:అభిజ్ఞత్వాత్కథం తే సుఖమితి ప్రష్టుమ:శక్యత్వాత్ ౨౧౧౪ కథమేతదుపలభ్యత ఇతి చేత్పురుషో హి రతిమధిగమ్య స్వేచ్ఛయా విరమతి న స్త్రియమపేక్షతే న త్వేవం స్త్రీత్యౌద్దాలికః ౨౧౧౫ తత్రైతత్స్యాత్చిరవేగే నాయకే స్త్రియోఽనురజ్యన్తే శీఘ్రవేగస్య భావమన్:ఆసాద్యావసానేఽభ్యసూయిన్యో భవన్తి తత్సర్వం భావప్రాప్తేరపృష్ఠరాప్తేశ్చ లక్షణమ్ ౨౧౧౬ తచ్చ న కణ్డూతిప్రతీకారోఽపి హి దీర్ఘకాలం ప్రియ ఇతి ఏతదుపపద్యత ఏవ తస్మాత్సందిగ్ధత్వాద:లక్షణమితి ౨౧౧౭ సంయోగే యోషితః పుంసా కణ్డూతిరపనుద్యతే తచ్చాభిమానసంసృష్టం సుఖమిత్యభిధీయతే ౨౧౧౮ సాతత్యాద్యువతిరారమ్భాత్ప్రభృతి భావమధిగచ్ఛతి పురుషః పునరన్త ఏవ ఏతదుపపన్నతరం న హ్య:సత్యాం భావప్రాప్తౌ గర్భసంభవ ఇతి బాభ్రవీయాః ౨౧౧౯ తత్రాపి తావేవాశఙ్కాపరిహారౌ భూయః ౨౧౨౦ తత్రైతత్స్యాత్ణ్సాతత్యేన రసప్రాప్తావారమ్భకాలే మధ్యస్థచిత్తతా నాతి:సహిష్ణుతా చ తతః క్రమేణాధికో రాగయోగః శరీరే నిర్:అపేక్షత్వమన్తే చ విరామాభీప్సేత్యేతదుపపన్నమితి ౨౧౨౧ తచ్చ న సామాన్యేఽపి భ్రాన్తిసంస్కారే కులాలచక్రస్య భ్రమరకస్య వా భ్రాన్తావేవ వర్తమానస్య ప్రారమ్భే మన్దవేగతా తతశ్చ క్రమేణ పూరణం వేగస్యేత్యుపపద్యతే ధాతుక్షయాచ్చ విరామాభీప్సేతి తస్మాదన్:ఆక్షేపః ౨౧౨౨ సురతాన్తే సుఖం పుంసాం స్త్రీణాం తు సతతం సుఖం ధాతుక్షయనిమిత్తా చ విరామేచ్ఛోపజాయతే ౨౧౨౩ తస్మాత్పురుషవదేవ యోషితోఽపి రసవ్యక్తిర్ద్రష్టవ్యా ౨౧౨౪ కథం హి సమానాయామేవాకృతావేకార్థమభిప్రపన్నయోః కార్యవైలక్షణ్యం స్యాత్ ౨౧౨౫ ఉపాయవైలక్షణ్యాదభిమానవైలక్షణ్యాచ్చ ౨౧౨౬ కథముపాయవైలక్షణ్యం తు సర్గాత్కర్తా హి పురుషోఽధికరణం యువతిః అన్యథా హి కర్తా క్రియాం ప్రతిపద్యతేఽన్యథా చాధారః తస్మాచ్చోపాయవైలక్షణ్యాత్సర్గాదభిమానవైలక్షణ్యమపి భవతి అభియోక్తాహమితి పురుషోఽనురజ్యతే అభియుక్తాహమనేనేతి యువతిరితి వాత్స్యాయనః ౨౧౨౭ తత్రైతత్స్యాదుపాయవైలక్షణ్యవదేవ హి కార్యవైలక్షణ్యమపి కస్మాన్న స్యాదితి తచ్చ న హేతుమదుపాయవైలక్షణ్యం తత్ర కర్త్ర్ఆధారయోర్భిన్నలక్షణత్వాద:హేతుమత్కార్యవైలక్షణ్యమన్యాయ్యం స్యాతాకృతేర:భేదాదితి ౨౧౨౮ తత్రైతత్స్యాత్సంహత్య కారకైరేకోఽర్థోఽభినిర్వర్త్యతే పృథక్పృథక్స్వార్థసాధకౌ పునరిమౌ తద:యుక్తమితి ౨౧౨౯ తచ్చ న యుగపదన్కార్థసిద్ధిరపి దృశ్యతే యథా మేషయోరభిఘాతే కపిత్థయోర్భేదే మల్లయోర్యుద్ధ ఇతి న తత్ర కారకభేద ఇతి చేదిహాపి న వస్తుభేద ఇతి ఉపాయవైలక్షణ్యం తు సర్గాదితి తదభిహితం పురస్తాత్తేనోభయోరపి సదృశీ సుఖప్రతిపత్తిరితి ౨౧౩౦ జాతేర:భేదాద్దంపత్యోః స:దృశం సుఖమిష్యతే తస్మాత్తథోపచర్యా స్త్రీ యథాగ్రే ప్రాప్నుయాద్రతిమ్౨౧౩౧ స:దృశత్వస్య సిద్ధత్వాత్కాలయోగీన్యపి భావతోఽపి కాలతః ప్రమాణవదేవ నవ రతాని ౨౧౩౨ రసో రతిః ప్రీతిర్భావో రాగో వేగః సమాప్తిరితి రతిపర్యాయాః సంప్రయోగో రతం రహః శయనం మోహనం సురతపర్యాయాః ౨౧౩౩ ప్రమాణకాలభావజానాం సంప్రయోగానామేకైకస్య నవవిధత్వాత్తేషాం వ్యతికరే సురతసంఖ్యా న శక్యతే కర్తుమతి:బహుత్వాత్ ౨౧౩౪ తేషు తర్కాదుపచారాన్ ప్రయోజయేదితి వాత్స్యాయనః ౨౧౩౫ ప్రథమరతే చణ్డవేగతా శీఘ్రకాలతా చ పురుషస్య తద్విపరీతముత్తరేషు యోషితః పునరేతదేవ విపరీతమా ధాతుక్షయాత్ ౨౧౩౬ ప్రాక్చ స్త్రీధాతుక్షయాత్పురుషధాతుక్షయ ఇతి ప్రాయోవాదః ౨౧౩౭ మృదుత్వాదుపమృద్యత్వాన్నిసర్గాచ్చైవ యోషితః ప్రాప్నువన్త్యాశు తాః ప్రీతిమిత్యాచార్యా వ్యవస్థితాః ౨౧౩౮ ఏతావదేవ యుక్తానాం వ్యాఖ్యాతం సామ్ప్రయోగికం మన్దానామవబోధార్థం విస్తరోఽతః ప్రవక్ష్యతే((౭))

సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౭

౨౧౩౯ అభ్యాసాదభిమానాచ్చ తథా సంప్రత్యయాదపి విషయేభ్యశ్చ తన్త్రజ్ఞాః ప్రీతిమాహుశ్చతుర్విధామ్ ౨౧౪౦ శబ్దాదిభ్యో బహిర్:భూతా యా కర్మాభ్యాసలక్షణా ప్రీతిః సాభ్యాసికీ జ్ఞేయా మృగయాదిషు కర్మసు ౨౧౪౧ అన్:అభ్యస్తేష్వపి పురా కర్మస్వ:విషయాత్మికా సంకల్పాజ్జాయతే ప్రీతిర్యా సా స్యాదాభిమానికీ ౨౧౪౨ ప్రకృతేర్యా తృతీయస్యాః స్త్రియాశ్చైవోపరిష్టకే తేషు తేషు చ విజ్ఞేయా చుమబనాదిషు కర్మసు ౨౧౪౩ నాన్యోఽయమితి యత్ర స్యాదన్యస్మిన్ ప్రీతికారణే తన్త్రజ్ఞైః కథ్యతే సాపి ప్రీతిః సంప్రత్యయాత్మికా ౨౧౪౪ ప్రత్యక్షా లోకతః సిద్ధా యా ప్రీతిర్విషయాత్మికా ప్రధానఫలవత్త్వాత్సా తద్అర్థాశ్చేతరా అపి ౨౧౪౫ ప్రీతీరేతాః పరామృశ్య శాస్త్రతః శాస్త్రలక్షణాః యో యథా వర్తతే భావస్తం తథైవ ప్రయోజయేత్((౮))

౨౧ ఇతి శ్రీవాత్యాయనీయే కామసూత్రే సాంప్రయోగికే ద్వితీయేఽధికరణే ప్రమాణకాలభావేభ్యో రతావస్థాపనం ప్రీతివిశేషా ఇతి ప్రథమోఽధ్యాయః ఆదితః షష్ఠః((౯))

లే‡ఓన్ ౨ ద్వితీయోఽధ్యాయః సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౮ ఆలిఙ్గనవిచారప్రకరణమ్

౨౨౧ సంప్రయోగాఙ్గం చతుఃషష్టిరిత్యాచక్షతే చతుఃషష్టిప్రకరణత్వాత్ ౨౨౨ శాస్త్రమేవేదం చతుఃషష్టిరిత్యాచార్యవాదః ౨౨౩ కలానాం చతుఃషష్టిత్వాత్తాసాం చ సంప్రయోగాఙ్గభూతత్వాత్కలాసమూహో వా చతుఃషష్టిరితి ఋచాం దశతయీనాం చ సంజ్ఞితత్వాతిహాపి తద్అర్థసంబన్ధాత్పఞ్చాలసంబన్ధాచ్చ బహ్వ్ఋచైరేషా పూజార్థం సంజ్ఞా ప్రవర్తితా ఇత్యేకే ౨౨౪ ఆలిఙ్గనచుమ్బననఖచ్ఛేద్యదశనచ్ఛేద్యసంవేశనసీత్:కృతపురుషాయితౌపరిష్టకానామాష్టానామష్టధా వికల్పభేదాదష్టావష్టకాశ్చతుఃషష్టిరితి బాభ్రవీయాః ౨౨౫ వికల్పవర్గాణామష్టానాం న్యూనాదికత్వదర్శనాత్ప్రహణవిరుతపురుషోపసృప్తిచిత్రరతాదీనామన్యేషామపి వర్గాణామిహ ప్రవేశనాత్ప్రాయోవాదోఽయం యథా సప్తపర్ణో వృక్షః పఞ్చవర్ణో బలిరితి వాత్స్యాయనః ౨౨౬ తత్రా:సమాగతయోః ప్రీతిలిఙ్గద్యోతనార్థమాలిఙ్గనచతుష్టయమ్ [౧] స్పృష్టకమ్ [౨] విద్ధకమ్ [౩] ఉద్ఘృష్టకమ్ [౪] పీడితకమితి ౨౨౭ సర్వత్ర సంజ్ఞార్థేనైవ కర్మాతిదేశః ౨౨౮ సంముఖాగతాయాం ప్రయోజ్యాయామన్యాపదేశేన గచ్ఛతో గాత్రేణ గాత్రస్య స్పర్శనం [౧] స్పృష్టకమ్ ౨౨౯ ప్రయోజ్యం స్థితముపవిష్టం వా వి:జనే కిం చిద్గృహ్ణాతి పయోధరేణ విద్ధ్యేత్నాయకోఽపి తామవపీడ్య గృహ్ణీయాదితి [౨] విద్ధకమ్ ౨౨౧౦ తదుభయమన్:అతిపృష్ఠరవృత్తసంభాషణయోః ౨౨౧౧ తమసి జనసంబాధే వి:జనే వాథ శనకైర్గచ్ఛతోర్నాతి:హ్రస్వకాలముద్ఘర్షణం పరస్పరస్య గాత్రాణామ్ [౩] ఉద్ఘృష్టకమ్ ౨౨౧౨ తదేవ కుడ్యసందేశేన స్తమ్భసందేశేన వా స్ఫుటకమవపీడయేదితి [౪] పీడితకమ్ ౨౨౧౩ తదుభయమవగతపరస్పరాకారయోః ౨౨౧౪ [౧] లతావేష్టితకం [౨] వృక్షాధిరూఢకం [౩] తిలతణ్డులకం [౪] క్షీరనీరకమితి చత్వారి సంప్రయోగకాలే౨౨౧౫ లతేవ శాలమావేష్టయన్తీ చుమ్బనార్థం ముఖమవనమయేతుద్ధృత్య మన్దసీత్కృతా తమాశ్రితా వా కించిద్రామణీయకం పశ్యేత్తల్[౧] లతావేష్టితకమ్ ౨౨౧౬ చరణేన చరణమాక్రమ్య ద్వితీయేనోరుదేశమాక్రమన్తీ వేష్టయన్తీ వా తత్పృష్ఠసక్తైక బాహుర్ద్వితీయేనాంసమవనమయన్తీ ఈషన్మన్దసీత్కృతకూజితా చుమబనార్థమేవాధిరోఢుమిచ్ఛేదితి [౨] వృక్షాధిరూఢకమ్ ౨౨౧౭ తదుభయం స్థితకర్మ ౨౨౧౮ శయనగతావేవోరువ్యత్యాసం భుజవ్యత్యాసం చ స:సంఘర్షమివ ఘనం సంస్వజేతే తత్[౩] తిలతణ్డులకమ్ ౨౨౧౯ రాగాన్ధావన్:అపేక్షితాత్యయౌ పరస్పరమనువిశత ఇవోత్సఙ్గగతాయామభిముఖోపవిష్టాయాం శయనే వేతి [౪] క్షీరజలకమ్ ౨౨౨౦ తదుభయం రాగకాలే ౨౨౨౧ ఇత్యుపగూహనయోగా బాభ్రవీయాః ౨౨౨౨ సువర్ణనాభస్య త్వధికమేకాఙ్గోపగూహనచతుష్టయమ్ ౨౨౨౩ తత్రోరుసందంశేనైకమూరుమూరుద్వయం వా సర్వప్రాణం పీడయేదిత్యూరూపగూహనమ్[౧] ౨౨౨౪ జఘనేన జఘనమవపీడ్య ప్రకీర్యమాణకేశహస్తా నఖదశనప్రహణనచుమ్బన ప్రయోజనాయ తదుపరి లఙ్ఘయేత్తజ్జఘనోపగూహనమ్[౨] ౨౨౨౫ స్తనాభ్యామురః ప్రవిశ్య తత్రైవ భారమారోపయేదితి స్తనాలిఙ్గనమ్[౩] ౨౨౨౬ ముఖే ముఖమాసజ్యాక్షిణీ అక్ష్ణోర్లలాటేన లలాటమాహన్యాత్సాలలాటికా[౪] ౨౨౨౭ సంవాహనమప్యుపగూహనప్రకారమిత్యేకే మన్యన్తే సంస్పర్శత్వాత్ ౨౨౨౮ పృథక్కాలత్వాద్భిన్నప్రయోజనత్వాద:సాధారణత్వాన్నేతి వాత్స్యాయనః ౨౨౨౯ పృచ్ఛతాం శృణ్వతాం వాపి తథా కథయతామపి ఉపగూహవిధిం కృత్స్నం రిరంసా జాయతే నృణామ్ ౨౨౩౦ యేఽపి హ్య:శాస్త్రితాః కేచిత్సంయోగా రాగవర్ధనాః ఆదరేణైవ తేఽప్యత్ర ప్రయోజ్యాః సాంప్రయోగికాః ౨౨౩౧ శాస్త్రాణాం విషయస్తావద్యావన్మన్దరసా నరాః రతిచక్రేప్రవృత్తే తు నైవ శాస్త్రం న చ క్రమః

౨౨ ఇతి శ్రీవాత్యాయనీయే కామసూత్రే సాంప్రయోగికే ద్వితీయేఽధికరణే ఆలిఙ్గనవిచారా ద్వితీయోఽధ్యాయః

లే‡ఓన్ ౩ తృతీయోఽధ్యయః సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౯

౨౩౧ చుమ్బననఖదశనచ్ఛేద్యానాం న పౌర్వాపర్యమస్తి రాగయోగాత్ప్రాక్సంయోగాదేషాం ప్రాధాయేన ప్రయోగః ప్రహణసీత్కృతయోశ్చ సంప్రయోగే ౨౩౨ సర్వం సర్వత్ర రాగస్యాన్:అపేక్షితత్వాతితి వాత్స్యాయనః ౨౩౩ తాని ప్రథమరతే నాతివ్యక్తాని విశ్రబ్ధికాయాం వికల్పేన చ ప్రయుఞ్జీత తథాభూతత్వాద్రాగస్య తతః పరమతిత్వరయా విశేషవత్సముచ్చయేన రాగసంధుక్షణార్థమ్ ౨౩౪ లలాటాలకకపోలనయనవక్షఃస్తనోష్ఠాన్తర్:ముఖేషు చుమ్బనమ్ ౨౩౫ ఊరుసంధిబాహునాభిమూలయోర్లాటానామ్ ౨౩౬ రాగవశాద్దేశప్రవృత్తేశ్చ సన్తి తాని తాని స్థానాని న తు సర్వజనప్రయోజానీతి వాత్స్యాయనః ౨౩౭ తద్యథా ణ్[౧] నిమిత్తికం [౨] స్ఫురితకం [౩] ఘట్టితకమితి త్రీణి కన్యాచుమ్బనాని ౨౩౮ బలాత్కారేణ నియుక్తా ముఖమాధత్తే న తు విచేష్టత ఇతి [౧] నిమిత్తకమ్ ౨౩౯ వదనే ప్రవేశితం చౌష్ఠం మనాగపత్రపావగ్రహీతుమిచ్ఛన్తీ స్పన్దయతి స్వమోష్ఠం నోత్తరముత్సహత ఇతి [౨] స్ఫురితకమ్ ౨౩౧౦ ఈషత్పరిగృహ్య విటిప్పణీఇమీలితనయనా కరేణ చ తస్య నయనే అవచ్ఛాదయన్తి జిహ్వాగ్రేణ ఘట్టయతీతి [౩] ఘట్టితకమ్ ౨౩౧౧ సమం తిర్యగుద్భ్రాన్తమవపీడితకమితి చతుర్విధమపరే ౨౩౧౨ అఙ్గులిసంపుటేన పిణ్డీకృత్య నిర్దశనమోష్ఠపుటేనావపీడయేదిత్యవపీడితకం పఞ్చమమపి కరణమ్ ౨౩౧౩ ద్యూతం చాత్ర ప్రవర్తయేత్ ౨౩౧౪ పూర్వమధరసంపాదనేన జితమిదం స్యాత్ ౨౩౧౫ తత్ర జితా సార్ధరుదితం కరం విధునుయాత్ప్రణుదేద్దశేత్పరివర్తయేద్బలాదాహృతా వివదేత్పునరప్యస్తు పణ ఇతి బ్రూయాత్తత్రాపి జితా ద్విగుణమాయస్యఏత్ ౨౩౧౬ విశ్రబ్ధస్య ప్రమత్తస్య వాధరమవగృహ్య దశనాన్తర్గతమటిప్పణీఇర్గమం కృత్వా హసేదుత్క్రిశేత్తర్జయేద్వల్గేదాహ్లయేత్ప్రనర్తితత్భ్రూణా చ విచలనయనేన ముఖేన విహసన్తీతాని తాని చ బ్రూయాతితి చుమ్బనద్యూతకలహః ౨౩౧౭ ఏతేన నఖదశనచ్ఛేద్యప్రహణనద్యూతకలహా వ్యాఖ్యాతాః ౨౩౧౮ చణ్డవేగయోరేవ త్వేషాం ప్రయోగః తత్సాత్మ్యాత్ ౨౩౧౯ తస్యాం చుమ్బన్త్యామయమప్యుత్తరం గృహ్ణీయాతిత్యుత్తరచుమ్బితమ్౨౩౨౦ ఓష్ఠసందంశేనావగృహ్యాఉష్ఠద్వయమపి చుమ్బేత ఇతి సంపుటకం స్త్రియాః పుంసో వా:జాతవ్యఞ్జనస్య ౨౩౨౧ తస్మిన్నితరోఽపి జిహ్వయాస్యా దశనాన్ ఘట్టయేత్తాలు జిహ్వాం చేతి జిహ్వాయుద్ధమ్ ౨౩౨౨ ఏతేన బలాద్వదనరదనగ్రహణం దానం చ వ్యాఖ్యాతమ్ ౨౩౨౩ సమం పీడితమఞ్చితం మృదు శేషాఙ్గేషు చుమ్బనం స్థానవిశేషయోగాతితి చుమ్బనవిశేషాః ౨౩౨౪ సుప్తసయ ముఖమవలోకయన్త్యా స్వాభిప్రాయేణ చుమ్బనం రాగదీపనమ్ ౨౩౨౫ ప్రమత్తస్య వివదమానస్య వాన్యతోఽభిముఖస్య సుప్తాభిముఖస్య వా నిద్రావ్యాఘాతార్థం చలితకమ్ ౨౩౨౬ చిరరాత్రావాగతస్య శయనసుప్తాయాః స్వాభిప్రాయచుమ్బనం ప్రాతిబోధకమ్ ౨౩౨౭ సాపి తు భావజిజ్ఞాసార్థినీ నాయకస్యాగమనకాలం సంలక్ష్య వ్యాజేన సుప్తా స్యాత్ ౨౩౨౮ ఆదర్శే కుడ్యే సలిలే వా ప్రయోజ్యాయాశ్ఛాయాచుమ్బనమాకారప్రదర్శనార్థమేవ కార్యమ్ ౨౩౨౯ బాలస్య చిత్రకర్మణః ప్రతిమాయాశ్చ చుమ్బనం సంక్రాన్తకమాలిఙ్గనం చ ౨౩౩౦ తథా నిశి ప్రేక్షణకే స్వజనసమాజే వా సమీపే గతస్య ప్రయోజ్యాయా హస్తాఙ్గులిచుమ్బనం సంవిష్టస్య వా పాదాఙ్గులిచుమ్బనమ్ ౨౩౩౧ సంవాహికాయాస్తు నాయకమాకారయన్త్యా నిద్రావశాద:కామాయా ఇవ తస్యోర్వోర్వదనస్య నిధానమూరుచుమ్బనం చేత్యాభియోగికాని ౨౩౩౨ భవతి చాత్ర శ్లోకః ౨౩౩౨ కృతే ప్రతికృతం కుర్యాద్తాడితే ప్రతితాడితం కరణేన చ తేనైవ చుమ్బితే ప్రతిచుమ్బితమ్

౨౩ ఇతి శ్రీవాత్యాయనీయే కామసూత్రే సాంప్రయోగికే ద్వితీయేఽధికరణే చుమ్బనవికల్పాస్తృతీయోఽధ్యాయః

లే‡ఓన్ ౪ చతుర్థేఽధ్యాయః సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౧౦

౨౪౧ రాగవృద్ధౌ సంఘర్షాత్మకం నఖవిలేఖనమ్ ౨౪౨ తస్య ప్రథమసమాగమే ప్రవాసప్రత్యాగమనే ప్రవాసగమనే క్రుద్ధప్రసన్నాయాం మత్తాయాం చ ప్రయోగః న నిత్యమ:చణ్డవేగయోః ౨౪౩ తథా దశనచ్ఛేద్యస్య సాత్మ్యవశాద్వా ౨౪౪ తద్[౧] ఆచ్ఛురితకమ్ [౨] అర్ధచన్ద్రో [౩] మణ్డలం [౪] రేఖా [౫] వ్యాఘ్రనఖం [౬] మయూరపదకం [౭] శశప్లుతకమ్ [౮] ఉత్పలపత్త్రకమితి రూపతోఽష్టవికల్పమ్ ౨౪౫ కక్షౌ స్తనౌ గలః పృష్ఠం జఘనమూరూ చ స్థానాని ౨౪౬ ప్రవృత్తరతిచక్రాణాం న స్థానమ:స్థానం వా విద్యత ఇతి సువర్ణనాభః ౨౪౭ తత్ర సవ్యహస్తాని ప్రత్య్:అగ్రశిఖరాణి ద్విత్రిశిఖరాణి చణ్డవేగయోర్నఖాని స్యుః ౨౪౮ అనుగతరాజి సమముజ్జ్వలమ:మలినమ:విపాటితం వివర్ధిష్ణు మృదు స్నిగ్ధదర్శనమితి నఖగుణాః ౨౪౯ దీర్ఘాణి హస్తశోభీన్యాలోకే చ యోషితాం చిత్తగ్రాహీణి గౌడాణాం నఖాని స్యుః ౨౪౧౦ హ్రస్వాని కర్మసహిష్ణూని వికల్పయోజనాసు చ స్వేచ్ఛాపాతీని దాక్షిణత్యానామ్ ౨౪౧౧ మధ్యమాన్యుభయభాఞ్జి మహారాష్ట్రకాణామితి ౨౪౧౨ తైః సుటిప్పణీఇయమితైర్హనుదేశే స్తనయోరధరే వా లఘుకరణమన్:ఉద్గతలేఖం స్పర్శమాత్రజననాద్రోమాఞ్చకరమన్తే సంనిపాతవర్ధమానశబ్దమ్ [౧] ఆచ్ఛురితకమ్ ౨౪౧౩ ప్రయోజ్యాయాం చ తస్యాఙ్గసంవాహనే శిరసః కణ్డూయనే పిటకభేదనే వ్యాకులీకరణే భీషణేన ప్రయోగః ౨౪౧౪ గ్రీవాయాం స్తనపృష్ఠే చ వక్రో నఖపదనివేశో [౨] అర్ధచన్ద్రః ౨౪౧౫ తావేవ ద్వౌ పర్సపరాభిముఖౌ మణ్డలమ్ ౨౪౧౬ నాభిమూలకకున్దరవంక్షణేషు((౧౦)) తస్య ప్రయోగః ౨౪౧౭ సర్వస్థానేషు నాతి:దీర్ఘా [౪] లేఖా((౧౧)) ౨౪౧౮ సైవ వక్రా [౫] వ్యాఘ్రనఖకమా స్తనముఖమ్ ౨౪౧౯ పఞ్చభిరభిముఖైర్లేఖా చూచుకాభిముఖీ((౧౨)) [౬] మయూరపదకమ్ ౨౪౨౦ తత్సంప్రయోగశ్లాఘాయాః స్తనచూచుకే సంనికృష్టాని పఞ్చనఖపదాని [౭] శశప్లుతకమ్ ౨౪౨౧ స్తనపృష్ఠే మేఖలాపథే చోత్పలపత్త్రాకృతీత్య్[౮] ఉత్పలపత్త్రకమ్ ౨౪౨౨ ఊర్వోః స్తనపృష్ఠే చ ప్రవాసం గచ్ఛతః స్మారణీయకం సంహతాశ్చతస్రస్తిస్రో వా లేఖాః ౨౪౨౨ ఇతి నఖకర్మాణి ౨౪౨౩ ఆకృతివికారయుక్తాని చాన్యాన్యపి కుర్వీత ౨౪౨౪ వికల్పానామన్:అన్తత్వాదానన్త్యాచ్చ కౌశలవిధేరభ్యాసస్య చ సర్వగామిత్వాద్రాగాత్మకత్వాచ్ఛేద్యస్య ప్రకారాన్ కోఽభిసమీక్షితుమర్హతీత్యాచార్యాః౨౪౨౫ భవతి హి రాగేఽపి చిత్రాపేక్షా వైచిత్ర్యాచ్చ పరస్పరం రాగో జనయితవ్యః వైచక్షణ్యయుక్తాశ్చ గణికాస్తత్కామినశ్చ పరస్పరం ప్రార్థనీయా భవన్తి ధనుర్వేదాదిష్వపి హి శస్త్రకర్మశాస్త్రేషు వైచిత్ర్యమేవాపేక్ష్యతే కిం పునరిహేతి వాత్స్యాయనః ౨౪౨౬ న తు పరపరిగృహీతాస్వేవం కుర్యాత్ప్రచ్ఛన్నేషు ప్రదేశేషు తాసామనుస్మరణార్థం రాగవర్ధనాచ్చ విశేషాన్ దర్శయేత్ ౨౪౨౭ నఖక్షతాని పశ్యన్త్యా గూఢస్థానేషు యోషితః చిరోత్సృష్టాప్యభినవా ప్రీతిర్భవతి పేశలా((౧౩)) ౨౪౨౮ చిరోసృష్టేషు రాగేషు ప్రీతిర్గచ్ఛేత్పరాభవం రాగాయతనసంస్మారి యది న స్యాన్నఖక్షతమ్ ౨౪౨౯ పశ్యతో యువతిం దూరాన్నఖోచ్ఛిష్టపయోధరాం బహుమానః పరస్యాపి రాగయోగశ్చ జాయతే ౨౪౩౦ పురుషశ్చ ప్రదేశేషు నఖచిహ్నైర్విచిహ్నితః చిత్తం స్థిరమపి ప్రాయశ్చలయత్యేవ యోషితః ౨౪౩౧ నాన్యత్పటుతరం కిం చిదస్తి రాగవివర్ధనం నఖదన్తసముత్థానాం కర్మణాం గతయో యథా

౨౪ ఇతి శ్రీవాత్యాయనీయే కామసూత్రే సాంప్రయోగికే ద్వితీయేఽధికరణే చతుర్థోఽధ్యాయః ఆదితో నవమః

లే‡ఓన్ ౫ పఞ్చమోఽధ్యాయః సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౧౧

౨౫౧ ఉత్తరౌష్ఠమన్తర్:ముఖం నయనమితి ముక్త్వా చుమ్బనవద్దశనరదనస్థానాని ౨౫౨ సమాః స్నిగ్ధచ్ఛాయా రాగగ్రాహిణో యుక్తప్రమాణా నిశ్:ఛిద్రాస్తీక్ష్ణాగ్రా ఇతి దశనగుణాః ౨౫౩ కుణ్ఠా రాజ్య్ఉద్గతాః పరుషాః విషమాః శ్లక్ష్ణాః పృథవో విరలా ఇతి చ దోషాః ౨౫౪ [౧] గూఢకమ్ [౨] ఉచ్ఛూనకం((౧౪)) [౩] బిన్దుర్[౪] బిన్దుమాలా [౫] ప్రవాలమణిర్[౬] మణిమాలా [౭] ఖణ్డాభ్రకం [౮] వరాహచర్వితకమితి దశనచ్ఛేదన్వికల్పాః ౨౫౫ నాతిలోహితేన రాగమాత్రేణ విభావనీయం [౧] గూఢకమ్ ౨౫౬ తదేవ పీడనాద్[౨] ఉచ్ఛూనకమ్ ౨౫౭ తదుభయం బిన్దురధరమధ్య ఇతి ౨౫౮ ఉచ్ఛూనకం ప్రవాలమణిశ్చ కపోలే ౨౫౯ కర్ణపూరచుమ్బనం నఖదశనచ్ఛేద్యమితి సవ్యకపోలమణ్డనాని ౨౫౧౦ దన్తౌష్ఠసంయోగాభ్యాసనిష్పాదనత్వాత్[౫] ప్రవాలమణిసిద్ధిః ౨౫౧౧ సర్వస్యేయం [౬] మణిమాలాయాశ్చ ౨౫౧౨ అల్పదేశాయాశ్చ త్వచో దశనద్వయసందంశజా [౩] బిన్దుసిద్ధిః ౨౫౧౩ సర్వైర్[౪] బిన్దుమాలాయాశ్చ ౨౫౧౪ తస్మాన్మాలాద్వయమపి గలకక్షవంక్షణప్రదేశేషు ౨౫౧౫ లలాటే చోర్వోర్బిన్దుమాలా ౨౫౧౬ మణ్దలమివ విషమకూటకయుక్తం [౭] ఖణ్డాభ్రకం స్తనపృష్ఠ ఏవ ౨౫౧౭ సంహతాః ప్రదీర్ఘా బహ్వ్యో దశనపదరాజయస్తామ్రాన్తరాలా [౮] వరాహచర్వితకం స్తనపృష్ఠ ఏవ ౨౫౧౮ తదుభయమపి చణ్డవేగయోః ౨౫౧౮ ఇతి దశనచ్ఛేద్యాని ౨౫౧౯ విశేషకే కర్ణపూరే పుష్పపీడే తామ్బూలపలాశే తమాలపత్త్రే చేతి ప్రయోజ్యాగామిషు నఖదశన చ్ఛేద్యాదీన్యభియోగికాని

సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౧౨

౨౫౨౦ దేశసాత్మ్యాచ్చ యోషిత ఉపచరేత్ ౨౫౨౧ మధ్యదేశ్యా ఆర్యప్రాయాః శుచ్య్ఉపచారాశ్చుమ్బననఖదన్తపదద్వేషిణ్యః ౨౫౨౨ బాహ్లీకదేశ్యా ఆవాన్తికాశ్చ ౨౫౨౩ చిత్రరతేషు త్వాసామభినివేశః ౨౫౨౪ పరిష్వఙ్గచుమ్బననఖదన్తచూషణప్రధానాః క్షతవర్జితాః ప్రహనణసాధ్యా మాలవ్య ఆభీర్యశ్చ ౨౫౨౫ సిన్ధుషష్ట్ఃానాం చ నదీనామన్తరాలీయా ఔపరిష్టకసాత్మ్యాః ౨౫౨౬ చణ్డవేగా మన్దసీత్కృతా ఆపరాన్తికా లాట్యశ్చ ౨౫౨౭ దృఢప్రహణనయోగిన్యః ఖరవేగా ఏవ అపద్రవ్యప్రధానాః స్త్రీరాజ్యే కోశాలాయాం చ ౨౫౨౮ ప్రకృత్యా మృద్వ్యో రతిప్రియా అ:శుచిరుచయో నిర్:ఆచారాశ్చ ఆన్ధ్ర్యః ౨౫౨౯ సకలచతుఃషశ్టిప్రయోగరాగిణ్యోఽశ్లీలపరుషవాక్యప్రియాః శయనే చ స:రభసోపక్రమా మహారాష్ట్రికాః ౨౫౩౦ తథావిధా ఏవ రహసి ప్రకాశన్తే నాగరికాః((౧౫)) ౨౫౩౧ మృద్యమానాశ్చాభియోగాన్మన్దం మన్దం ప్రసిఞ్చన్తే ద్రవిడ్యః౨౫౩౨ మధ్యమవేగాః సర్వసహాః స్వాఙ్గప్రచ్ఛాదిన్యః పరాఙ్గహాసిన్యః కుత్సితాశ్లీలపరుష పరిహారిణ్యో వానవాసికాః ౨౫౩౩ మృదుభాషిణ్యోఽనురాగవత్యో మృద్వ్యఙ్గ్యశ్((౧౬)) చ గౌడ్యః ౨౫౩౪ దేశసాత్మ్యాత్ప్రకృతిసాత్మ్యం బలీయ ఇతి సువర్ణనాభః న తత్ర దేశ్యా ఉపచారాః ౨౫౩౫ కాలయోగాచ్చ దేశాద్దేశాన్తరముపచారవేషలీలాశ్చానుగచ్ఛన్తి తచ్చ విద్యాత్ ౨౫౩౬ ఉపగూహనాదిషు చ రాగవర్ధనం పూర్వం పూర్వం విచిత్రముత్తరముత్తరం చ ౨౫౩౭ వార్యమాణశ్చ పురుషో యత్కుర్యాత్తదను క్షతమ:మృష్యమాణా ద్విగుణం తదేవ ప్రతియోజయేత్ ౨౫౩౮ బిన్దోః ప్రతిక్రియా మాలా మాలాయాశ్చాభ్రఖణ్డకమితి క్రోధాదివావిష్టా కలహాన్ ప్రతియోజయేత్ ౨౫౩౯ సకచగ్రహమున్నమ్య ముఖం తస్య తతః పిబేత్నిలీయేత దశేచ్చైవ తత్ర తత్ర మదేరితా ౨౫౪౦ ఉన్నమ్య కణ్ఠే కాన్తస్య సంశ్రితా వక్షసః స్థలీం మణిమాలాం ప్రయుఞ్జీత యచ్చన్యదపి లక్షితమ్ ౨౫౪౧ దివాపి జనసంబాధే నాయకేన ప్రదర్శితముద్దిశ్య స్వకృతం చిహ్నం హసేదన్యైర:లక్షితా ౨౫౪౨ వికూణయన్తీవ((౧౭)) ముఖం కుత్సయన్తీవ((౧౮)) నాయకం స్వగాత్రస్థాని చిహ్నాని సాసూయేవ ప్రదర్శయేత్ ౨౫౪౩ పరస్పరానుకూల్యేన తదేవం లజ్జమానయోః సంవత్సరశతేనాపి ప్రీతిర్న పరిహీయతే

౨౫ ఇతి శ్రీవాత్యాయనీయే కామసూత్రే సాంప్రయోగికే ద్వితీయేఽధికరణే దశనచ్ఛేద్యవిధయో దేశ్యాశ్చోపచారాః పఞ్చమోఽధ్యాయః ఆదితో దశమః

లే‡ఓన్ ౬ షష్ఠోఽధ్యాయః సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౧౩

౨౬౧ రాగకాలే విశాలయన్త్యేవ జఘనం మృగీ సంవిశేదుచ్చరతే ౨౬౨ అవహ్రాసయన్తీవ హస్తినీ నీచరతే ౨౬౩ న్యాయ్యో యత్ర యోగస్తత్ర సమపృష్ఠమ్ ౨౬౪ ఆభ్యాం బడవా వ్యాఖ్యాతా ౨౬౫ తత్ర జఘనేన నాయకం ప్రతిగృహ్ణీయాత్ ౨౬౬ అపద్రవ్యాణి చ స:విశేషం నీచరతే ౨౬౭ [౧] ఉత్ఫుల్లకం [౨] విజృమ్భితకమ్ [౩] ఇన్ద్రాణికం చేతి త్రితయం మృగ్యాః ప్రాయేణ ౨౬౮ శిరో వినిపాత్యోర్ధ్వం జఘనమ్ [౧] ఉత్ఫుల్లకమ్ ౨౬౯ తత్రాపసారం దద్యాత్ ౨౬౧౦ అటిప్పణీఈచే సక్థినీ((౧౯)) తిర్యగవసజ్య ప్రతీఛేదితి [౨] విజృమ్భితకమ్ ౨౬౧౧ పార్శ్వయోః సమమూరూ విన్యస్య పార్శ్వయోర్జానునీ నిదధ్యాదిత్యభ్యాసయోగాద్[౩] ఇన్ద్రాణీ ౨౬౧౨ తయోచ్చతరరతస్యాపి పరిగ్రహః ౨౬౧౩ సంపుటేన ప్రతిగ్రహో నీచరతే ౨౬౧౪ ఏతేన నీచతరరతేఽపి హస్తిన్యాః ౨౬౧౫ [౧] సంపుటకం [౨] పీడితకం [౩] వేష్టితకం [౪] బాడవకమితి ౨౬౧౬ ఋజుప్రసారితావుభావప్యుభయోః చరనావితి [౧] సంపుటః ౨౬౧౭ స ద్వివిధః ణ్పార్శ్వసంపుట ఉత్తానసంపుటాశ్చ తథా కర్మయోగాత్ ౨౬౧౮ పార్శ్వేణ తు శయానో దక్షిణేన నారీమధిశయీతేతి సార్వత్రికమేతత్ ౨౬౧౯ సంపుటకప్రయుక్తయన్త్రేణైవ దృఢమూరూ పీడయేదితి [౨] పీడితకమ్ ౨౬౨౦ ఊరూ వ్యత్యస్యేదితి [౩] వేష్టితకమ్ ౨౬౨౧ బడవేవ నిష్ఠురమవగృహ్ణీయాదితి [౪] బాడవకమాభ్యాసికమ్ ౨౬౨౨ తదాన్ధ్రీషు ప్రాయేణ ఇతి సంవేశనప్రకారా బాభ్రవీయాః ౨౬౨౩ సౌవర్ణనాభాస్తు ౨౬౨౪ ఉభావప్యూరూ ఊర్ధ్వావితి తద్భుగ్నకమ్((౨౦)) ౨౬౨౫ చరణావూర్ధ్వం నాయకోఽస్యా ధారయేదితి జృమ్భితకమ్ ౨౬౨౬ తత్కుఞ్చితావుత్పీడితకమ్ ౨౬౨౭ తదేకస్మిన్ ప్రసారితేఽర్ధపీడితకమ్ ౨౬౨౮ నాయకస్యాంస ఏకో ద్వితీయకః ప్రసారిత ఇతి పునః పునర్వ్యత్యాసేన వేణుదారితకమ్ ౨౬౨౯ ఏకః శిరస ఉపరి గచ్ఛేద్ద్వితీయః ప్రసారిత ఇతి శూలచితకమాభ్యాసికమ్ ౨౬౩౦ సంకుచితౌ స్వస్తిదేశే నిదధ్యాదితి కార్కటకమ్ ౨౬౩౧ ఊర్ధ్వావూరూ వ్యత్యస్యేదితి పీడితకమ్ ౨౬౩౨ జఙ్ఘావ్యత్యాసేన పద్మాసనవత్ ౨౬౩౩ పృష్ఠం పరిష్వజమానాయాః పరాఙ్ముఖేణ పరావృత్తకమాభ్యాసికమ్౨౬౩౪ జలే చ సంవిష్టోపవిష్టస్థితాత్మకాంశ్చిత్రాన్ యోగానుపలక్షయేత్తథా సు:కరత్వాదితి సువర్ణనాభః ౨౬౩౫ వార్తం తు తత్శిష్టైరపస్మృతత్వాదితి వాత్స్యాయనః

సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౧౪

౨౬౩౬ అథ చిత్రరతాని ౨౬౩౭ ఊర్ధ్వస్థితయోర్యూనోః పరస్పరాపాశ్రయయోః కుడ్యస్తమ్భాపాశ్రితయోర్వా స్థితరతమ్ ౨౬౩౮ కుడ్యాపాశ్రితస్య కణ్ఠావసక్తబాహుపాశాయాస్తద్ధస్తపఞ్జరోపవిష్టాయా ఊరుపాశేన జఘనమభివేష్టయన్త్యా కుడ్యే చరణక్రమేణ వలన్త్యా అవలమ్బితకం రతమ్ ౨౬౩౯ భూమౌ వా చతుష్పదవదాస్థితాయా వృషలీలయావస్కన్దనం ధేనుకమ్ ౨౬౪౦ తత్ర పృష్ఠమురఃకర్మాణి లభతే ౨౬౪౧ ఏతేనైవ యోగేన శౌనమైణేయం ఛాగలం గర్దభాక్రాన్తం మార్జారలలితకం వ్యాఘ్రావస్కన్దనం గజోపమర్దితం వరాహఘృష్టకం తురగాధిరూఢకమితి యత్ర యత్ర విశేషో యోగోఽపృష్ఠఊర్వస్తత్తదుపలక్షయేత్ ౨౬౪౨ మిశ్రీకృతసద్భావాభ్యాం ద్వాభ్యాం సహ సంఘాటకం రతమ్ ౨౬౪౩ బహ్వీభిశ్చ సహ గోయూథికమ్ ౨౬౪౪ వారిక్రీడితకం ఛాగలమైణేయమితి తత్కర్మానుకృతియోగాత్ ౨౬౪౫ గ్రామనారీవిషయే((౨౧)) స్త్రీరాజ్యే చ బాహ్లీకే బహవో యువానోఽన్తఃపురస:ధర్మాణ ఏకైకస్యాః పరిగ్రహభూతాః ౨౬౪౬ తేషామేకైకశో యుగపచ్చ యథా:సాత్మ్యం యథా:యోగం చ రఞ్జయేయుః ౨౬౪౭ ఏకో ధారయేదేనామన్యో నిషేవేత అన్యో జఘనం ముఖమన్యో మధ్యమన్య ఇతి వారం వారేణ వ్యతికరేణ చానుతిష్ఠేయుః ౨౬౪౮ ఏతయా గోష్ఠీపరిగ్రహా వేశ్యా రాజయోషాపరిగ్రాహశ్చ వ్యాఖ్యాతః ౨౬౪౯ అధోరతం పాయావపి దాక్షిణత్యానామితి చిత్రరతాని ౨౬౫౦ పురుషోపసృప్తకాని పురుషాయితే వక్ష్యామః ౨౬౫౧ భవతశ్చాత్ర శ్లోకౌ ౨౬౫౧ పశూనాం మృగజాతీనాం పతఙ్గానాం చ విభ్రమైః తైస్తైరుపాయైశ్చిత్తజ్ఞో రతియోగాన్ వివర్ధయేత్ ౨౬౫౨ తత్సాత్మ్యాద్దేశసాత్మ్యాచ్చ తైస్తైర్భావైః ప్రయోజితైః స్త్రీణాం స్నేహశ్చ రాగశ్చ బహుమానశ్చ జాయతే

౨౬ ఇతి శ్రీవాత్యాయనీయే కామసూత్రే సాంప్రయోగికే ద్వితీయేఽధికరణే సంవేశనప్రకారాశ్చిత్రరతాని చ షష్ఠోఽధ్యాయః ఆదితో ఏకదశః

లే‡ఓన్ ౭ సప్తమోఽధ్యాయః సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౧౫౧౬ ప్రహణనసీత్కారప్రకరణమ్

౨౭౧ కలహరూపం సు:రతమాచక్షతే వివాదాత్మకత్వాద్వామశీలత్వాచ్చ కామస్య ౨౭౨ తస్మాత్ప్రహణనన్స్థానమఙ్గం స్కన్ధౌ శిరః స్తనాన్తరం పృష్ఠం జఘనం పార్శ్వ ఇతి స్థానాని ౨౭౩ తచ్చతుర్విధం ణ్[౧] అపహస్తకం [౨] ప్రసృతకం [౩] ముష్టిః [౪] సమతలకమితి ౨౭౪ తద్ఉద్భావం చ సీత్కృతం తస్యాతి:రూపత్వాత్తదన్కవిధమ్ ౨౭౫ విరుతాని చాష్టౌ ౨౭౬ [ఆ]హింకార[అ౨]స్తనిత[అ౩]కూజిత[అ౪]రుదిత[అ౫]సూత్కృత[అ౬]దూత్కృత[అ౭]ఫూత్కృతాని ౨౭౭ అమ్బార్థాః శబ్దా వారణార్థా మోక్షణార్థాశ్చాలమ్అర్థాస్తే తే [అ౮] చాథయోగాత్ ౨౭౮ [బ్౧]పారావత[బ్౨]పరభృత[బ్౩]హారీత[బ్౪]శుక[బ్౫]మధుకర[బ్౬]దాత్యూహ[బ్౭]హంస[ బ్౮]కారణ్డవ[బ్౯]లావకవిరుతాని సీత్కృతభూయిష్ఠాని వికల్పశః ప్రయుఞ్జీత ౨౭౯ ఉత్సఙ్గోపవిష్టాయాః పృష్ఠే ముష్టినా ప్రహారః ౨౭౧౦ తత్ర సాసూయాయా ఇవ [అ౨]స్తనిత[అ౪]రుదిత[అ౩]కూజితాని ప్రతిఘాతశ్చ స్యాత్ ౨౭౧౧ యుక్తయన్త్రాయాః స్తనాన్తరే [౧] అపహస్తకేన ప్రహరేత్ ౨౭౧౨ మన్దోపక్రమం వర్ధమానరాగమా పరిసమాప్తేః ౨౭౧౩ తత్ర [అ౮]హింకారాదీనామటిప్పణీఇయమేనాభ్యాసేన వికల్పేన చ తత్కాలమేవ ప్రయోగః ౨౭౧౪ శిరసి కిం చిదాకుఞ్చితాగులినా కరేణ వివదన్త్యాః [అ౭]ఫూత్కృత్య ప్రహణనం తత్[౨] ప్రసృతకమ్ ౨౭౧౫ తత్రాన్తర్ముఖేన [అ౩]కూజితం [అ౭]ఫూత్కృతం చ ౨౭౧౬ రతాన్తే చ శ్వాసితరుదితే ౨౭౧౭ ఫేణోరివ స్ఫుటతః శబ్దానుకరణం [అ౬]దూత్కృతమ్ ౨౭౧౮ అప్సు బదరస్యేవ((౨౨)) నిపతతః [అ౭]ఫూత్కృతమ్ ౨౭౧౯ సర్వత్ర చుమ్బనాదిష్వపక్రాన్తాయాః స:సీత్కృతం తేనైవ ప్రత్యుత్తరమ్ ౨౭౨౦ రాగవశాత్ప్రహణనాభ్యాసే [అ౮]వారణమోక్షణాలమర్థానాం శబ్దానామమ్బార్థానాం చ స:తాన్తశ్వాసితరుదితస్తనితమిశ్రీకృతప్రయోగా విరుతానాం చ రాగావసానకాలే జఘనపర్శ్వయోస్((౨౩)) తాడనమిత్య:త్వరయా చా పరిసమాప్తేః ౨౭౨౧ తత్ర [బ్౯]లావక[బ్౭]హంసవికూజితం త్వరయైవ ఇతి స్తననప్రహణనయోగాః౨౭౨౨ భవతశ్చాత్ర శ్లోకౌ ౨౭౨౨ పారుష్యం రభసత్వం చ పౌరుషం తేజ ఉచ్యతే అ:శక్తిరార్తిర్వ్యావృత్తిర:బలత్వం చ యోషితః ౨౭౨౩ రాగాత్ప్రయోగసాత్మ్యాచ్చ వ్యత్యయోఽపి క్వ చిద్భవేత్న చిరం తస్య చైవాన్తే ప్రకృతేరేవ యోజనమ్ ౨౭౨౪ కీలాముసరి కర్తరీం శిరసి విద్ధాం కపోలయోః సందంశికాం స్తనయోః పార్శ్వయోశ్చేతి పూర్వైః సహ ప్రహణనమష్టవిధమితి దాక్షిణాత్యానాం తద్యువతీనాముసరి కీలాని దృశ్యన్తే దేశసాత్మ్యమేతత్ ౨౭౨౫ కష్టమన్:ఆర్యవృత్తమన్:ఆదృతమితి వాత్స్యాయనః ౨౭౨౬ తథాన్యదపి దేశసాత్మ్యాత్ప్రయుక్తమన్యత్ర న ప్రయుఞ్జీత ౨౭౨౭ ఆత్యయికం తు తత్రాపి పరిహరేత్ ౨౭౨౮ రతియోగే హి కీలయా గణికాం చిత్రసేనాం చోలరాజో జఘాన ౨౭౨౯ కర్తర్యా కుణ్టలః శాతకర్ణిః శాతవాహనో మహాదేవీం మలయవతీమ్ ౨౭౩౦ నరదేవః కుపాణిర్((౨౪)) విద్ధయా నాటీం కాణాం చకార((౨౫)) ౨౭౩౧ భవన్తి చాత్ర శ్లోకాః ౨౭౩౧ నాస్త్యత్ర కా చిన్న చ శాస్త్రపరిగ్రహః ప్రవృత్తే రతిసంయోగే రాగ ఏవాత్ర కారణమ్ ౨౭౩౨ స్వప్నేషు న దృశ్యన్తే తే భావాస్తే చ విభ్రమాః సురతవ్యవహారేషు యే స్యుస్తత్క్షణకల్పితాః ౨౭౩౩ యథా హి పఞ్చమీం ధారామాస్థాయ తురగః పథి స్థానుం శ్వభ్రం దరీం వాపి వేగాన్ధో న సమీక్షతే ౨౭౩౩ ౨ ఏవం సు:రతసంమర్దే రాగాన్ధౌ కామినావపి చణ్డవేగౌ ప్రవర్తేతే సమీక్షేత న చాత్యయమ్ ౨౭౩౪ తస్మాన్మృదుత్వం చణ్డత్వం యువత్యా బలమేవ చ ఆత్మనశ్చ బలం జ్ఞాత్వా తథా యుఞ్జీత శాస్త్రవిత్ ౨౭౩౫ న సరవదా న సర్వాసు ప్రయోగాః సాంప్రయోగికాః స్థానే దేశే చ కాలే చ యోగ ఏషాం విధీయతే

౨౭ ఇతి శ్రీవాత్యాయనీయే కామసూత్రే సాంప్రయోగికే ద్వితీయేఽధికరణే ప్రహణనప్రయోగాస్తద్యుక్తాశ్చ సీత్కృతక్రమాః సప్తమోఽధ్యాయః ఆదితో ద్వాదశః

లే‡ఓన్ ౮ సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౧౭ ((౨౬)) పురుషాయితప్రకరణమ్

౨౮౧ నాయకస్య సంతతాభ్యాసాత్ప్రైశ్రమముపలభ్య రాగస్య చాన్:ఉపశమమనుమతా తేన తమధోఽవపాత్య పురుషాయితేన సాహాయ్యం దద్యాత్ ౨౮౨ స్వాభిప్రాయాద్వా వికల్పయోజనార్థినీ ౨౮౩ నయకకుతూహలాద్వా ౨౮౪ తత్ర యుక్తయన్త్రేణైవేతరేణోత్థాప్యమానా తమధః పాతయేతేవం చ రతమ:విఛిన్నరసం తథా ప్రవృత్తమేవ స్యాతిత్యేకోఽప్యయం మార్గః ౨౮౫ పునరారమ్భేణాదిత ఏవోపక్రమేతితి ద్వితీయః ౨౮౬ సా ప్రకీర్యమాణకేశకుసుమా శ్వాసవిచ్ఛిన్నహాసినీ వక్త్రసంసర్గార్థం స్తనాభ్యామురః పీడయన్తీ పునః పునః శిరో నామయన్తీ యాశ్చేష్టాః పూర్వమసౌ దర్శితవాంస్తా ఏవ ప్రకుర్వీత పాతితా ప్రతిపాతయామీతి హసన్తీ తర్జయన్తీ ప్రతిఘ్నతీ చ బ్రూయాత్పునశ్చ వ్రీడాం((౨౭)) దర్శయేత్శ్రమం విరామాభీప్సాం చ పురుషోపసృప్తైరేవోపసర్పేత్ ౨౮౭ తాని చ వక్ష్యామః((౨౮))

సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౧౮

౨౮౮ పురుషః శయనస్థాయా యోషితస్తద్వచనవ్యాక్షిప్తచిత్తాయా ఇవ నీవీం విశ్లేషయేత్తత్ర వివదమానాం కపోలచుమ్బనేన పర్యాకులయేత్ ౨౮౯ స్థిరలిఙ్గశ్చ తత్రైనాం పరిస్పృశేత్ ౨౮౧౦ ప్రథమసంగతా చేత్సంహతోర్వోరన్తరే ఘట్టనమ్ ౨౮౧౧ కన్యాయాశ్చ ౨౮౧౨ తథా స్తనయోః సంహతయోర్హస్తయోః కక్షయోరంసయోర్గ్రీవాయామితి చ ౨౮౧౩ స్వైరిణ్యాం యథా:సాత్మ్యం యథాయోగం చ అలకే చుమ్బనార్థమేనాం నిర్దయమవలమ్బేథనుదేశే చాఙ్గులిసంపుతేన ౨౮౧౪ తత్రేతరస్య వ్రీడా నిమీలనం చ ప్రథమసమాగమే కన్యాయాశ్చ ౨౮౧౫ రతిసంయోగే చైనాం కథమనురజ్యత ఇతి ప్రవృత్త్యా పరీక్షేత ౨౮౧౬ యుక్తయన్త్రేణోపసృప్యమానా యతో దృష్టిమావర్తయేత్తత ఏవైనాం పీడయేతేతద్రహస్యం యువతీనామితి సువర్ణనాభః ౨౮౧౭ గాత్రాణాం స్రంసనం నేత్రనిమీలనం వ్రీడానాశః సమధికా చ రతియోజనేతి స్త్రీణాం భావలక్షణమ్౨౮౧౮ హస్తౌ విధునోతి స్విద్యతి దశత్యుత్థాతుం న దదాతి పాదేనాహన్తి రతావమానే చ పురుషాతివర్తినీ ౨౮౧౯ తస్యాః ప్రాగ్యన్త్రయోగాత్కరేణ సంబాధం గజ ఇవ క్షోభయేతా మృదుభావాత్తతో యన్త్రయోజనమ్ ౨౮౨౦ ఉపసృప్తకం [౧]మన్థనం [౨]హులో((౨౯)) [౩]అవమర్దనం [౪]పీడితకం [౫]నిర్ఘాతో [౬]వరాహఘాతో [౭]వృషఘాతశ్[౮]చటకవిలసితం [౯]సంపుట ఇతి పురుషోపసృప్తాని ౨౮౨౧ న్యాయ్యమృజుసంమిశ్రణముపసృప్తకమ్ ౨౮౨౨ హస్తేన లిఙ్గం సర్వతో భ్రామయేదితి [౧]మన్థనమ్ ౨౮౨౩ నీచీకృత్య జఘనముపరిష్టాద్ఘట్టయేదితి [౨]హులః ౨౮౨౪ తదేవ విపరీతం స:రభసమ్ [౩]అవమర్దనమ్ ౨౮౨౫ లిఙ్గేన సమాహత్య పీడయంశ్చిరమవతిష్ఠేతేతి [౪]పీడితకమ్ ౨౮౨౬ సు:దూరముత్కృష్య వేగేన స్వజఘనమవపాతయేదితి [౫]నిర్ఘాతః ౨౮౨౭ ఏకత ఏవ భూయిష్ఠమవలిఖేదితి [౬]వరాహఘాతః ౨౮౨౮ స ఏవోభయతః పర్యాయేణ [౭]వృషాఘాతః ౨౮౨౯ సకృన్మిశ్రితమటిప్పణీఇష్క్రమయ్య ద్విస్త్రిశ్చతురితి ఘట్టయేదితి [౮]చటకవిలసితమ్ ౨౮౩౦ రాగావసానికం వ్యాఖ్యాతం కరణం [౯]సంపుటమితి((౩౦)) ౨౮౩౧ తేషాం స్త్రీసాత్మ్యాద్వికల్పేన ప్రయోగః

సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౧౭ ((౩౧))

౨౮౩౨ పురుషాయితే తు [౧]సందంశో [౨]భ్రమరకః [౩]ప్రేఙ్ఖోలితమ్((౩౨)) ఇత్యధికాని ౨౮౩౩ బాడవేన లిఙ్గమవగృహ్య నిష్కర్షన్త్యాః పీడయన్త్యా వా చిరావస్థానం [౧]సందంశః ౨౮౩౪ యుక్తయన్త్రా చక్రవద్భ్రమేదితి [౨]భ్రమరక ఆభ్యాసికః ౨౮౩౫ తత్రేతరః స్వజఘనముత్క్షిపేత్ ౨౮౩౬ జఘనమేవ దోలాయమానం సర్వతో భ్రామయేదితి [౩]ప్రేఙ్ఖోలితకమ్ ౨౮౩౭ యుక్తయన్త్రైవ లలాటే లలాటం నిధాయ విశ్రామ్యేత ౨౮౩౮ విశ్రాన్తాయాం చ పురుషస్య పునరావర్తనమితి పురుషాయితాని ౨౮౩౯ భవన్తి చాత్ర శ్లోకాః ౨౮౩౯ ప్రచ్ఛాదితస్వభావాపి గూఢాకారాపి కామినీ వివృణోత్యేవ భావం స్వం రాగాదుపరివర్తినీ ౨౮౪౦ యథాశీలా భవేన్నారీ యథా చ రతిలాలసా తస్యా ఏవ విచేష్టాభిస్తత్సర్వముపలక్షయేత్ ౨౮౪౧ న త్వేవ ర్తౌ న ప్రసూతాం న మృగీం న చ గర్భిణీం న చాతి:వ్యాయతాం((౩౩)) నారీం యోజయేత్పురుషాయితే

౨౮ ఇతి శ్రీవాత్యాయనీయే కామసూత్రే సాంప్రయోగికే ద్వితీయేఽధికరణే పురుషోపసృప్తాని పురుషాయితం చాష్టమోఽధ్యాయః ఆదితస్త్రయోదశః

లే‡ఓన్ ౯ నవమోఽధ్యాయః సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౧౯ ఔపరిష్టకప్రకరణమ్

౨౯౧ ద్వివిధా తృతీయప్రకృతిః స్త్రీరూపిణీ పురుషరూపిణీ చ ౨౯౨ తత్ర స్త్రీరూపిణీ స్త్రియా వేషమాలాపం లీలాం భావం మృదుత్వం భీరుత్వం ముగ్ధతామ:సహిష్ణుతాం వ్రీడాం చానుకుర్వీత ౨౯౩ తస్య వదనే జఘనకర్మ తదౌపరిష్టకమాచక్షతే ౨౯౪ సా తతో రతిమాభిమానికీం వృత్తిం చ లిప్సేత్ ౨౯౫ వేశ్యావచ్చరితం ప్రకాశయేతితి స్త్రీరూపిణీ ౨౯౬ పురుషరూపిణీ తు ప్రఛన్నకామా పురుషం లిప్సమానా సంవాహకభావముపజీవేత్ ౨౯౭ సంవాహనే పరిష్వజమానేవ గాత్రైరూరూ నాయకస్య మృద్నీయాత్ ౨౯౮ ప్రసృతపరిచయా చోరుమూలం స:జఘనమితి సంస్పృశేత్ ౨౯౯ తత్ర స్థిరలిఙ్గతాముపలభ్య చాస్య పాణిమన్థేన పరిఘట్టయేత్చాపలమ్((౩౪)) అస్య కుత్సయన్తీవ హసేత్ ౨౯౧౦ కృతలక్షణేనాప్యుపలబ్ధవైకృతేనాపి న చోద్యత ఇతి చేత్స్వయముపక్రమేత్ ౨౯౧౧ పురుషేణ చ చోద్యమానా వివదేత్కృచ్ఛ్రేణ చాభ్యుపగచ్ఛేత్ ౨౯౧౨ తత్ర కర్మాష్టవిధం సముచ్చయప్రయోజ్యమ్ ౨౯౧౩ [౧]నిమితం [౨]పార్శ్వతోదష్టం [౩]బాహిఃసందంశో [౪]అన్తఃసందంశశ్[౫]చుమ్బితకం [౬]పరిమృష్టకమ్ [౭]ఆమ్రచూషితకం [౮]సంగర ఇతి ౨౯౧౪ తేష్వేకైకమభ్యుపగమ్య విరామాభీప్సాం దర్శయేత్ ౨౯౧౫ ఇతరశ్చ పూర్వస్మిన్నభ్యుపగతే తదుత్తరమేవాపరం నిర్దిశేత్తస్మిన్నపి సిద్ధే తద్ఉత్తరమితి ౨౯౧౬ కరావలమ్బితమోష్ఠయోరుపరి విన్యస్తమపవిధ్య((౩౫)) ముఖం విధునుయాత్((౩౬)) తన్ [౧]నిమితం ౨౯౧౭ హస్తేనాగ్రమవచ్ఛాద్య పార్శ్వతో నిర్దశనమోష్ఠాభ్యామవపీడ్య భవత్వేతావదితి సాన్త్వయేత్తత్[౨]పార్శ్వతోదష్టమ్౨౯౧౮ భూయశ్చోదితా సంమీలితౌష్ఠీ తస్యాగ్రం నిష్పీడ్య కర్షయన్తీవ చుమ్బేతితి [౩] బాహిఃసందంశః ౨౯౧౯ తస్మిన్నేవాభ్యర్థనయా కిం చిదధికం ప్రవేశయేత్సాపి చాగ్రమోష్ఠాభ్యాం నిష్పీడ్య నిష్ఠీవేత్((౩౭)) ఇతి [౪]అన్తఃసందంశః ౨౯౨౦ కరావలమ్బితస్యౌష్ఠవద్గ్రహణం [౫]చుమ్బితకమ్ ౨౯౨౧ తత్కృత్వా జిహ్వాగ్రేణ సర్వతో ఘట్టనమగ్రే చ వ్యధనమితి [౬]పరిమృష్టకమ్ ౨౯౨౨ తథా:భూతమేవ రాగవశాదర్ధప్రవిష్టం నిర్దయమవపీడ్యావపీడ్య ముఞ్చేతిత్య్[౭] ఆమ్రచూషితకమ్ ౨౯౨౩ పురుషాభిప్రాయాదేవ గిరేత్పీడయేచ్చాపరిసమాప్తేః ఇతి [౭]సంగరః ౨౯౨౪ యథార్థం చాత్ర స్తననప్రహణనయోః ప్రయోగః ఇత్యౌపరిష్టకమ్ ౨౯౨౫ కులటాః((౩౮)) స్వైరిణ్యః పరిచారికాః సంవాహికాశ్చాప్యేతత్ప్రయోజయన్తి ౨౯౨౬ తదేతత్తు న కార్యం సమయవిరోధాద్((౩౯)) అ:సభ్యత్వాచ్చ పునరపి హ్యాసాం వదనసంసర్గే స్వయమేవార్తిం ప్రపద్యేత ఇత్యాచార్యాః ౨౯౨౭ వేశ్యాకామినోఽయమ:దోషః((౪౦)) అన్యతోఽపి పరిహార్యః స్యాతితి వాత్స్యాయనః ౨౯౨౮ తస్మాద్యాస్త్వౌపరిష్టకమాచరన్తి న తాభిః సహ సంసృజ్యన్తే ప్రాచ్యాః ౨౯౨౯ వేశ్యాభిరేవ న సంసృజ్యన్తే ఆహిచ్ఛత్రికాః సంసృష్టా అపి ముఖకర్మ తాసాం పరిహరన్తి ౨౯౩౦ నిర్:అపేక్షాః సాకేతాః((౪౧)) సంసృజ్యన్తే ౨౯౩౧ న తు స్వయమౌపరిష్టకమాచరన్తి నాగరకాః ౨౯౩౨ సర్వమ:విశఙ్కయా ప్రయోజయన్తి సౌరసేనాః ౨౯౩౩ ఏవం హ్యాహుః ణ్కో హి యోషితామాచారం చరిత్రం ప్రత్యయం వచనం వా శ్రద్:ధాతుమర్హతి నిసర్గాదేవ హి మలినదృష్టయో భవన్త్యేతా న పరిత్యాజ్యాః తస్మాదాసాం స్మృతిత ఏవ శౌచమన్వేష్టవ్యమేవం హ్యాహుః ౨౯౩౩ వత్సః ప్రస్రవణే మేధ్యః శ్వా మృగగ్రహణే శుచిః శకునిః ఫలపాతే తు స్త్రీముఖం రతిసంగమే ఇతి ౨౯౩౪ శిష్టవిప్రతిపత్తేః స్మృతివాక్యస్య చ సావకాశత్వాద్దేశస్థితేరాత్మనశ్చ వృత్తిప్రత్యయానురూపం ప్రవర్తేత ఇతి వాత్స్యాయనః ౨౯౩౫ భవన్తి చాత్ర శ్లోకాః ప్రమృష్టకుణ్డలాశ్((౪౨)) చాపి యువానః పరిచారకాః కేషాం చిదేవ కుర్వన్తి నరాణామౌపరిష్టకమ్ ౨౯౩౬ తథా నాగరకాః కే చిదన్యోన్యస్య హితైషిణః కుర్వన్తి రూఢవిశ్వాసాః పరస్పరపరిగ్రహమ్ ౨౯౩౭ పురుషాశ్చ తథా స్త్రీషు కర్మైతత్కిల కుర్వతే వ్యాసస్తస్య చ విజ్ఞేయో ముఖచుమ్బనవద్విధిః ౨౯౩౮ పరివర్తితదేహౌ తు స్త్రీపుంసౌ యత్పరస్పరం యుగపత్సంప్రయుజ్యేతే స కామః కాకిలః((౪౩)) స్మృతః ౨౯౩౯ తస్మాద్గుణవతస్త్యక్త్వా చతురాంస్త్యాగినో నరాన్ వేశ్యాః ఖలేషు రజ్యన్తే దాసహస్తిపకాదిషు ౨౯౪౦ న త్వేతద్బ్రాహ్మణో విద్వాన్మన్త్రీ వా రాజధూర్ధరః గృహీతప్రత్యయో వాపి కారయేదౌపరిష్టకమ్ ౨౯౪౧ న శాస్త్రమస్తీత్యేతావత్ప్రయోగే కారణం భవేత్శాస్త్రార్థాన్ వ్యాపినో విద్యాత్ప్రయోగాంస్త్వేకదేశికాన్ ౨౯౪౨ రసవీర్యవిపాకా హి శ్వమాంసస్యాపి వైద్యకే కీర్తితా ఇతి తత్కిం స్యాద్భక్షణీయం విచక్షణైః ౨౯౪౩ సన్త్యేవ పురుషాః కేచిత్సన్తి దేశాస్తథా:విధాః సన్తి కాలాశ్చ యేష్వేతే యోగా న స్యుర్నిర్:అర్థకాః ౨౯౪౪ తస్మాద్దేశం చ కాలం చ ప్రయోగం శాస్త్రమేవ చ ఆత్మానం చాపి సంప్రేక్ష్య యోగాన్ యుఞ్జీత వా న వా ౨౯౪౫ అర్థస్యాస్య రహస్యత్వాచ్చలత్వాన్మనసస్తథా కః కదా కిం కుతః కుర్యాదితి కో జ్ఞాతుమర్హతి

౨౯ ఇతి శ్రీవాత్యాయనీయే కామసూత్రే సాంప్రయోగికే ద్వితీయేఽధికరణే ఔపరిష్టకం నవమోఽధ్యాయః ఆదితశ్చతుర్దశః

లే‡ఓన్ ౧౦ సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౨౦ [రతారమ్భావసానికప్రకరణమ్]

౨౧౦౧ నాగరకః సహ మిత్రజనేన పరిచారకైశ్చ కృతపుష్పోపహారే సంచారితసురభిధూపే రత్య్ఆవాసే ప్రసాధితే వాసగృహే కృతస్నానప్రసాధనాం యుక్త్యాపీతాం స్త్రియం సాన్త్వనైః పునః పానేన చోపక్రమేత్౨౧౦౨ దక్షిణతశ్చాస్యా ఉపవేశనం కేశహస్తే వస్త్రాన్తే నీవ్యామిత్యవలమ్బనం రత్య్అర్థం సవ్యేన బాహునానుద్ధతః పరిష్వఙ్గః ౨౧౦౩ పూర్వప్రకరణసంబద్ధైః పరిహాసానురాగైర్వచోభిరనువృత్తిః గూఢాశ్లీలానాం చ వస్తూనాం సమస్యయా పరిభాషణమ్ ౨౧౦౪ సటిప్పణీఋత్తమటిప్పణీఋతం వా గీతం వాదిత్రం కలాసు సంకథాః పునః పానేనోపచ్ఛన్దనమ్ ౨౧౦౫ జాతానురాగాయాం కుసుమానులేపనతామ్బూలదానేన చ శేషజనవిసృష్టిః వి:జనే చ యథోక్తైరాలిఙ్గనాదిభిరేనాముద్ధర్షయేత్తతో నీవీవిశ్లేషణాది యథోక్తముపక్రమేత ౨౧౦౫ ఇత్యయం రతారమ్భః ౨౧౦౬ రతావసానికం రాగమతివాహ్యా:సంస్తుతయోరివ స:వ్రీడయోః పరస్పరమపృష్ఠఅశ్యతోః పృథక్పృథగాచారభూమిగమనం ప్రతినివృత్త్య చా:వ్రీడాయమానయోరుచితదేశోపవిష్టయోస్తామ్బూలగ్రహణమచ్ఛీకృతం((౪౪)) చన్దనమన్యద్వానులేపనం తస్యా గాత్రే స్వయమేవ నివేశయేత్ ౨౧౦౭ సవ్యేన బాహునా చైనాం పరిరభ్య చషకహస్తః((౪౫)) సాన్త్వయన్ పాయయేత్జలానుపానం వా ఖణ్డకఖాద్యకమన్యద్వా ప్రకృతిసాత్మ్యయుక్తముభావప్యుపయుఞ్జీయాతామ్ ౨౧౦౮ అచ్ఛరసకయూషమ్((౪౬)) అమ్లయవాగూం((౪౭)) భృష్టమాంసోపదంశాని((౪౮)) పానకాని చూతఫలాని((౪౯)) శుష్కమాంసం మాతులుఙ్గచుక్రకాణి((౫౦)) స:శర్కరాణి((౫౧)) చ యథా:దేశసాత్మ్యం చ తత్ర మధురమిదం మృదు విశదమితి చ విదశ్య విదశ్య తత్తదుపహారేత్ ౨౧౦౯ హర్మ్యతలస్థితయోర్వా చన్ద్రికాసేవనార్థమాసనం తత్రానుకూలాభిః కథాభిరనువర్తేత తద్అఙ్కసంలీనాయాశ్చన్ద్రమసం పశ్యన్త్యా నక్షత్రపఙ్క్తివ్యక్తీ: కరణమరున్ధతీధ్రువసప్తర్షిమాలాదర్శనం చ ౨౧౦౯ ఇతి రతావసానికమ్ ౨౧౦౧౦ తత్రైతద్భవతి ౨౧౦౧౦ అవసానేఽపి చ ప్రీతిరుపచారైరుపస్కృతా స:విస్రమ్భకథాయోగై రతిం జనయతే పరామ్ ౨౧౦౧౧ పరస్పరప్రీతికరైరాత్మభావానువర్తనైః క్షణాత్క్రోధపరావృత్తైః క్షణాత్ప్రీతివిలోకితైః ౨౧౦౧౨ హల్లీసకక్రీడనకైర్((౫౨)) గాయనైర్లాటరాసకైః రాగలోలార్ద్రనయనైశ్చన్ద్రమణ్డలవీక్ష్ణైః ౨౧౦౧౩ ౧ ఆద్యే సందర్శనే జాతే పూర్వం యే స్యుర్మనోరథాః పునర్వియోగే దుఃఖం చ తస్య సర్వస్య కీర్తనైః ౨౧౦౧౩ ౨ కీర్తనాన్తే చ రాగేణ పరిష్వఙ్గైః స:చుమ్బనైః తైస్తైశ్చ భావైః సంయుక్తో యూనో రాగో వివర్ధతే

సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౨౧((౫౩))

౨౧౦౧౪ [౧]రాగవద్[౨]ఆహార్యరాగం [౩]కృత్రిమరాగం [౪]వ్యవహితరాగం [౫]పోటారతం [౬]ఖలరతమ్ [౭]అ:యన్త్రితరతమితి రతవిశేషాః ౨౧౦౧౫ సందర్శనాత్ప్రభృత్యుభయోరపి ప్రవృద్ధరాగయోః ప్రయత్నకృతే సమాగమే ప్రవాసప్రత్యాగమనే వా కలహవియోగయోగే తద్[౧]రాగవత్ ౨౧౦౧౬ తత్రాత్మాభిప్రాయాద్యావద్అర్థం చ ప్రవృత్తిః ౨౧౦౧౭ మధ్యస్థరాగయోరారబ్ధం యదనురజ్యతే తద్[౨]ఆహార్యరాగమ్ ౨౧౦౧౮ తత్ర చాతుఃషష్టికైర్యోగైః సాత్మ్యానువిద్ధైః సంధుక్ష్య సంధుక్ష్య రాగం ప్రవర్తేత ౨౧౦౧౯ తత్కార్యహేతోరన్యత్ర సక్తయోర్వా [౩]కృత్రిమరాగమ్ ౨౧౦౨౦ తత్ర సముచ్చయేన యోగాఞ్శాస్త్రతః పశ్యేత్ ౨౧౦౨౧ పురుశస్తు హృదయప్రియామన్యాం మనసి నిధాయ వ్యవహరేత్సంప్రయోగాత్ప్రభృతి రతిం యావతతస్తద్[౪]వ్యవహితరాగమ్ ౨౧౦౨౨ న్యూనాయాం కుమ్భదాస్యాం పరిచారికాయాం వా యావద్అర్థం సంప్రయోగస్తత్[౫]పోటారతమ్(( ౫౪)) ౨౧౦౨౩ తత్రోపచరాన్నాద్రియేత ౨౧౦౨౪ తథా వేశ్యాయా గ్రామీణేన సహ యావద్అర్థమ్ [౬]ఖలరతమ్ ౨౧౦౨౫ గ్రామవ్రజప్రత్యన్తయోషిద్భిశ్చ నాగరస్య ౨౧౦౨౬ ఉత్పన్నవిస్రమ్భయోశ్చ పరస్పరానుకూల్యాద్[౭]అ:యన్త్రితరతమ్

౨౧౦౨౬ ఇతి రతాని

సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౨౨((౫౫))

౨౧౦౨౭ వర్ధమాణప్రణయా తు నయికా సపత్నీనామగ్రహణం తద్ఆశ్రయమాలాపం వా గోత్రస్ఖలితం వా న మర్షయేత్నాయకవ్యలీకం చ ౨౧౦౨౮ తత్ర సు:భృశః కలహో రుదితమాయాసః శిరోరుహాణామవక్షోదనం((౫౬)) ప్రహణనమాసనాచ్ఛయనాద్వా మహ్యాం పతనం మాల్యభూషణావమోక్షో భూమౌ శయ్యా((౫౭)) చ ౨౧౦౨౯ తత్ర యుక్తరూపేణ సామ్నా పాదపతనేన వా ప్రసన్నమనాస్తామనునయన్నుపక్రమ్య శయనమారోహయేత్౨౧౦౩౦ తస్య చ వచనముత్తరేణ యోజయన్తీ వివృద్ధక్రోధా స:కచగ్రహమస్యాస్యమున్నమయ్య పాదేన బాహౌ శిరసి వక్షసి పృష్ఠే వా సకృద్ద్విస్త్రిర్హన్యాత్ద్వారదేశం గచ్ఛేత్తత్రోపవిశ్యాశ్రుకరణమితి ౨౧౦౩౧ అతి:క్రుద్ధాపి తు న ద్వారదేశాద్భూయో గచ్ఛేత్దోషవత్త్వాతితి దత్తకః తత్ర యుక్తితోఽనున్ఁీయమానా ప్రసాదమాకాఙ్క్షేత్ప్రసన్నాపి తు స:కషాయైర్((౫౮)) ఏవ వాక్యైరేనం తుదతీవ ప్రసన్నరతికాఙ్క్షిణీ నాయకేన పరిరభ్యేత ౨౧౦౩౨ స్వభవనస్థా తు నిమిత్తాత్కలహితా తథా:విదచేష్టైవ నాయకమభిగచ్ఛేత్ ౨౧౦౩౩ తత్ర పీఠమర్దవిటవిదూషకైర్నాయకప్రయుక్తైరుపశమితరోషా తైరేవానినీతా తైః సహైవ తద్భవనమధిగచ్ఛేత్తత్ర చ వసేత్ ౨౧౦౩౩ ఇతి ప్రణయకలహః ౨౧౦౩౪ భవన్తి చాత్ర శ్లోకాః ౨౧౦౩౪ ఏవమేతాం చతుఃషష్టిం బాభ్రవ్యేణ ప్రకీర్తితాం ప్రయుఞ్జానో వరస్త్రీషు సిద్ధిం గచ్ఛతి నాయకః ౨౧౦౩౫ బ్రువన్నపి అన్యశాస్త్రాణి చతుఃషష్టివివర్జితః విద్వత్సంసది నాత్య్:అర్థం కథాసు పరిపూజ్యతే ౨౧౦౩౬ వర్జితోఽప్యన్యవిజ్ఞానైరేతయా యస్త్వలంకృతః స గోష్ఠ్యాం నరనారీణాం కథాస్వగ్రం విగాహతే((౫౯)) ౨౧౦౩౭ విద్వద్భిః పూజితామేనాం ఖలైరపి సుపృష్ఠఊజితం పూజితాం గణికాసఙ్ఘైర్నన్దినీం కో న పూజయేత్ ౨౧౦౩౮ నన్దినీ సు:భగా సిద్ధా సు:భగంకరణీతి చ నారీప్రియేతి చాచార్యైః శాస్త్రేష్వేషా నిరుచ్యతే ౨౧౦౩౯ కన్యాభిః పరయోషిద్భిర్గణికాభిశ్చ భావతః వీక్ష్యతే బహుమానేన చతుఃషష్టివిచక్షణః

౨౧౦ ఇతి శ్రీవాత్యాయనీయే కామసూత్రే సాంప్రయోగికే ద్వితీయేఽధికరణే రతారమ్భావసానికం రతవిశేషాః ప్రణయకలహశ్చ దశమోఽధ్యాయః ఆదితః పఞ్చదశఃలివ్రే ౩ కన్యాసంప్రయుక్తకం తృతీయమధికరణమ్

లే‡ఓన్ ౧ ప్రథమోఽధ్యాయః సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౨౩ [వరణసంవిధానప్రకరణమ్]

౩౧౧ స:వర్నాయామన్:అన్యపూర్వాయాం శాస్త్రతోఽధిగతాయాం ధర్మోఽర్థః పుత్రాః సంబన్ధః పక్షవృద్ధిరన్:ఉపస్కృతా((౬౦)) రతిశ్చ((౬౧)) ౩౧౨ తస్మాత్కన్యామభిజనోపేతాం మాతాపితృమతీం త్రివర్షాత్ప్రభృతి న్యూనవయసం శ్లాఘ్యాచారే ధనవతి పక్షవతి కులే సంబన్ధిప్రియే సంబన్ధిభిరాకులే ప్రసూతాం ప్రభూతమాతృపితృపక్షాం రూపశీలలక్షణసంపన్నామటిప్పణీయూనాధికా:వినష్టదన్తనఖ కర్ణకేషాక్షిస్తనీమ:రోగిప్రకృతిశరీరాం తథా:విధ ఏవ శ్రుతవాఞ్శీలయేత్((౬౨)) ౩౧౩ యా గృహీత్వా కృతినమాత్మానం మన్యేత న చ సమానైర్నిన్ద్యేత తస్యాం ప్రవృత్తిరితి ఘోటకముఖః ౩౧౪ తస్యా వరణే మాతాపితరౌ సంబన్ధినశ్చ ప్రయతేరన్మిత్రాణి చ గృహీతవాక్యాన్యుభయసంబద్ధాని ౩౧౫ తాన్యన్యేషాం వరయితౄణాం దోషాన్ ప్రత్యక్షానాగమికాంశ్చ శ్రావయేయుః కౌలాన్ పౌరుషేయానభిప్రాయసంవర్ధకాంశ్చ నాయకగుణాన్ విశేషతశ్చ కన్యామాతురనుకూలాంస్తదాత్వాయతియుక్తాన్ దర్శయేయుః ౩౧౬ దైవచిన్తకరూపశ్చ శకుననిమిత్తగ్రహలగ్నబలలక్షణదర్శనేన నాయకస్య భవిష్యన్తమర్థసంయోగం కల్యాణమనువర్ణయేత్ ౩౧౭ అపరే పునరస్యాన్యతో విశిష్టేన కన్యాలాభేన కన్యామాతరమున్మాదయేయుః ౩౧౮ దైవనిమిత్తశకునోపశ్రుతీనామానులోమ్యేన కన్యాం వరయేద్దద్యాచ్చ ౩౧౯ న యదృచ్ఛయా కేవలమానుషాయేతి ఘోటకముఖః ౩౧౧౦ సుప్తాం రుదతీం నిష్క్రాన్తాం వరణే పరివర్జయేత్ ౩౧౧౧ అపృష్ఠరశస్తనామధేయాం చ గుప్తాం దత్తాం ఘోనాం((౬౩)) పృషతామ్((౬౪)) ఋషభాం((౬౫)) వినతాం వికటాం((౬౬)) విముణ్డాం((౬౭)) శుచిదూషితాం((౬౮)) సాంకరికీం((౬౯)) రాకాం((౭౦)) ఫలినీం మిత్రాం స్వనుజాం వర్షకరీం చ వర్జయేత్ ౩౧౧౨ నక్షత్రాఖ్యాం నదీనామ్నీం వృక్షనామ్నీం చ గర్హితాం లకారరేఫోపాన్తాం చ వరణే పరివర్జయేత్ ౩౧౧౩ యస్యాం మనశ్చక్షోర్నిబన్ధస్తస్యామృద్ధిః నేతరామాద్రియేత ఇత్యేకే ౩౧౧౪ తస్మాత్ప్రదానసమయే కన్యాముదారవేషాం స్థాపయేయుః అపరాహ్ణికం చ నిత్యం ప్రాసాధితాయాః సఖీభిః సహ క్రీడా యజ్ఞవివాహాదిషు జనసంద్రావేషు ప్రాయత్నికం దర్శనం తథోత్సవేషు చ పణ్యస:ధర్మత్వాత్ ౩౧౧౫ వరణార్థముపగతాంశ్చ భద్రదర్శనాన్ ప్రదక్షిణవాచశ్చ తత్సంబన్ధిసఙ్గతాన్ పురుషాన్మఙ్గలైః ప్రతిగృహ్ణీయుః ౩౧౧౬ కన్యాం చైషామలంకృతామన్యాపదేశేన దర్శయేయుః ౩౧౧౭ దైవం పరీక్షణం చావధిం స్థాపయేయుః ఆ ప్రదాననిశ్చయాత్ ౩౧౧౮ స్నానాదిషు నియుజ్యమానా వరయితారః సర్వం భవిష్యతీత్యుక్త్వా న తద్అహరేవాభ్యుపగచ్ఛేయుః ౩౧౧౯ దేశప్రవృత్తిసాత్మ్యాద్వా బ్రాహ్మప్రాజాపత్యార్షదైవానామన్యతమేన వివాహేన శాస్త్రతః పరిణయేత్

౩౧౧౯ ఇతి వరణవిధానమ్((౭౧))

సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౨౪

౩౧౨౦ భవన్తి చాత్ర శ్లోకాః ౩౧౨౦ సమస్యాద్యాః సహక్రీడా వివాహాః సఙ్గతాని చ సమానైరేవ కర్యాణి నోత్తమైర్నాపి వాధమైర్ ౩౧౨౧ కన్యాం గృహీత్వా వర్తేత ప్రేష్యవద్యత్ర నాయకః తం విద్యాదుచ్చసంబన్ధం పరిత్యక్తం మనస్విభిః ౩౧౨౨ స్వామివద్విచరేద్యత్ర బాన్ధవైః స్వైః పురస్:కృతః అ:శ్లాఘ్యో హీనసంబన్ధః సోఽపి సద్భిర్వినిన్ద్యతే ౩౧౨౩ పరస్పరసుఖాస్వాదా క్రీడా యత్ర ప్రయుజ్యతే విశేషయన్తీ చాన్యోన్యం సంబన్ధః స విధీయతే ౩౧౨౪ కృత్వాపి చోచ్చసంబన్ధం పశ్చాజ్జ్ఞాతిషు సంనమేత్న త్వేవ హీనసంబన్ధం కుర్యాత్సద్భిర్వినిన్దితమ్((౭౨))

౩౧ ఇతి శ్రీవాత్స్యాయనీయే కామసూత్రే సాంప్రయోగికే తృతీయేఽధికరణే వరణవిధానం సంబన్ధనిశ్చయశ్చ ప్రథమోఽధ్యాయః

లే‡ఓన్ ౨ ద్వితీయోఽధ్యాయః సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౨౫ కన్యావిస్రమ్భణప్రకరణమ్౩౨౧ సంగతయోస్త్రిరాత్రమధః శయ్యా బ్రహ్మచర్యం క్షారలవణవర్జమాహారస్తథా సప్తాహం సతూర్యమఙ్గలస్నానం ప్రసాధనం సహభోజనం చ ప్రేక్షా సంబన్ధినాం చ పూజనమితి సార్వవర్ణికమ్

౩౨౨ తస్మిన్నేతాం నిశి వి:జనే మృదుభిరుపచారైరుపక్రమేత ౩౨౩ త్రిరాత్రమ:వచనం హి స్తమ్భమివ నాయకం పశ్యన్తీ కన్యా నిర్విద్యేత పరిభవేచ్చ తృతీయామివ ప్రకృతిమితి బాభ్రవీయాః ౩౨౪ ఉపక్రమేత విస్రమ్భయేచ్చ న తు బ్రహ్మచర్యమతివర్తేత ఇతి వాత్స్యాయానః ౩౨౫ ఉపక్రమమాణశ్చ న ప్రసహ్య కిం చిదాచరేత్ ౩౨౬ కుసుమస:ధర్మాణో హి యోషితః సు:కుమారోపక్రమాః తాస్త్వన్:అధిగతవిశ్వాసైః ప్రసభముపక్రమ్యమాణః సంప్రయోగద్వేషిణ్యో భవన్తి తస్మాత్సామ్నైవోపచరేత్ ౩౨౭ యుక్త్యాపి తు యతః ప్రసరముపలభేత్తేనైవాను ప్రవిశేత్ ౩౨౮ తత్ప్రియేణాలిఙ్గేనాచరితేన నాతి:కాలత్వాత్ ౩౨౯ పూర్వకాయేణ చోపక్రమేత్విషహ్యత్వాత్ ౩౨౧౦ దీపాలోకే విగాఢయౌవనాయాః పూర్వసంస్తుతాయాః బాలాయా అపృష్ఠఊర్వాయాశ్చాన్ధకారే ౩౨౧౧ అఙ్గీకృతపరిష్వఙ్గాయాశ్చ వదనేన తామ్బూలదానం తద్అపృష్ఠరతిపద్యమానాం చ సాన్త్వనైర్వాక్యైః శపథైః ప్రతియాచితైః పాదపతనైశ్చ గ్రాహయేత్వ్రీడాయుక్తాపి యోషిదత్య్:అన్తక్రుద్ధాపి న పాదపతనమతివర్తతే ఇతి సార్వత్రికమ్ ౩౨౧౨ తద్దానప్రసఙ్గేణ మృదు విశదమ:కాహలమస్యాశ్చుమ్బనమ్ ౩౨౧౩ తత్ర సిద్ధామాలాపయేత్ ౩౨౧౪ తచ్ఛ్రవణార్థం యత్కిం చిదల్పాక్షరమభిధేయమ:జానన్నివ పృచ్ఛేత్ ౩౨౧౫ తత్ర నిష్పృష్ఠరతిపత్తిమన్:ఉద్వేజయన్ సాన్త్వనాయుక్తం బహుశ ఏవ పృచ్ఛేత్ ౩౨౧౬ యత్రాపి అ:వదన్తీం నిర్బధ్నీయాత్ ౩౨౧౭ సర్వా ఏవ హి కన్యాః పురుషేణ ప్రయుజ్యమానం వచనం విషహన్తే న తు లఘుమిశ్రామపి వాచం వదన్తి ఇతి ఘోటకముఖః ౩౨౧౮ నిర్బధ్యమానా తు శిరఃకమ్పేన ప్రతివచనాని యోజయేత్కలహే తు న శిరః కమ్పయేత్ ౩౨౧౯ ఇచ్ఛసి మాం నేచ్ఛసి వా కిం తేఽహం రుచితో న రుచితో వేతి పృష్టా చిరం స్థిత్వా నిర్బధ్యమానా తద్ఆనుకుల్యేన శిరః కమ్పయేత్ప్రపఞ్చ్యమానా తు వివదేత్ ౩౨౨౦ సంస్తుతా చేత్సఖీమనుకూలాముభయతోఽపి విస్రబ్ధాం తామన్తరా కృత్వా కథాం యోజయేత్తస్మిన్నధోముఖీ విహసేత్తాం చాతి:వాదినీమధిక్షిపేద్వివదేచ్చ సా తు పరిహాసార్థమిదమనయోక్తమితి చానుక్తమపి బ్రూయాత్తత్ర తామపనుద్య ప్రతివచనార్థమభ్యర్థ్యమానా తూష్ణీమాసీత నిర్బధ్యమానా తు నాహమేవం బ్రవీమీత్య:వ్యక్తాక్షరమన్:అవసితార్థం వచనం బ్రూయాత్నాయకం తు విహసన్తీ కదా చిత్కటాక్షైః ప్రేక్షేత ఇత్యాలాపయోజనమ్ ౩౨౨౧ ఏవం జాతపరిచయా చాటిప్పణీఇర్వదన్తీ తత్సమీపే యాచితం తామ్బూలం విలేపనం స్రజం నిదధ్యాతుత్తరీయే వాస్య నిబధ్నీయాత్ ౩౨౨౨ యథా:యుక్తామాచ్ఛురితకేన((౭౩)) స్తనముకులయోర్((౭౪)) ఉపరి స్పృశేత్ ౩౨౨౩ వార్యమాణశ్చ త్వమపి మాం పరిష్వజస్వ తతో నైవమాచరిష్యామీతి స్థిత్యా పరిష్వఞ్జయేత్స్వం చ హస్తమా నాభిదేశాత్ప్రసార్య నిర్వర్తయేత్క్రమేణ చైనాముత్సఙ్గమారోప్యాధికమధికముపక్రమేతపృష్ఠరతిపద్యమానాం చ భీషయేత్ ౩౨౨౪ అహం ఖలు తవ దన్తపదాన్యధరే కరిష్యామి స్తనపృష్ఠే చ నఖపదమాత్మనశ్చ స్వయం కృత్వా త్వయా కృతమితి తే సఖీజనస్య పురతః కథయిష్యామి సా త్వం కిమత్ర వక్ష్యసీతి బాలవిభీషికైర్బాలప్రత్యాయనైశ్చ శనైరేనాం ప్రతారయేత్ ౩౨౨౫ ద్వితీయస్యాం తృతీయస్యాం చ రాత్రౌ కిం చిదధికం విస్రమ్భితాం హస్తేన యోజయేత్ ౩౨౨౬ సర్వాఙ్గికం చుమ్బనముపక్రమేత ౩౨౨౭ ఊర్వోశ్చోపరి విన్యస్తహస్తః సంవాహనక్రియాయాం సిద్ధాయాం క్రమేణోరుమూలమపి సంవాహయేత్నివారితే సంవాహనే కో దోష ఇత్యాకులయేదేనాం తచ్చ స్థిరీ:కుర్యాత్తత్ర సిద్ధాయా గుహ్యదేశాభిమర్శనమ్ ౩౨౨౮ రశనవియోజనం నీవీవిస్రంసనం వసనపరివర్తనమూరుమూలసంవాహనం చ ఏతే చాస్యాన్యాపదేశాః యుక్తయన్త్రాం రఞ్జయేత్న త్వ:కాలే వ్రతఖణ్డనమ్ ౩౨౨౯ అనుశిష్యాచ్చ ఆత్మానురాగం దర్శయేత్మనోరథాంశ్చ పూర్వకాలికాననువర్ణయేతాయత్యాం చ తద్ఆనుకూల్యేన ప్రవృత్తిం ప్రతిజానీయాత్సపృష్ఠఅత్నీభ్యశ్చ సాధ్వసమవచ్ఛిన్ద్యాత్కాలేన చ క్రమేణ విముక్తకన్యాభావామన్:ఉద్వేజయన్నుపక్రమేత ఇతి కన్యావిస్రమ్భనమ్ ౩౨౩౦ భవన్తి చాత్ర శ్లోకాః ౩౨౩౦ ఏవం చిత్తానురాగో బాలాముపాయేన ప్రసాధయేత్తథాస్య సానురక్తా చ సు:విస్రబ్ధా ప్రజాయతే ౩౨౩౧ నత్య్:అన్తమానులోమ్యేన న చాతిపృష్ఠరాతిలోమ్యతః సిద్ధిం గచ్ఛతి కన్యాసు తస్మాన్మధ్యేన సాధయేత్ ౩౨౩౨ ఆత్మనః ప్రీతిజననం యోషితాం మానవర్ధనం కన్యావిస్రమ్భణం వేత్తి యః స తాసాం ప్రియో భవేత్ ౩౨౩౩ అతి:లజ్జాన్వీతేత్యేవం యస్తు కన్యాముపేక్షతే సోఽన్:అభిప్రాయవేదీతి పశువత్పరిభూయతే౩౨౩౪ సహసా వాప్యుపక్రాన్తా కన్యాచిత్తమ:విన్దతా భయం విత్రాసముద్వేగం సద్యో ద్వేషం చ గచ్ఛతి ౩౨౩౫ సా ప్రీతియోగమపృష్ఠరాప్తా తేనోద్వేగేన దూషితా పురుషద్వేషిణీ వా స్యాద్విద్విష్టా వా తతోఽన్యగా((౭౫))

౩౨ ఇతి శ్రీవాత్స్యాయనీయే కామసూత్రే కన్యాసంప్రయుక్తకే తృతీయేఽధికరణే కన్యావిస్రమ్భణం ద్వితీయోఽధ్యాయః

లే‡ఓన్ ౩ తృతీయోఽధ్యాయః సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౨౬ బాలోపక్రమణమ్

౩౩౧ ధనహీనస్తు గుణయుక్తోఽపి మధ్యస్థగుణో హీనాపదేశో వా సధనో వా ప్రాతివేశ్యః మాతృపితృభ్రాతృషు చ పరతన్త్రః బాలవృత్తిరుచితప్రవేశో వా కన్యామలభ్యత్వాన్న వరయేత్ ౩౩౨ బాల్యాత్ప్రభృతి చైనాం స్వయమేవానురఞ్జయేత్ ౩౩౩ తథాయుక్తశ్చ మాతులకులానువర్తీ దక్షిణపథే బాల ఏవ మాత్రా పిత్రా చ వియుక్తః పరిభూతకల్పో ధనోత్కర్షాద:లభ్యాం మాతులదుహితరమన్యస్మై వా పూర్వదత్తాం సాధయేత్ ౩౩౪ అన్యామపి బాహ్యాం స్పృహయేత్ ౩౩౫ బాలాయామేవం సతి ధర్మాధిగమే సంవననం((౭౬)) శ్లాఘ్యమితి ఘోటకముఖః ౩౩౬ తయా సహ పుష్పావచయం గ్రథనం గృహకం దుహితృకాక్రీడాయోజనం భక్తపానకరణమితి కుర్వీత పరిచయస్య వయసశ్చానురూప్యాత్ ౩౩౭ ఆకర్షక్రీడా పట్టికాక్రీడా ముష్టిద్యూతక్షుల్లకాదిద్యూతాని మధ్యమాఙ్గులిగ్రహణం షట్పాషాణకాదీని చ దేశ్యాని తత్:సాత్మ్యాత్తద్అప్తదాసచేటిభిస్తయా చ సహానుక్రీడేత ౩౩౮ క్ష్వేదితకాని సుటిప్పణీఇమిలితకామారబ్ధికాం లవణవీథికామనిలతాడితకాం గోధూమపఞ్జికామఙ్గులితాడికాం సఖీభిరన్యాని చ దేశ్యాని ౩౩౯ యాం చ విశ్వాస్యామస్యాం మన్యేత తయా సహ నిర్:అన్తరాం ప్రీతిం కుర్యాత్పరిచయాంశ్చ బుధ్యేత ౩౩౧౦ ధాత్రేయికాం చాస్యాః ప్రియహితాభ్యామధికముపగృహ్ణీయాత్సా హి ప్రీయమాణా విదితాకారాప్యపృష్ఠరత్యాదిశన్తీ తం తాం చ యోజయితుం శక్నుత్యాతన్:అభిహితాపి ప్రత్యాచార్యకమ్ ౩౩౧౧ అ:విదితాకారాపి హి గుణానేవానురాగాత్ప్రకాశయేత్యథా ప్రయోజ్యానురజ్యేత ౩౩౧౨ యత్ర యత్ర చ కౌతుకం ప్రయోజ్యాయాస్తదను ప్రవిశ్య సాధయేత్ ౩౩౧౩ క్రీడనకద్రవ్యాణి యాన్యపృష్ఠఊర్వాణి యాన్యన్యాసాం విరలశో విద్యేరంస్తాన్యస్యా అ:యత్నేన సంపాదయేత్ ౩౩౧౪ తత్ర కన్దుకమన్కభక్తిచిత్రమల్పకాలాన్తరితమన్యదన్యచ్చ సందర్శయేత్తథా సూత్రదారుగవలగజదన్తమయీర్దుహితృకా మధూచ్ఛిష్టపిష్టమృన్మయీశ్చ ౩౩౧౫ భక్తపాకార్థమస్యా మహానసికస్య చ దర్శనమ్ ౩౩౧౬ కాష్ఠమేఢ్రకయోశ్చ సంయుక్తయోశ్చ స్త్రీపుంసయోరజైడకానాం((౭౭)) దేవకులగృహకాణాం చ శుకపరభృతమదనసారికాలావకుక్కుటతిరిపిఞ్జరకాణాం చ విచిత్రాకృతిసంయుక్తానాం జలభాజనానాం చ యన్త్రికాణాం వీణికానాం పటోలికానామలక్తకమనఃశిలాహరితాలహిఙ్గులకశ్యామవర్ణకాదీనాం తథా చన్దనకుఙ్కుమయోః పూగఫలానాం పత్త్రాణాం కాలయుక్తానాం చ సక్తివిషయే ప్రచ్ఛన్నం దానం ప్రకాశద్రవ్యాణాం చ ప్రకాశం యథా చ సర్వాభిప్రాయసంవర్ధకమేనం మన్యేత తథా ప్రయతితవ్యమ్ ౩౩౧౮ ప్రఛన్నదానస్య తు కారణమాత్మనో గురుజనాద్భయం ఖ్యాపయేత్దేయస్య చాన్యేన స్పృహణీయత్వమితి ౩౩౧౯ వర్ధమానానురాగం చాఖ్యానకే మనః కుర్వతీమన్వర్థాభిః కథాభిశ్చిత్తహారిణీభిశ్చ రఞ్జయేత్ ౩౩౨౦ విస్మయేషు ప్రసహ్యమానామిన్ద్రజాలైః ప్రయోగైర్విస్మాపయేత్కలాసు కౌతుకినీం తత్కౌశలేన గీతప్రియాం శ్రుతిహరైర్గీతైః ఆశ్వయుజ్యామష్టమీచన్ద్రకే కౌముద్యాముతసవేషు యాత్రాయాం గ్రహణే గృహాచారే వా విచిత్రైరాపీడైః కర్ణపత్త్రభఙ్గైః సిక్థకప్రధానైర్వస్త్రాఙ్గులీయకభూషణదానైశ్చ నో చేద్దోషకరాణి మన్యేత ౩౩౨౧ అన్యపురుషవిశేషాభిజ్ఞతయా ధాత్రేయికాస్యాః పురుషప్రవృత్తౌ చాతుఃషష్టికాన్ యోగాన్ గ్రాహయేత్ ౩౩౨౨ తద్గ్రహణోపదేశేన చ ప్రయోజ్యాయాం రతికౌశలమాత్మనః ప్రకాశయేత్ ౩౩౨౩ ఉదారవేషశ్చ స్వయమన్:ఉపహతదర్శనశ్చ స్యాత్భావం చ కుర్వతీమిఙ్గితాకారైః సూచయేత్ ౩౩౨౪ యవతయో హి సంసృష్టమభీక్ష్ణదర్శనం చ పురుషం ప్రథమం కామయన్తే కామయమానా అపి తు నాభియుఞ్జత ఇతి ప్రాయో:వాదః

౩౩౨౪ ఇతి బాలాయాముపక్రమాః((౭౮))

సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౨౭

౩౩౨౫ తానిఙ్గితాకారాన్ వక్ష్యామః((౭౯))౩౩౨౬ సంముఖం తం తు న వీక్షతే వీక్షితా వ్రీడాం దర్శయతి రుచ్యమాత్మనోఽఙ్గమపదేశేన ప్రకాశయతి ప్రమత్తం ప్రచ్ఛన్నం నాయకమతిక్రాన్తం చ వీక్షతే ౩౩౨౭ పృష్టా చ కిం చిత్స:స్మితమ:వ్యక్తాక్షరమన్:అవసితార్తం చ మన్దం మన్దమధోముఖీ కథయతి తత్సమీపే చిరం స్థానమభినన్దతి దూరే స్థితా పశ్యతు మామితి మన్యమానా పరిజనం స:వదనవికారమాభాషతే తం దేశం న ముఞ్చతి ౩౩౨౮ యత్కిం చిద్దృష్ట్వా విహసితం కరోతి తత్ర కథామవస్థానార్థమనుబధ్నాతి బాలస్యాఙ్కగతస్యాలిఙ్గనం చుమ్బనం చ కరోతి పరిచారికాయాస్తిలకం చ రచయతి పరిజనానవష్టభ్య తాస్తాశ్చ లీలా దర్శయతి ౩౩౨౯ తన్మిత్రేషు విశ్వాసితి వచనం చైషాం బహు మన్యతే కరోతి చ తత్పరిచారకైః సహ ప్రీతిం సంకథాం ద్యూతమితి చ కరోతి స్వకర్మసు చ ప్రభవిష్ణురివైతాన్నియుఙ్క్తే తేషు చ నాయకసంకథామన్యస్య కథయత్స్వవహితాతాం శృణోతి ౩౩౩౦ ధాత్రేయికా చోదితా నాయకయోదవసితం ప్రవిశతి తామన్తరా కృత్వా తేన సహ ద్యూతం క్రీడామాలాపం చాయోజయితుమిచ్ఛతి అన్:అలంకృతా దర్శనపథం పరిహరతి కర్ణపత్త్రమఙ్గులీయకం స్రజం వా తేన యాచితా స:ధీరమేవ గాత్రాదవతార్య సఖ్యా హస్తే దదాతి తేన చ దత్తం నిత్యం ధారయతి అన్యవరసంకథాసు విషణ్ణా భవతి తత్పక్షకైశ్చ సహ న సంసృజ్యత ఇతి ౩౩౩౧ భవతశ్చాత్ర శ్లోకౌ ౩౩౩౧ దృష్ట్వైతాన్ భావసంయుక్తానాకారానిఙ్గితాని చ కన్యాయాః సంప్రయోగార్థం తాంస్తాన్ యోగాన్ విచిన్తయేత్ ౩౩౩౨ బాలక్రీడనకైర్బాలా కలాభిర్యౌవనే స్థితా వత్సలా చాపి సంగ్రాహ్యా విశ్వాస్యజనసంగ్రహాత్((౮౦))

౩౩ ఇతి శ్రీవాత్స్యాయనీయే కామసూత్రే కన్యాసంప్రయుక్తకే తృతీయేఽధికరణే బాకోపక్రమా ఇఙితాకారసూచనం తృతీయోఽధ్యాయః

లే‡ఓన్ ౪ చతుర్థోఽధ్యాయః సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౨౮ ఏకపురుషాభియోగప్రకరణమ్

౩౪౧ దర్శితేఙ్గితాకారాం కన్యాముపాయతోఽభియుఞ్జీత ౩౪౨ ద్యూతే క్రీడనకేషు చ వివదమానః సాకారమస్యాః పాణిమవలమ్బేత ౩౪౩ యథోక్తం చ స్పృష్టకాదికమ్((౮౧)) ఆలిఙ్గనవిధిం విదధ్యాత్ ౩౪౪ పత్త్రచ్ఛేద్యక్రియాయాం చ స్వాభిప్రాయసూచకం మిథునమస్యా దర్శయేత్ ౩౪౫ ఏవమన్యద్విరలశో((౮౨)) దర్శయేత్ ౩౪౬ జలక్రీడాయాం తద్దూరతోఽప్సు నిమగ్నః సమీపమస్యా గత్వా స్పృష్ట్వా చైనాం తత్రైవోన్మజ్జయేత్ ౩౪౭ నవపత్త్రికాదిషు చ స:విశేషభావనివేదనమ్ ౩౪౮ ఆత్మదుఃఖస్యానిర్వేదేన కథనమ్ ౩౪౯ స్వప్నస్య చ భావయుక్తస్యాన్యాపదేశేన ౩౪౧౦ ప్రేక్షణకే స్వజనసమాజే వా సమీపోపవేశనం తత్రాన్యాపదిష్టం స్పర్శనమ్ ౩౪౧౧ అపాశ్రయార్థం చ చరణేన చరణస్య పీడనమ్ ౩౪౧౨ తతః శనకైరేకైకామఙ్గులిమభిస్పృశేత్ ౩౪౧౩ పాదాఙుష్ఠేన చ నఖాగ్రాణి ఘట్టయేత్ ౩౪౧౪ తత్ర సిద్ధః పదాత్పదమధికమాకాఙ్క్షేత్ ౩౪౧౫ క్షాన్త్య్అర్థం చ తదేవాభ్యసేత్ ౩౪౧౬ పాదశౌచే పాదాఙ్గులిసందంశేన తద్అఙ్గులిపీడనమ్ ౩౪౧౭ ద్రవ్యస్య సమర్పణే ప్రతిగ్రహే వా తద్గతో వికారః ౩౪౧౮ ఆచమనాన్తే చోదకేనాసేకః ౩౪౧౯ విజనే తమసి చ ద్వన్ద్వమాసీనః క్షాన్తిం కుర్వీత సమానదేశశయ్యాయాం చ ౩౪౨౦ తత్ర యథార్థమన్:ఉద్వేజయతో భావనివేదనమ్ ౩౪౨౧ వివిక్తే చ కిం చిదస్తి కథయితవ్యమిత్యుక్త్వా నిర్వచనం భావం చ తత్రోపలక్షయేత్యథా పారదారికే వక్ష్యామః ౩౪౨౨ విదితభావస్తు వ్యాధిమపదిశ్యైనాం వార్తాగ్రహణార్థం స్వముదవసితమానయేత్ ౩౪౨౩ ఆగతాయాశ్చ శిరఃపీడనే నియోగః పాణిమవలమ్బ్య చాశ్యాః సాకారం నయనయోర్లలాటే చ నిదధ్యాత్ ౩౪౨౪ ఔశాధాపదేశార్థం చాస్యాః కర్మ వినిర్దిశేత్ ౩౪౨౫ ఇదం త్వయా కర్తవ్యం న హ్యేతద్ఋతే కన్యాయా అన్యేన కార్యమితి గచ్ఛన్తీం పునరాగమనానుబన్ధమేనాం విసృజేత్ ౩౪౨౬ అస్య చ యోగస్య త్రిరాత్రం త్రిసంధ్యం చ ప్రయుక్తిః ౩౪౨౭ అభీక్ష్ణదర్శనార్థమాగతాయాశ్చ గోష్ఠీం వర్ధయేత్ ౩౪౨౮ అన్యాభిరపి సహ విశ్వాసనార్థమధికమధికం చాభియుఞ్జీత న తు వచా నిర్వదేత్ ౩౪౨౯ దూరగతభావోఽపి హి కన్యాసు న నిర్వేదేన సిధ్యాతీతి ఘోటకముఖః ౩౪౩౦ యదా తు బహుసిద్ధాం మన్యేత తదైవోపక్రమేత్౩౪౩౧ ప్రదోషే నిశి తమసి చ యోషితో మన్దసాధ్వసాః((౮౩)) సు:రతవ్యవసాయిన్యో రాగవత్యశ్చ భవన్తి న తు పురుషం ప్రత్యాచక్షతే తస్మాత్తత్కాలం ప్రయోజయితవ్యా ఇతి ప్రాయోవాదః ౩౪౩౨ ఏకపురుషాభియోగానాం త్వ:సంభవే గృహీతార్థయా ధాత్రేయికయా సఖ్యా వా తస్యామన్తర్:భూతయా తమర్థమటిప్పణీఇర్వదన్త్యా సహైనామఙ్కమానాయయేత్తతో యథోక్తమభియుఞ్జీత ౩౪౩౩ స్వాం వా పరిచారికామాదావేవ సఖీత్వేనాస్యాః ప్రణిదధ్యాత్ ౩౪౩౪ యజ్ఞే వివాహే యాత్రాయాముత్సవే వ్యసనే ప్రేక్షణకవ్యాపృతే((౮౪)) జనే తత్ర తత్ర చ దృష్టేఙ్గితాకారాం పరీక్షితభావామేకాకినీముపక్రమేత ౩౪౩౫ న హి దృష్టభావా యోషితో దేశే కాలే చ ప్రయుజ్యమానా((౮౫)) వ్యావర్తన్త ఇతి వాత్స్యాయనః

॰ ౨౮ ఇత్యేకపురుషాభియోగః((౮౬))

సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౨౯

౩౪౩౬ మన్దాపదేశా((౮౭)) గుణవత్యపి కన్యా ధనహీనా కులీనాపి సమానైర:యాచ్యమానా మాతాపితృవియుక్తా వా జ్ఞాతికులవర్తినీ వా ప్రాప్తయౌవనా పాణిగ్రహణం స్వయమభీప్సేత ౩౪౩౭ సా తు గుణవన్తం శక్తం సు:దర్శనం బాలప్రీత్యాభియోజయేత్ ౩౪౩౮ యం వా మన్యేత మాతాపిత్రోర:సమీక్షయా స్వయమప్యయమిన్ద్రియదౌర్బల్యాన్మయి ప్రవర్తిష్యత ఇతి ప్రియహితోపచారైరభీక్ష్ణసందర్శనేన చ తమావర్జయేత్ ౩౪౩౯ మాతా చైనాం సఖీభిర్ధాత్రేయికాభిశ్చ సహ తద్అభిముఖీం కుర్యాత్ ౩౪౪౦ పుష్పగన్ధతామ్బూలహస్తాయా వి:జనే వి:కాలే చ తద్ఉపస్థానం కలాకౌశలప్రకాశనే వా సంవాహనే శిరసః పీడనే చౌచిత్యదర్శనం ప్రయోజ్యస్య సాత్మ్యయుక్తాః కథాయోగాః బాలాయాముపక్రమేషు యథోక్తమాచరేత్((౮౮)) ౩౪౪౧ న చైవాన్తరాపి((౮౯)) పురుషం స్వయమభియుఞ్జీత స్వయమభియోగినీ హి యువతిః సౌభాగ్యం జహాతీత్యాచార్యాః ౩౪౪౨ తత్ప్రయుక్తానాం త్వభియోగానామానులోమ్యేన గ్రహణమ్ ౩౪౪౩ పరిష్వక్తా((౯౦)) చ న వికృతిం భజేత్శ్లక్ష్ణమ్((౯౧)) ఆకారమ:జానతీవ ప్రతిగృహీయాత్వదనగ్రహణే బలాత్కారః ౩౪౪౪ రతిభావనామభ్యర్థ్యమానాయాః కృచ్ఛ్రాద్గుహ్యసంస్పర్శనమ్ ౩౪౪౫ అభ్యర్థితాపి నాతివివృతా స్వయం స్యాతన్యత్రాటిప్పణీఇశ్చయకాలాత్((౯౨)) ౩౪౪౬ యదా తు మన్యేతానురక్తో మయి న వ్యావర్తయిష్యత ఇతి తదైవైనమభియుఞ్జానం బాలభావ మోక్షాయ త్వరేత్ ౩౪౪౭ విముక్తకన్యాభావా చ విశ్వాస్యేషు ప్రకాశయేత్

౩౪౪౭ ఇతి ప్రయోజ్యస్యోపావర్తనమ్((౯౩))

సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౩౦

౩౪౪౮ భవన్తి చాత్ర శ్లోకాః ౩౪౪౮ కన్యాభియుజ్యమానా తు యం మన్యేతాశ్రయం సుఖమనుకూలం చ వశ్యం చ తస్య కుర్యాత్పరిగ్రహమ్ ౩౪౪౯ అన్:అపేక్ష్య గుణాన్ యత్ర రూపమౌచిత్యమేవ చ కుర్వీత ధనలోభేన పతిం సాపత్నకేష్వపి ౩౪౫౦ తత్ర యుక్తగుణం వశ్యం శక్తం బలవదర్థినముపాయైరభియుఞ్జానం కన్యా న ప్రతిలోభయేత్ ౩౪౫౧ వరం వశ్యో దరిద్రోఽపి నిర్:గుణోఽప్యాత్మధారణః గుణైర్యుక్తోఽపి న త్వేవం బహుసాధారణః ౩౪౫౨ ప్రాయేణ ధనినాం దారా బహవో నిర్:అవగ్రహాః బాహ్యే సత్యుపభోగేఽపి నిర్విస్రమ్భా బహిఃసుఖాః ౩౪౫౩ నీచో యస్త్వభియుఞ్జీత పురుషః పలితోఽపి వా వి:దేశగతిశీలశ్చ న స సంయోగమర్హతి ౩౪౫౪ యదృచ్ఛయాభియుక్తో యో దమ్భద్యూతాధికోఽపి సపృష్ఠఅత్నీకశ్చ సాపత్యో న స సంయోగమర్హతి ౩౪౫౫ గుణసామ్యేఽభియోక్తౄణామేకో వరయితా వరః తత్రాభియోక్తరి శ్రైష్ఠ్యమనురాగాత్మకో హి సః((౯౪))

౩౪ ఇతి శ్రీవాత్స్యాయనీయే కామసూత్రే కన్యాసంప్రయుక్తకే తృతీయేఽధికరణే ఏకపురుషాభియోగా అభియోగతశ్చ కన్యాయాః ప్రతిపత్తిశ్చతుర్థోఽధ్యాయః

లే‡ఓన్ ౫ పఞ్చమోఽధ్యాయః సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౩౧ [వివాహయోగప్రకరణమ్]

౩౫౧ ప్రాచుర్యేణ((౯౫)) కన్యాయా వివిక్తదర్శనస్యాలాభే ధాత్రేయికాం ప్రియహితాభ్యాముపగృహ్యోపసర్పేత్ ౩౫౨ సా చైనామ:విదితా నామ నాయకస్య భూత్వా తద్గుణైరనురఞ్జయేత్తస్యాశ్చ రుచ్యాన్నాయకగుణాన్ భూయిష్ఠముపవర్ణయేత్ ౩౫౩ అన్యేషాం వరయితౄణాం దోషానభిప్రాయవిరుద్ధాన్ ప్రతిపాదయేత్౩౫౪ మాతాపిత్రోశ్చ గుణాన్:అభిజ్ఞతాం లుబ్ధతాం చ చపలతాం చ బాన్ధవానామ్ ౩౫౫ యాశ్చాన్యా అపి సమానజాతీయాః కన్యాః శకున్తలాద్యాః స్వబుద్ధ్యా భర్తారం ప్రాప్య సంప్రయుక్తా మోదన్తే స్మ((౯౬)) తాశ్చాస్యా నిదర్శయేత్ ౩౫౬ మహాకులేషు సాపత్నకైర్బాధ్యమానా విద్విష్టాః దుఃఖితాః పరిత్యక్తాశ్చ దృశ్యన్తే ౩౫౭ ఆయతిం చాస్య వర్ణయేత్ ౩౫౮ సుఖమన్:ఉపహతమేకచారితాయాం నాయకానురాగం చ వర్ణయేత్ ౩౫౯ స:మనోరథాయాశ్చాస్యా అపాయం సాధ్వసం వ్రీడాం చ హేతుభిరవచ్ఛిన్ద్యాత్ ౩౫౧౦ దూతీకల్పం చ సకలమాచరేత్((౯౭)) ౩౫౧౧ త్వామ:జానతీమివ నాయకో బలాద్గ్రహీష్యతీతి తథా సుపృష్ఠఅరిగృహీతం స్యాదితి యోజయేత్ ౩౫౧౨ ప్రతిపన్నామభిప్రేతావకాశవర్తినీం నాయకః శ్రోత్రియాగారాదగ్నిమానయ్య కుశానాస్తీర్య యథాస్మృతి హుత్వా చ త్రిః పరిక్రమేత్ ౩౫౧౩ తతో మాతరి పితరి చ ప్రకాశయేత్ ౩౫౧౪ అగ్నిసాక్షికా హి వివాహా న నివర్తన్త ఇత్యాచార్యసమయః ౩౫౧౫ దూషయిత్వా చైనాం శనైః స్వజనే ప్రకాశయేత్ ౩౫౧౬ తద్బాన్ధవాశ్చ యథా కులస్యాఘం పరిహరన్తో దణ్డభయాచ్((౯౮)) చ తస్మా ఏవైనాం దద్యుస్తథా యోజయేత్ ౩౫౧౭ అన్:అన్తరం చ ప్రీత్య్ఉపగ్రహేణ రాగేణ తద్బాన్ధవాన్ ప్రీణయేద్((౯౯)) ఇతి ౩౫౧౮ గాన్ధర్వేణ వివాహేన వా చేష్టేత ౩౫౧౯ అపృష్ఠరతిపద్యమానాయామన్తశ్చారిణీమన్యాం కులప్రమదాం పూర్వ సంసృష్టాం ప్రీయమాణాం చోపగృహ్య తయా సహ విషహ్యమవకాశమేనామన్యకార్యాపదేశేనానాయయేత్ ౩౫౨౦ తతః శ్రోత్రియాగారాదగ్నిమితి సమానం పూర్వేణ((౧౦౦)) ౩౫౨౧ ఆసన్నే చ వివాహే మాతరమస్యాస్తద్అభిమతదోషైరనుశయం((౧౦౧)) గ్రాహయేత్ ౩౫౨౨ తతస్తద్అనుమతేన ప్రాతివేశ్యాభావనే((౧౦౨)) నిశి నాయకమానాయ్య శ్రోత్రియాగారాదగ్నిమితి సమ్ఁానం పూర్వేణ ౩౫౨౩ భ్రాతరమస్యా వా సమానవయసం వేశ్యాసు పరస్త్రీషు వా ప్రసక్తమ:సుకరేణ సాహాయ్యదానేన ప్రియోపగ్రహశ్చ సు:దీర్ఘకాలమనురఞ్జయేతన్తే చ స్వాభిప్రాయం గ్రాహయేత్ ౩౫౨౪ ప్రాయేణ హి యువానః సమానశీలవ్యసనవయసాం వయస్యానామర్థే జీవితమపి త్యజన్తి తతస్తేనైవాన్యకార్యాత్తామానాయయేత్విషహ్యం సావకాశమ్((౧౦౩)) ఇతి సమానం పూర్వేణ ౩౫౨౫ అష్టమీచన్ద్రికాదిషు చ ధాత్రేయికా మదనీయమేనాం పాయయిత్వా కిం చిదాత్మనః కార్యముద్దిశ్య నాయకస్య విషహ్యం దేశమానయేత్తత్రైనాం మదాత్సంజ్ఞామపృష్ఠరతిపద్యమానాం దూషయిత్వేతి సమానం పూర్వేణ ౩౫౨౬ సుప్తాం చైకచారిణీం ధాత్రేయికాం వారయిత్వా సంజ్ఞామపృష్ఠరతిపద్యమానాం దూషయిత్వేతి సమానం పూర్వేణ((౧౦౪)) ౩౫౨౭ గ్రామాన్తరముద్యానం వా గచ్ఛన్తీం విదిత్వా సు:సంభృతసహాయో నాయకస్తదా రక్షిణో విత్రాస్య హత్వా వా కన్యామపహరేత్((౧౦౫)) ౩౫౨౭ ఇతి వివాహయోగాః ౩౫౨౮ పూర్వః పూర్వః ప్రధానం స్యాద్వివాహో ధర్మతః స్థితేః పూర్వాభావే తతః కార్యో యో య ఉత్తర ఉత్తరః ౩౫౨౯ వ్యూఢానాం హి వివాహానామనురాగః ఫలం యతః మధ్యమోఽపి హి సద్యోగో గాన్ధర్వస్తేన పూజితః ౩౫౩౦ సుఖత్వాద:బహుక్లేశాదపి చావరణాదిహ అనురాగాత్మకత్వాచ్చ గాన్ధర్వః ప్రవరో మతః((౧౦౬))

౩౫ ఇతి శ్రీవాత్స్యాయనీయే కామసూత్రే కన్యాసంప్రయుక్తకే తృతీయేఽధికరణే వివాహయోగాః పఞ్చమోఽధ్యాయఃలివ్రే ౪ భార్యాధికారికం చతుర్థమధికరణమ్

లే‡ఓన్ ౧ ప్రథమోఽధ్యాయః సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౩౨ [ఏకచారిణీవృత్తప్రకరణమ్]

౪౧౧ భార్యైకచరిణీ గూఢవిశ్రమ్భా((౧౦౭)) దేవవత్పతిమానుకుల్యేన వర్తేత ౪౧౨ తన్మతేన కుటుమ్బచిన్తామాత్మని సంనివేశయేత్ ౪౧౩ వేశ్మ చ శుచి సు:సంమృష్టస్థానం విరచితవివిధకుసుమం శ్లక్ష్ణభూమితలం హృద్యదర్శనం((౧౦౮)) త్రిషవణాచరితబలికర్మ పూజితదేవతాయతనం కుర్యాత్ ౪౧౪ న హ్యతోఽన్యద్గృహస్థానాం చిత్తగ్రాహకమస్తీతి గోనర్దీయః ౪౧౫ గురుషు భృత్యవర్గేషు నాయకభగినీషు((౧౦౯)) తత్పతిషు చ యథార్హం ప్రతిపత్తిః((౧౧౦)) ౪౧౬ పరిపూతేషు చ హరితశాకవప్రానిక్షుస్తమ్బాఞ్జీరకసర్షపాజమోదశతపుష్పాతమాలగుల్మాంశ్చ కారయేత్((౧౧౧)) ౪౧౭ కుబ్జకామలకమల్లికాజాతీకురణ్టకనవమాలికాతగరనన్ద్యావర్తజపాగుల్మానన్యాంశ్చ బహుపుష్పాన్ బాలకోశీరకపాతాలికాంశ్చ వృక్షవాటికాయాం చ స్థణ్డిలాణి మనోజ్ఞాని కారయేత్((౧౧౨)) ౪౧౮ మధ్యే కూపం వాపీం దీర్ఘికాం వా ఖానయేత్ ౪౧౯ భిక్షుకీశ్రమాణాక్షపణాకులటాకుహకేక్షణికామూలకారికాభిర్న సంసృజ్యేత ౪౧౧౦ భోజనే చ రుచితమిదమస్మై ద్వేష్యమిదం పథ్యమిదమపృష్ఠఅథ్యమిదమితి చ విన్ద్యాత్ ౪౧౧౧ స్వరం బహిరుపశ్రుత్య భవనమాగచ్ఛతః కిం కృత్యమితి బ్రువతీ సజ్జా((౧౧౩)) భవనమధ్యే తిష్ఠేత్ ౪౧౧౨ పరిచారికమపనుద్య స్వయం పాదౌ ప్రక్షాలయేత్ ౪౧౧౩ నాయకస్య చ న విముక్తభూషణం విజనే సందర్శనే తిష్ఠేత్ ౪౧౧౪ అతి:వ్యయమ:సద్వ్యయం వా కుర్వాణం రహసి బోధయేత్ ౪౧౧౫ ఆవాహే వివాహే యజ్ఞే గమనం సఖీభిః సహ గోష్ఠీం దేవతాభిగమన్మిత్యనుజ్ఞాతా కుర్యాత్ ౪౧౧౬ సర్వక్రీడాసు చ తద్ఆనులోమ్యేన ప్రవృత్తిః ౪౧౧౭ పశ్చాత్సంవేశనం పూర్వముత్థానమన్:అవబోధనం చ సుప్తస్య ౪౧౧౮ మహానసం చ సు:గుప్తం స్యాద్దర్శనీయం చ ౪౧౧౯ నాయకాపచారేషు కిం చిత్కలుషితా నాత్య్:అర్థం నిర్వదేత్ ౪౧౨౦ సాధిక్షేపవచనం త్వేనం మిత్రజనమధ్యస్థమేకాకినం వాప్యుపాలభేత న చ మూలకారికా స్యాత్ ౪౧౨౧ న హ్యతోఽన్యదపృష్ఠరత్యయకారణమస్తీతి గోనర్దీయః ౪౧౨౨ దుర్:వ్యాహృతం దుర్టిప్పణీఇరీక్షితమన్యతో మన్త్రణం ద్వారదేశావస్థానం నిరీక్షణం వా నిష్కుటేషు((౧౧౪)) మన్త్రణం వివిక్తేషు చిరమవస్థానమితి వర్జయేత్ ౪౧౨౩ స్వేదదన్తపఙ్కదుర్:గన్ధాంశ్చ బుధ్యేతేతి విరాగకారణమ్ ౪౧౨౪ బహుభూషణం వివిధకుసుమానులేపనం వివిధాఙ్గరాగసముజ్జ్వలం వాస ఇత్యాభిగామికో వేషః ౪౧౨౫ ప్రతనుశ్లక్ష్ణాల్పదుకూలతా పరిమితమాభరణం సు:గన్ధితా నాత్య్:ఉల్వణమ్((౧౧౫)) అనులేపనం తథా శుక్లాన్యన్యాని పుష్పాణీతి వైహారికో వేషః ౪౧౨౬ నాయకస్య వ్రతముపవాసం చ స్వయమపి కరణేనానువర్తేత వారితాయాం చ నాహమత్ర నిర్బన్ధనీయేతి తద్వచసో నివర్తనమ్ ౪౧౨౭ మృద్విదలకాష్ఠచర్మలోహభాణ్డానాం చ కాలే సమ్:అర్ఘగ్రహణమ్((౧౧౬)) ౪౧౨౮ తథా లవణస్నేహయోశ్చ గన్ధద్రవ్యకటుకభాణ్డౌషధానాం చ దుర్:లభానాం భవనేషు ప్రచ్ఛన్నం నిధానమ్ ౪౧౨౯ మూలకాలుకపాలఙ్కీదమనకామ్రాతకైర్వారుకత్రపుసవార్తాకకూష్మాణ్డాలాబుసూరణశుకనాసా స్వయమ్గుప్తాతిలపర్ణికాగ్నిమన్థలశునపలాణ్డుప్రభృతీనాం సర్వౌషధీనాం చ బీజగ్రహణం కాలే వాపశ్చ ౪౧౩౦ స్వస్య చ సారస్య పరేభ్యో నాఖ్యానం భర్తృమన్త్రితస్య చ ౪౧౩౧ సమానాశ్చ స్త్రియః కౌశలేనోజ్జ్వలతయా పాకేన మానేన తథోపచారైరతిశయీత ౪౧౩౨ సాంవత్సరికమాయం సంఖ్యాయ తద్అనురూపం వ్యయం కుర్యాత్ ౪౧౩౩ భోజనావశిష్టాద్గోరసాద్ఘృతకరణం తథా తేలగుడయోః కర్పాసస్య చ సూత్రకర్తనం సూత్రస్య వానం శిక్యరజ్జుపాశవల్కలసంగ్రహణం కుట్టనకణ్డనావేక్షణమామచామణ్డతుషకఖకుట్య్అఙ్గారాణాముపయోజనం భృత్యవేతన భరణజ్ఞానం కృషిపశుపాలనచిన్తావాహనవిధానయోగాః మేషకుక్కుటలావక శుకశారికాపరభృతమయూరవానరమృగాణామవేక్షణం దైవసికాయవ్యయపిణ్డీ కరణమితి చ విద్యాత్ ౪౧౩౪ తజ్జఘన్యానాం చ జీర్ణవాససాం సంచయస్తైర్వివిధరాగైః శుద్ధైర్వా కృతకర్మణాం పరిచారకాణామనుగ్రహో మానార్థేషు చ దానమన్యత్ర వోపయోగః౪౧౩౫ సురాకుమ్భీనామాసవకుమ్భీనాం చ స్థాపనం తద్ఉపయోగః క్రయవిక్రయావాయవ్యాయావేక్షణమ్ ౪౧౩౬ నాయకమిత్రాణాం చ స్రగ్అనులేపనతామ్బూలదానైః పూజనం న్యాయతః ౪౧౩౭ శ్వశ్రూస్వశురపరిచర్యా తత్పారతన్త్ర్యమన్:ఉత్తరవాదితా పరిమితాపృష్ఠరచణ్డాలాపకరణమన్:ఉచ్చైర్హాసః తత్ప్రియాపృష్ఠరియేషు స్వప్రియాపృష్ఠరియేష్వివ వృత్తిః ౪౧౩౮ భోగేష్వన్:ఉత్సేకః ౪౧౩౯ పరిజనే దాక్షిణ్యమ్ ౪౧౪౦ నాయకస్యాటిప్పణీఇవేద్య న కస్మై చిద్దానమ్ ౪౧౪౧ స్వకర్మసు భృత్యజననియమనముత్సవేషు చాస్య పూజనమ్

౪౧౪౧ ఇత్యేకచారిణీవృత్తమ్((౧౧౭))

సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౩౩ [ప్రవాసచర్య్యాప్రకరణమ్]

౪౧౪౨ ప్రవాసే మఙ్గలమాత్రాభరణా దేవతోపవాసపరా వార్తాయాం స్థితా గృహానవేక్షేత ౪౧౪౩ శయ్యా చ గురుజనమూలే తద్అభిమతా కార్యనిష్పత్తిః నాయకాభిమతానాం చార్థానామర్జనే ప్రతిసంస్కారే చ యత్నః ౪౧౪౪ నిత్యనైమిత్తికేషు కర్మసూచితో వ్యయః తద్ఆరబ్ధానాం చ కర్మణాం సమాపనే మతిః ౪౧౪౫ జ్ఞాతికులస్యాన్:అభిగమనమన్యత్ర వ్యసనోత్సవాభ్యామ్((౧౧౮)) తత్రాపి నాయకపరిజనాధిష్ఠితాయా నాతికాలమవస్థానమపృష్ఠఅరివర్తితప్రవాసవేషతా చ ౪౧౪౬ గురుజనానుజ్ఞాతానాం కరణముపవాసానాం పరిచారకైః శుచిభిరాజ్ఞాధిష్ఠితైరనుమతేన క్రయవిక్రయకర్మణా సారస్యాపూరణం తనూకరణం చ శక్త్యా వ్యయానామ్ ౪౧౪౭ ఆగతే చ ప్రకృతిస్థాయా ఏవ ప్రథమతో దర్శనం దైవతపూజనముపహారాణాం చాహరణమ్ ౪౧౪౭ ఇతి ప్రవాసచర్యా((౧౧౯)) ౪౧౪౮ భవతశ్చాత్ర శ్లోకౌ ౪౧౪౮ సద్వృత్తమ్((౧౨౦)) అనువర్తేత నాయకస్య హితైషిణీ కులయోషా పునర్భూర్వా వేశ్యా వాప్యేకచారిణీ ధర్మమర్థం తథా కామం లభన్తే స్థానమేవ చ నిః:సపత్నం చ భర్తారం నార్యః సద్వృత్తమాశ్రితాః

౪౧ ఇతి శ్రీవాత్స్యాయనీయే కామసూత్రే భార్యాధికారికే చతుర్థేఽధికరణే ఏకచారిణీవృత్తం ప్రవాసచార్యా చ ప్రథమోఽధ్యాయః

లే‡ఓన్ ౨ ద్వితీయోఽధ్యాయః సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౩౪ [జ్యేష్ఠాదివృత్తప్రకరణమ్]

౪౨౧ జాడ్యదౌఃశీల్యదౌర్భాగ్యేభ్యః ప్రజాన్:ఉత్పత్తేరాభీక్ష్ణ్యేన దారికోత్పత్తేర్నాయకచాపలాద్వా సపత్న్య్అధివేదనమ్ ౪౨౨ తదాదిత ఏవ భక్తిశీలవైదగ్ధ్యఖ్యాపనేన పరిజిహీర్షేత్ప్రజాటిప్పణీఉత్పత్తౌ చ స్వయమేవ సాపత్నకే చోదయేత్ ౪౨౩ అధివిద్యమానా చ యావచ్ఛక్తియోగాదాత్మనోఽధికత్వేన స్థితిం కారయేత్ ౪౨౪ ఆగతాం చైనాం భగినీవదీక్షేత నయకవిదితం చ ప్రాదోషికం విధిమతీవ యత్నాదస్యాః కారయేత్సౌభాగ్యజం వైకృతముత్సేకం వాస్యా నాద్రియేత ౪౨౫ భర్తరి ప్రమాద్యన్తీముపేక్షేత యత్ర మన్యేతార్థమియం స్వయమపి ప్రతిపత్స్యత ఇతి తత్రైనామాదరత ఏవానుశిష్యాత్ ౪౨౬ నాయకసంశ్రవే చ రహసి విశేషానధికాన్ దర్శయేత్ ౪౨౭ తద్అపత్యేస్వ:విశేషః పరిజనవర్గేఽధికానుకమ్పా మిత్రవర్గే ప్రీతిః ఆత్మజ్ఞాతిషు నాత్య్:ఆదరః తజ్జ్ఞాతిషు చాతి:సంభ్రమః ౪౨౮ బహ్వీభిస్త్వధివిన్నా అ:వ్యవహితయా సంసృజ్యేత ౪౨౯ యాం తు నాయకోఽధికాం చికీర్షేత్తాం భూతపూర్వసుభగయా ప్రోత్సాహ్య కలహయేత్ ౪౨౧౦ తతశ్చానుకమ్పేత ౪౨౧౧ తాభిరేకత్వేనాధికాం చికిర్షీతాం స్వయమ:వివదమానా దుర్:జనీ:కుర్యాత్ ౪౨౧౨ నాయకేన తు కలహితామేనాం పక్షపాతావలమ్బనోపబృమ్హితామాశ్వాసయేత్ ౪౨౧౩ కలహం చ వర్ధయేత్ ౪౨౧౪ మన్దం వా కలహముపలభ్య స్వయమేవ సంధుక్షయేత్ ౪౨౧౫ యది నాయకోఽస్యామద్యాపి సానునయ ఇతి మన్యేత తదా స్వయమేవ సన్ధౌ ప్రయతేత

౪౨౧౫ ఇతి జ్యేష్ఠావృత్తమ్((౧౨౧))

సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౩౫

౪౨౧౬ కనిష్ఠా తు మాతృవత్సపృష్ఠఅత్నీం పశ్యేత్ ౪౨౧౭ జ్ఞాతిదాయమపి తస్యా అ:విదితం నోపయుఞ్జీత ౪౨౧౮ ఆత్మవృత్తాన్తాంస్తద్అధిష్ఠితాన్ కుర్యాత్ ౪౨౧౯ అనుజ్ఞాతా పతిమధిశయీత ౪౨౨౦ న వా తస్యా వచనమన్యస్యాః కథయేత్ ౪౨౨౧ తద్అపత్యాని స్వేభ్యోఽధికాని పశ్యేత్౪౨౨౨ రహసి పతిమధికముపచరేత్ ౪౨౨౩ ఆత్మనశ్చ సపత్నీవికారజం దుఃఖం నాచక్షీత ౪౨౨౪ పత్యుష్చ స:విశేషకం గూఢం మానం లిప్సేత్ ౪౨౨౫ అనేన ఖలు పథ్యదానేన జీవామీతి బ్రూయాత్ ౪౨౨౬ తత్తు శ్లాఘయా రాగేణ వా బాహిర్నాచక్షీత ౪౨౨౭ భిన్నరహస్యా హి భర్తురవజ్ఞాం లభతే ౪౨౨౮ జ్యేష్ఠాభయాచ్చ నిగూఢసంమానార్థినీ స్యాదితి గోనర్దీయః ౪౨౨౯ దుర్:భాగమన్:అపత్యాం చ జ్యేష్ఠామనుకమ్పేత నాయకేన చానుకమ్పయేత్ ౪౨౩౦ ప్రసహ్య త్వేనామేకచారిణీవృత్తమనుతిష్ఠేత్

౪౨౩౦ ఇతి కనిష్ఠావృత్తమ్((౧౨౨))

సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౩౬

౪౨౩౧ విధవా త్విన్ద్రియదౌర్బల్యాదాతురా భోగినం గుణసంపన్నం చ యా పునర్విన్దేత్సా పునర్భూః ౪౨౩౨ యతస్తు స్వేచ్ఛయా పునరపి నిష్క్రమణం నిర్:గుణోఽయమితి తదాన్యం కాఙ్క్షేదితి బాభ్రవీయాః ౪౨౩౩ సౌఖ్యార్థినీ సా కిలాన్యం పునర్విన్దేత ౪౨౩౪ గుణేషు సోపభోగేషు సుఖసాకల్యం తస్మాత్తతో విశేష ఇతి గోనర్దీయః ౪౨౩౫ ఆత్మనశ్చిత్తానుకూల్యాదితి వాత్స్యాయనః ౪౨౩౬ సా బాన్ధవైర్నాయకాదాపానకోద్యానశ్రద్ధాదానమిత్రపూజనాది వ్యయసహిష్ణు కర్మ లిప్సేత ౪౨౩౭ ఆత్మనః సారేణ వాలఙ్కారం తదీయమాత్మీయం వా బిభృయాత్ ౪౨౩౮ ప్రీతిదాయేష్వటిప్పణీఇయమః ౪౨౩౯ స్వేచ్ఛయా చ గృహాన్నిర్గచ్ఛతీ ప్రీతిదాయాదన్యన్నాయకదత్తం జీయేత నిష్కాస్యమానా తు న కిం చిద్దద్యాత్ ౪౨౪౦ సా ప్రభవిష్ణురివ తస్య భవనమాప్నుయాత్ ౪౨౪౧ కులజాసు తు ప్రీత్యా వర్తేత ౪౨౪౨ దాక్షిణ్యేన పరిజనే సర్వత్ర సపృష్ఠఅరిహాసా మిత్రేషు ప్రతిపత్తిః కలాసు కౌశలమధికస్య చ జ్ఞానమ్ ౪౨౪౩ కలహస్థానేషు చ నాయకం స్వయముపలభేత ౪౨౪౪ రహసి చ కలయా చతుఃషష్ట్యానువర్తేత సపృష్ఠఅత్నీనాం చ స్వయముపకుర్యాత్తాసామపత్యేష్వాభారణదానం తేషు స్వామివదుపచారః మణ్డనకాని వేషానాదరేణ కుర్వీత పరిజనే మిత్రవర్గే చాధికం విశ్రాణనమ్((౧౨౩)) సమాజాపానకోద్యానయాత్రావిహారశీలతా చ

౪౨౪౪ ఇతి పునర్భూవృత్తమ్((౧౨౪))

సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౩౭

౪౨౪౫ దుర్భగా తు సాపత్నకపీడితా యా తాసామధికమివ పత్యావుపచరేత్తామాశ్రయేత్ప్రకాశ్యాని చ కలావిజ్ఞానాని దర్శయేత్దౌర్భాగ్యాద్రహస్యానామ:భావః ౪౨౪౬ నాయకాపత్యానాం ధాత్రేయికాని కుర్యాత్ ౪౨౪౭ తన్మిత్రాణి చోపగృహ్య తైర్భక్తిమాత్మనః ప్రకాశయేత్ ౪౨౪౮ ధర్మకృత్యేషు చ పురశ్చారిణీ స్యాద్వ్రతోపవాసయోశ్చ ౪౨౪౯ పరిజనే దాక్షిణ్యం న చాధికమాత్మానం పశ్యేత్ ౪౨౫౦ శయనే తత్సాత్మ్యేనాత్మనోఽనురాగప్రత్యానయనమ్ ౪౨౫౧ న చోపాలభేత వామతాం చ న దర్శయేత్ ౪౨౫౨ యయా చ కలహితః స్యాత్కామం తామావర్తయేత్ ౪౨౫౩ యాం చ ప్రచ్ఛన్నాం కామయేత్తామనేన సహ సంగమయేద్గోపయేచ్చ ౪౨౫౪ యథా చ పతివ్రతాత్వమ:శాఠ్యం నాయకో మన్యేత తథా ప్రతివిదధ్యాత్

౪౨౫౪ ఇతి దుర్భగావృత్తమ్((౧౨౫))

సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౩౮

౪౨౫౫ అన్తఃపురాణాం చ వృత్తమేతేష్వేవ ప్రకరణేషు లక్షయేత్((౧౨౬)) ౪౨౫౬ మాల్యానులేపనవాసాంశి చాసాం కఞ్చుకీయా మహత్తరికా వా రాజ్ఞో నివేదయేయుర్దేవీభిః ప్రహితమితి ౪౨౫౭ తదాదాయ రాజా నిర్మాల్యమాసాం ప్రతిప్రాభృతకం దద్యాత్ ౪౨౫౮ అలంకృతశ్చ స్వ్:అలంకృతాని చాపరాహ్నే సర్వాణ్యన్తఃపురాణ్యైకధ్యేన పశ్యేత్ ౪౨౫౯ తాసాం యథాకాలం యథార్హం చ స్థానమానానువృత్తిః సపృష్ఠఅరిహాసాశ్చ కథాః కుర్యాత్ ౪౨౬౦ తద్అన్:అన్తరం పునర్భువస్తథైవ పశ్యేత్ ౪౨౬౧ తత్పో వేశ్యా ఆభ్యన్తరికా నాటకీయాశ్చ ౪౨౬౨ తాసాం యథోక్తకక్షాణి స్థానాని ౪౨౬౩ వాసకపాల్యస్తు యస్యా వాసకో యస్యాశ్చాతీతో యస్యాశ్చ ఋతుస్తత్పరిచారికానుగతా దివా శయ్యోత్థితస్య రాజ్ఞస్తాభ్యాం ప్రహితమఙ్గులీయకాఙ్కమనులేపనమృతుం వాసకం చ నివేదయేయుః ౪౨౬౪ తత్ర రాజా యద్గృహ్ణీయాత్తస్యా వాసకమాజ్ఞాపయేత్ ౪౨౬౫ ఉత్సవేషు చ సర్వాసామనురూపేణ పూజాపానకం చ సంగీతదర్శనేషు చ౪౨౬౬ అన్తఃపురచారిణీనాం బహిరటిప్పణీఇష్క్రమో బాహ్యానాం చాపృష్ఠరవేశః అన్యత్ర విదితశౌచాభ్యః అపృష్ఠఅరిక్లిష్టశ్చ కర్మయోగః

౪౨౬౬ ఇత్యాన్తఃపురికమ్((౧౨౭))

సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౩౯

౪౨౬౭ భవన్తి చాత్ర శ్లోకాః ౪౨౬౭ పురుషస్తు బహూన్ దరాన్ సమాహృత్య సమో భవేత్న చావజ్నాం చరేదాసు వ్యాలికాన్న సహేత చ ౪౨౬౮ ఏకస్యాం యా రతిక్రీడా వైకృతం వా శరీరజం విస్రమ్భాద్వాప్యుపాలమ్భస్తమన్యాసు న కీర్తయేత్ ౪౨౬౯ న దద్యాత్ప్రసరం స్త్రీణాం సపృష్ఠఅత్న్యాః కారణే క్వ చిత్తథోపాలభమానాం చ దోషైస్తామేవ యోజయేత్ ౪౨౭౦ అన్యాం రహసి విస్రమ్భైరన్యాం ప్రత్యక్షపూజనైః బహుమానైస్తథా చన్యామిత్యేవం రఞ్జయేత్స్త్రియః ౪౨౭౧ ఉద్యానగమనైర్భోగైర్దానైస్తజ్జ్ఞాతిపూజనైః రహస్యైః ప్రీతియోగైశ్చేత్యేకైకామనురఞ్జయేత్ ౪౨౭౨ యువతిశ్చ జితక్రోధా యథాశాస్త్రప్రవర్తినీ కరోతి వశ్యం భర్తారం సపృష్ఠఅత్నీశ్చాధితిష్ఠతి((౧౨౮))

౪౨ ఇతి శ్రీవాత్యాయనీయే కామసూత్రే భార్యాధికారికే చతుర్థేఽధికరణే సపత్నీషు జ్యేష్ఠావృత్తం కనిష్ఠావృత్తం పునర్భూవృత్తం దుర్:భాగావృత్తమాన్తఃపురికం పురుషస్య భ్వీషు ప్రతిపత్తిర్ద్వితీయోఽధ్యాయఃలివ్రే ౫ పారదారికం పఞ్చమమధికరణమ్

లే‡ఓన్ ౧ ప్రథమోఽధ్యాయః సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౩౯((౧౨౯)) [స్త్రీపురుషశీలావస్థాపనప్రకరణమ్]

౫౧౧ వ్యాఖ్యాతకారణాః పరపరిగ్రహోపగమాః((౧౩౦)) ౫౧౨ తేషు సాధ్యత్వమన్:అత్యయం గమ్యత్వమాయతిం వృత్తిం చాదిత ఏవ పరీక్షేత ౫౧౩ యదా తు స్థానాత్స్థానాన్తరం కామం ప్రతిపద్యమానం పశ్యేత్తదాత్మశరీరోపఘాతత్రాణార్థం పరపరిగ్రహానభ్యుపగచ్ఛేత్ ౫౧౪ దశ తు కామస్య స్థానాని ౫౧౫ [౧]చక్షుఃప్రీతిర్[౨]మనఃసఙ్గః [౩]సంకల్పోత్పత్తిర్[౪]నిద్రాచ్ఛేదస్[౫]తనుతా [౬]విషయేభ్యో వ్యావృత్తిర్[౭]లజ్జాప్రనాశ [౮]ఉన్మాదో [౯]మూర్చ్ఛా [౧౦]మరణమితి తేషాం లిఙ్గాని ౫౧౬ తత్రాకృతితో లక్షణతశ్చ యువత్యాః శీలం సత్యం శౌచం సాధ్యతాం చణ్డవేగతాం చ లక్షయేదిత్యాచార్యాః ౫౧౭ వ్యభిచారాదాకృతిలక్షణయోగానామిఙ్గితాకారాభ్యామేవ ప్రవృత్తిర్బోద్ధవ్యా యోషిత ఇతి వాత్స్యాయనః ౫౧౮ యం కిం చిదుజ్జ్వలం పురుషం దృష్త్వా స్త్రీ కామయతే తథా పురుషోఽపి యోషితామపేక్షయా తు న ప్రవర్తతే ఇతి గోణికాపుత్రః ౫౧౯ తత్ర స్త్రియం ప్రతి విశేషః ౫౧౧౦ న స్త్రీ ధర్మమ:ధర్మం చాపేక్షతే కామయత ఏవ కార్యాపేక్షయా తు నాభియుఙ్క్తే ౫౧౧౧ స్వభావాచ్చ పురుషేణాభియుజ్యమానా చికీర్షన్త్యపి వ్యావర్తతే ౫౧౧౨ పునః పునరభియుక్తా సిద్ధ్యతి ౫౧౧౩ పురుషస్తు ధర్మస్థితిమార్యసమయం చాపేక్ష్య కామయమానోఽపి వ్యావర్తతే ౫౧౧౪ తథాబుద్ధిశ్చాభియుజ్యమానోఽపి న సిద్ధ్యతి ౫౧౧౫ నిష్:కారణమభియుఙ్క్తే అభియుజ్యాపి పునర్నాభియుఙ్క్తే సిద్ధాయాం చ మాధ్యస్థ్యం గచ్ఛతి ౫౧౧౬ సు:లభామవమన్యతే దుర్:లభామాకఙ్క్షత ఇతి ప్రాయోవాదః((౧౩౧))

సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౪౦

౫౧౧౭ తత్ర వ్యావర్తనకారణాని((౧౩౨)) ౫౧౧౮ పత్యావనురాగః ౫౧౧౯ అపత్యాపేక్షా ౫౧౨౦ అతిక్రాన్తవయస్త్వమ్ ౫౧౨౧ దుఃఖాభిభవః ౫౧౨౨ విరహాన్:ఉపలమ్భః ౫౧౨౩ అవజ్ఞయోపమన్త్రయత ఇతి క్రోధః ౫౧౨౪ అపృష్ఠరతర్క్య ఇతి సంకల్పవర్జనమ్ ౫౧౨౫ గమిష్యతీత్యన్:ఆయతిరన్యత్ర ప్రసక్తమతిరితి చ ౫౧౨౬ అసంవృతాకార ఇత్యుద్వేగః ౫౧౨౭ మిత్రేషు నిసృష్తభావ ఇతి తేష్వపేక్షా ౫౧౨౮ శుష్కాభియోగీత్యాశఙ్కా ౫౧౨౯ తేజస్వీతి సాధ్వసమ్ ౫౧౩౦ చణ్డవేగః సమర్థో వేతి భయం మృగ్యాః ౫౧౩౧ నాగరకః కలాసు విచక్షణ ఇతి వ్రీడా ౫౧౩౨ సఖిత్వేనోపచరిత ఇతి చ ౫౧౩౩ అ:దేశకాలజ్ఞ ఇత్యసూయా ౫౧౩౪ పరిభవస్థానమిత్య:బహుమానః ౫౧౩౫ ఆకారితోఽపి నావబుధ్యత ఇత్యవజ్ఞా ౫౧౩౬ శసో మన్దవేగ ఇతి చ హస్తిన్యాః ౫౧౩౭ మత్తోఽస్య మా భూదన్:ఇష్టమిత్యనుకమ్పా ౫౧౩౮ ఆత్మని దోషదర్శనాన్నిర్వేదః ౫౧౩౯ విదితా సతీ స్వజనబహిష్:కృతా భవిష్యామీతి భయమ్ ౫౧౪౦ పలిత ఇత్యన్:ఆదరః ౫౧౪౧ పత్యా ప్రయుక్తః పరీక్షత ఇతి విమర్శః ౫౧౪౨ ధర్మాపేక్షా చేతి ౫౧౪౩ తేషు యదాత్మని లక్షయేత్తదాదిత ఏవ పరిచ్ఛిన్ద్యాత్ ౫౧౪౪ ఆర్యత్వయుక్తాని రాగవర్ధనాత్ ౫౧౪౫ అ:శక్తిజాన్యుపాయప్రదర్శనాత్ ౫౧౪౬ బహుమానకృతాన్యతిపృష్ఠఅరిచయాత్ ౫౧౪౭ పరిభవకృతాన్యతి:శౌణ్డీర్యాద్((౧౩౩)) వైచక్షణ్యాచ్చ ౫౧౪౮ తత్పరిభవజాని ప్రణత్యా ౫౧౪౯ భయయుక్తాన్యాశ్వసనాదితి((౧౩౪))

సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౪౧

౫౧౫౦ పురుషాస్త్వమీ ప్రాయేణ సిద్ధాః ణ్కామసూత్రజ్ఞః కథాఖ్యానకుశలో బాల్యాత్ప్రభృతి సంసృష్టః ప్రవృద్ధయౌవనః క్రీడనకర్మాదినాగతవిశ్వాసః ప్రేషణస్య కర్తోచితసంభాషణః ప్రియస్య కర్తాన్యస్య భూతపూర్వో దూతో మర్మజ్ఞ ఉత్తమయా ప్రార్థితః సఖ్యా ప్రచ్ఛన్నం సంసృష్టః సుభగాభిఖ్యాతః సహసంవృద్ధః ప్రాతివేశ్యః కామశీలస్తథాభూతశ్చ పరిచారకో ధాత్రేయికాపరిగ్రహో నవవరకః ప్రేక్షోద్యానత్యాగ శీలో వృష ఇతి సిద్ధప్రతాపః సాహసికః శూరో విద్యారూపగుణోపభోగైః పత్యురతిశయితా మహార్హవేషోపచారశ్చేతి((౧౩౫))

సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౪౨

౫౧౫౧ యథాత్మనః సిద్ధతాం పశ్యేదేవం యోషితోఽపి ౫౧౫౨ అ:యత్నసాధ్యా యోషితస్త్విమాః ణభియోగమాత్రసాధ్యాః ద్వారదేశావస్థాయినీ ప్రాసాదాద్రాజమార్గావలోకినీ తరుణప్రాతివేశ్యగృహే గోష్ఠీయోజినీ సతతప్రేక్షిణీ ప్రేక్షితా పార్శ్వవిలోకినీ నిష్:కారణం సపృష్ఠఅత్న్యాధివిన్నా భర్తృద్వేషిణీ విద్విష్టా చ పరిహారహీనా నిర్:అపత్యా ౫౧౫౩ జ్ఞాతికులనిత్యా విపన్నాపత్యా గోష్ఠీయోజినీ ప్రీతియోజినీ కుశీలవభార్యా మృతపతికా బాలా దరిద్రా బహూపభోగా జ్యేష్ఠభార్యా బహుదేవరకా బహుమానినీ న్యూనభర్తృకా కౌశలాభిమానినీ భర్తుర్మౌర్ఖ్యేణోద్విగ్నా అ:విశేషతయా లోభేన ౫౧౫౪ కన్యాకాలే యత్నేన వారితా కథం చిద:లబ్ధాభియుక్తా చ సా తదానీం సమానబుద్ధిశీల మేధాప్రతిపత్తిసాత్మ్యా ప్రకృత్యా పక్షపాతినీ అన్:అపరాధే విమానితాతుల్యరుపాభిశ్చాధః కృతా ప్రోషితపతికేతి ఈర్ష్యాలుపూతిచోక్షక్లీబదీర్ఘసూత్రకాపురుషకుబ్జవామన విరూపమణికారగ్రామ్యదుర్:గన్ధిరోగివృద్ధభార్యాశ్చేతి ౫౧౫౫ శ్లోకావత్ర భవతః ౫౧౫౫ ఇచ్ఛా స్వభావతో జాతా క్రియయా పరిబృంహితా బుద్ధ్యా సంశోధితోద్వేగా స్థిరా స్యాదన్:అపాయినీ ౫౧౫౬ సిద్ధతామాత్మనో జ్ఞాత్వా లిఙ్గాన్యున్నీయ యోషితాం వ్యావృత్తికారణోచ్ఛేదీ నరో యోషిత్సు సిధ్యతి((౧౩౬))

౫౧ ఇతి శ్రీవాత్స్యాయనీయే కామసూత్రే పారదారికే పఞ్చమేఽధికరణే స్త్రీపురుషశీలావస్థాపనం వ్యావర్తనకారణాని స్త్రీషు సిద్ధాః పురుషా అ:యత్నసాధ్యా యోషితః ప్రథమోఽధ్యాయః

లే‡ఓన్ ౨ ద్వితీయోఽధ్యాయః సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౪౩ [పరిచయకారణాభియోగప్రకరణమ్]

౫౨౧ యథా కన్యా స్వయమభియోగసాధ్యా న తథా దూత్యా పరస్త్రియస్తు సూక్ష్మభావా దూతీసాధ్యా న తథాత్మనేత్యాచార్యాః ౫౨౨ సర్వత్ర శక్తివిషయే స్వయం సాధనముపపన్నతరకం దుర్:ఉపపాదత్వాత్తస్య దూతీప్రయోగ ఇతి వాత్స్యాయనః ౫౨౩ ప్రథమసాహసా అటిప్పణీఇయన్త్రణసంభాషాశ్చ స్వయం ప్రతార్యాః తద్విపరీతాశ్((౧౩౭)) చ దూత్యేతి ప్రాయోవాదః ౫౨౪ స్వయమభియోక్ష్యమాణస్త్వాదావేవ పరిచయం కుర్యాత్ ౫౨౫ తస్యాః స్వాభావికం దర్శనం ప్రాయత్నికం చ ౫౨౬ స్వాభావికమాత్మనో భవనసంనికర్షే ప్రాయత్నికం మిత్రజ్ఞాతిమహామాత్రవైద్యభవన సంనికర్షే వివాహయజ్ఞోత్సవవ్యసనోద్యానగమనాదిషు ౫౨౭ దర్శనే చాస్యాః సతతం సాకారం ప్రేక్షణం కేశసంయమనం నఖాచ్ఛురణమాభరణప్రహ్లాదనమధరౌష్ఠవిమర్దనం తాస్తాశ్చ లీలా వయస్యైః సహ ప్రేక్షమాణాయాస్తత్సంబద్ధాః పరాపదేశిన్యశ్చ కథాస్త్యాగోపభోగప్రకాశనం సఖ్యురుత్సఙ్గనిషణ్ణస్య సాఙభఙ్గం జృమ్భణమేకభ్రూక్షేపణం మన్దవాక్యతా తద్వాక్యశ్రవణం తాముద్దిశ్య బాలేనాన్యజనేన వా సహాన్యోపదిష్టా వ్యర్థా కథా తస్యాం స్వయం మనోరథావేదనమన్యాపదేశేన తామేవోద్దిశ్య బాలచుమ్బనమాలిఙ్గనం చ జిహ్వయా చాస్య తామ్బూలదానం ప్రదేశిన్యా హనుదేశఘట్టనం తత్తద్యథా యోగం యథావకాశం చ ప్రయోక్తవ్యమ్ ౫౨౮ తస్యాశ్చాఙ్కగతస్య బాలస్య లాలనం బాలక్రీడనకానాం చాస్య దానం గ్రహణం తేన సంనికృష్టత్వాత్కథాయోజనం తత్సంభాషణక్షమేణ జనేన చ ప్రీతిమాసాద్య కార్యం తద్అనుబన్ధం చ గమనాగమనస్య యోజనం సంశ్రయే చాస్యాస్తామపృష్ఠఅశ్యతో నామ కామసూత్రసంకథా ౫౨౯ ప్రసృతే తు పరిచయే తస్యా హస్తే న్యాసం నిక్షేపం చ నిదధ్యాత్తత్ప్రతిదినం ప్రతిక్షణం చైకదేశతో గృహ్ణీయాత్సౌగన్ధికం పూగఫలాని చ ౫౨౧౦ తామాత్మనో దారైః సహ విస్రమ్భగోష్ఠ్యాం వివిక్తాసనే చ యోజయేత్ ౫౨౧౧ నిత్యదర్శనార్థం విశ్వాసనార్థం చ౫౨౧౨ సువర్ణకారమణికారవైకటికనీలీకుసుమ్భరఞ్జకాదిషు చ కామార్థిన్యాం సహాత్మనో వశ్యైశ్చైషాం తత్సంపాదనే స్వయం ప్రయతేత ౫౨౧౩ తద్అనుష్ఠాననిరతస్య లోకవిదితో దీర్ఘకాలం సందర్శనయోగః ౫౨౧౪ తస్మింశ్చాన్యేషామపి కర్మణామనుసన్ధానమ్ ౫౨౧౫ యేన కర్మణా ద్రవ్యేణ కౌశలేన చార్థినీ స్యాత్తస్య ప్రయోగముత్పత్తిమాగమముపాయం విజ్ఞానం చాత్మాయత్తం దర్శయేత్ ౫౨౧౬ పూర్వప్రవృత్తేషు లోకచరితేషు ద్రవ్యగుణపరీక్షాసు చ తయా తత్పరిజనేన చ సహ వివాదః ౫౨౧౭ తత్ర నిర్దిష్టాని పణితాని తేష్వేనాం ప్రాశ్నికత్వేన యోజయేత్ ౫౨౧౮ తయా తు వివదమానోఽత్య్:అన్తాద్భూతమితి బ్రూయాద్

౫౨౧౮ ఇతి పరిచయకారణాని((౧౩౮))

సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౪౪

౫౨౧౯ కృతపరిచయాం దర్శితేఙితాకారాం కన్యామివోపాయతోఽభియుఞ్జీతేతి ప్రాయేణ తత్ర సూక్ష్మా అభియోగాః కన్యానామ:సంప్రయుక్తత్వాతితరాసు తానేవ స్ఫుటముపదధ్యాత్సంప్రయుక్తత్వాత్ ౫౨౨౦ సందర్శితాకారాయాం నిర్భిన్నసద్భావాయాం సముపభోగవ్యతికరే తదీయాన్యుపయుఞ్జీత ౫౨౨౧ తత్ర మహార్హగన్ధముత్తరీయం కుసుమం స్యాదఙ్గులీయకం చ తద్ధస్తాద్గృహీతతామ్బూలయా గోష్ఠీగమనోద్యతస్య కేశహస్తపుష్పయాచనమ్ ౫౨౨౨ తత్ర మహార్హగన్ధం స్పృహణీయం స్వనఖదశనపదచిహ్నితం సాకారం దద్యాత్ ౫౨౨౩ అధికైరధికైశ్చాభియోగైః సాధ్వసవిచ్ఛేదనమ్ ౫౨౨౪ క్రమేణ చ వివిక్తదేశే గమనమాలిఙ్గనం చుమ్బనం తామ్బూలస్య గ్రాహణం దానాన్తే ద్రవ్యాణాం పరివర్తనం గుహ్యదేశాభిమర్శనం చేత్యభియోగాః ౫౨౨౫ యత్ర చైకాభియుక్తా న తత్రాపరామభియుఞ్జీత ౫౨౨౬ తత్ర యా వృద్ధానుభూతవిషయా ప్రియోపగ్రహైశ్చ తాముపగృహ్ణీయాత్ ౫౨౨౭ శ్లోకావత్ర భవతః ౫౨౨౭ అన్యత్ర దృష్టసంచారస్తద్భర్తా యత్ర నాయకః న తత్ర యోషితం కాం చిత్సుప్రాపామపి లఙ్ఘయేత్ ౫౨౨౮ శఙ్కితాం రక్షితాం భీతాం స:శ్వశ్రూకాం చ యోషితం న తర్కయేత మేధావీ జానన్ ప్రత్యయమాత్మనః((౧౩౯))

౫౨ ఇతి శ్రీవాత్స్యాయనీయే కామసూత్రే పారదారికే పఞ్చమేఽధికరణే పరిచయకారణాన్యభియోగాః ద్వితీయోఽధ్యాయః

లే‡ఓన్ ౩ తృతీయోఽధ్యాయః సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౪౫ [భావపరీక్షాప్రకరణమ్]

౫౩౧ అభియుఞ్జానో యోషితః ప్రవృత్తిం పరీక్షేత తయా భావః పరీక్షితో భవతి అభియోగాంశ్చ ప్రతిగృహ్ణీయాత్ ౫౩౨ మన్త్రమ:వ్ర్ణ్వానాం దూత్యైనాం సాధయేత్ ౫౩౩ అపృష్ఠరతిగృహ్యాభియోగం పునరపి సంసృజ్యమానాం ద్విధాభూతమానసాం విద్యాత్తాం క్రమేణ సాధయేత్ ౫౩౪ అపృష్ఠరతిగృహ్యాభియోగం స:విశేషమలంకృతా చ పునర్దృశేత తథైవ తమభిగచ్ఛేచ్చ వివిక్తే బలాద్గ్రహణీయాం విద్యాత్ ౫౩౫ బహూనపి విషహతేఽఅభియోగాన్న చిరేణాపి ప్రయచ్ఛత్యాత్మానం సా శుష్కప్రతిగ్రాహిణీ పరిచయవిఘటనసాధ్యా ౫౩౬ మనుష్యజాతేశ్చిత్తాటిప్పణీఇత్యత్వాత్ ౫౩౭ అభియుక్తాపి పరిహరతి న చ సంసృజ్యతే న చ ప్రత్యాచష్టే తస్మిన్నాత్మని చ గౌరవాభిమానాత్సాతిపరిచయాత్కృచ్ఛ్రసాధ్యా మర్మజ్ఞయా దూత్యా తాం సాధయేత్ ౫౩౮ సా చేదభియుజ్యమానా పారుష్యేణ ప్రత్యాదిశత్యుపేక్ష్యా ౫౩౯ పరుషయిత్వాపి తు ప్రీతియోజినీం సాధయేత్ ౫౩౧౦ కారణాత్సంస్పర్శనం సహతే నావబుధ్యతే నామ ద్విధాభూతమనసా సాతత్యేన క్షాన్త్యా వా సాధ్యా ౫౩౧౧ సమీపే శయానాయాః సుప్తో నామ కరముపరి విన్యసేత్సాపి సుప్తేవోపేక్షతే జాగ్రతీ త్వపనుదేద్భూయోఽభియోగాకాఙ్క్షిణీ ౫౩౧౨ ఏతేన పాదస్యోపరి పాదన్యాసో వ్యాఖ్యాతః((౧౪౦)) ౫౩౧౩ తస్మిన్ ప్రసృతే భూయః సుప్తసంశ్లేషణముపక్రమేత్ ౫౩౧౪ తద:సహమానాముత్థితాం ద్వితీయేఽహని ప్రకృతివర్తినీమభియోగార్థినీం విద్యాత:దృశ్యమానాం తు దూతీసాధ్యామ్ ౫౩౧౫ చిరమ:దృష్టాపి ప్రకృతిస్థైవ సంసృజ్యతే కృతలక్షణాం తాం దర్శితాకారాముపక్రమేత్౫౩౧౬ అటిప్పణీఅభియుక్తాప్యాకారయతి వివిక్తే చాత్మానం దర్శయతి స:వేపథుగద్గదం వదతి స్విన్నకరచరనాఙ్గులిః స్విన్నముఖీ చ భవతి శిరఃపీడనే సంవాహనే చోర్వోరాత్మానం నాయకే నియోజయతి ౫౩౧౭ ఆతురాసంవాహికా చైకేన హస్తేన సంవాహయన్తీ ద్వితీయేన బాహునా స్పర్శమావేదయతి శ్లేషయతి చ విస్మితభావా ౫౩౧౮ నిద్రాన్ధా వా పరిస్పృశ్యోరుభ్యాం బాహుభ్యామపి తిష్ఠతి అలికైకదేశమూర్వోరుపరి పాతయతి ఊరుమూలసంవాహనే నియుక్తా న ప్రతిలోమయతి తత్రైవ హస్తమేకమ:విచలం న్యస్యతి అఙ్గసందంశేన చ పీడితం చిరాదపనయతి ౫౩౧౯ ప్రతిగృహ్యైవం నాయకాభియోగాన్ పునర్ద్వితీయేఽహని సంవాహనాయోపగచ్ఛతి ౫౩౨౦ నాత్యర్థం సంసృజ్యతే న చ పరిహరతి ౫౩౨౧ వివిక్తే భావం దర్శయతి నిష్కారణం చా:గూఢమన్యత్ర ప్రఛన్నప్రదేశాత్ ౫౩౨౨ సంనికృష్టపరిచారకోపభోగ్యా సా చేదాకారితాపి తథైవ స్యాత్సా మర్మజ్ఞయా దూత్యా సాధ్యా ౫౩౨౩ వ్యావర్తమానా తు తర్కణీయా ౫౩౨౩ ఇతి భావపరీక్షా((౧౪౧)) ౫౩౨౪ భవన్తి చాత్ర శ్లోకాః ౫౩౨౪ ఆదౌ పరిచయం కుర్యాత్తతశ్చ పరిభాషణం పరిభాషణసంమిశ్రం మిథశ్చాకారవేదనమ్ ౫౩౨౫ ప్రత్యుత్తరేణ పశ్యేచ్చేదాకారస్య పరిగ్రహం తతోఽభియుఞ్జీత నరః స్త్రియం విగతసాధ్వసః ౫౩౨౬ ఆకారేణాత్మనో భావం యా నారీ ప్రాక్ప్రయోజయేత్క్షిప్రమేవాభియోజ్యా సా ప్రథమే త్వేవ దర్శనే ౫౩౨౭ శ్లక్ష్ణమాకారితా యా తు దర్శయేత్స్ఫుటముత్తరం సాపి తత్క్షణసిద్ధేతి విజ్ఞేయా రతిలాలసా ౫౩౨౮ ధీరాయామపృష్ఠరగల్భాయాం పరీక్షిణ్యాం చ యోషితి ఏష సూక్ష్మో విధిః ప్రోక్తాః సిద్ధా ఏవ స్ఫుటం స్త్రియః

౫౩ ఇతి శ్రీవాత్స్యాయనీయే కామసూత్రే పారదారికే పఞ్చమేఽధికరణే భావపరీక్షా తృఇతీయోఽధ్యాయః

లే‡ఓన్ ౪ చతుర్థోఽధ్యాయః సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౪౬ [దూతీకర్మప్రకరణమ్]

౫౪౧ దర్శితేఙ్గితాకారం తు ప్రవిరలదర్శనామ్((౧౪౨)) అపృష్ఠఊర్వాం చ దూత్యోపసర్పయేత్ ౫౪౨ సైనాం శీలతోఽనుప్రవిశ్యాఖ్యానకపటైః సుభగంకరణయోగైర్లోకవృత్తాన్తైః కవికథాభిః పారదారికకథాభిశ్చ తస్యాశ్చ రూపవిజ్ఞానదాక్షిణ్యశీలానుప్రశంసాభిశ్చ తాం రఞ్జయేత్ ౫౪౩ కథమేవంవిధాయాస్తవాయమిత్థంభూతః పతిరితి చానుశయం గ్రాహయేత్ ౫౪౪ న తవ సుభగే దాస్యమపి కర్తుం యుక్త ఇతి బ్రూయాత్ ౫౪౫ మన్దవేగతామీర్ష్యాలుతాం శఠతామ:కృతజ్ఞతాం చాసంభోగశీలతాం కదర్యతాం చపలతామన్యాని చ యాని తస్మిన్ గుప్తాన్యస్యా అభ్యాశే సతి సద్భావేఽతిశయేన భాషేత ౫౪౬ యేన చ దోషేణోద్విగ్నాం లక్షయేత్తేనైవానుప్రవిశేత్ ౫౪౭ యదాసౌ మృగీ తదా నైవ శశతాదోషః ౫౪౮ ఏతేనైవ బడవహస్తినీవిషయశ్చోక్తః ౫౪౯ నాయికాయా ఏవ తు విశ్వాస్యతాముపలభ్య దూతీత్వేనోపసర్పయేత్ప్రథమసాహసాయాం సూక్ష్మభావాయాం చేతి గోణికాపుత్రః ౫౪౧౦ సా నాయకస్య చరితమనులోమతాం కామితాని చ కథయేత్ ౫౪౧౧ ప్రసృతసద్భావాయాం చ యుక్త్యా కార్యశరీరమిత్థం వదేత్ ౫౪౧౨ శృణు విచిత్రమిదం సుభగే త్వాం కిల దృష్త్వాముత్రాసావిత్థం గోత్రపుత్రో నాయకశ్చిత్తోన్మాదమనుభవతి ప్రకృత్యా సు:కుమారః కదా చిదన్యత్రాపరిక్లిష్టపూర్వస్తపస్వీ తతోఽధునా శక్యమనేన మరణమప్యనుభవితుమితి వర్ణయేత్ ౫౪౧౩ తత్ర సిద్ధా ద్వితీయేఽహని వాచి వక్త్రే దృష్ట్యాం చ ప్రసాదముపలక్ష్య పునరపి కథాం ప్రవర్తయేత్ ౫౪౧౪ శృణ్వత్యాం చాహల్యావిమారకశాకున్తలాదీన్యన్యాన్యపి లౌకికాని చ కథయేత్తద్యుక్తాని ౫౪౧౫ వృషతాం చతుఃషష్టివిజ్ఞతాం సౌభాగ్యం చ నాయకస్య శ్లాఘనీయతాం చాస్య ప్రచ్ఛన్నం సంప్రయోగం భూతమ:భూతపూర్వం వా వర్ణయేత్ ౫౪౧౬ ఆకారం చాస్య లక్షయేత్ ౫౪౧౭ స:విహసితం దృష్ట్వా సంభాషతే ౫౪౧౮ ఆసనే చోపనిమన్త్రయతే ౫౪౧౯ క్వాసితం క్వ శయితం క్వ భుక్తం క్వ చేష్టితం కిం వా కృతమితి పృచ్ఛతి ౫౪౨౦ వివిక్తే దర్శయత్యాత్మానమ్ ౫౪౨౧ ఆఖ్యానకాని నియుఙ్క్తే౫౪౨౨ చిన్తయన్తీ నిఃశ్వాసీతి విజృమ్భతే చ ౫౪౨౩ ప్రీతిదాయం చ దదాతి ౫౪౨౪ ఇష్టేషూత్సవేషు చ స్మరతి ౫౪౨౫ పునర్దర్శనానుబన్ధం విసృజతి ౫౪౨౬ సాధువాదినీ సతీ కిమిదమ:శోభనమభిధత్స ఇతి కథామనుబధ్నాతి ౫౪౨౭ నాయకస్య శాఠ్యచాపల్యసంబద్ధాన్ దోషాన్ దదాతి ౫౪౨౮ పూర్వప్రవృత్తం చ తత్సందర్శనం కథాభియోగం చ స్వయమ:కథయన్తీ తయోచ్యమానమాకాఙ్క్షతి ౫౪౨౯ నాయకమనోరథేషు చ కథ్యమానేషు సపృష్ఠఅరిభవం నామ హసతి న చ నిర్వదతీతి ౫౪౩౦ దూత్యేనాం దర్శితాకారాం నాయకాభిజ్ఞానైరుపబృంహయేత్ ౫౪౩౧ అ:సంస్తుతాం తు గుణకథనైరనురాగకథాభిశ్చావర్జయేత్ ౫౪౩౨ నాసంస్తుతాదృష్టాకారయోర్దూత్యమస్తీత్యౌద్దాలకిః ౫౪౩౩ అ:సంస్తుతయోరపి సంసృష్టాకారయోరస్తీతి బాభ్రవీయాః ౫౪౩౪ సంస్తుతయోరప్య:సంసృష్టాకారయోరస్తీతి గోణికాపుత్రః ౫౪౩౫ అ:సంస్తుతయోర:దృష్టాకారయోరపి దూతీప్రత్యయాదితి వాత్స్యాయనః ౫౪౩౬ తాసాం మనోహరాణ్యుపాయనాని తామ్బూలమనులేపనం స్రజమఙ్గులీయకం వాసో వా తేన ప్రహితం దర్శయేత్ ౫౪౩౭ తేషు నాయకస్య యథార్థం నఖదశనపదాని తాని తాని చ చిహ్నాని స్యుః ౫౪౩౮ వాససి చ కుఙ్కుమాఙ్కమఞ్జలిం నిదద్యాత్ ౫౪౩౯ పత్రచ్ఛేద్యాని నానాభిప్రాయాకృతీని దర్శయేత్లేఖపత్త్రగర్భాణి కర్ణపత్త్రాణ్యాపీడాంశ్చ ౫౪౪౦ తేషు స్వమనోరథాఖ్యాపనం ప్రతిప్రాభృతదానే((౧౪౩)) చైనాం నియోజయేత్ ౫౪౪౧ ఏవం కృతపరస్పరపరిగ్రహయోశ్చ దూతీప్రత్యయః సమాగమః ౫౪౪౨ స తు దేవతాభిగమనే యాత్రాయాముద్యానక్రీడాయాం జలావతరణే వివాహే యజ్ఞవ్యసనోత్సవేష్వగ్న్య్ఉత్పాతే చౌరవిభ్రమే జనపదస్య చక్రారోహణే ప్రేక్షవ్యాపారేషు తేషు తేషు చ కార్యేష్వితి బాభ్రవీయాః ౫౪౪౩ సఖీభిక్షుకీక్షపణికాతాపసీభవనేషు సుఖోపాయ ఇతి గోణికాపుత్రః ౫౪౪౪ తస్యా ఏవ తు గేహే విదితనిష్క్రమప్రవేశే చిన్తితాత్యయప్రతీకారే ప్రవేశనముపపన్నం నిష్క్రమణమ:విజ్ఞాతకాలం చ తన్నిత్యం సుఖోపాయం చేతి వాత్స్యాయనః ౫౪౪౫ నిసృష్టార్థా[౧] పరిమితార్థా[౨] పత్రహారీ[౩] స్వయందూతీ[౪] మూఢదూతీ[౫] భార్యాదూతీ[౬] మూకదూతీ[౭] వాతదూతీ[౮] చేతి దూతీవిశేషాః ౫౪౪౬ నాయకస్య నాయికాయాశ్చ యథామనీషితమర్థముపలభ్య స్వబుద్ధ్యా కార్యసంపాదినీ నిసృష్టార్థా[౧] ౫౪౪౭ సా ప్రాయేణ సంస్తుతసంభాషణయోః ౫౪౪౮ నాయికయా ప్రయుక్తా అ:సంస్తుతసంభాషణయోరపి ౫౪౪౯ కౌతుకాచ్చానురూపౌ యుక్తావిమౌ పరస్పరస్యేత్య:సంస్తుతయోరపి ౫౪౫౦ కార్యైకదేశమభియోగైకదేశం చోపలభ్య శేషం సంపాదయతీతి పరిమితార్థా[౨] ౫౪౫౧ సా దృష్టపరస్పరాకారయోః ప్రవిరలదర్శనయోః ౫౪౫౨ సందేశమాత్రం ప్రాపయతీతి పత్రహారీ[౩] ౫౪౫౩ సా ప్రగాఢసద్భావయోః సంసృష్టయోశ్చ దేశకాలసంబోధనార్థమ్ ౫౪౫౪ దౌత్యేన ప్రహితాన్యయా స్వయమేవ నాయకమభిగచ్ఛేదజానతీ నామ తేన సహోపభోగం స్వాప్నే వా కథయేత్గోత్రస్ఖలితం భార్యాం చాస్య నిన్దేత్త్ద్వ్యపదేశేన స్వయమీర్ష్యాం దర్శయేత్నఖదశనచిహ్నితం వా కిం చిద్దద్యాత్భవతేఽహమాదౌ దాతుం సంకల్పితేతి చాభిదధీత మమ భార్యాయా కా రమణీయేతి వివిక్తే పర్యనుయుఞ్జీత సా స్వయందూతీ[౪] ౫౪౫౫ తస్య వివిక్తే దర్శనం ప్రతిగ్రహశ్చ ౫౪౫౬ ప్రతిగ్రహచ్ఛలేనాన్యామభిసంధాయాస్యాః సందేశాశ్రవణద్వారేణ నాయకం సాధయేత్తాం చోపహన్యాత్సాపి స్వయందూతీ[౪] ౫౪౫౭ ఏతయా నాయకోఽప్యన్యదూతశ్చ వ్యాఖ్యాతః ౫౪౫౮ నాయకభార్యాం ముగ్ధాం విశ్వాస్యాయన్త్రణయానుప్రవిశ్య నాయకస్య చేష్టితాని పృచ్ఛేత్యోగాఞ్శిక్షయేత్సాకారం మణ్డయేత్కోపమేనాం గ్రాహయేతేవం చ ప్రతిపద్యస్వేతి శ్రావయేత్స్వయం చాస్యాం నఖదశనపదాని నిర్వర్తయేత్తేన ద్వారేణ నాయాకమాకారయేత్సా మూఢదూతీ[౫] ౫౪౫౯ తస్యాస్తయైవ ప్రత్యుత్తరాణి యోజయేత్ ౫౪౬౦ స్వభార్యాం వా మూఢం ప్రయోజ్య తయా సహ విశ్వాసేన యోజయిత్వా తయైవాకారయేతాత్మనశ్చ వైచక్షణ్యం ప్రకాశయేత్సా భార్యాదుతీ[౬] తస్యాస్తయైవాకారగ్రహణమ్ ౫౪౬౧ బాలాం వా పరిచారికామ:దోషజ్ఞామ:దుష్టేనోపాయేన ప్రహిణుయాత్తత్ర స్రజి కర్ణపత్త్రే వా గూఢలేఖనిధానం నఖదశనపదం వా సా మూకదూతీ[౭] తస్యాస్తయైవ ప్రత్యుత్తరప్రార్థనమ్ ౫౪౬౨ పూర్వప్రస్తుతార్థలిఙ్గసంబద్ధమన్యజనా:గ్రహణీయం లౌకికార్థం వ్యర్థం వా వచనముదాసీనా యా శ్రావయేత్సా వాతదూతీ[౮] తస్యా అపి తయైవ ప్రత్యుత్తరప్రార్థనమ్ ౫౪౬౨ ఇతి తాసాం విశేషాః౫౪౬౩ భవన్తి చాత్ర శ్లోకాః ౫౪౬౩ విధవేక్షణికా దాసీ భిక్షుకీ శిల్పకారికా ప్రవిశత్యాసు విశ్వాసం దూతీకార్యం చ విన్దతి ౫౪౬౪ సంక్షేపేణ దూతీకర్మాణ్యాహ ౫౪౬౪ విద్వేషం గ్రాహయేత్పత్యౌ రమణీయాని వర్ణయేత్చిత్రాన్ సురతసంభోగానన్యాసామపి దర్శయేత్ ౫౪౬౫ నాయకస్యానురాగం చ పునశ్చ రతికౌశలం ప్రార్థనాం చాధికస్త్రీభిరవష్టమ్భం చ వర్ణయేత్ ౫౪౬౬ అ:సంకల్పితమప్యర్థముత్సృష్టం దోషకారణాత్పునరావర్తయత్యేవ దూతీ వచనకౌశలాత్((౧౪౪))

౫౪ ఇతి శ్రీవాత్స్యాయనీయే కామసూత్రే పారదారికే పఞ్చమేఽధికరణే దూతీకర్మాణి చతుర్థోఽధ్యాయః

లే‡ఓన్ ౫ పఞ్చమోఽధ్యాయః సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౪౭ [ఈశ్వరకామితప్రకరణమ్]

౫౫౧ న రాజ్ఞాం మహామాత్రాణాం వా పరభవనప్రవేశో విద్యతేమహాజనేన హి చరితమేషాం దృశ్యతేఽనువిధీయతే చ ౫౫౨ సవితారముద్యన్తం త్రయో లోకాః పశ్యన్తి అనూద్యన్తే చ గచ్ఛన్తమపి పశ్యన్త్యనుప్రతిష్ఠన్తే చ ౫౫౩ తస్మాద:శక్యత్వాద్గర్హణీయత్వాచ్చేతి న తే వృథా కిం చిదాచరేయుః ౫౫౪ అ:వశ్యం త్వాచరితవ్యే యోగాన్ ప్రయుఞ్జీరన్ ౫౫౫ గ్రామాధిపతేరాయుక్తకస్య హలోత్థవృత్తిపుత్రస్య((౧౪౫)) యూనో గ్రామీణయోషితో వచనమాత్ర సాధ్యాః తాశ్చర్షణ్య((౧౪౬)) ఇత్యాచక్షతే విటాః ౫౫౬ తాభిః సహ విష్టికర్మసు కోష్ఠాగారప్రవేశే ద్రవ్యాణాం నిష్క్రమణప్రవేశనయోర్భవనప్రతిసంస్కారే క్షేత్రకర్మణి కర్పాసోర్ణాతసీశణవల్కలాదానే సూత్రప్రతిగ్రహే ద్రవ్యాణాం క్రయవిక్రయవినిమయేషు తేషు తేషు చ కర్మసు ప్రయోగః ౫౫౭ తథా వ్రజయోషిద్భిః గవాధ్యక్షస్య ౫౫౮ విధవానాథాప్రవ్రజితాభిః సహ సూత్రాధ్యక్షస్య ౫౫౯ మర్మజ్ఞాత్వాద్రాత్రావటనే చాటన్తీభిర్నాగరస్య ౫౫౧౦ క్రయవిక్రయే పణ్యాధ్యక్షస్య ౫౫౧౧ అష్టమీచన్ద్రకౌముదీసు:వసన్తకాదిషు పత్తననగరఖర్వటయోషితామీశ్వరభవనే సహాన్తఃపృష్ఠౌరికాభిః ప్రాయేణ క్రీడా ౫౫౧౨ తత్ర చాపానకాన్తే నగరస్త్రియో యథాపరిచయమన్తఃపృష్ఠౌరికానాం పృథక్పృథగ్భోగావాసకాన్ ప్రవిశ్య కథాభిరాసిత్వా పూజితాః ప్రతీతాశ్చోపప్రదోషం నిష్క్రామయేయుః ౫౫౧౩ తత్ర ప్రణిహితా రాజదాసీ ప్రయోజ్యాయాః పూర్వసంసృష్టా తాం తత్ర సంభాషేత ౫౫౧౪ రామణీయకదర్శనేన యోజయేత్ ౫౫౧౫ ప్రాగేవ స్వభవనస్థాం బ్రూయాతముష్యాం క్రీడాయాం తవ రాజభవనస్థానాని రామణీయకాని దర్శయిష్యామీతి కాలే చ యోజయేత్బహిఃపృష్ఠరవాలకుట్టిమం((౧౪౭)) తే దర్శయిష్యామి ౫౫౧౬ మణిభూమికాం వృక్షవాటికాం మృద్వీకామణ్డపం((౧౪౮)) సముద్రగృహప్రాసాదాన్ గూఢభిత్తిసంచారాంశ్చిత్రకర్మాణి క్రీడామృగాన్ యన్త్రాణి శకునాన్ వ్యాఘ్రసింహపఞ్జరాదీని చ యాని పురస్తాద్వర్ణితాని స్యుః ౫౫౧౭ ఏకాన్తే చ తద్గతమీశ్వరానురాగం శ్రావయేత్ ౫౫౧౮ సంప్రయోగే చాతుర్యం చాభివర్ణయేత్ ౫౫౧౯ అ:మన్త్రశ్రవం చ ప్రతిపన్నాం యోజయేత్ ౫౫౨౦ అపృష్ఠరతిపద్యమానాం స్వయమేవేశ్వర ఆగత్యోపచారైః సాన్త్వితాం రఞ్జయిత్వా సంభూయ చ సానురాగం విసృజేత్ ౫౫౨౧ ప్రయోజ్యాయాశ్చ పత్యురనుగ్రహోచితస్య దారాన్నిత్యమన్తఃపృష్ఠౌరమౌచిత్యాత్ప్రవేశయేత్తత్ర ప్రణిహితా రాజదాసీతి సమానం పూర్వేణ ౫౫౨౨ అన్తఃపృష్ఠౌరికా వా ప్రయోజ్యయా సహ స్వ:చేటికాసంప్రేషణేన ప్రీతిం కుర్యాత్ప్రసృతప్రీతిం చ సాపదేశం దర్శనే నియోజయేత్ప్రవిష్టాం పూజితాం పీతవతీం ప్రణిహితా రాజదాసీతి సమానం పూర్వేణ ౫౫౨౩ యస్మిన్ వా విజ్ఞానే ప్రయోజ్యా విఖ్యాతా స్యాత్తద్దర్శనార్థమన్తఃపృష్ఠౌరికా సోపచారం తామాహ్వయేత్ప్రవిష్టాం ప్రణిహితా రాజదాసీతి సమానం పూర్వేణ ౫౫౨౪ ఉద్భూతాన్:అర్థస్య భీతస్య వా భార్యాం భిక్షుకీ బ్రూయాతసావన్తఃపృష్ఠౌరికా రాజని సిద్ధా గృహీతవాక్యా మమ వచనం శృణోతి స్వభావతశ్చ కృపాశీలా తామనేనోపాయేనాధిగమిష్యామి అహమేవ తే ప్రవేశం కారయిష్యామి సా చ తే భర్తుర్మహాన్తమన్:అర్థం నివర్తయిష్యతీతి ప్రతిపన్నాం ద్విస్త్రిరితి ప్రవేశయేతన్తఃపృష్ఠౌరికా చాస్యా అ:భయం దద్యాత:భయశ్రవణాచ్చ సంప్రహృష్టాం ప్రణిహితా రాజదాసీతి సమానం పూర్వేణ౫౫౨౫ ఏతయా వృత్త్య్అర్థినాం మహామాత్రాభితప్తానాం బలాద్విగృహీతానాం వ్యవహారే దుర్:బలానాం స్వభోగేనా:సంతుష్టానాం రాజని ప్రీతికామానాం రాజ్యజనేషు పఙ్క్తిమిచ్ఛతాం సజాతైర్బాధ్యమానానాం స:జాతాన్ బాధితుకామానాం సూచకానామన్యేషాం కార్యవశినాం జాయా వ్యాఖ్యాతాః ౫౫౨౬ అన్యేన వా ప్రయోజ్యాం సహ సంసృష్టాం సంగ్రాహ్య దాస్యముపనీతాం క్రమేణాన్తఃపృష్ఠౌరం ప్రవేశయేత్ ౫౫౨౭ ప్రణిధినా చాయతిమస్యాః సందూష్య రాజని విద్విష్ట ఇతి కలత్రావగ్రహోపాయేనైనామన్తఃపృష్ఠౌరం ప్రవేశయేతితి ప్రచ్ఛన్నయోగాః((౧౪౯)) ఏతే రాజపుత్రేషు ప్రాయేణ ౫౫౨౮ న త్వేవం పరభవనమీశ్వరః ప్రవిశేత్ ౫౫౨౯ ఆభీరం కోట్టరాజం((౧౫౦)) పరభవనగతం భ్రాతృప్రయుక్తో రజకో జఘాన కాశిరాజం జయసేనమశ్వాధ్యక్ష ఇతి ౫౫౩౦ ప్రకాశకామితాని తు దేశప్రవృత్తియోగాత్ ౫౫౩౧ ప్రత్తా జనపదకన్యా దశమేఽహని కిం చిదౌపాయనికముపగృహ్య ప్రవిశన్త్యన్తఃపృష్ఠౌరముపభుక్తా ఏవ విసృజ్యన్త ఇత్యాన్ధ్రాణామ్((౧౫౧)) ౫౫౩౨ మహామాత్రేశ్వరాణామన్తఃపృష్ఠౌరాణి నిశి సేవార్థం రాజానముపగచ్ఛన్తి వాత్సగుల్మకానామ్ ౫౫౩౩ రూపవతీర్జనపదయోషితః ప్రీత్య్అపదేశేన మాసం మాసార్ధం వాతివాసయన్త్యన్తఃపృష్ఠౌరికా వైదర్భాణామ్ ౫౫౩౪ దర్శనీయాః స్వభార్యాః ప్రీతిదాయమేవ మహామాత్రరాజభ్యో దదత్యపరాన్తకానామ్ ౫౫౩౫ రాజక్రీడార్థం నగరస్త్రియో జనపదస్త్రియశ్చ సఙ్ఘశ ఏకశశ్చ రాజకులం ప్రవిశన్తి సౌరాష్ట్రకాణామితి ౫౫౩౬ శ్లోకావత్ర భవతః ౫౫౩౬ ఏతే చాన్యే చ బహవః ప్రయోగాః పారదారికాః దేశే దేశే ప్రవర్తన్తే రాజభిః సంప్రవర్తితాః ౫౫౩౭ న త్వేవైతాన్ ప్రయుఞ్జీత రాజా లోకహితే రతః నిగృహీతారిషడ్వర్గస్తథా విజయతే మహీమ్((౧౫౨))

౫౫ ఇతి శ్రీవాత్స్యాయనీయే కామసూత్రే పారదారికే పఞ్చమేఽధికరణే ఈశ్వరకామితం పఞ్చమోఽధ్యాయః

లే‡ఓన్ ౬ షష్ఠోఽధ్యాయః సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౪౮ [అన్తఃపృష్ఠౌరికావృత్తప్రకరణమ్]

౫౬౧ నాన్తఃపృష్ఠౌరాణాం రక్షణయోగాత్పురుషసందర్శనం విద్యతే పత్యుశ్చైకత్వాదన్కసాధారణత్వాచ్చా:తృప్తిః తస్మాత్తాని ప్రయోగత ఏవ పరస్పరం రఞ్జయేయుః ౫౬౨ ధాత్రేయికాం సఖీం దాసీం వా పురుషవదలంకృత్యాకృతిసంయుక్తైః కన్దమూలఫలావయవైరపద్రవ్యైర్వాత్మాభిప్రాయం నివర్తయేయుః ౫౬౩ పురుషప్రతిమా అ:వ్యక్తలిఙ్గాశ్చాధిశయీరన్ ౫౬౪ రాజానశ్చ కృపాశీలా వినాపి భావయోగాదాయోజితాపద్రవ్యా యావదర్థమేకయా రాత్ర్యా బహ్వీభిరపి గచ్ఛన్తి యస్యాం తు ప్రీతిర్వాసక ఋతుర్వా తత్రాభిప్రాయతః ప్రవర్తన్త ఇతి ప్రాచ్యోపచారాః ౫౬౫ స్త్రీయోగేణైవ పురుషాణామప్య:లబ్ధవృత్తీనాం వియోనిషు విజాతిషు స్త్రీప్రతిమాసు కేవలోపమర్దనాచ్చాభిప్రాయనివృత్తిర్వ్యాఖ్యాతా ౫౬౬ యోషావేషాంశ్చ నాగరకాన్ ప్రాయేణాన్తపృష్ఠౌరికాః పరిచారికాభిః సహ ప్రవేశయన్తి ౫౬౭ తేషాముపావర్తనే ధాత్రేయికాశ్చాభ్యన్తరసంసృష్టా ఆయతిం దర్శయన్త్యః ప్రయతేరన్ ౫౬౮ సుఖప్రవేశితామపసారభూమిం విశలతాం వేశ్మనః ప్రమాదం రక్షిణామటిప్పణీఇత్యతాం పరిజనస్య వర్ణయేయుః ౫౬౯ న చా:సద్భూతేనార్థేన ప్రవేశయితుం జనమావర్తయేయుర్దోషాత్ ౫౬౧౦ నాగరకస్తు సుపృష్ఠరాపమప్యన్తఃపృష్ఠౌరమపాయభూయిష్ఠత్వాన్న ప్రవిశేదితి వాత్స్యాయనః ౫౬౧౧ సాపసారం తు ప్రమదవనావగాఢం విభక్తదీర్ఘకాక్ష్యమల్పప్రమత్తరక్షకం ప్రోషితరాజకం కారణాని సమీక్ష్య బహుష ఆహూయమానోఽర్థబుద్ధ్యా కక్ష్యాప్రవేశం చ దృష్ట్వా తాభిరేవ విహితోపాయః ప్రవిశేత్ ౫౬౧౨ శక్తివిషయే చ ప్రతి:దినం నిష్క్రామేత్ ౫౬౧౩ బహిశ్చ రక్షిభిరన్యదేవ కారణమపదిశ్య సంసృజేత ౫౬౧౪ అన్తశ్:చారిణ్యాం చ పరిచారికాయాం విదితార్థాయాం సక్తమాత్మానం రూపయేత్తద్అ:లాభాచ్చ శోకమన్తఃపృష్ఠరవేశినీభిశ్చ దూతీకల్పం సకలమాచరేత్ ౫౬౧౫ రాజప్రనిధీంశ్చ బుధ్యేత ౫౬౧౬ దూత్యాస్త్వ:సంచారే యత్ర గృహీతాకారాయాః ప్రయోజ్యాయా దర్శనయోగస్తత్రావస్థానమ్ ౫౬౧౭ తస్మిన్నపి తు రక్షిషు పరిచారికావ్యపదేశః ౫౬౧౮ చక్షురనుబధ్నన్త్యామిఙ్గితాకారనివేదనమ్౫౬౧౯ యత్ర సంపాతోఽస్యాస్తత్ర చిత్రకర్మణస్తద్యుక్తస్య వ్యర్థానాం గీతవస్తుకానాం క్రీడనకానాం కృతచిహ్నానామాపీనకానామ్((౧౫౩)) అఙ్గులీయకస్య చ నిధానమ్ ౫౬౨౦ ప్రత్య్:ఉత్తరం తయా దత్తం ప్రపశ్యేత్తతః ప్రవేశనే యతేత ౫౬౨౧ యత్ర చాస్య నియతం గమనమితి విద్యాత్తత్ర ప్రఛన్నస్య ప్రాగేవావస్థానమ్ ౫౬౨౨ రక్షిపురుషరూపో వా తద్అనుజ్ఞాతవేలాయాం ప్రవిశేత్ ౫౬౨౩ ఆస్తరణప్రావరణవేష్టితస్య వా ప్రవేశనిర్హారౌ ౫౬౨౪ పుటాపృష్ఠౌటయోగైర్వా నష్టచ్ఛాయారూపః ౫౬౨౫ తత్రాయం ప్రయోగః ణ్నకులహృదయం చోరకతుమ్బీఫలాని సర్పాక్షీణి చాన్తర్ధూమేన పచేత్తతోఽఞ్జనేన సమభాగేన పేషయేతనేనాభ్యక్తనయనో నష్టచ్ఛాయారూపశ్చరతి [అన్యైష్చ జలబ్రహ్మక్షేమశిరఃప్రణీతైర్బాహ్యపానకైర్వా ౫౬౨౬ రాత్రికౌముదీషు చ దీపికాసంబాధే సురఙ్గయా వా ౫౬౨౭ తత్రైతద్భవతి((౧౫౪)) ౫౬౨౭ ద్రవ్యాణామపి నిర్హారే పానకానాం ప్రవేశనే ఆపానకోత్సవార్థేఽపి చేటికానాం చ సంభ్రమే ౫౬౨౭ వ్యత్యాసే వేశ్మనాం చైవ రక్షిణాం చ విపర్యయే ఉద్యానయాత్రాగమనే యాత్రాతశ్చ ప్రవేశనే ౫౬౨౭ దీర్ఘకాలోదయాం యాత్రాం ప్రోషితే చాపి రాజని ప్రవేశనం భవేత్ప్రాయో యూనాం నిష్క్రమణం తథా ౫౬౨౮ పరస్పరస్య కార్యాణి జ్ఞాత్వా చాన్తఃపురాలయాః ఏకకార్యాస్తతః కుర్యుః శేషాణామపి భేదనమ్ ౫౬౨౮ దూషయిత్వా తతోఽన్యోన్యమేకకార్యార్పణే స్థిరః అ:భేద్యతాం గతః సద్యో యథేష్టం ఫలమశ్నుతే ౫౬౨౯ తత్ర రాజకులచారిణ్య ఏవ లక్షణ్యాన్ పురుషానన్తఃపృష్ఠౌరం ప్రవేశయన్తి నాతి:సు:రక్షత్వాదపరాన్తికానామ్ ౫౬౩౦ క్షత్రియసంజ్ఞకైరన్తఃపృష్ఠౌరరక్షిభిరేవార్థం సాధయన్త్యాభీరకాణామ్ ౫౬౩౧ ప్రేష్యాభిః సహ తద్వేషాన్నాగరకపుత్రాన్ ప్రవేశయన్తి వాత్సగుల్మకానామ్ ౫౬౩౨ స్వైరేవ పుత్రైరన్తఃపృష్ఠౌరాణి కామచారైర్జననీవర్జముపయుజ్యన్తే వైదర్భకానామ్ ౫౬౩౩ తథా ప్రవేశిభిరేవ జ్ఞాతిసంబన్ధిభిర్నాన్యైరుపయుజ్యన్తే స్త్రైరాజకానామ్ ౫౬౩౪ బ్రాహ్మణైర్మిత్రైర్భృత్యైర్దాసచేటైశ్చ గౌడానామ్ ౫౬౩౫ పరిస్పన్దాః కర్మకరాశ్చాన్తఃపృష్ఠౌరేష్వటిప్పణీఇషిద్ద్ధా అన్యేఽపి తద్రూపాశ్చ సైన్ధవానామ్ ౫౬౩౬ అర్థేన రక్షిణముపగృహ్య సాహసికాః సంహతాః ప్రవిశన్తి హైమవతానామ్ ౫౬౩౭ పుష్పదాననియోగాన్నగరబ్రాహ్మణా రాజవిదితమన్తఃపృష్ఠౌరాణి గచ్ఛన్తి పటాన్తరితశ్చైషామాలాపః తేన ప్రసఙ్గేన వ్యతికరో భవతి బఙ్గాఙ్గకలిఙ్గకానామ్ ౫౬౩౮ సంహత్య నవదశేత్యేకైకం యువానం ప్రచ్ఛాదయన్తి ప్రాచ్యానామితి ఏవం పరస్త్రియః ప్రకుర్వీత

౫౬౩౮ ఇత్యన్తఃపృష్ఠౌరికావృత్తమ్((౧౫౫))

సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౪౯

౫౬౩౯ ఏభ్య ఏవ చ కారణేభ్యః స్వదారాన్ రక్షేత్ ౫౬౪౦ కామోపధాశుద్ధాన్((౧౫౬)) రక్షిణోఽన్తఃపృష్ఠౌరే స్థాపయేదిత్యాచార్యాః ౫౬౪౧ తే హి భయేన చార్థేన చాన్యం ప్రయోజయేయుస్తస్మాత్కామభయార్థోపధాశుద్ధానితి గోణికాపుత్రః((౧౫౭)) ౫౬౪౨ అ:ద్రోహో ధర్మస్తమపి భయాజ్జహ్యాదతో ధర్మభయోపధాశుద్ధానితి వాత్స్యాయనః ౫౬౪౩ వాక్యాభిధాయినీభిశ్చ గూఢాకారాభిః ప్రమాదభిరాత్మదారాన్((౧౫౮)) ఉపదధ్యాచ్ఛౌచా:శౌచపరిజ్ఞానార్థమితి బాభ్రవీయాః ౫౬౪౪ దుష్టానాం యువతిషు సిద్ధత్వాన్నా:కస్మాద:దుష్టదూషణమాచరేదితి వాత్స్యాయనః((౧౫౯)) ౫౬౪౫ అతి:గోష్ఠీ నిర్:అఙ్కుశత్వం భర్తుః స్వైరతా పురుషైః సహాటిప్పణీఇయన్త్రణతా ప్రవాసేఽవస్థానం విదేశే నివాసః స్వవృత్త్య్ఉపఘాతః స్వైరిణీసంసర్గః పత్యురీర్ష్యాలుతా చేతి స్త్రీణాం వినాశకారణాని ౫౬౪౬ సందృశ్య శాస్త్రతో యోగాన్ పారదారికలక్షితాన్న యాతి చ్ఛలనాం కశ్చిద్స్వదారాన్ ప్రతి శాస్త్రవిత్ ౫౬౪౭ పాక్షికత్వాత్ప్రయోగాణామపాయానాం చ దర్శనాత్ధర్మార్థయోశ్చ వైలోమ్యాన్నాచరేత్పారదారికమ్ ౫౬౪౮ తదేతద్దారగుప్త్య్అర్థమారబ్ధం శ్రేయసే నృణాం ప్రజానాం దూషణాయైవ న విజ్ఞేయోఽస్య సంవిధిః((౧౬౦))

౫౬ ఇతి శ్రివాత్స్యాయనీయే కామసూత్రే పారదారికే పఞ్చమేఽధికరణే ఈశ్వర్కామితం పఞ్చమోఽధ్యాయఃలివ్రే ౬ వైశికం షష్టమధికరణమ్

లే‡ఓన్ ౧ ప్రథమోఽధ్యాయః సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౫౦ [సహాయగమ్యా:గమ్యగమనకారణచిన్తాప్రకరణమ్]

౬౧౧ వేశ్యానాం పురుషాధిగమే రతిర్వృత్తిశ్చ సర్గాత్ ౬౧౨ రతితః ప్రవర్తనం స్వాభావికం కృత్రిమమర్థార్థమ్ ౬౧౩ తదపి స్వాభావికవద్రూపయేత్ ౬౧౪ కామపరాసు హి పుంసాం విశ్వాసయోగాత్ ౬౧౫ అ:లుబ్ధతాం చ ఖ్యాపయేత్తస్య నిదర్శనార్థమ్ ౬౧౬ న చాన్:ఉపాయేనార్థాన్ సాధయేదాయతిసంరక్షణార్థమ్ ౬౧౭ నిత్యమలఙ్కారయోగినీ రాజమార్గావలోకినీ దృశ్యమానా న చాతివృత్తా తిష్ఠేత్పణ్యస: ధర్మత్వాత్ ౬౧౮ యైర్నాయకమావర్జయేదన్యాభ్యశ్చావచ్ఛిన్ద్యాదాత్మనశ్చాన్:అర్థం ప్రతికుర్యాదర్థం చ సాధయేన్న చ గమ్యైః పరిభూయేత తాన్ సహాయాన్ కుర్యాత్ ౬౧౯ తే త్వారక్షకపురుషా ధర్మాధికరణస్థా((౧౬౧)) దైవజ్ఞా విక్రాన్తాః శూరాః సమానవిద్యాః కలాగ్రాహిణః పీఠమర్దవీటవిదూషకమాలాకారగాన్ధికశౌణ్డికరజకనాపిత భిక్షుకాస్తేచ తే చ కార్యయోగాత్ ౬౧౧౦ కేవలార్థాస్త్వమీ గమ్యాః ణ్స్వతన్త్రః పూర్వే వయసి వర్తమానో విత్తవానపృష్ఠఅరోక్షవృత్తిరధికరణవాన:కృచ్ఛ్రాధిగతవిత్తః సంఘర్షవాన్ సన్తతాయః సుభగమానీ శ్లాఘనకః పణ్డకశ్((౧౬౨)) చ పుంశబ్దార్థీ సమానస్పర్ధీ స్వభావతస్త్యాగీ రాజని మహామాత్రే వా సిద్ధో దైవప్రమాణో విత్తావమానీ గురూణాం శాసనాతిగః స:జాతానాం లక్ష్యభూతః స:విత్త ఏకపుత్రో లిఙ్గీ ప్రచ్ఛన్నకామః శూరో వైద్యశ్చేతి ౬౧౧౧ ప్రీతియశోఽర్థాస్తు గుణతోఽధిగమ్యాః ౬౧౧౨ మహాకులీనో విద్వాన్ సర్వసమయజ్ఞః కవిరాఖ్యానకుశలో వాగ్మీ ప్రగల్భో వివిధశిల్ప జ్ఞో వృద్ధదర్శీ స్థూలలక్షో మహోత్సాహో దృఢభక్తిరన్:అసూయకస్త్యాగీ మిత్రవత్సలో ఘటాగోష్ఠీప్రేక్షణకసమాజసమస్యాక్రీడనశీలో నీరుజోఽ:వ్యఙ్గశరీరః ప్రాణవాన:మద్యపో వృషో మైత్రః స్త్రీణాం ప్రనేతా లాలయితా చ న చాసాం వశగః స్వతన్త్ర వృత్తిరటిప్పణీఇష్ఠురోఽన్:ఈర్ష్యాలురన్:అవశఙ్కీ చేతి నాయకగుణాః ౬౧౧౩ నాయికాయాః పునా రూపయౌవనలక్షణమాధుర్యయోగినీ గుణేష్వనురక్తా న తథార్థేషు ప్రీతిసంయోగశీలా స్థిరమతిరేకజాతీయా విశేషార్థినీ నిత్యమ:కదర్యవృత్తిర్గోష్ఠీకలాప్రియా చేతి నాయికాగుణాః ౬౧౧౪ నాయికా పునర్బుద్ధిశీలాచార ఆర్జవం కృతజ్ఞతా దీర్ఘదూరదర్శిత్వమ:విసంవాదితా దేశకాలజ్ఞతా నాగరకతా దైన్యాతిహాసపైశున్యపరివాదక్రోధలోభస్తమ్భచాపల వర్జనం పూర్వాభిభాషితా కామసూత్రకౌశలం తద్అఙ్గవిద్యాసు చేతి సాధారణగుణాః ౬౧౧౫ గుణవిపర్యయే దోషాః ౬౧౧౬ క్షయీ రోగీ కృమిశక్ర్ద్వాయసాస్యః ప్రియకలత్రః పరుషవాక్కదర్యో నిర్ఘృణో గురుజనపరిత్యక్తః స్తేనో దమ్భశీలో మూలకర్మణి ప్రసక్తో మానాపమానయోరన్:అపేక్షీ ద్వేష్యైరప్యర్థహార్యో విలజ్జ ఇత్య:గమ్యాః ౬౧౧౭ రాగో భయమర్థః సంఘర్షో వైరనిర్యాతనం జిజ్ఞాసా పక్షః ఖేదో ధర్మో యశోఽనుకమ్పా సుహృద్వాక్యం హ్రీః ప్రియసాదృశ్యం ధన్యతా రాగాపనయః సాజాత్యం సాహవేశ్యం సాతత్యమాయతిశ్చ గమనకారణాని భవన్తీత్యాచార్యాః ౬౧౧౮ అర్థోఽన్:అర్థప్రతీఘాతః ప్రీతిశ్చేతి వాత్స్యాయనః ౬౧౧౯ అర్థస్తు ప్రీత్యా న బాధితః అస్య ప్రాధాన్యాత్ ౬౧౨౦ భయాదిషు తు గురులాఘవం పరీక్ష్యమ్

॰ ౫౦ ఇతి సహాయగమ్యాగమ్య[గమన]కారణచిన్తా((౧౬౩))

సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౫౧

౬౧౨౧ ఉపమన్త్రితాపి గమ్యేన సహసా న ప్రతిజానీయాత్పురుషాణాం సు:లభావమానిత్వాత్ ౬౧౨౨ భావజిజ్ఞాసార్థం పరిచారకముఖాన్ సంవాహకగాయనవైహాసికాన్ గమ్యే తద్భక్తాన్ వా ప్రణిదధ్యాత్ ౬౧౨౩ తద్అ:భావే పీఠమర్దాదీన్ తేభ్యో నాయకస్య శౌచా:శౌచం రాగాపరాగౌ సక్తా:సక్తతాం దానా:దానే చ విద్యాత్ ౬౧౨౪ సంభావితేన చ సహ విటపురోగాం ప్రీతిం యోజయేత్ ౬౧౨౫ లావకకుక్కుటమేషయుద్ధశుకశారికాప్రలాపనప్రేక్షణకకలావ్యపదేశేన పీఠమర్దో నాయకం తస్యా ఉదవసితమానయేత్ ౬౧౨౬ తాం వా తస్య ౬౧౨౭ ఆగతస్య ప్రీతికౌతుకజననం కిం చిద్ద్రవ్యజాతం స్వయమిదమ:సాధారణోపభోగ్యమితి ప్రీతిదాయం దద్యాత్ ౬౧౨౮ యత్ర చ రమతే తయా గోష్ఠ్యైనముపచారైశ్చ రఞ్జయేత్ ౬౧౨౯ గతే చ సపృష్ఠఅరిహాసప్రలాపాం సోపాయనాం పరిచారికామభీక్ష్ణం ప్రేషయేత్౬౧౩౦ సపృష్ఠఈఠమర్దాయాశ్చ కారణాపదేశేన స్వయం గమనమ్

॰ ౫౧ ఇతి గమ్యోపావర్తనమ్((౧౬౪)) ౬౧౩౧ భవన్తి చాత్ర శ్లోకాః ౬౧౩౧ తామ్బూలాని స్రజశ్చైవ సంస్కృతం చానులేపనమాగతస్యాహరేత్ప్రీత్యా కలాగోష్ఠీశ్చ యోజయేత్ ౬౧౩౨ ద్రవ్యాణి ప్రణయే దద్యాత్కుర్యాచ్చ పరివర్తనం సంప్రయోగస్య చాకూతం నిజేనైవ ప్రయోజయేత్ ౬౧౩౩ ప్రీతిదాయైరుపన్యాసైరుపచారైశ్చ కేవలైః గమ్యేన సహ సంసృష్టా రఞ్జయేత్తం తతః పరమ్((౧౬౫))

౬౧ ఇతి శ్రీ వాత్స్యాయనీయే కామసూత్రే వైశికే షష్ఠేఽధికరణే సహాయగమ్యా:గమ్యచిన్తా గమనకారణం గమ్యోపావర్తనం ప్రథమోఽధ్యాయః

లే‡ఓన్ ౨ ద్వితీయోఽధ్యాయః సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౫౨ [కాన్తానువృత్తప్రకరణమ్]

౬౨౧ సంయుక్తా నాయకేన తద్రణ్జనార్థమేకచారిణీవృత్తమనుతిష్ఠేత్((౧౬౬)) ౬౨౨ రఞ్జయేన్న తు సజ్జేత సక్తవచ్చ విచేష్టేతేతి సంక్షేపోక్తిః ౬౨౩ మాతరి చ క్రూరశీలాయామర్థపరాయాం చాయత్తా స్యాత్ ౬౨౪ తద్అ:భావే మాతృకాయామ్ ౬౨౫ సా తు గమ్యేన నాతిప్రీయేత ౬౨౬ ప్రసహ్య చ దుహితరమానయేత్ ౬౨౭ తత్ర తు నాయికాయాః సంతతమ:రతిర్నిర్వేదో వ్రీడాం భయం చ ౬౨౮ న త్వేవ శాసనాతివృత్తిః ౬౨౯ వ్యాధిం చైకమటిప్పణీఇమిత్తమ:జుగుప్సితమ:చక్షుర్గ్రాహ్యమటిప్పణీఇత్యం చ ఖ్యాపయేత్ ౬౨౧౦ సతి కారణే తద్అపదేశం చ నాయకాన్:అభిగమనమ్ ౬౨౧౧ నిర్:మాల్యస్య తు నాయికా చేటికాం ప్రేషయేత్తామ్బూలస్య చ ౬౨౧౨ వ్యవాయే తద్ఉపచారేషు విస్మయః ౬౨౧౩ చతుఃషష్ట్యాం శిష్యత్వమ్ ౬౨౧౪ తద్ఉపదిష్టానాం చ యోగానామాభీక్ష్ణ్యేనానుయోగః ౬౨౧౫ తత్సాత్మ్యాద్రహసి వృత్తిః ౬౨౧౬ మనోరథానామాఖ్యానమ్ ౬౨౧౭ గుహ్యానాం వైకృతప్రచ్ఛాదనమ్ ౬౨౧౮ శయనే పరావృత్తస్యానుపేక్షణమ్ ౬౨౧౯ ఆనులోమ్యం గుహ్యస్పర్శనే ౬౨౨౦ సుప్తస్య చుమ్బనమాలిఙ్గనం చ ౬౨౨౧ ప్రేక్షణమన్యమనస్కస్య రాజమార్గే చ ప్రాసాదస్థాయాస్తత్ర విదితాయా వ్రీడా శాఠ్యనాశః ౬౨౨౨ తద్ద్వేష్యే ద్వేష్యతా తత్ప్రియే ప్రియతా తద్రమ్య రతిః తమను హర్షశోకౌ స్త్రీషు జిజ్ఞాసా కోపశ్చా:దీర్గః ౬౨౨౩ స్వకృతేష్వపి నఖదశనచిహ్నేష్వన్యాశఙ్కా ౬౨౨౪ అనురగస్యా:వచనమ్ ౬౨౨౫ ఆకారతస్తు దర్శయేత్ ౬౨౨౬ మదస్వప్నవ్యాధిషు తు నిర్వచనమ్ ౬౨౨౭ శ్లాఘ్యానాం నాయకకర్మణాం చ ౬౨౨౮ తస్మిన్ బ్రువాణే వాక్యార్థగ్రహణం తదవధార్య ప్రశంసావిషయే భాషణం తద్వాక్యస్య చోత్తరేణ యోజనం భక్తిమాంశ్చేత్ ౬౨౨౯ కథాస్వనువృత్తిరన్యత్ర సపృష్ఠఅత్న్యాః ౬౨౩౦ నిఃశ్వాసే జృమ్భతే స్ఖలితే పతితే వా తస్య చార్తిమాశంసీత ౬౨౩౧ క్షుతవ్యాహృతవిస్మితేషు జీవేత్యుదాహరణమ్ ౬౨౩౨ దౌర్మనస్యే వ్యాధిదౌర్హృదాపదేశః ౬౨౩౩ గుణతః పరస్యా:కీర్తనమ్ ౬౨౩౪ న నిన్దా సమానదోషస్య ౬౨౩౫ దత్తస్య ధారణమ్ ౬౨౩౬ వృథాపరాధే తద్వ్యసనే వాలఙ్కారస్యా:గ్రహణమ:భోజనం చ ౬౨౩౭ తద్యుక్తాశ్చ విలాపాః ౬౨౩౮ తేన సహ దేశమోక్షం రోచయేత్రాజని నిష్క్రయం చ ౬౨౩౯ సామర్థ్యమాయుష్యస్తద్అవాప్తౌ ౬౨౪౦ తస్యార్థాధిగమేఽభిప్రేతసిద్ధౌ శరీరోపచయే వా పూర్వసంభాషిత ఇష్టదేవతోపహారః ౬౨౪౧ నిత్యమలఙ్కారయోగః పరిమితోఽభ్యవహారః౬౨౪౨ గీతే చ నామగోత్రయోర్గ్రహణం గ్లాన్యామురసి లలాటే చ కరం కుర్వీత తత్సుఖముపలభ్య నిద్రాలాభః ౬౨౪౩ ఔత్సఙ్గే చాస్యోపవేశనం స్వపనం చ గమనం వియోగే ౬౨౪౪ తస్మాత్పుత్రార్థినీ స్యాతాయుషో నాధిక్యమిచ్ఛేత్ ౬౨౪౫ ఏతస్యా:విజ్ఞాతమర్థం రహసి న బ్రూయాత్ ౬౨౪౬ వ్రతముపవాసం చాస్య నిర్వర్తయేత్మయి దోష ఇతి అ:శక్యే స్వయమపి తద్రూపా స్యాత్ ౬౨౪౭ వివాదే తేనాప్య:శక్యమిత్యర్థనిర్దేశః ౬౨౪౮ తదీయమాత్మీయం వా స్వయమ:విశేషేణ పశ్యేత్ ౬౨౪౯ తేన వినా గోష్ఠ్య్ఆదీనామ:గమనమితి ౬౨౫౦ నిర్:మాల్యధారణే శ్లాఘా ఉచ్ఛిష్టభోజనే చ ౬౨౫౧ కులశీలశిల్పజాతివిద్యావర్ణవిత్తదేశమిత్రగుణవయోమాధుర్యపూజా ౬౨౫౨ గీతాదిషు చోదనమభిజ్ఞస్య ౬౨౫౩ భయశీతోష్ణవర్షాణ్యన్:అపేక్ష్య తద్అభిగమనమ్ ౬౨౫౪ స ఏవ చ మే స్యాదిత్యౌర్ధ్వదేహికేషు వచనమ్ ౬౨౫౫ తద్ఇష్టరసభావశీలానువర్తనమ్ ౬౨౫౬ మూలకర్మాభిశఙ్కా ౬౨౫౭ తద్అభిగమనే చ జనన్యా సహ నిత్యో వివాదః ౬౨౫౮ బలాత్కారేణ చ యద్యన్యత్ర తయా నీయేత తదా విషమన్:అశనం శస్త్రం రజ్జుమితి కామయేత ౬౨౫౯ ప్రత్యాయనం చ ప్రణిధిభిర్నాయకస్య స్వయం వాత్మనో వృత్తిగ్రహణమ్ ౬౨౬౦ న త్వేవార్థేషు వివాదః ౬౨౬౧ మాత్రా వినా కిం చిన్న చేష్టేత ౬౨౬౨ ప్రవాసే శీఘ్రాగమనాయ శాపదానమ్ ౬౨౬౩ ప్రోషితే మృజానియమశ్చాలఙ్కారస్య ప్రతిషేధః మఙ్గలం త్వపేక్ష్యమేకం శఙ్ఖవలయం వా ధారయేత్ ౬౨౬౪ స్మరణమతీతానాం గమనమీక్షణికోపశ్రుతీనాం నక్షత్రచన్ద్రసూర్యతారాభ్యః స్పృహణమ్ ౬౨౬౫ ఇష్టస్వప్నప్రదర్శనే తత్సఙ్గమో మమాస్త్వితి వచనమ్ ౬౨౬౬ ఉద్వేగోఽన్:ఇష్టే సాన్తికర్మ చ ౬౨౬౭ ప్రత్యాగతే కామపూజా ౬౨౬౮ దేవతోపహారాణాం కరణమ్ ౬౨౬౯ సఖీభిః పూర్ణపాత్రస్యాహరణమ్ ౬౨౭౦ వాయసపూజా చ ౬౨౭౧ ప్రథమసమాగమాన్:అన్తరం చైతదేవ వాయసపూజావర్జమ్ ౬౨౭౨ సక్తస్య చానుమరణం బ్రూయాత్ ౬౨౭౩ నిసృష్టభావః సమానవృత్తిః ప్రయోజనకారీ నిర్:ఆశఙ్కో నిర్:అపేక్షోఽర్థేష్వితి సక్తలక్షణాని ౬౨౭౪ తదేతన్నిదర్శనార్థం దత్తకశాసనాదుక్తమన్:ఉక్తం చ లోకతః శీలయేత్పురుషప్రకృతితశ్చ ౬౨౭౫ భవతశ్చాత్ర శ్లోకౌ ౬౨౭౫ సూక్ష్మత్వాదతి:లోభాచ్చ ప్రకృత్యాజ్ఞానతస్తథా కామలక్ష్మ తు దుర్:జానం స్త్రీణాం తద్భావితైరపి ౬౨౭౬ కామయన్తే విరజ్యన్తే రఞ్జయన్తి త్యజన్తి చ కర్షయన్త్యోఽపి సర్వార్థాఞ్జ్ఞాయన్తే నైవ యోషితః((౧౬౭))

౬౨ ఇతి శ్రీ వాత్స్యాయనీయే కామసూత్రే వైశికే షష్ఠేఽధికరణే కాన్తానువృత్తం ద్వితీయోఽధ్యాయః

లే‡ఓన్ ౩ తృతీయోఽధ్యాయః సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౫౩ [అర్థాగమోపాయప్రకరణమ్]

౬౩౧ సక్తాద్విత్తాదానం స్వాభావికముపాయతశ్చ ౬౩౨ తత్ర స్వాభావికం సంకల్పాత్సమధికం వా లభమానా నోపాయాన్ ప్రయుఞ్జీతేత్యాచార్యాః ౬౩౩ విదితమప్యుపాయైః పరిష్కృతం ద్విగుణం దాస్యతీతి వాత్స్యాయనః ౬౩౪ అలంకారభక్ష్యభోజ్యపేయమాల్యవస్త్రగన్ధద్రవ్యాదీనాం వ్యవహారిషు కాలికముద్ధారార్త్థమర్థప్రతినయనేన ౬౩౫ తత్సమక్షం తద్విత్తప్రశంసా ౬౩౬ వ్రతవృక్షారామదేవకులతడాగోద్యానోత్సవప్రీతిదాయవ్యపదేశః ౬౩౭ తద్అభిగమననిమిత్తో రక్షిభిశ్చౌరైర్వాలఙ్కారపరిమోషః ౬౩౮ దాహాత్కుడ్యచ్ఛేదాత్ప్రమాదాద్భవనే చార్థనాశః ౬౩౯ తథా యాచితాలఙ్కారాణాం నాయకాలఙ్కారాణాం చ తద్అభిగమనార్థస్య వ్యయస్య ప్రణిధిభిర్నివేదనమ్ ౬౩౧౦ తద్అర్థమృణగ్రహణం జనన్యా సహ తద్ఉద్భవస్య వ్యయస్య వివాదః౬౩౧౧ సుహృత్కార్యేష్వన్:అభిగమనమన్:అభిహారహేతోః ౬౩౧౨ తైశ్చ పూర్వమాహృతా గురవోఽభిహారాః పూర్వముపనీతాః పూర్వం శ్రావితాః స్యుః ౬౩౧౩ ఉచితానాం క్రియాణాం విచ్ఛిత్తిః ౬౩౧౪ నాయకార్థం చ శిల్పిషు కార్యమ్ ౬౩౧౫ వైద్యమహామాత్రయోరుపకారక్రియా కార్యహేతోః ౬౩౧౬ మిత్రాణాం చోపకారిణాం వ్యసనేష్వభ్యుపపత్తిః ౬౩౧౭ గృహకర్మ సఖ్యాః పుత్రస్యోత్సఞ్జనం దోహదో వ్యాధిర్మిత్రస్య దుఃఖాపనయనమితి ౬౩౧౮ అలంకారైకదేశవిక్రయో నాయకస్యార్థే ౬౩౧౯ తయా శీలితస్య చాలఙ్కారస్య భాణ్డోపస్కరస్య వా వణిజో విక్రయార్థం దర్శనమ్ ౬౩౨౦ ప్రతి:గణికానాం చ సదృశస్య భాణ్డస్య వ్యతికరే ప్రతివిశిష్టస్య గ్రహణమ్ ౬౩౨౧ పూర్వోపకారాణామ:విస్మరణమనుకీర్తనం చ ౬౩౨౨ ప్రణిధిభిః ప్రతి:గణికానాం లాభాతిశయం శ్రావయేత్ ౬౩౨౩ తాసు నాయకసమక్షమాత్మనోఽభ్యధికం లాభం భూతమ:భూతం వా వ్రీడితా నామ వర్ణయేత్ ౬౩౨౪ పూర్వయోగినాం చ లాభాతిశయేన పునః సన్ధానే యతమానానామావిష్:కృతః ప్రతిషేధః ౬౩౨౫ తత్స్పర్ధినాం త్యాగయోగినాం నిదర్శనమ్ ౬౩౨౬ న పునరేష్యతీతి బాలయాచితకమ్

॰ ౫౩ ఇత్యర్థాగమోపాయాః((౧౬౮))

సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౫౪

౬౩౨౭ వి:రక్తం చ నిత్యమేవ ప్రకృతివిక్రియాతో విద్యాన్ముఖవర్ణాచ్చ ౬౩౨౮ ఊనమతిరిక్తం వా దదాతి ౬౩౨౯ ప్రతిలోమైః సమ్బధ్యతే ౬౩౩౦ వ్యపదిశ్యాన్యత్కరోతి ౬౩౩౧ ఉచితమాచ్ఛినత్తి ౬౩౩౨ ప్రతిజ్ఞాతం విస్మరతి అన్యథా వా యోజయతి ౬౩౩౩ స్వ్పృష్ఠఅక్షైః సంజ్ఞయా భాషతే ౬౩౩౪ మిత్రకార్యమపదిశ్యాన్యత్ర శేతే ౬౩౩౫ పూర్వసంసృష్టాయాశ్చ పరిజనేన మిథః కథయతి ౬౩౩౬ తస్య సారద్రవ్యాణి ప్రాగవబోధాదన్యాపదేశేన హస్తే కుర్వీత ౬౩౩౭ తాని చాస్యా హస్తాదుత్తమర్ణః ప్రసహ్య గృహ్ణీయాత్ ౬౩౩౮ వివదమానేన సహ ధర్మస్థేషు((౧౬౯)) వ్యవహరేద్

॰ ౫౪ ఇతి విరక్తప్రతిపత్తిః((౧౭౦))

సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౫౫

౬౩౩౯ సక్తం తు పూర్వోపకారిణమప్యల్పఫలం వ్యాలీకేనానుపాలయేత్ ౬౩౪౦ అ:సారం తు నిష్ప్రతిపత్తికముపాయతోఽపవాహయేతన్యమవష్టభ్య ౬౩౪౧ తద్అన్:ఇష్టసేవా నిన్దితాభ్యాసః ఓష్ఠనిర్భోగః పాదేన భూమేరభిఘాతః అ:విజ్ఞాతవిషయస్య సంకథా తద్విజ్ఞాతేష్వ:విస్మయః కుత్సా చ దర్పవిఘాతః అధికైః సహ సంవాసః అన్:అపేక్షణం సమానదోషాణాం నిన్దా రహసి చావస్థానమ్ ౬౩౪౨ జుగుప్సా పరిష్వఙ్గే భుజమయ్యా సూచ్యా వ్యవధానం స్తబ్ధతా గాత్రాణాం సక్థ్నోర్వ్యత్యాసః నిద్రాపరత్వం చ శ్రాన్తముపలభ్య చోదనా అ:శక్తౌ హాసః శక్తావన్:అభినన్దనం దివాపి భావముపలభ్య మహాజనాభిగమనమ్ ౬౩౪౩ వాక్యేషు చ్ఛలగ్రహణమటిప్పణీఅర్మణి హాసః నర్మణి చాన్యమపదిశ్య హసతి వదతి తస్మిన్ కటాక్షేణ పరిజనస్య ప్రేక్షణం తాడనం చ ఆహత్య చాస్య కథామన్యాః కథాః తద్వ్యాలీకానాం వ్యసనానాం చాపృష్ఠఅరిహార్యాణామనుకీర్తనం మర్మణాం చ చేటికయోపక్షేపణమ్ ౬౩౪౪ ఆగతే చా:దర్శనమ:యాచ్యయాచనమన్తే స్వయం మోక్షశ్చేతి పరిగ్రహకస్యేతి దత్తకస్య ౬౩౪౫ భవతశ్చాత్ర శ్లోకౌ ౬౩౪౫ పరీక్ష్య గమ్యైః సంయోగః సంయుక్తస్యానురఞ్జనం రక్తాదర్థస్య చాదానమన్తే మోక్షశ్చ వైశికమ్ ౬౩౪౬ ఏవమేతేన కల్పేన స్థితా వేశ్యా పరిగ్రహే నాతిసన్ధీయతే గమ్యైః కరోత్యర్థాంశ్చ పుష్కలాన్((౧౭౧))

౬౩ ఇతి శ్రీ వాత్స్యాయనీయే కామసూత్రే వైశికే షష్ఠేఽధికరణేఽర్థాగమోపాయా విరక్తలిఙ్గాని విరక్తప్రతిపత్తిర్నిష్కాసనక్రమాస్తృతీయోఽధ్యాయః

లే‡ఓన్ ౪ చతుర్థేఽధ్యాయః సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౫౬ [విశీర్ణప్రతిసంధానప్రకరణమ్]

౬౪౧ వర్తమానం నిష్పీడితార్థముత్సృజన్తీ పూర్వసంసృష్టేన సహ సన్దధ్యాత్ ౬౪౨ స చేదవసితార్థో విత్తవాన్ సానురాగశ్చ తతః సన్ధేయః ౬౪౩ అన్యత్ర గతస్తర్కయితవ్యః స కార్యయుక్త్యా షడ్విధః ౬౪౪ ఇతః స్వయమపసృతస్తతోఽపి స్వయమేవాపసృతః [౧]౬౪౫ ఇతస్తతశ్చ నిష్కాసితాపసృతః [౨] ౬౪౬ ఇతః స్వయమపసృతస్తతో నిష్కాసితాపసృతః [౩] ౬౪౭ ఇతః స్వయమపసృతస్తత్ర స్థితః [౪] ౬౪౮ ఇతో నిష్కాసితాపసృతస్తతః స్వయమపసృతః [౫] ౬౪౯ ఇతో నిష్కాసితాపసృతస్తత్ర స్థితః [౬] ౬౪౧౦ ఇతస్తతశ్చ స్వయమేవాపసృత్యోపజపతి చేదుభయోర్గుణానపేక్షీ చలబుద్ధిర:సన్ధేయః [౧] ౬౪౧౧ ఇతస్తతశ్చ నిష్కాసితాపసృతః స్థిరబుద్ధిః స చేదన్యతో బహు లభమానయా నిష్కాసితః స్యాత్స:సారోఽపి తయా రోషితో మమా:మర్షాద్బహు దాస్యతీతి సంధేయః [౨ ] ౬౪౧౨ నిఃసారతయా కదర్యతయా వా త్యక్తో న శ్రేయాన్ [౨ ] ౬౪౧౩ ఇతః స్వయమపసృతస్తతో నిష్కాసితాపసృతో యద్యతిరిక్తమాదౌ చ దద్యాత్తతః ప్రతిగ్రాహ్యః [౩] ౬౪౧౪ ఇతః స్వయమపసృత్య తత్ర స్థిత ఉపజపంస్తర్కయితవ్యః ౬౪౧౫ విశేషార్థీ చాగతస్తతో విశేషమపృష్ఠఅస్యన్నాగన్తుకామో మయి మాం జిజ్ఞాసితుకామః సా ఆగత్య సానురాగత్వాద్దాస్యతి తస్యాం వా దోషాన్ దృష్ట్వా మయి భూయిష్ఠాన్ గుణానధునా పశ్యతి స గుణదర్శీ భూయిష్ఠం దస్యాతి [౪ ] ౬౪౧౬ బాలో వా నైకత్రదృష్టిరతిసంధానప్రధానో వా హరిద్రారాగో వా యత్కించనకారీ వేత్యవేత్య సందధ్యాన్న వా [౪ ] ౬౪౧౭ ఇతో నిష్కాసితాపసృతస్తతః స్వయముపసృత ఉపజపంస్తర్కయితవ్యః ౬౪౧౮ అనురాగాదాగన్తుకామః స బహు దాస్యతి మమ గుణైర్భావితో యోఽన్యస్యాం న రమతే [౫ ] ౬౪౧౯ పూర్వమ:యోగేన వా మయా నిష్కాసితః స మాం శీలయిత్వా వైరం నిర్యాతయితుకామో ధనమభియోగాద్వా మయాస్యాపహృతం తద్విశ్వాస్య ప్రతీపమాదాతుకామో నిర్వేష్టుకామో వా మాం వర్తమానాద్భేదయిత్వా త్యక్తుకామ ఇత్య:కల్యాణబుద్ధిర:సన్ధేయః [౫ ] ౬౪౨౦ అన్యథాబుద్ధిః కాలేన లమ్భయితవ్యః [౫ ] ౬౪౨౧ ఇతో నిష్కాసితస్తత్ర స్థిత ఉపజపన్నేతేన వ్యాఖ్యాతః [౬] ౬౪౨౨ తేషూపజపత్స్వన్యత్ర స్థితః స్వయముపజపేత్ ౬౪౨౩ వ్యాలీకార్థం నిష్కాసితో మయాసావన్యత్ర గతో యత్నాదానేతవ్యః ౬౪౨౪ ఇతః ప్రవృత్తసంభాషో వా తతో భేదమవాప్స్యతి ౬౪౨౫ తద్అర్థాభిఘాతం కరిష్యతి ౬౪౨౬ అర్థాగమకాలే వాస్య స్థానవృద్ధిరస్య జాతా లబ్ధమనేనాధికరణం దారైర్వియుక్తః పారతన్త్ర్యాద్వ్యావృత్తః పిత్రా భ్రాత్రా వా విభక్తః ౬౪౨౭ అనేన వా ప్రతిబద్ధమనేన సన్ధిం కృత్వా నాయకం ధనినమవాప్స్యామి ౬౪౨౮ విమానితా వా భార్యయా తమేవ తస్యాం విక్రమయిష్యామి ౬౪౨౯ అస్య వా మిత్రం మద్ద్వేషిణీంసపృష్ఠఅత్నీం కామయతే తదమునా భేదయిష్యామి ౬౪౩౦ చలచిత్తతయా వా లాఘవమేనమాపాదయిష్యామీతి ౬౪౩౧ తస్య పీఠమర్దాదయో మాతుర్దౌఃశీల్యేన నాయికాయాః సత్యప్యనురాగే వివశాయాః పూర్వం నిష్కాసనం వర్ణయేయుః ౬౪౩౨ వర్తమానేన చా:కామాయాః సంసర్గం విద్వేషం చ ౬౪౩౩ తస్యాశ్చ సాభిజ్ఞానైః పూర్వానురాగైరేనం ప్రత్యాపయేయుః ౬౪౩౪ అభిజ్ఞానం చ తకృతోపకారసంబద్ధం స్యాద్

॰ ౫౬ ఇతి విశీర్ణప్రతిసంధానమ్((౧౭౨)) ౬౪౩౫ అపృష్ఠఊర్వపూర్వసంసృష్టయోః పూర్వసంసృష్టః శ్రేయాన్ స హి విదితశీలో దృష్టరాగశ్చ సూపచారో భవతీత్యాచార్యాః ౬౪౩౬ పూర్వసంసృష్టః సర్వతో నిష్పీడితార్థత్వాన్నాత్య్:అర్థమర్థదో దుఃఖం చ పునర్విశ్వాసయితుమపృష్ఠఊర్వస్తు సుఖేనానురజ్యత ఇతి వాత్స్యాయనః ౬౪౩౭ తథాపి పురుషప్రకృతితో విశేషః ౬౪౩౮ భవన్తి చాత్ర శ్లోకాః ౬౪౩౮ అన్యాం భేదయితుం గమ్యాదన్యతో గమ్యమేవ వా స్థితస్య చోపఘాతార్థం పునః సంధానమిష్యతే ౬౪౩౯ బిభేత్యన్యస్య సంయోగాద్వ్యాలీకాని చ నేక్షతే అతి:సక్తః పుమాన్ యత్ర బయాద్బహు దదాతి చ ౬౪౪౦ అ:సక్తమభినన్దేత సక్తం పరిభవేత్తథా అన్యదూతానుపాతే చ యః స్యాదతి:విశారదః ౬౪౪౧ తత్రోపయాయినం పూర్వం నారీ కాలేన యోజయేత్భవేచ్చా:చ్ఛిన్నసంధానా న చ సక్తం పరిత్యజేత్ ౬౪౪౨ సక్తం తు వశినం నారీ సంభావ్యాప్యన్యతో వ్రజేత్తతశ్చార్థముపాదాయ సక్తమేవానురఞ్జయేత్ ౬౪౪౩ ఆయతిం ప్రసమీక్ష్యాదౌ లాభం ప్రీతిం చ పుష్కలాం సౌహృదం ప్రతిసందధ్యాద్విశీర్ణం స్త్రీ విచక్షణా((౧౭౩))

౬౪ ఇతి శ్రీ వాత్స్యాయనీయే కామసూత్రే వైశికే షష్ఠేఽధికరణే విశీర్ణప్రతిసంధానం చతుర్థోఽధ్యాయఃలే‡ఓన్ ౫ పఞ్చమోఽధ్యాయః

సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౫౭ [లాభవిశేషప్రకరణమ్]

౬౫౧ గమ్యబాహుల్యే బహు ప్రతి:దినం చ లభమానా నైకం ప్రతిగృహ్ణీయాత్ ౬౫౨ దేశం కాలం స్థితిమాత్మనో గుణాన్ సౌభాగ్యం చాన్యాభ్యో న్యూనాతిరిక్తాం చావేక్ష్య రజన్యామ్((౧౭౪)) అర్థం స్థాపయేత్ ౬౫౩ గమ్యే దూతాంశ్చ ప్రయోజయేత్తత్ప్రతిబద్ధాంశ్చ స్వయం ప్రహిణుయాత్ ౬౫౪ ద్విస్త్రిశ్చతురితి లాభాతిశయగ్రహార్థమేకస్యాపి గచ్ఛేత్పరిగ్రహం చ చరేత్ ౬౫౫ గమ్యయౌగపద్యే తు లాభసామ్యే యద్ద్రవ్యార్థినీ స్యాత్తద్దాయిని విశేషః ప్రత్య్:అక్ష ఇత్యాచార్యాః ౬౫౬ అపృష్ఠరత్య్:ఆదేయత్వాత్సర్వకార్యాణాం తన్మూలత్వాధిరణ్యద ఇతి వాత్స్యాయనః ౬౫౭ సువర్ణరజతతామ్రకాంస్యలోహభాణ్డోపస్కారాస్తరణప్రావరణవాసోవిశేషగన్ధద్రవ్య కటుకభాణ్డవృతతైలధాన్యపశుజాతీనాం పూర్వపూర్వతో విశేషః ౬౫౮ యత్తత్ర సామ్యాద్వా ద్రవ్యసామ్యే మిత్రవాక్యాదతిపృష్ఠఆతిత్వాదాయతితో గమ్యగుణతః ప్రీతితశ్చ విశేషః ౬౫౯ రాగిత్యాగినోస్త్యాగిని విశేషః ప్రత్యక్ష ఇత్యాచార్యాః ౬౫౧౦ శక్యో హి రాగిణి త్యాగ ఆధాతుమ్ ౬౫౧౧ లుబ్ధోఽపి హి రక్తస్త్యజతి న తు త్యాగీ నిర్బన్ధాద్రాజ్యత ఇతి వాత్స్యాయనః ౬౫౧౨ తత్రాపి ధనవద్అ:ధనవతోర్ధనవతి విశేషః త్యాగిప్రయోజనకర్త్రోః ప్రయోజనకర్తరి విశేషః ప్రత్యక్ష ఇత్యాచార్యాః ౬౫౧౩ ప్రయోజనకర్తా సకృత్కృత్వా కృతినమాత్మానం మన్యతే త్యాగీ పునరతీతం నాపేక్షత ఇతి వాత్స్యాయనః ౬౫౧౪ తత్రాప్యాత్యయికతో విశేషః ౬౫౧౫ కృతజ్ఞత్యాగినోస్త్యాగిని విశేషః ప్రత్యక్ష ఇత్యాచార్యాః ౬౫౧౬ చిరమారాధితోఽపి త్యాగీ వ్యలీకమేకముపలభ్య ప్రతిగణికయా వా మిథ్యాదూషితః శ్రమమతీతం నాపేక్షతే ౬౫౧౭ ప్రాయేణ హి తేజస్విన ఋజవోఽన్:ఆదృతాశ్చ త్యాగినో భవన్తి ౬౫౧౮ కృతజ్ఞస్తు పూర్వశ్రమాపేక్షీ న సహసా విరజ్యతే పరీక్షితశీలత్వాచ్చ న మిథ్యా దూష్యత ఇతి వాత్స్యాయనః ౬౫౧౯ తత్రాప్యాయతితో విశేషః ౬౫౨౦ మిత్రవచనార్థాగమయోరర్థాగమే విశేషః ప్రత్యక్ష ఇత్యాచార్యాః ౬౫౨౧ సో పి హ్యర్థాగామో భవితా మిత్రం తు సకృద్వాక్యే ప్రతిహతే కలుషితం స్యాదితి వాత్స్యాయనః ౬౫౨౨ తత్రాప్యతిపాతతో విశేషః ౬౫౨౩ తత్ర కార్యసందర్శనేన మిత్రమనునీయ శ్వోభూతే వచనమస్త్వితి తతోఽతిపాతినమర్థం ప్రతిగృహ్ణీయాత్ ౬౫౨౪ అర్థాగమాన్:అర్థప్రతిఘాతయోరర్థాగమే విశేషః ప్రత్యక్ష ఇత్యాచార్యాః ౬౫౨౫ అర్థః పరిమితావచ్ఛేదః అన్:అర్థః పునః సకృత్ప్రసృతో న జ్ఞాయతే క్వావతిష్ఠత ఇతి వాత్స్యాయనః ౬౫౨౬ తత్రాపి గురులాఘవకృతో విశేషః ౬౫౨౭ ఏతేనార్థసంశయాదన్:అర్థప్రతీకారే విశేషో వ్యాఖ్యాతః ౬౫౨౮ దేవకులతడాగారామాణాం కరణం స్థలీనామగ్నిచైత్యానాం నిబన్ధనం గోసహస్రాణాం పాత్రాన్తరితం బ్రాహ్మణేభ్యో దానం దేవతానాం పూజోపహారప్రవర్తనం తద్వ్యయసహిష్ణోర్వా ధనస్య పరిగ్రహణమిత్యుత్తమగణికానాం లాభాతిశయః ౬౫౨౯ సార్వాఙ్గికోఽకఙ్కారయోగో గృహస్యోదారస్య కరణం మహార్హైర్భాణ్డైః పరిచారకైశ్చ గృహపరిచ్ఛాదస్యోజ్జ్వలతేతి రూపజీవానాం లాభాతిశయః ౬౫౩౦ నిత్యం శుక్లమాచ్ఛాదనమపక్షుదమన్నపానం నిత్యం సౌగన్ధికేన తామ్బూలేన చ యోగః స:హిరణ్యభాగమలఙ్కరణమితి కుమ్భదాసీనాం లాభాతిశయః ౬౫౩౧ ఏతేన ప్రదేశేన మధ్యమాధమానామపి లాభాతిశయాన్ సర్వాసామేవ యోజయేదిత్యాచార్యాః ౬౫౩౨ దేశకాలవిభావసామర్థ్యానురాగలోకప్రవృత్తివశాదటిప్పణీఇయతలాభాదియమ:వృత్తిరితి వాత్స్యాయనః ౬౫౩౩ గమ్యమన్యతో నివారయితుకామా సక్తమన్యస్యామపహర్తుకామా వా అన్యాం వా లాభతో వియుయుక్షమాణా:గమ్యసంసర్గాదాత్మనః స్థానం వృద్ధిమాయతిమభిగమ్యతాం చ మన్యమానా అన్:అర్థప్రతీకారే వా సాహాయ్యమేనం కారయితుకామా సక్తస్య వాన్యస్య వ్యలీకార్థినీ పూర్వోపకారమ:కృతమివ పశ్యన్తీ కేవలప్రీత్య్అర్థినీ వా కల్యాణబుద్ధేరల్పమపి లాభం ప్రతిగృహ్ణీయాత్ ౬౫౩౪ ఆయత్య్అర్థినీ తు తమాశ్రిత్య చాన్:అర్థం ప్రతిచికీర్షన్తీ నైవ ప్రతిగృహ్ణీయాత్ ౬౫౩౫ త్యక్ష్యామ్యేనమన్యతః ప్రతిసన్ధాస్యామి గమిష్యతి దారైర్యోక్ష్యతే నాశయిష్యత్యన్:అర్థానఙ్కుశభూత ఉత్తరాధ్యక్షోఽస్యాగమిష్యతి స్వామీ పితా వా స్థానభ్రంశో వాస్య భవిష్యతి చలచిత్తశ్చేతి మన్యమానా తదాత్వే తస్మాల్లాభమిచ్ఛేత్౬౫౩౬ ప్రతిజ్ఞాతమీశ్వరేణ ప్రతిగ్రహం లప్స్యతే అధికరణం స్థానం వా ప్రాప్స్యతి వృత్తికాలోఽస్య వా ఆసన్నః వాహనమస్యాగమిష్యతి స్థలపత్త్రం వా సస్యమస్య పక్ష్యతే కృతమస్మిన్న నశ్యతి నిత్యమ:విసంవాదకో వేత్యాయత్యామిచ్ఛేత్పరిగ్రహకల్పం వాచరేత్ ౬౫౩౭ భవన్తి చాత్ర శ్లోకాః ౬౫౩౭ కృచ్ఛ్రాధిగతవిత్తాంశ్చ రాజవల్లభనిష్ఠురానాయత్యాం చ తదాత్వే చ దూరాదేవ వివర్జయేత్ ౬౫౩౮ అ:అర్థో వర్జనే యేషాం గమనేఽభ్యుదయస్తథా ప్రయత్నేనాపి తాన్ గృహ్య సాపదేశముపక్రమేత్ ౬౫౩౯ ప్రసన్నా యే ప్రయచ్ఛన్తి స్వ్:అల్పేఽప్య:గణితం వసు స్థూలలక్షాన్మహోత్సాహాంస్తాన్ గచ్ఛేత్స్వైరపి వ్యయైః((౧౭౫))

౬౫ ఇతి శ్రీ వాత్స్యాయనీయే కామసూత్రే వైశికే షష్ఠేఽధికరణే లాభవిశేషాః పఞ్చమోఽధ్యాయః

లే‡ఓన్ ౬ షష్ఠోఽద్యాయః సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౫౮ [అర్థాన్:అర్థానుబన్ధసంశయవిచారప్రకరణమ్]

౬౬౧ అర్థానాచర్యమాణానన్:అర్థా అప్యనూద్భవన్త్యనుబన్ధాః సంశయాశ్చ((౧౭౬)) ౬౬౨ తే బుద్ధిదౌర్బల్యాదతి:రాగాదత్య్:అభిమానాదతి:దమ్భాదత్య్:ఆర్జవాదతి:విశ్వాసాదతి:క్రోధాత్ప్రమాదాత్సాహసాద్దైవయోగాచ్చ స్యుః ౬౬౩ తేషాం ఫలం కృతస్య వ్యయస్య నిష్పృష్ఠహలత్వమన్:ఆయతిరాగమిష్యతోఽర్థస్య నివర్తనమాప్తస్య నిష్క్రమణం పారుష్యస్య ప్రాప్తిర్గమ్యతా శరీరస్య ప్రఘాతః కేశానాం ఛేదనం పాతనమఙ్గవైకల్యాపత్తిః ౬౬౪ తస్మాత్తానాదిత ఏవ పరిజిహీర్షేదర్థభూయిష్ఠాంశ్చోపేక్షేత ౬౬౫ అర్థో ధర్మః కామ ఇత్యర్థత్రివర్గః ౬౬౬ అన్:అర్థోఽ:ధర్మో ద్వేష ఇత్యన్:అర్థత్రివర్గః ౬౬౭ తేష్వాచర్యమాణేష్వన్యస్యాపి నిష్పత్తిరనుబన్ధః ౬౬౮ సందిగ్ధాయాం తు ఫలప్రాప్తౌ స్యాద్వా న వేతి శుద్ధసంశయః ౬౬౯ ఇదం వా స్యాదిదం వేతి సంకీర్ణః ౬౬౧౦ ఏకస్మిన్ క్రియమాణే కార్యే కార్యద్వయస్యోత్పత్తిరుభయతో:యోగః ౬౬౧౧ సమన్తాదుత్పత్తిః సమన్తతో:యోగ ఇతి తానుదాహరిష్యామః ౬౬౧౨ విచారితరూపోఽర్థత్రివర్గః తద్విపరీత ఏవాన్:అర్థత్రివర్గః ౬౬౧౩ యస్యోత్తమస్యాభిగమనే ప్రత్య్:అక్షతోఽర్థలాభో గ్రహణీయత్వమాయతిరాగమః ప్రార్థనీయత్వం చాన్యేషాం స్యాత్సోఽర్థోఽర్థానుబన్ధః ౬౬౧౪ లాభమాత్రే కస్య చిదన్యస్య గమనం సోఽర్థో నిర్:అనుబన్ధః ౬౬౧౫ అన్యార్థపరిగ్రహే సక్తాదాయతిచ్ఛేదనమర్థస్య నిష్క్రమణం లోకవిద్విష్టస్య వా నీచస్య గమనమాయతిఘ్నమర్థోఽన్:అర్థానుబన్ధః ౬౬౧౬ స్వేన వ్యయేన శూరస్య మహామాత్రస్య ప్రభవతో వా లుబ్ధస్య గమనం నిష్పృష్ఠహలమపి వ్యసనప్రతీకారార్థం మహతశ్చార్థఘ్నస్య నిమిత్తస్య ప్రశమనమాయతిజననం సోఽన్:అర్థోఽర్థానుబన్ధః ౬౬౧౭ కదర్యస్య సుభగమానినః కృతఘ్నస్య వాతి:సన్ధానశీలస్య స్వైరపి వ్యయైస్తథారాధనమన్తే నిష్పృష్ఠహలం సోఽన్:అర్థో నిర్:అనుబన్ధః ౬౬౧౮ తస్యైవ రాజవల్లభస్య క్రౌర్యప్రభావాధికస్య తథైవారాధనమన్తే నిష్పృష్ఠహలం నిష్కాసనం చ దోషకరం సోఽన్:అర్థోఽన్:అర్థానుబన్ధః ౬౬౧౯ ఏవం ధర్మకామయోరప్యనుబన్ధాన్ యోజయేత్ ౬౬౨౦ పరస్పరేణ చ యుక్త్యా సంకిరేద్ ౬౬౨౦ ఇత్యనుబన్ధాః((౧౭౭)) ౬౬౨౧ పరితోషితోఽపి దాస్యతి న వేత్యర్థసంశయః ౬౬౨౨ నిష్పీడితార్థమపృష్ఠహలముత్సృజన్త్యా అర్థమ:లభమానాయా ధర్మః స్యాన్న వేతి ధర్మసంశయః ౬౬౨౩ అభిప్రేతముపలభ్య పరిచారకమన్యం వా క్షుద్రం గత్వా కాఅః స్యాన్న వేతి కామసంశయః ౬౬౨౪ ప్రభావవాన్ క్షుద్రోఽన్:అభిగతోఽన్:అర్థం కరిష్యతి న వేత్యన్:అర్థసంశయః ౬౬౨౫ అత్య్:అన్తనిష్పృష్ఠహలః సక్తః పరిత్యక్తః పితృలోకం యాయాత్తత్రా:ధర్మః స్యాన్న వేత్య:ధర్మసంశయః ౬౬౨౬ రాగస్యాపి వివక్షాయామభిప్రేతమన్:ఉపలభ్య విరాగః స్యాన్న వేతి ద్వేషసంశయః ౬౬౨౬ ఇతి శుద్ధసంశయాః ౬౬౨౭ అథ సంకీర్ణాః((౧౭౮)) ౬౬౨౮ ఆగన్తోర:విదితశీలస్య వల్లభసంశ్రయస్య ప్రభవిష్ణోర్వా సముపస్థితస్యారాధనమర్థోఽన్:అర్థ ఇతి సంశయః ౬౬౨౯ శ్రోత్రియస్య బ్రహ్మచారిణో దీక్షితస్య వ్రతినో లిఙ్గినో వా మాం దృష్ట్వా జాతరాగస్య ముమూర్షోర్మిత్రవాక్యాదానృశంస్యాచ్చ గమనం ధర్మోఽ:ధర్మ ఇతి సంశయః౬౬౩౦ లోకాదేవా:కృతప్రత్యయాద:గుణో గుణవాన్ వేత్యన్:అవేక్ష్య గమనం కామో ద్వేష ఇతి సంశయః ౬౬౩౧ సంకిరేచ్చ పరస్పరేణ ౬౬౩౧ ఇతి సంకీర్ణసంశయాః ౬౬౩౨ యత్ర పరస్యాభిగమనేఽర్థః సక్తాచ్చ సంఘర్షతః స ఉభయతోఽర్థః ౬౬౩౩ యత్ర స్వేన వ్యయేన నిష్పృష్ఠహలమభిగమనం సక్తాచ్చా:మర్షితాద్విత్తప్రత్యాదానం స ఉభయతోఽన్:అర్థః ౬౬౩౪ యత్రాభిగమనేఽర్థో భవిష్యతి న వేత్యాశఙ్కా సక్తోఽపి సంఘర్షాద్దాస్యతి న వేతి స ఉభయతోఽర్థసంశయః ౬౬౩౫ యత్రాభిగమనే వ్యయవతి పూర్వో విరుద్ధః క్రోధాదపకారం కరిష్యతి న వేతి సక్తో వామర్షితో దత్తం ప్రత్య్:ఆదాస్యతి న వేతి స ఉభయతోఽన్:అర్థసంశయః ౬౬౩౫ ఇత్యౌద్దాలకేరుభయతోయోగాః ౬౬౩౬ బాభ్రవీయాస్తు((౧౭౯)) ౬౬౩౭ యత్రాభిగమనేఽర్థోఽన్:అభిగమనే చ సక్తాదర్థః స ఉభయతో:ఽర్థః ౬౬౩౮ యత్రాభిగమనే నిష్పృష్ఠహలో వ్యయోఽన్:అభిగమనే చ నిష్పృష్ఠరతీకారోఽన్:అర్థః స ఉభయతో:ఽన్:అర్థః ౬౬౩౯ యత్రాభిగమనే నిర్:వ్యయో దాస్యతి న వేతి సంశయోఽన్:అభిగమనే సక్తో దాస్యతి న వేతి స ఉభయతో:ఽర్థసంశయః ౬౬౪౦ యత్రాభిగమనే వ్యయవతి పూర్వో విరుద్ధః ప్రభావవాన్ ప్రాప్స్యతే న వేతి సంశయోఽన్:అభిగమనే చ క్రోధాదన్:అర్థం కరిష్యతి న వేతి స ఉభయతో:ఽన్:అర్థసంశయః ౬౬౪౧ ఏతేషామేవ వ్యతికరేఽన్యతోఽర్థోఽన్యతోఽన్:అర్థః అన్యతోఽర్థోఽన్యతోఽర్థసంశయః అన్యతోఽర్థోఽన్యతోఽన్:అర్థసంశయః ౬౬౪౧ ఇతి షట్సంకీర్ణయోగాః ౬౬౪౨ తేషు సహాయైః సహ విమృశ్య యతోఽర్థభూయిష్ఠోఽర్థసంశయో గురురన్:అర్థప్రశమో వా తతః ప్రవర్తేత ౬౬౪౩ ఏవం ధర్మకామావప్యనయైవ యుక్త్యోదాహరేత్((౧౮౦)) సంకిరేచ్చ పరస్పరేణ వ్యతిషఞ్జయేచ్చ ౬౬౪౩ ఇత్యుభయతో:యోగాః ౬౬౪౪ సంభూయ చ విటాః పరిగృహ్ణాన్త్యేకామసౌ గోష్ఠీపరిగ్రహః ౬౬౪౫ సా తేషామితస్తతః సంసృజ్యమానా ప్రత్య్కం సంఘర్షాదర్థం నిర్వర్తయేత్ ౬౬౪౬ సు:వసన్తకాదిషు చ యోగే యో మే ఇమమముం చ సంపాదయిష్యతి తస్యాద్య గమిష్యతి మే దుహితేతి మాత్రా వాచయేత్ ౬౬౪౭ తేషాం చ సంఘర్షజేఽభిగమనే కార్యాణి లక్షయేత్ ౬౬౪౮ ఏకతోఽర్థః సర్వతోఽర్థః ఏకతోఽన్:అర్థః సర్వతోఽన్:అర్థః అర్ధతోఽర్థః సర్వతోఽర్థః అర్ధతోఽన్:అర్థః సర్వతోఽన్:అర్థః ౬౬౪౮ ఇతి సమన్తతో యోగాః ౬౬౪౯ అర్థసంశయమన్:అర్థసంశయం చ పూర్వవద్యోజయేత్సంకిరేచ్చ తథా ధర్మకామావపి ౬౬౪౯ ఇత్యర్థాన్:అర్థానుబన్ధసంశయవిచారాః((౧౮౧)) ౬౬౫౦ కుమ్భదాసీ పరిచారికా కులటా స్వైరిణీ నటీ శిల్పకారికా ప్రకాశవినష్టా రూపాజీవా గణికా చేతి వేష్యావిశేషాః ౬౬౫౧ సర్వాసాం చానురూపేణ గమ్యాః సహాయాస్తస్ఉపరఞ్జనమర్థాగమోపాయా నిష్కాసనం పునః సంధానం లాభవిశేషానుబన్ధా అర్థాన్:అర్థానుబన్ధసంశయవిచారాశ్చ

॰ ౫౮ ఇతి వైశికమ్((౧౮౨)) ౬౬౫౨ భవతశ్చాత్ర శ్లోకౌ ౬౬౫౨ రత్య్అర్థాః పురుషా యేన రత్య్అర్థాశ్చైవ యోషితః శాస్త్రస్యార్థప్రధానత్వాత్తేన యోగోఽత్ర యోషితామ్ ౬౬౫౩ సన్తి రాగపరా నార్యః సన్తి చార్థపరా అపి ప్రాక్తత్ర వర్ణితో రాగో వేశ్యాయోగాశ్చ వైశికే((౧౮౩))

౬౬ ఇతి శ్రీ వాత్స్యాయనీయే కామసూత్రే వైశికే షష్ఠేఽధికరణేఽథాన్:అర్థానుబన్ధసంశయవిచారా వేశ్యావిశేషాశ్చ షష్ఠోఽధ్యాయఃలివ్రే ౭ ఔపనిషదికం నామ సప్తమమధికరణమ్

లే‡ఓన్ ౧ ప్రథమోఽధ్యాయః సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౫౯ [సుభగంకరణాదిప్రకరణమ్]

౭౧౧ వ్యాఖ్యాతం చ కామసూత్రమ్ ౭౧౨ తత్రోక్తేస్తు విధిభిరభిప్రేతమర్థమన్:అధిగచ్ఛనౌపనిషదికమాచరేత్ ౭౧౩ రూపం గుణో వయస్త్యాగ ఇతి సుభగంకరణమ్ ౭౧౪ తగరకుష్ఠతాలీసపత్త్రకానులేపనం సుభగంకరణమ్ ౭౧౫ ఏతైరేవ సుపృష్ఠైష్టైర్వర్తిమాలిప్యాక్షతైలేన నరకపాలే సాధితమఞ్జనం చ ౭౧౬ పునర్నవాసహదేవీసారివాకురణ్టోత్పలపత్త్రైశ్చ సిద్ధం తైలమభ్యఞ్జనమ్ ౭౧౭ తద్యుక్తా ఏవ స్రజశ్చ ౭౧౮ పద్మోత్పలనాగకేసరాణాం శోషితానాం చూర్ణం మధుఘృతాభ్యామవలిహ్య సుభగో భవతి ౭౧౯ తాన్యేవ నగరతాలీసతమాలపత్త్రయుక్తాన్యనులిప్య ౭౧౧౦ మయూరస్యాక్షి తరక్షోర్వా సువర్ణేనావలిప్య దక్షిణహస్తేన ధారయేద్ ౭౧౧౦ ఇతి సుభగంకరణమ్((౧౮౪)) ౭౧౧౧ తథా బాదరమణిం శఙ్ఖమణిం చ తథైవ తేషు చాథర్వణాన్ యోగాన్ గమయేత్ ౭౧౧౨ విద్యాతన్త్రాచ్చ విద్యాయోగాత్ప్రాప్తయౌవనాం పరిచారికాం స్వామీ సంవత్సరమాత్రమన్యతో వారయేత్తతో వాతితాం బాలాం వామత్వాల్లాలసీ:భూతేషు గమ్యేషు యోఽస్యై సంఘర్షేణ బహు దద్యాత్తస్మై విసృజేదితి సౌభాగ్యవర్ధనమ్ ౭౧౧౩ గణికా ప్రాప్తయౌవనాం స్వాం దుహితరం తస్యా విజ్ఞానశీలరూపానురూప్యేణ తానభినిమన్త్ర్య సారేణ యోఽస్యా ఇదమిదం చ దద్యాత్స పాణిం గృహ్ణీయాదితి సంభాష్య రక్షయేదితి ౭౧౧౪ సా చ మాతుర:విదితా నామ నాగరికపుత్రైర్ధనిభిరత్య్:అర్థం ప్రీయేత ౭౧౧౫ తేషాం కలాగ్రహణే గన్ధర్వశాలాయాం భీక్షుకీభవనే తత్ర తత్ర చ సందర్శనయోగాః ౭౧౧౬ తేషాం యథోక్తదాయినాం మాతా పాణిం గ్రాహయేత్ ౭౧౧౭ తావదర్థమ:లభమానా తు స్వేనాప్యేకదేశేన దుహిత్ర ఏతద్దత్తమనేనేతి ఖ్యాపయేత్ ౭౧౧౮ ఊఢాయా వా కన్యాభావం విమోచయేత్ ౭౧౧౯ ప్రచ్ఛన్నం వా తైః సంయోజ్య స్వయమ:జానతీ భూత్వా తతో విదితేష్వేతం ధర్మస్థేషు((౧౮౫)) నివేదయేత్ ౭౧౨౦ సఖ్యైవ తు దాస్యా వా మోచితకన్యాభావాం సు:గృహీతకామసూత్రామాభ్యాసికేషు యోగేషు ప్రతిష్ఠితాం ప్రతిష్ఠితే వయసి సౌభాగ్యే చ దుహితరమవసృజన్తి గణికా ఇతి ప్రాచ్యోపచారాః ౭౧౨౧ పాణిగ్రహశ్చ సంవత్సరమ:వ్యభిచార్యస్తతో యథా కామినీ స్యాత్ ౭౧౨౨ ఊర్ధ్వమపి సంవత్సరాత్పరిణీతేన నిమన్త్ర్యమాణా లాభమప్యుత్సృజ్య తాం రాత్రిం తస్యాగచ్ఛేత్ ౭౧౨౨ ఇతి వేశ్యాయాః పాణిగ్రహణవిధిః సౌభాగ్యవర్ధనం చ ౭౧౨౩ ఏతేన రఙ్గోపజీవినాం కన్యా వ్యాఖ్యాతాః ౭౧౨౪ తస్మై తు తాం దద్యుర్య ఏషాం తూర్యే విశిష్టముపకుర్యాత్

॰ ౫౯ ఇతి సు:భగంకరణమ్((౧౮౬))

సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౬౦

౭౧౨౫ ధత్తూరకమరిచపిప్పలీచూర్ణైర్మధుమిశ్రైర్లిప్తలిఙ్గస్య సమ్ప్రయోగో వశీకరణమ్ ౭౧౨౬ వాతోద్భాన్తపత్త్రం మృతకనిర్మాల్యం మయూరాస్థిచూర్ణావచూర్ణం వశీకరణమ్ ౭౧౨౭ స్వయం మృతాయా మణ్డలకారికాయాశ్చూర్ణం మధుసంయుక్తం సహామలకైః స్నానం వశీకరణమ్ ౭౧౨౮ వజ్రస్నుహీగణ్డకాని ఖణ్డశః కృతాని మనఃశిలాగన్ధపాషాణచూర్ణేనాభ్యజ్య సప్తకృత్వః శోషితాని చూర్ణయిత్వా మధునా లిప్తలిఙ్గస్య సంప్రయోగో వశీకరణమ్ ౭౧౨౯ ఏతేనైవ రాత్రౌ ధూమం కృత్వా తద్ధూమతిరస్:కృతం సౌవర్ణం చన్ద్రమసం దర్శయతి ౭౧౩౦ ఏతైరేవ చూర్ణితైర్వానరపురీషమిశ్రితైర్యాం కన్యామవకిరేత్శాన్యస్మై న దీయతే ౭౧౩౧ వచాగణ్డకాని సహకారతైలలిప్తాని శిశపావృక్షస్కన్ధముత్కీర్య షణ్మాసం నిదధ్యాత్తతః షడ్భిర్మాసైరపనీతాని దేవకాన్తమనులేపనం వశీకరణం చేత్యాచక్షతే ౭౧౩౨ తథా ఖదిరసారజాని శకలాని తనూని యం వృక్షముత్కీర్య షణ్మాసం నిదధ్యాత్తత్పుష్పగన్ధాని భవన్తి గన్ధర్వకాన్తమనులేపనం వశీకరణం చేత్యాచక్షతే ౭౧౩౩ ప్రియఙ్గవస్తగరమిశ్రాః సహకారతైలదిగ్ధా నాగవృక్షముత్కీర్య షణ్మాసం నిహితా నాగకాన్తమనులేపనం వశీకరణమిత్యాచక్షతే౭౧౩౪ ఉష్ట్రాస్థి భృగరాజరసేన భావితం దగ్ధమఞ్జనం నలికాయాం నిహితముష్ట్రాస్థిశలాకయైవ స్నాతోఽఞ్జనసహితం పుణ్యం చక్షుష్యం వశీకరణం చేత్యాచక్షతే ౭౧౩౫ ఏతేన శ్యేనభాసమయూరాస్థిమయాన్యఞ్జనాని వ్యాఖ్యాతాని((౧౮౭))

సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౬౧

౭౧౩౬ ఉచ్చటాకన్దశ్చవ్యా యష్ఠీమధుకం చ స:శర్కరేణ పయసా పీత్వా వృషీభవతి ౭౧౩౭ మేషవస్తముష్కసిద్ధస్య పయసః స:స్శర్కరస్య పానం వృషత్వయోగః ౭౧౩౮ తథా విదార్యాః క్షీరికాయాః స్వయంగుప్తాయాశ్చ క్షీరేణ పానమ్ ౭౧౩౯ తథా ప్రియాలబీజానాం మోరటావిదార్యోశ్చ క్షీరేణైవ ౭౧౪౦ శృఙ్గాటకకసేరుకామధూలికాని క్షీరకాకోల్యా సహ పిష్టాని సశర్కరేణ పయసా ఘృతేన మన్దాగ్నినోత్కరికాం పక్త్వా యావదర్థం భక్షితవానన్:అన్తాః స్త్రియో గచ్ఛతీత్యాచార్యాః ప్రచక్షతే ౭౧౪౧ మాషకమలినీం పయసా ధౌతాముష్ణేన ఘృతేన మృదుకృత్యోద్ధృతాం వృద్ధవత్సాయాః గోః పయఃసిద్ధం పాయసం మధుసర్పిర్భ్యామశిత్వాన్:అన్తాః స్త్రియో గచ్ఛతీత్యాచార్యాః ప్రచక్షతే ౭౧౪౨ విదారీ స్వయంగుప్తా శర్కరా మధుసర్పిర్భ్యాం గోధూమచూర్ణేన పోలికాం కృత్వా యావదర్థం భక్షితవానన్:అన్తాః స్త్రియో గచ్ఛతీత్యాచార్యాః ప్రచక్షతే ౭౧౪౩ చటకాణ్డరసభావితైస్తణ్డులైః పాయసం సిద్ధం మధుసర్పిర్భ్యాం ప్లావితం యావదర్థమితి సమానం పూర్వేణ ౭౧౪౪ చాటకాణ్డరసభావితానపగతత్వచస్తిలాఞ్శృగాటకకసేరుకస్వయంగుప్తాఫలాని గోధూమమాషచూర్ణైః స:శర్కరేణ పయసా సర్పిషా చ పక్వం సంయావం యావదర్థం ప్రాశితవానితి సమానం పూర్వేణ ౭౧౪౫ సర్పిషో మధునః శర్కరాయా మధుకస్య చ ద్వే ద్వే పలే మధురసాయాః కర్షః ప్రస్థం పయస ఇతి షడఙ్గమ:మృతం మేధ్యం వృష్యమాయుష్యం యుక్తరసమిత్యాచార్యాః ప్రచక్షతే ౭౧౪౬ శతావరీశ్వదంష్ట్రాగుడకషాయే పిప్పలీమధుకల్కే గోక్షీరచ్ఛాగఘృతే పక్వే తస్య పుష్యారమ్భేణాన్వ్:అహం ప్రాశనం మేధ్యం వృష్యమాయుష్యం యుక్తరసమిత్యాచార్యాః ప్రచక్షతే ౭౧౪౭ శతావర్యాః శ్వదంష్ట్రాయాః శ్రీపర్ణీఫలానాం చ క్షుణ్ణానాం చతుర్గుణితజలేన పాక ఆ ప్రకృత్య్అవస్థానాత్తస్య పుష్యారమ్భేణ ప్రాతః ప్రాశనం మేధ్యం వృష్యమాయుష్యం యుక్తరసమిత్యాచార్యాః ప్రచక్షతే ౭౧౪౮ శ్వదంష్త్రాచూర్ణసమన్వితం తత్సమమేవ యవచూర్ణం ప్రాతరుత్థాయ ద్విపలకమను:దినం ప్రాశ్నీయాన్మేధ్యం వృష్యం యుక్తరసమిత్యాచార్యాః ప్రచక్షతే ౭౧౪౯ ఆయుర్వేదాచ్చ వేదాచ్చ విద్యాత్తన్త్రేభ్య ఏవ చ ఆప్తేభ్యశ్చావబోద్ధవ్యా యోగా యే ప్రీతికారకాః ౭౧౫౦ న ప్రయుఞ్జీత సందిగ్ధాన్న శరీరాత్యయావహాన్న జీవఘాతసంబద్ధాన్నా:శుచిద్రవ్యసంయుతాన్ ౭౧౫౧ తపోయుక్తః ప్రయుఞ్జీత శిష్టైరనుగతాన్ విధీన్ బ్రాహ్మణైశ్చ సుహృద్భిశ్చ మఙ్గలైరభినన్దితాన్((౧౮౮))

౭౧ ఇతి శ్రీవాత్స్యాయనీయే కామసూత్రే ఔపనిషదికే సప్తమేఽధికరణే సుభగంకరణం వశీకరణం వృష్యయోగాః ప్రథమోఽధ్యాయః

లే‡ఓన్ ౨ ద్వితీయోఽధ్యాయః సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౬౨ [నష్టరాగప్రత్యానయనప్రకరణమ్]

౭౧౧ చణ్డవేగాం రఞ్జయితుమ:శక్నువన్ యోగానాచరేత్ ౭౧౨ రాగస్యోపక్రమే సంబాధస్య కరేణోపమర్దనం తస్యా రసప్రాప్తికాలే చ రతయోజనమితి రాగప్రత్యానయనమ్ ౭౧౩ ఔపరిష్టకం మన్దవేగస్య గతవయసో వ్యాయతస్య రతశ్రాన్తస్య చ రాగప్రత్యానయనమ్ ౭౧౪ అపద్రవ్యాణి వా యోజయేత్ ౭౧౫ తాని సువర్ణరజతతామ్రకాలాయసగజదన్తగవలద్రవ్యమయాణి ౭౧౬ త్రాపుషాణి సైసకాని చ మృదూని శీతవీర్యాణి కర్మణి చ ధృష్ణూని భవన్తీతి బాభ్రవీయా యోగాః ౭౧౭ దారుమయాని సామ్యతశ్చేతి వాత్స్యాయనః ౭౧౮ లిఙ్గప్రమాణాన్తరం బిన్దుభిః కర్కశపర్యన్తం బహులం స్యాత్ ౭౧౯ ఏతే ఏవ ద్వే సంఘాటీ ౭౧౧౦ త్రిప్రభృతి యావత్ప్రమాణం వా చూడకః ౭౧౧౧ ఏకామేవ లతికాం ప్రమాణవశేన వేష్టయేదిత్యేకచూడకః ౭౧౧౨ ఉభయతో:ముఖచ్ఛిద్రః స్థూలకర్కశవృషణగుటికాయుక్తః ప్రమాణవశయోగీ కట్యాం బద్ధః కఞ్చుకో జాలకం వా ౭౧౧౩ తద్అ:భావేఽలాబూనాలకం వేణుశ్చ తైలకషాయైః సు:భావితః సూత్రేణ కట్యాం బద్ధః శ్లక్ష్ణా కాష్ఠమాలా వా గ్రథితా బహుభిరామలకాస్థిభిః సంయుక్తేత్యపవిద్ధయోగాః౭౧౧౪ న త్వ:విద్ధస్య కస్య చిద్వ్యవహృతిరస్తీతి ౭౧౧౫ దాక్షిణాత్యానాం లిఙ్గస్య కర్ణయోరివ వ్యధనం బాలస్య ౭౧౧౬ యువా తు శస్త్రేణ ఛేదయిత్వా యావద్రుధిరస్యాగమనం తావదుదకే తిష్ఠేత్ ౭౧౧౭ వైశద్యార్థం చ తస్యాం రాత్రౌ నిర్బన్ధాద్వ్యవాయః ౭౧౧౮ తతః కషాయైరేకదినాన్తరితం శోధనమ్ ౭౧౧౯ వేతసకుటజశఙ్కుభిః క్రమేణ వర్ధమానస్య వర్ధనైర్బన్ధనమ్ ౭౧౨౦ యష్టీమధుకేన మధుయుక్తేన శోధనమ్ ౭౧౨౧ తతః సీసకపత్త్రకర్ణికయా వర్ధయేత్ ౭౧౨౨ మ్రక్షయేద్భల్లాతకతైలేనేతి వ్యధనయోగాః ౭౧౨౩ తస్మిన్నన్కాకృతివికల్పాన్యపద్రవ్యాణి యోజయేత్ ౭౧౨౪ వృత్తమేకతో వృతఅముదూఖలకం కుసుమకం కణ్టకితం కఙ్కాస్థి గజకరకమష్టమణ్డలకం భ్రమరకం శృఙ్గాటకమన్యాని వోపాయతః కర్మతశ్చ బహుకర్మసహతా చైషాం మృదుకర్కశతా యథాసాత్మ్యమ్

॰ ౬౨ ఇతి నష్టరాగప్రత్యానయనం ద్విషష్టితమం ప్రకరణమ్((౧౮౯))

సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౬౩

౭౧౨౫ ఏవం వృక్షజానాం జన్తూనాం శూకైరుపహితం లిఙ్గం దశరాత్రం తైలేన మృదితం పునరుపతృంహితం పునః ప్రమృదితమితి జాతశోఫం ఖట్వాయామధోముఖస్తద్అన్తరే లమ్బయేత్ ౭౧౨౬ తత్ర శీతైః కషాయైః కృతవేదనాటిప్పణీఇగ్రహం సోపక్రమేణ నిష్పాదయేత్ ౭౧౨౭ స యావజ్జీవం శూకజో నామ శోఫో విటానామ్ ౭౧౨౮ అశ్వగన్ధాశబరకన్దజలశూకబృహతీఫలమహీషనవనీతహస్తికర్ణవజ్రవల్లీరసైరేకైకేన పరిమర్దనం మాసికం వర్ధనమ్ ౭౧౨౯ ఏతైరేవ కషాయైః పక్వేన తైలేన పరిమర్దనం షాణ్మాస్యమ్ ౭౧౩౦ దాడిమత్రాపుషబీజాని బాలుకా బృహతీఫలరసశ్చేతి మిద్వ్అగ్నినా పక్వేన తైలేన పరిమర్దనం పరిషేకో వా ౭౧౩౧ తాంస్తాంశ్చ యోగానాప్తేభ్యో బుధ్యేత

॰ ౬౩ ఇతి వర్ధనయోగాః((౧౯౦))

సేచ్తిఓన్ (ప్రకరణ)౬౪

౭౧౩౨ అథ((౧౯౧)) స్నుహీకణ్టకచూర్ణైః పునర్నవావానరపురిషలాఙ్గలికామూలమిశ్రైర్యామవకిరేత్సా నాన్యం కామయేత్ ౭౧౩౩ తథా సోమలతావల్గుజాభృఙ్గలోహోపజిహ్వికాచూర్ణైర్వ్యాధిఘాతకజమ్బూఫలరసనిర్యాసేన ఘనీకృతేన చ లిప్తసంబాధాం గచ్ఛతో రాగో నశ్యతి ౭౧౩౪ గోపాలికాబహుపాదికాజిహ్వికాచూర్ణైర్మాహిషతక్రయుక్తైః స్నాతాం గచ్ఛతో రాగో నశ్యతి ౭౧౩౫ నీపామ్రాతకజమ్బూకుసుమయుక్తమనులేపనం దౌర్భాగ్యకరం స్రజశ్చ ౭౧౩౬ కోకిలాక్షప్రలేపో హస్తిన్యాః సంహతమేకరాత్రే కరోతి ౭౧౩౭ పద్మోత్పలకదమ్బసర్జకసుగన్ధచూర్ణాని మధునా పిష్టాని లేపో మృగ్యా విశాలీకరణమ్ ౭౧౩౮ స్నుహీసోమార్కక్షారైరవల్గుజాఫలైర్భావితాన్యామలకాని కేశానాం శ్వేతీకరణమ్ ౭౧౩౯ మదయన్తికాకుటజకాఞ్జనికాగిరికర్ణికాశ్లక్ష్ణపర్ణీమూలైః స్నానం కేషానాం ప్రత్యానయనమ్ ౭౧౪౦ ఏతైరేవ సుపృష్ఠఅక్వేన తైలేనాభ్యఙ్గాత్కృష్ణీకరణాత్క్రమేణాస్య ప్రత్యానయనమ్ ౭౧౪౧ శ్వేతాశ్వస్య ముష్కస్వేదైః సప్తకృత్వో భావితేనాలక్తకేన రక్తోఽధరః శ్వేతో భవతి ౭౧౪౨ మదయన్తికాదీన్యేవ ప్రత్యానయనమ్ ౭౧౪౩ బహుపాదికాకుష్ఠతగరతాలీసదేవదారువజ్రకన్దకైరుపలిప్తం వంశం వాదయతో యా శబ్దం శృణోతి సా వశ్యా భవతి ౭౧౪౪ ధత్తూరఫలయుక్తోఽభ్యవహార ఉన్మాదకః ౭౧౪౫ గుడో జీర్ణితశ్చ ప్రత్యానయనమ్ ౭౧౪౬ హరితాలమనఃశిలాభక్షిణో మయూరస్య పురీషేణ లిప్తహస్తో యద్ద్రవ్యం స్పృశతి తన్న దృశ్యతే ౭౧౪౭ అఙ్గారతృణభస్మనా తైలేన విమిశ్రముదకం క్షీరవర్ణం భవతి ౭౧౪౮ హరీతకామ్రాతకయోః శ్రవణప్రియఙ్గుకాభిశ్చ పిష్టాభిర్లిప్తాని లోహభాణ్డాని తామ్రీ:భవన్తి ౭౧౪౯ శ్రవణప్రియఙ్గుకాతైలేన దుకూలసర్పనిర్మోకేణ వర్త్త్యా దీపం ప్రజ్వాల్య పార్శ్వే దీర్ఘీకృతాని కాష్ఠాని సర్పవద్దృశ్యన్తే ౭౧౫౦ శ్వేతాయాః శ్వేతవత్సాయా గోః క్షీరస్య పానం యశస్యమాయుష్యమ్ ౭౧౫౧ బ్రాహ్మణానాం ప్రశాస్తానామాశిషః((౧౯౨)) ౭౧౫౨ పూర్వశాస్త్రాణి సందృశ్య ప్రయోగాననుసృత్య చ కామసూత్రమిదం యత్నాత్సంక్షేపేణ నివేదితమ్ ౭౧౫౩ ధర్మమర్థం చ కామం చ ప్రత్యయం లోకమేవ చ పశ్యత్యేతస్య తత్త్వజ్ఞో న చ రాగాత్ప్రవర్తతే ౭౧౫౪ అధికారవశాదుక్తా యే చిత్రా రాగవర్ధనాః తద్అన్:అన్తరమత్రైవ తే యత్నాద్వినివారితాః౭౧౫౫ న శాస్త్రమస్తీత్యేతేన ప్రయోగో హి సమీక్ష్యతే శాస్త్రార్థాన్ వ్యాపినో విద్యాత్ప్రయోగాంస్త్వేకదేశికాన్ ౭౧౫౬ బాభ్రవీయాంశ్చ సూత్రార్థానాగమయ్య విమృశ్య చ వాత్స్యాయనశ్చకారేదం కామసూత్రం యథావిధి ౭౧౫౭ తదేతద్బ్రహ్మచర్యేణ పరేణ చ సమాధినా విహితం లోకయాత్రార్థం న రాగార్థోఽస్య సంవిధిః ౭౧౫౮ రక్షన్ ధర్మార్థకామానాం స్థితిం స్వాం లోకవర్తినీమస్య శాస్త్రస్య తత్త్వజ్ఞో భవత్యేవ జితేన్ద్రియః ౭౧౫౯ తదేతత్కుశలో విద్వాన్ ధర్మార్థావవలోకయన్నాతి:రాగాత్మకః కామీ ప్రయుఞ్జానః ప్రసిధ్యతి((౧౯౩))

((౧)) త్గ్స్౨౧౧ ప్రకృత " ఛోసే దోన్తిలేస్తౄఉఏస్తిఓన్, సుజేత్" => దు fఐతౄఉఽఇల్స్సోన్త్లే సుజేత్దు త్రైత్‚ ((౨)) ల్ఽఅనోమలిఏ ౧౦ దన్స్లే సూ, ౧౧ దన్స్లే తేxతే, ఏస్త్నోత్‚ఏ పర్ల్ఽ‚దితేఉర్న్ప్౨౩ ‚ధిన్ది జిన్హ్_ హం దో ప్రకరణ్లిఖ్రహే హ_ సూత్రమ్_ ఇన్ దోనోకా ఏఖీ ప్రకరణ మానా హై ((౩)) సి ఓనద్దితిఓన్నే లేస్ప్రక్మేన్తిఓన్న్‚సేన్ fఇన్ దేస్సూ౧౬ … ౨౨, ఓనోబ్తిఏన్త్౫+౧౭+౯+౮+౧౦+౧౨+౬ = ౬౭ ఏత్నోన్ ౬౪ ప్రక్, ౠఉఏ ౬౪ సోఇతున్ ఛిffరే "మగిౠఉఏ" నే ఛన్గే రిఏన్ … ల్ఽఅffఐరే fఔత్ఇల్చోన్సిద్‚రేరౄఉఏ లేస్త్రోఇస్ప్రేమిఏర్స్ప్రక్నే fఓన్త్పస్పర్తిఏ దే ల్ఽఓఉవ్రగే? ((౪)) చోలోఫోన్ ౠఉఇ మరౄఉఏరైత్ల్ఽఅన్చిఏన్నే fఇన్ దే ల లే‡ఓన్ ? ఔ మోఇన్స్ల fఇన్ దే స ప్రేమిŠరే పర్తిఏ ((౫)) చ్f అస్౧౧౬౫ ((౬)) దన్స్లే తేxతే పుబ్లి‚, లే చోలోఫోన్ ప్ర్‚చ్Šదే లే చోమ్మేన్తైరే ((౭)) యశోధర : ప్రమాణకాలభావేభ్యో రతావస్థాపనం నామ షష్ఠం ప్రకరణమ్ ((౮)) యశోధర : ఇతి ప్రీతివిశేషాః సప్తమం ప్రకరణమ్ ((౯)) యశోధర, అప్ర్Šసవోఇర్నోత్‚ ౠఉఏ ప్రీతివిశేషాః ఏస్త్లే తిత్రే దు సేప్తిŠమే ప్రకరణ, చోమ్మేన్తే సేమ్బ్లేత్ఇల్లే చోలోఫోన్ : ఆదితః షష్ఠ ఇతి ప్రథమాధ్యాయాత్ప్రభృతి షశ్ఠోఽయమిత్యర్థః ఏవముత్తరత్రాపి యోజ్యమ్ ((౧౦)) కకున్దర మ్w౨౪౧ థే చవితిఏసోf థే లోఇన్స్, యాజిఇఇ౯౬ న్స్ప్ప్౩౭౭ మీ కకున్దరే జఘనకూపకౌ; యశోధర : కకున్దరయోర్నితమ్బస్యోపరికూపకయోరన్తర్టిప్పణీఇహితప్రతికూపకం మనోహారి వంక్షణ మ్w౯౧౧ (చ్f ౧ వక్షణ) థే గ్రోఇన్, థే పుబిచన్దిలిఅచ్రేగిఓన్; థే థిఘ్జోఇన్త్[మ్w నే దోన్నే పస్ల ర్‚f … యాజిఇఇ౯౭ మీ వఙ్క్షణౌ జఘనఓరుసంధి] యశోధర : వంక్షణయోరూరుసంధ్యోః కర్ణికాలంకారవజ్జఘనస్య ((౧౧)) ఔ సూ ౪ రేఖా, ఇచి లేఖా ((౧౨)) చూచుక స్న్ర్౨౫౨ ౠఉఇ బ్‚గైఏ; న్త్మమేల్లే, చూచుకాగ్ర న్త్మమేల్లే [మమేలోన్ !] ((౧౩)) పేశల స్న్ర్౪౪౮ అ బిఏన్ fఐత్, బేఔ, ప్లైసన్త్; తేన్ద్రే, ద్‚లిచత్; ఏxపేర్త్, హబిలే యశోధర : పేశలా అ:కృత్రిమా [ప్రీతిః], అffఏచ్తిఓన్ "స్పోన్తన్‚ఏ"? ((౧౪)) ఉచ్ఛూనక దే ఉద్:శూ [శ్వయతి], (మోర్సురే) తుమ్‚fఇఅన్తే ((౧౫)) యశోధర : నాగారికా ఇతి పాటలిపుత్రికాః ((౧౬)) మృద్వ్యఙ్గ్యః [దన్స్లేస్దేఉx ఏద్] పోఉర్మృద్వ్అఙ్గ్యః [మృద్వ్అఙ్గీ] ((౧౭)) మ్w౯౫౪ వికూణ్ తో చోన్త్రచ్త్, wరిన్క్లే (థే fఅచే), వికూణన న్ చోన్త్రచ్తిఓన్ wరిన్క్లిన్గ్; అ సిదే గ్లన్చే, లేఏర్, wఇన్క్యశోధర : వికూణయన్తీవ వ్యర్థచుమ్బనార్థం సంకోచయన్తీవ ((౧౮)) యశోధర: కుత్సయన్తీవ భ్రూనయనవికారైశ్చిహ్నం విదగ్ధమితి తర్జయన్తీవ ఇతి పఠాన్తరమ్ ((౧౯)) స్న్ర్౭౬౨ సక్థి (చస్fఐబ్లేసౌస్సి సుర్సక్థన్) న్త్(ఏత్f ఔ దుఏల్) f‚ముర్, చుఇస్సే యశోధర సక్థినీ ఊరూ ((౨౦)) స్న్ర్౫౩౩ [౧ భుజ్ చోఉర్బేర్, తోర్ద్రే] అవ్భుగ్న ((౨౧)) యశోధర : గ్రామనారీవిషయ ఇతి స్త్రీరాజ్యసమీప ఏవ పరతో గ్రామనారీవిషయః ల త్రదుచ్తిఓన్ హ్(చ్స్స్) నాగా పహాడీ దేశ ((౨౨)) స్న్ర్౫౦౫ బదర మ్జుజుబిఏర్; న్త్జుజుబే ((౨౩)) యశోధర చోన్సిద్‚రే ౠఉఏ లే గేస్తే దోఇత్ˆత్రే ఏffఏచ్తు‚ దు ప్లత్దే ల మైన్ [పుఇసౄఉఏ చేత్తే సేఉలే తేఛ్నిౠఉఏ న్ఽఅ పస్‚త్‚ ఏమ్ప్లోయ్‚ఏ] : సమతలేనేతి పారిశేష్యాత్, ఏత్సిగ్నలే ఉనే వ్లన్యే సమతలకేన ఇతి పఠన్త్యేవ ((౨౪)) యశోధర య్వోఇతున్ సుర్నోమ్ "చేలుఇ … ల మౌవైసే మైన్", అయన్త్ల మైన్ముతిల్‚ఏ … ల సుఇతే ద్ఽఉనే బ్లేస్సురే [కుణి స్న్ర్౧౯౭ , ౠఉఇ అ ఉన్ బ్రసిన్fఇర్మే ఓఉ ముతిల్‚" : కుపాణిః శస్త్రప్రహరాత్కుణిహస్తః ((౨౫)) యశోధర చోన్స్తతే ౠఉఏ, దే ల పనోప్లిఏ ‚నుమ్‚ర్‚ఏ, లేస్దన్గేర్స్దే ల సందంశికా న్ఽఓన్త్పస్‚త్‚ ఏxపోస్‚స్ ((౨౬)) సే తేర్మినే ఔ సూ౭, ఏత్రేప్రేన్దౌ సూ౩౨ [వోఇర్నోతే … చేతేన్ద్రోఇత్] ((౨౭)) వ్రీడా స్న్ర్౭౧౧ హోన్తే, తిమిదిత్‚, పుదేఉర్ ((౨౮)) *౭ అన్నోన్చే దు ప్రకరణ సుఇవన్త్, చోమ్మే లే చోన్స్తతే యశోధర : ఇతః ప్రభృతి పురుషోపసృప్తాఖ్యం ప్రకరణమితి దర్శయతి ((౨౯)) స్న్ర్౮౯౧ హుల మ్ = హుడ సోర్తే ద్ఽఅర్మే దే గుఏర్రే [ఇబిధుడు, బ్‚లిఏర్] ((౩౦)) ప్ర్‚చిస్‚మేన్తేన్ ౨౬౧౬, చోమ్మే లే ప్ర్‚చిసే యశోధర : తచ్చ వ్యాఖ్యాతమ్ "ఋజుప్రసారితావుభయోశ్చరణౌ" ఇతి ((౩౧)) యశోధర చోన్స్తతే ౠఉఏ ల్ఽఔతేఉర్రేవిఏన్త్సుర్లే సుజేత్దు పురుషాయిత అప్ర్Šసేనవోఇర్తేర్మిన్‚ అవేచ్లే ప్రకరణ చోన్సచ్ర్‚ ఔx పురుషోపసృప్త [గ్లిస్సేమేన్త్స్(దు ప్‚నిస్) మస్చులిన్], పురుషోపసృప్తం ప్రకరణముక్త్వా విశేషాభిధిత్సయా పునః పురుషాయితమాహ ఇల్fఔత్నోతేర్ల్ఽఏమ్ప్లోఇ దే తు ఔ సూ౩౨ ౠఉఇ సేర్త్… మరౄఉఏర్చే రేతోఉర్… ఉన్ సుజేత్ప్ర్‚చ్‚దేమ్మేన్త్త్రైత్‚ ((౩౨)) ప్రేఙ్ఖోల హమచ్[ప్ర:ఈఙ్ఖ్: త్రేమ్బ్లేర్, విబ్రేర్; చౌస్బలన్చేర్ప్రేఙ్ఖ ం న్త్ఆ f బలన్‡ఓఇరే] ప్రేఙ్ఖోలతి ద్‚న్ సే బలన్చేర్, ఓస్చిల్లేర్ ((౩౩)) స్న్ర్౭౦౭ ౭౦౮, వ్య్ఆయమ్ మోయ్స్ఽఏffఓర్చేర్, లుత్తేర్; శ్యత ‚తేన్దు,; fఓర్త్, రోబుస్తే యశోధర చోమ్ప్రేన్ద్(… జుస్తే తిత్రే సన్స్దోఉతే : చ్ఽఏస్తునే ఛుతే), "పస్త్రోప్చోర్పులేన్తే" న అతివ్యాయతామతిస్థూలాం ట్వ్యాపారయితుమ:శక్యత్వాత్ ((౩౪)) స్న్ర్౨౪౮ చాపల న్తగిలిత్‚, వివచిత్‚, అగితతిఓన్, ఇమ్ప్రుదేన్చే, fరివోలిత్‚, ‚తోఉర్దేరిఏ, ఇన్సోలేన్చే ((౩౫)) అపవిధ్య అబ్సపవ్యధ్ రేపోఉస్సేర్, ఛస్సేర్ ((౩౬)) స్న్ర్౬౫౮ విధూ [ధునోతి, అవ్ధూత౤ ధుత] సేచోఉఏర్, అగితేర్ ((౩౭)) స్న్ర్౩౮౫ నిష్ఠీవ్ చ్రఛేర్; ‚మేత్త్రే, ప్రోజేతేర్, రేజేతేర్; (శ్ష్ఠూత), శ్ష్ఠ్యూత చ్రఛ్‚, ఏxపేచ్తోర్‚ యశోధర ఛోఇసిత్లే సేన్స్దే "రేజేతేర్" : నిష్ఠీవేన్నిరస్యేత్ ((౩౮)) స్న్ర్౨౦౦ కులటా f fఏమ్మే దే మౌవైసేస్మోఏఉర్స్, ప్రోస్తితు‚ఏ యశోధర ప్రోపోసే ఉనే ఏxప్లిచతిఓన్ ౠఉఇ ల రప్ప్రోఛే దే ల fఏమ్మే పోఇల గయాకి దు చోదే న్‚పలైస్[చ్f న్ద్౩౯౧ పోఇల, సోబ్లిన్ ప్శ్జాను తో రునోff wఇథ మనోథేర్థన్ హేర్హుస్బన్ద్[అబ్లోf *పతికుల]], యాః స్వం కులమన్యద్వా సదృశమటన్త్యో భ్రష్టశీలాస్తాః కులటాః ((౩౯)) యశోధర : సమయవిరోధాదితి ధర్మశాస్త్రే ప్రతిషిద్ధమేతత్"న ముఖే మేహేత" ఇతి ఇల్సేమ్బ్లే చోమ్ప్రేన్ద్రే సమయాఉ సేన్స్దే ర్Šగ్లే దేస్ధ్శ్, ల సుఇతే (అ:సభ్యత్వాచ్చేతి సద్భిర్గర్హితత్వాద:సభ్యం తస్మాద:సభ్యత్వాత్), మోన్త్రే ౠఉఏ ల ప్రతిౠఉఏ ఏస్త్చ్రితిౠఉ‚ఏ దేస్గేన్స్దే బిఏన్ (ఇఏ చోన్త్రైరే ఔx బోన్నేస్మోఏఉర్స్) ((౪౦)) యశోధర చోన్సిద్Šరే ౠఉఏ ల ప్రతిౠఉఏ న్ఽఏస్త్పస్చోన్త్రైరే ఔ సమయ [ఇఏ ధర్మశాస్త్ర] సి ల fఏమ్మే ఏస్తునే ప్రోస్తితు‚ఏ : వేశ్యాకామిన ఇతి కులటాదయో వేశ్యావిశేషాః తత్కామినో నాయకస్య అ:దోషోఽయమితి సమయవిరోధాదిత్యయం దోషో న భవతీత్యర్థః ఏన్ చే ౠఉఇ చోన్చేర్నే ల్ఽ‚పోఉసే, ఇల్చితే ఉన్ శ్లోక దే వసిష్ఠ : పత్న్యాశ్చౌపరిష్టకాదౌ దోషః "న ముఖే మేహేత" ఇతి యదాహ వసిష్ఠః యస్తు పాణిగృహీతాయాం ముఖే మైథునమాచరేత్ట్పితరస్తస్య నాశ్నన్తి దశవర్షాణి పఞ్చ చ ట్ట్ల మిసే ఏన్ రేలతిఓన్ ద్ఽఉనే ప్రతిౠఉఏ సేxఉఏల్లే చోన్త్రైరే … ల ప్రోచ్ర్‚అతిఓనేత్లేస్పిణ్డ ౠఉఏ నే చోన్సోమ్మేరోన్త్పస్లేసన్చ్ˆత్రేస్పేన్దన్త్"దిx ఏత్చినౄ అన్న్‚ఏస్" ఏస్తిన్త్‚రేస్సన్తే ((౪౧)) యశోధర : సాకేతా ఆయోధ్యకాః ((౪౨)) స్న్ర్౧౯౭ బ్కుణ్డల ం న్తన్నేఔ, బోఉచ్లే ద్ఽఓరేఇల్లేస్, బ్రచేలేత్యశోధర : ప్రమృష్టకుణ్డలా ఇతి ఉజ్జ్వలే కుణ్డలే యేషామితి నేపథ్యోపలక్షణం గృహీతనేపథ్యా ఇత్యర్థః [అల్లుసిఓన్ … ఉన్ త్రవేస్తిస్సేమేన్త్? ల్ఽ‚ద్దే బోమ్బయ్ప్౫౨౧, అజోఉతే ఏన్త్రే పరేన్థ్Šసేస్… ల ’త్రదుచ్తిఓన్ఽ ఏన్ హిన్దీ వేశరచనా, ఇఏ ద్‚గుఇసేమేన్త్] ల సుఇతే మోన్త్రే ౠఉఏ ల ప్రతిౠఉఏ ఏస్తద్మిసే అవేచ్లేస్చేట( దోమేస్తిౠఉఏస్౤ ఏస్చ్లవేస్) అవన్తౄఉఏ నే లేఉర్పోఉస్సే బర్బే ఓఉ మోఉస్తఛేస్: యువానః ప్రాప్తరాగత్వాత్కర్తుం కుశలాశ్చేటస్వరూపాః పరిచారకాః నాన్యే యథోక్తం ణ:జాతశ్మశ్రవశ్చేటా విశ్వాస్యా ముఖకర్మణిట్యోజ్యా గృహీతనేపథ్యా నేతరే శ్మశ్రుదోషతఃట్ట్కేషాం చిదితి యే మన్దరాగా గతవయసోఽతి:వ్యాయతా యే చ స్త్రీష్వ:లబ్ధవృత్తయః ((౪౩)) కాకిల నోనేన్రేగిస్త్ర్‚ దన్స్స్న్ర్మ్w౨౬౭ లే దోన్నే పోఉరున్ ‚ౠఉఇవలేన్త్దే కాకల థే థ్య్రోఇద్చర్తిలగే యశోధర య్వోఇతునే అల్లుసిఓనౌx చోర్బేఔx (కాక) ౠఉఇ ప్రేన్నేన్త్దన్స్లేఉర్బేచ్దేస్(ఓబ్జేత్స్) ఇమ్పుర్స్: కాకిలః స్మృత ఇతి స్త్రీ పుమాంశ్చ కాక ఇవ కాకః ముఖేనా:మేధ్యగ్రహణాత్ ((౪౪)) అచ్ఛీకృత స్న్ర్౮ , మ్w౯ అచ్ఛ అ చ్లైర్, త్రన్స్పరేన్త్; పుర్చ్f సూ౮ ఇన్fర ((౪౫)) స్న్ర్౨౪౭ చషక ం న్త్వసే … బోఇరే, గోబేలేత్ ((౪౬)) స్న్ర్౫౯౩ యూష ం న్త్సోఉపే, పోతగే, ఏఔ దన్స్లౠఉఏల్లే దేస్గ్రైన్సోన్త్బోఉఇల్లి యశోధర ఏన్ దిస్తిన్గుఏ ౨ సోర్తేస్(దే విఅన్దే ఏత్దే రిశ్) : యూషం ద్వివిధం మాంసనిర్వ్యూహం వ్రీహినిర్వ్యూహం చ ((౪౭)) స్న్ర్౭౬ అమ్ల అచిదే [అమ్లవేతస న్ ద్ఽఉనే ఓసేఇల్లే][౫౮౮ ] యవాగూ f గ్రుఔ, బోఉఇల్లిఏ దే రిశ్యశోధర యజోఉతే దే ల విఅన్దే : యవాగూం మాంససిద్ధామ్ ((౪౮)) భృష్ట : అవ్దే భృజ్జ్ భృజ్జతి, గ్రిల్లేర్, రూతిర్, fరిరే; ఉపదంశ అస్సైసోన్నేమేన్త్ ((౪౯)) చూత ం మన్గుఇఏర్; ఉనే దేస్fల్Šఛేస్దే కామ ((౫౦)) స్న్ర్౫౬౨ మాతులిఙ్గ మాతులుఙ్గ ం చిత్రోన్నిఏర్చుక్రక [మ్w౩౯౯ చుక్ర వినేగర్మదేబ్యచేతోఉస్fఏర్మేన్తతిఓన్ (చ్f నేప్చుక్)], న్ సోర్రేల్(ఓసేఇల్లే) ((౫౧)) స్న్ర్౭౨౦ శర్కరా f గ్రవిఏర్, చైల్లోఉ; సుచ్రే చన్ది ఓఉ సుచ్రే ఏన్ పోఉద్రే ((౫౨)) మ్w౧౨౯౩ హల్లీశ[క] [ఇష ౤ ఇస] మోనే ఓf థే ఏఇఘ్తేఏనుపరూపకసోర్మినోర్ద్రమతిచేన్తేర్తైన్మేన్త్స్(దేస్చ్రిబేదస పిఏచే ఇనోనే అచ్త్, చోన్సిస్తిన్గ్ఛిఏfల్యోf సిన్గిన్గన్ద్దన్చిన్గ్బ్యోనే మలే అన్ద్౭, ౮ ఓర్౧౦ fఏమలే పేర్fఓర్మేర్స్; పేర్హప్స కిన్దోf బల్లేత్) యశోధర : హల్లీసకక్రీడనం యేషు గీతేషు, యథోక్తం మణ్దలేన చ యత్స్త్రీణాం నృత్తం హల్లీసకం తు తత్ట్నేతా తత్ర భవేదేకో గోపస్త్రీణాం యథా హరిఃట్ట్ ((౫౩)) యశోధర : ఆరమ్భావసానయో రతావయవత్వాత్తద్గ్రహణే యథా రతం త్ర్య్అవస్థం తథా స్వాభావికాదిరాగభేదాదపి విశిష్యత ఇత్యతో రతవిశేష ఉచ్యన్తే ((౫౪)) స్న్ర్౪౪౮ పోటా f హేర్మఫ్రోదితే (?) [యశోధర : ఉభయవ్యఞ్జనా పోతా నపుంసకమ్ ((౫౫)) fఇన్ దే ప్రకరణ మరౄఉ‚ఏ పరితి ఔ సూ౨౬ ((౫౬)) స్న్ర్౨౧౭ క్షుద్ (వ్‚ద్క్షోదతి తే) ‚చ్రసేర్, fఓఉలేరౌx పిఏద్స్యశోధర : అవక్షోదనం విధూననమ్ (ధూ సేచోఉఏర్, ద్‚నోమినతిf విధూనయతి హర్చేలేర్, హరస్సేర్) ((౫౭)) చోఉఛేర్సుర్లే సోల్(చ్f ల లిత్త్‚రతురే దే ధర్మ) ఏస్త్స్య్నోన్య్మే ద్ఽఇన్తేర్రుప్తిఓన్ దేస్రేలతిఓన్స్సేxఉఏల్లేస్, యశోధర : భూమౌ శయ్యా న తేన సహ శయనమ్ ((౫౮)) కషాయ అ అస్త్రిన్గేన్త్; పర్fఉమ్‚, ఓదోరన్త్[మైసౌస్సి సలేత్‚, ఇమ్పురేత్‚] ((౫౯)) విగాహ్ (అచ్త్రరే) ప్లోగేర్, బైగ్నేర్, ˆత్రే ఇమ్మేర్గ్‚ దన్స్యశోధర : అగ్రం విగాహతే అగ్రణీర్భవతీత్యర్థః ((౬౦)) యశోధర : అన్:ఉపస్కృతా రతిః అ:కృత్రిమా విశ్వాసాతిశయయోగాత్ ((౬౧)) అదప్తతిఓన్ ౤ గ్లోసే దు తేxతే ద్ఽఆపస్తమ్బ [ధ్సూ౨౬౧౩౧] స:వర్ణాపూర్వశాస్త్రవిహితాయాం యథ:ర్తు గచ్ఛతః పుత్రాస్తేషాం కర్మభిః సంబన్ధః ((౬౨)) యశోధర : శీలయేత్మనసి సమాదధ్యాత్శీల సమాధౌ ఇతి ధాతుపాఠాత్ ((౬౩)) యశోధర తత్ర ఘోనాం కపిలాం పతిఘ్నీమ్ [చోఉలేఉర్సిన్గే = రోఉస్సే ? చే ౠఉఏ సేమ్బ్లే ఇమ్ప్లిౠఉఏర్ల త్రదుచ్తిఓనేన్ హిన్దీ భూరే బాలూ wఆలీ ((౬౪)) యశోధర : పృషతాం శుక్లబిన్దుయుతామర్థహానికరీం పతిఘ్నీం చ[స్న్ర్౪౪౭ పృషత మన్తిలోపే తఛేత్‚ఏ పృషన్త్, అతీ అ తఛేత్‚, బరిఓల్‚; మన్తిలోపే తఛేత్‚ఏ ] ((౬౫)) యశోధర : ఋషభాం పురుషసంస్థానాం దుః:శీలామ్ [విరిలే] ((౬౬)) యశోధర : వికటామ:సంహతోరూం దుఃఖభాగినీమ్ [ఔx చుఇస్సేస్నోన్ జోఇన్తివేస్, స్న్ర్౬౪౪ వికట అ ద్‚మేసుర్‚, ఇమ్మేన్సే, ద్ఽఉనస్పేచ్తేxత్రఓర్దినైరే చ్fచ్దిఅల్౧౧౬౨౦, ’మోన్స్త్రోఉస్ఽ, పేర్హప్స ’దేfఏచ్తివేఽ wఓర్ద్, (చ్f వికల), అర్యనిశేదస్వౣకృత’ిన్చోమ్ప్లేతేఽ ర్వ్] ((౬౭)) యశోధర : విముణ్డాం బృహల్లలాటాం పతిఘ్నీమ్ [ముణ్డ ఛౌవే] ((౬౮)) యశోధర : శుచిదూషితాం పితుర్మృతస్య దత్తోల్కాం క్రియయా న ప్రశస్తామ్ [ౠఉఇ అ మిస్లే బ్రన్దోన్ (ఉల్కా f మ్‚త్‚ఓరే, బ్రన్దోన్, తోర్ఛే) [=అల్లుమ్‚ లే బ్–ఛేర్fఉన్‚రైరే] దే సోన్ ప్Šరే ద్‚చ్‚ద్‚ (ఏత్న్ఽఏస్త్పసద్మిసే పోఉర్లేస్రితేస్?) ((౬౯)) యశోధర : సాంకరికీం పురుషదూషితాం తస్యాం పత్నీయోగో న ధర్మః ((౭౦)) యశోధర : రాకాం జాతరజసం రజసా క్షతయోనిత్వాత్[స్న్ర్రాకా f (జోఉర్దే ల) ప్లేఇనే లునే, ఔస్సి పేర్సోన్నిfఇ‚ఏ చోమ్మే fఇల్లే ద్ఽఅఙ్గిరస్] ((౭౧)) యశోధర : వరణసంవిధానం త్రయోవింశం ప్రకరణమ్ ((౭౨)) యశోధర : సంబన్ధనిశ్చయశ్చతుర్వింశం ప్రకరణమ్ ((౭౩)) చ్f౨౪౧౨ ((౭౪)) స్న్ర్౫౬౯ ముకుల న్త్బోఉర్గేఓన్, బోఉతోన్ (ఔస్సి fఇగ్) ((౭౫)) యశోధర : ఇతి కన్యావిస్రమ్భణం పఞ్చవింశం ప్రకరణమ్ ((౭౬)) స్న్ర్౭౫౨ సంవనన ౠఉఇ దిస్పోసే ఓఉ ఇన్చ్లినే … (ఇfచ్); న్త్మోయేన్ దే దిస్పోసేరౄఉఏలౄఉఽఉనేన్ స fఅవేఉర్; ఓబ్తేన్తిఓన్ దే (ఇfచ్) ((౭౭)) అజ+ఏడక [బోఉచ్సేత్బ్‚లిఏర్స్] ((౭౮)) యశోధర : బాలాయాముపక్రమాః షడ్వింశం ప్రకరణమ్ ((౭౯)) త్రన్సితిఓన్మరౄఉ‚ఏ … ల fఓఇస్పరితి బాలాయాముపక్రమాః ఏత్వక్ష్యామః ((౮౦)) యశోధర : ఇఙ్గితాకారసూచనం సప్తవింశం ప్రకరణమ్ ((౮౧)) చ్f౨౨౬,౮ ((౮౨)) స్న్ర్౬౭౧ విరల ౠఉఇ చోమ్పోర్తే దేసిన్తేర్వల్లేస్, ఏస్పచ్‚, చ్లైర్సేమ్‚ యశోధర : విరలశ ఇతి సతతదర్శనే హి గ్రామ్యతా సంభావ్యతే కౌతుకం చాపైతి ((౮౩)) స్న్ర్౮౩౦ సాధ్వస న్త్త్రోఉబ్లే విఓలేన్త్, అగితతిఓన్, చోన్స్తేర్నతిఓన్, తేర్రేఉర్, చ్రైన్తే (దే, గ్‚నిfచ్) ((౮౪)) స్న్ర్౭౦౭ వ్య్ఆపృ ˆత్రే ఓచ్చుప్‚ ((౮౫)) తేxతే ప్రత్యుజ్యమానా ? ((౮౬)) యశోధర : ఇత్యేకపురుషాభియోగా అష్టవింశం ప్రకరణమ్ ((౮౭)) యశోధర మన్దాపదేశా హినాభిజనా (దే మ్‚దిఓచ్రే నైస్సన్చే ?) ((౮౮)) రేన్వోఇ ఇన్తేర్నే … ల సేచ్తిఓన్ బాలోపక్రమణమ్ (౩౩) ((౮౯)) యశోధర : అన్తరాపి కామపరవశాపి (మ్ˆమే సి ఏల్లే ఏస్త్సోఉస్ల్ఽఏమ్ప్రిసే దు ద్‚సిర్?) ((౯౦)) స్న్ర్౮౭౮ స్వఞ్జ్ స్వజతే, ఏమ్బ్రస్సేర్, ఏన్చేర్చ్లేర్ ((౯౧)) యశోధర : తత్రాపి శ్లక్ష్ణమ:స్ఫుటమ్[దిస్చ్ర్Šతేమేన్త్?] (స్న్ర్శ్లక్ష్ణ అ పోలి, లిస్సే గ్లిస్సన్త్; తేన్ద్రే, ద్‚లిచత్; అం తేన్ద్రేమేన్త్, దోఉచేమేన్త్) ((౯౨)) ఏమ్ప్లోఇ దే అన్యత్ర (చ్f అస్౧), యశోధర : నాతివివృతేతి భావాఙ్గప్రత్యఙ్గదర్శననేనేత్యర్థః తత్ర హేతుః ణటిప్పణీఇశ్చయేతి లే త్రదుచ్తేఉరేన్ హిన్దీ చోమ్ప్రేన్దౄఉఽఏల్లే నే దోఇత్పస్ˆత్రే త్రోప్చోమ్ప్లైసన్తే, చరేల్లే న్ఽఅ ఔచునే చేర్తితుదే ౠఉఅన్తౌ మోమేన్తోఆ ఇల్ల్ఽ‚పోఉసేర ((౯౩)) యశోధర : ఇతి ప్రయోజ్యస్యోపావర్తనమేకోనత్రింశం ప్రకరణమ్ ((౯౪)) యశోధర : ఇత్యభియ్పోగతః కన్యాయాః ప్రతిపత్తిస్త్రింశం ప్రకరణమ్ ((౯౫)) స్న్ర్౪౯౨ ప్రాచుర్య న్త్ముల్తితుదే, అబోన్దన్చే; ఏణ ఏన్ ద్‚తైల్ ((౯౬)) స్న్ర్౮౭౪ స్మ (దోన్నే ఔ ప్ర్‚సేన్త్ల వలేఉర్ద్ఽఉన్ పస్స్‚ నర్రతిf), పేఉ చోఉరన్త్దన్స్లేస్త్రైత్‚స్లే "బోన్హేఉర్" ఓఉ ల్ఽ"అముసేమేన్త్" దే శకున్తలా నే సేమ్బ్లేన్త్పస్‚విదేన్త్స్స్ఽఅగిత్ఇల్ద్ఽఉనప్పేలౌ రోమన్తిస్మే ఓఉ ద్ఽఉనే ఇన్తేర్ప్ర్‚తతిఓన్ పర్తిచులిŠరే దే ల్ఽ‚పోప్‚ఏ? ((౯౭)) యశోధర ప్ర్‚చిసే ౠఉఏ లేస్"ప్రోచ్‚ద్‚స్దే ల్ఽఏన్వోయ్‚ఏ" సోన్త్‚తుది‚స్దన్స్లే లివ్రే చోన్సచ్ర్‚ ఔx fఏమ్మేస్ద్ఽఔత్రుఇ : దూతీకల్పం చ పారదారికే వక్ష్యమాణం ప్రతారణకరణమ్ ((౯౮)) యశోధర దణ్డభయాచ్చేతి ఏవం చానుష్ఠీయమానం యది రాజా శృణుయాత్తదా దణ్డం పాతయేత్తస్మై ఏవ నాయకాయైవ ((౯౯)) ప్రీణయతి [చౌస్దే ప్రీ చ్f రోఓత్స్ప్౧౦౩] ((౧౦౦)) సుర్ల్ఽఏమ్ప్లోఇ దే సమానం పూర్వేణ చ్f అస్౧ ౧౫౧౩౪౩౫ [యుక్తి ద్‚సిగ్న్‚ఏ సోఉస్లే నోం దే ప్రసఙ్గ, ఏమ్ప్లోయ్‚ఏ ఏనస్౧౧౧౧౧౦] ; వోఇరౌస్సి జోల్ల్య్, ప్ర్‚fఅచే … ల్ఽ‚దితిఓన్ దే ల్ఽఅస్౧ వోల్౧ ఇన్త్రో ప్౧౧ఽమేధాతిథి అద్దుచేస్త్wఓ పస్సగేసోf అ wఓర్క్చల్లేద్సమానతన్త్ర, wహిఛ్మయ్బే త్రచేద్తో థే అ (x౫౬౪ అన్ద్౬౨౭) ((౧౦౧)) నోతేర్ల్ఽఏమ్ప్లోఇ దే అనుశయ [స్న్ర్౪౧ రేపేన్తిర్] అవేచ్సోన్ సేన్స్జురిదిౠఉఏ ద్ఽఅన్నులతిఓన్ (రేస్చిసిఓన్) ((౧౦౨)) లే "దోమిచిలే ద్ఽఉనే ప్రాతివేశ్యా" [అస్౧౨౨౭౧౨ మేన్తిఓన్నే ఉనే ప్రతిగణికా ౠఉఇ సేరైత్"అ దేపుత్య్చోఉర్తేసన్"; కన్గ్లే ౨ ప్౧౫౮] యశోధర : ప్రాతివేశ్యాభవనే ఇతి తస్యా ద్రవ్యేణోపగృహీతత్వాత్"ఔ దోమిచిలే ద్ఽఉనే ప్శ్, దు fఐతౄఉఽఏల్లే పేఉత్ˆత్రే అచౄఉఇసే ఔ మోయేన్ దే బిఏన్స్" ల త్రదుచ్తిఓనేన్ హిన్దీ దోన్నే పడోసిన్ కే ఘర్"ల మైసోన్ ద్ఽఉనే వోఇసినే" ఏత్చోర్రేస్పోన్దౌ సేన్స్దోన్న్‚ పర్స్న్ర్౪౯౫ ప్రాతివేశ్య క అ వోఇసిన్; ం వోఇసిన్ దే ల మైసోనేన్ fఅచే, వోఇసిన్ (ఏన్ గ్‚న్‚రల్) ((౧౦౩)) రేన్వోఇ … �౧౯ సుప్ర [మైస్�౧౯ అ విషహ్యమవకాశమేత్నోన్ సావకాశమ్] ((౧౦౪)) యశోధర ప్ర్‚చిసే ౠఉఽఏన్ రైసోన్ దు చరచ్త్Šరే చోన్త్రైరే ఔ ధర్మ (దే చే త్య్పే దే "మరిఅగే"), ఇల్న్ఽయ పస్, దన్స్చే చస్, అప్పోర్త్దే fఏఉ, ఏత్చత్రాగ్న్య్ఆహరణాదికం నాస్తి అ:ధర్మత్వాదితి ల త్రదుచ్తిఓనేన్ హిన్దీ య్వోఇత్[జుస్తేమేన్త్] ఉన్మరిఅగే దే త్య్పే పైశాచ ((౧౦౫)) యశోధర చితే, … తిత్రే ద్ఽఏxఏమ్ప్లే, లే మరిఅగే దే కృష్ణ ఏత్దే రుక్మిణీ ఏత్ప్ర్‚చిసే ౠఉఏ దన్స్చే చసేన్చోరే, ఇల్న్ఽయ పస్దే fఏఉ, ఏత్చ్ ((౧౦౬)) యశోధర : ఇతి వివాహయోగా ఏకత్రింశం ప్రకరణమ్ ((౧౦౭)) స్న్ర్౬౭౮ విశ్రమ్భ ం చోన్fఇఅన్చే, ఇన్తిమిత్‚ ౨౩౨ గూఢ (గుహ్) అవ్చఛ్‚, సేచ్రేత్, ఏత్చ్లేస్బ్వ్… ప్రేమిఏర్తేర్మే గ్శ్+ x సిగ్నిfఇఏన్త్: "ౠఉఇ దిస్సిములే x" యశోధర : గూఢవిశ్రమ్భా ఇతరస్యాః కపటవ్యవహారః సంభావితత్వాత్ల త్రదుచ్తిఓనేన్ హిన్దీ : పతివ్రతా భార్యా వహీ హై జో పతి కీ ఏకాన్త విశ్వాసపాత్ర బన్కర్ ల్ఽ‚పోఉసే fఇద్Šలే ఏస్త్చేల్లే ౠఉఇ, అయన్త్తోతలేమేన్త్చోన్fఇఅన్చే ఏన్ సోన్మరి ((౧౦౮)) స్న్ర్౮౯౨ హృద్య అ ఛేర్, ఐమ్‚; ఛర్మన్త్, ఐమబ్లే, గ్రచిఏఉx ((౧౦౯)) యశోధర : నాయకభగినీషు ననాన్దృషు సోఏఉర్స్దు మరి ((౧౧౦)) ప్రతిపత్తి ఇచి, అవేచ్లే సేన్స్దే "చోన్దుఇతే" ((౧౧౧)) యశోధర [చోమ్ప్లేత్] : పరిపూతేషు చేతి పవిత్రేషు హరితం ధాన్యాకార్ద్రకాది శాకం పాలఙ్క్యాది చ ఏషాం వప్రాన్ కేదారానిక్షుస్తమ్బానిక్షువిటపాన్ జీరకాదీఞ్శతపుష్పపర్యన్తాన్ కారయేత్తత్ర అజమోదోఽనేనైవ నామ్నా ప్రతీతః తమాలగుల్మాంస్తమాలవిటపాన్ స్న్ర్హరిత [౮౮౫ బ్] అ బ్రున్, fఔవే, ఏత్చ్, వేర్త్ ((౧౧౨)) యశోధర [చోమ్ప్లేత్] : తత్ర కుబ్జకాదీనాం గుల్మాన్ తగరః పిణ్డీతగరః జపా ఓడ్రపుష్పం బహుపుష్పా యే నిర్భరం పుష్యన్తి బాలకోశీరయోః పాతాలికా కేదరః స్థణ్డిలాన్యవపదికాని ((౧౧౩)) యశోధర సజ్జా సావధానా[స్న్ర్౭౬౮ సజ్జ (పోఉర్సజ్య) అ (అర్చ్) ముని ద్ఽఉనే చోర్దే, (త్రైత్) fఇx‚ సుర్ల చోర్దే, ద్ఽఓఆ ప్ర్ˆత్, ప్ర్‚పర్‚ [౮౩౬ ] సావధాన అ అత్తేన్తిf, విగిలన్త్] ((౧౧౪)) యశోధర : నిష్కుటేష్వితి గృహవాటికాయాం నిర్గత్య కయా చిత్సహ మన్త్రణమ్ [స్న్ర్౩౮౪ నిష్కుట బోసౄఉఏత్దే ప్లైసన్చే] ((౧౧౫)) స్న్ర్౧౬౧ ఉల్బణ అ అబోన్దన్త్, మస్సిf, గ్రోస్, ఇమ్మేన్సే ((౧౧౬)) స్న్ర్౭౯౧ సమ్అర్ఘ అ … బోన్మర్ఛ్‚ ((౧౧౭)) యశోధర : ఏకచారిణీవృత్తం ద్వాత్రింశం ప్రకరణమ్ ((౧౧౮)) ఉసగే దే అన్యత్ర చోన్fఓర్మే ఔx యుక్తి దే ల్ఽఅస్౧ : ఏxచేప్త్‚ ((౧౧౯)) యశోధర : ప్రవాసచర్యా త్రయత్రింశం ప్రకరణమ్ ((౧౨౦)) తేxతే తద్వృత్తమ్, మైస్యశోధర సదితి ((౧౨౧)) యశోధర : ఇతి జ్యేష్ఠావృత్తం చతుస్త్రింశం ప్రకరణమ్ ((౧౨౨)) యశోధర : ఇతి కనిష్ఠావృత్తం పఞ్చత్రింశం ప్రకరణమ్ ((౧౨౩)) యశోధర : విశ్రాణనమితి దానం స్న్ర్౬౭౯ విశ్రాణన న్త్fఐత్దే దోన్నేర్, ద్ఽఓffరిరౄౠఛ్[విశ్రన్ fఐరే చదేఔ] ((౧౨౪)) యశోధర : పునర్భూవృత్తం షట్త్రింశం ప్రకరణమ్ ((౧౨౫)) యశోధర : ఇతి దుర్భాగవృత్తం సప్తత్రింశం ప్రకరణమ్ ((౧౨౬)) ర్‚f‚రేన్చే ఇన్తేర్నే, యశోధర : అన్తఃపురాణాం చేతి తత్స్థస్త్రీణామేవాభిధానమేతేష్వేవ ప్రకరణేషు లక్షయేత్తత్రాప్యేకచారిణీజ్యేష్ట్ఃాదయః సన్తీతి పృథఙ్నోక్తమ్ ((౧౨౭)) యశోధర : ఇత్యాన్తఃపురికమష్టత్రింశం ప్రకరణమ్ ((౧౨౮)) యశోధర : ఇతి పురుషస్య బహ్వీషు ప్రతిపత్తిరేకోనచత్వారింశం ప్రకరణమ్ ((౧౨౯)) అనోమలిఏ ఇల్fఔత్సుప్పోసేరౄఉఏ లేస్వ్౪౨౬౭౭౨ నే fఓర్మేన్త్పసున్ ప్రక్, మల్గ్ర్‚ లే చోమ్ం దే యశోధర సుర్౪౨౭౨ [ఏత్లే చోలోఫోన్ దే ౪౨] ((౧౩౦)) ఏన్ ౧౫ ((౧౩౧)) యశోధర : ఇతి స్త్రీపురుషశీలావస్థాపనమేకోనచత్వారింశం ప్రకరణమ్ [ఏత్చ్f న్౧ సుప్ర] ((౧౩౨)) యశోధర : తత్రేతి స్త్రీపురుషశీలావస్థాపనే యాని వ్యావర్తనకారణాని తాని ప్రకరణాన్తర్గతాన్యుచ్యన్తే ((౧౩౩)) స్న్ర్౭౪౦ శౌణ్డ అదోన్న్‚ … ల బోఇస్సోన్ శౌణ్డీర య = శౌటీర య శౌటీర అ fఇఏర్, హౌతైన్, అర్రోగన్త్; య న్త్fఇఏర్త్‚, ఓర్గుఏఇల్దే (ఇfచ్) ((౧౩౪)) యశోధర : ఇతి వ్యావర్తనకారణాని చత్వారింశం ప్రకరణమ్ ((౧౩౫)) యశోధర : ఇతి స్త్రీషు సిద్ధాః పురుషా ఏకచత్వారింశం ప్రకరణం లే ప్రక్నే చోమ్ప్తే ౠఉఽఉన్ సేఉల్సూత్ర (మైసౄఉఇ దోన్నే ఉనే లిస్తే ఏxహౌస్తివే ఏత్నే న్‚చేసితన్త్పస్దే ద్‚వేలోప్పేమేన్త్పర్తిచులిఏర్?) ((౧౩౬)) యశోధర : ఇత్య:యత్నసాధ్యా యోషితో ద్వాచత్వారింశం ప్రకరణమ్ ((౧౩౭)) సుర్చేత్తే యుక్తి చ్f అస్౧ ౧౫౧౩౬౩౭ : *౩౬ ప్రతిలోమేన సాధనం విపర్యయః *౩౭ విపరీతమ:తుష్టస్య [౧౧౬౧౨] ఇతి ((౧౩౮)) యశోధర : ఇతి పరిచయకారణాని త్రయశ్చత్వారింశం ప్రకరణమ్ ((౧౩౯)) యశోధర : ఇత్యభియోగాశ్చతుశ్చత్వాఋఇంశం ప్రకరణం లే చోలోఫోన్ దేవ్రైత్fఇగురేరప్ర్Šస్చేలుఇ దు తేxతే ఇఏ అప్ర్Šస్౨౪ ఇత్యభియోగాః, మైస్౨౫౨౬ న్ఽఔరైఏన్త్ప్లుస్దే స్తతుత్? ((౧౪౦)) ఏతేన వ్యాఖ్యాతః, చ్f అస్౧౧౫౧౨౩౨౪ ఉక్తేన సాధనమతిదేశః దత్తస్యాప్రదానమృణాదానేన వ్యాఖ్యాతమ్ [౩౧౬౧] ఇతి ((౧౪౧)) యశోధర : భావపరీక్షా పఞ్చచత్వారింశం ప్రకరణమ్ ((౧౪౨)) స్న్ర్౪౮౪ ప్రవిరల అ స్‚పర్‚ పరున్ గ్రన్దిన్తేర్వల్లే, ఇసోల్‚; చ్లైర్సేమ్‚, రరే ((౧౪౩)) స్న్ర్౪౯౬ ప్రాభృత న్త్చదేఔ, దోన్, ఓffరన్దే ((౧౪౪)) యశోధర : ఇతి దూతీకర్మాణి షట్చత్వారింశం ప్రకరణమ్ ((౧౪౫)) యశోధర : హలోత్థవృత్తిర్గ్రామకూటః తస్య గ్రామీణైః కర్షణహలికా దీయన్తే (హల+ఉత్థ+వృత్తి : దోన్త్లే రేవేను ప్రోవిఏన్త్దే ల ఛర్రుఏ) ల త్రదుచ్తిఓనేన్ హిన్దీ దోన్నే పటwఆరీ ((౧౪౬)) స్న్ర్౨౪౭ చర్షణి అ అచ్తిf, అగిలే; f ప్ల్పోపులతిఓన్ (స్‚దేన్తైరే); ఈ ‚పోఉసే దే వరుణ ((౧౪౭)) స్న్ర్౧౯౭ కుట్టిమ ం న్త్పవ్‚ ఏన్ దల్లేసోఉ ఏన్మోసణౄఉఏ [౪౮౩ ] ప్రవాల ం న్త్జేఉనే పోఉస్సే, బోఉర్గేఓన్; చోరైల్ ((౧౪౮)) స్న్ర్౫౭౫ మృద్వీకా f (గ్రప్పే దే) విగ్నే యశోధర మృద్వీకామణ్డపం ద్రాక్షామణ్డపమ్ [మ్w౫౦౧ ద్రాక్షా, f వినే గ్రపే ((౧౪౯)) స్ఽఅగిత్ఇల్ద్ఽఉనన్చిఏన్ ప్రక్? ((౧౫౦)) యశోధర : గుర్జరాతే కోట్టం నామ స్థానం తస్య రాజానమాభీరనామానం పరభవనమితి శ్రేష్ఠివసుమిత్రస్య భార్యామధిగన్తుం తద్భవనగతం జఘాన ((౧౫౧)) యశోధర : ప్రత్తా వ్యూఢా ఔపాయనికముపాయప్రయోజనం వస్త్రాది ఉపభుక్తా రాజ్ఞా సంప్రయుక్తాః విసృజ్యన్తే త్యక్ష్యన్తే ఇత్యాన్ధ్రాణాం ప్రవృత్తిః ((౧౫౨)) యశోధర : ఈశ్వరకామితం సప్తచత్వారింశం ప్రకరణమ్ ((౧౫౩)) స్న్రాపీన అవేన్fల్‚; ప్లేఇన్, గ్రస్; న్త్పిస్, మమేల్లే? ((౧౫౪)) ల్ఽఅన్నోన్చే దేస్వేర్సేస్తిన్హబితుఏల్లే కన్గ్లే చోన్సిద్Šరే ౠఉఏ చేఉx ఇన్త్రోదుఇత్స్పర్చేత్తే fఓర్ములే సోన్త్దేసిన్తేర్పోలతిఓన్స్దన్స్ల్ఽఅస్౧ [౭౬౧౫, ౭౯౩౭] చ్f కన్గ్లే వోల్౨ ప్౩౫౧ న్ ((౧౫౫)) యశోధర : ఇత్యన్తఃపృష్ఠౌరికావృత్తమష్టచత్వారింశం ప్రకరణమ్ ((౧౫౬)) యశోధర : కామోపధేతి కామవిషయే యా పరీక్షా తయా శుద్ధానిలేxఇస్తే ఉనే "‚ప్రేఉవే దు కామ [కామోపధా] దన్స్ల్ఽఅస్౧, ద్‚చ్రితే ఏన్ ౧౧౦౭౮, సేలోన్ ౧౧౦౧౩, "చేఉx ౠఉఇ ఓన్త్‚త్‚ పురిfఇ‚స్పర్చేత్తే ‚ప్రేఉవే దోఇవేన్త్ˆత్రే అffఏచ్త్‚స్"తో గుఅర్దిఅన్స్హిపోf (ప్లచేసోf) రేచ్రేఅతిఓనిన్సిదే (థే పలచే) అస్wఏల్లసోఉత్సిదే" [కన్గ్లే వోల్౨ ప్౨౦] (కామోపధాశుద్ధాన్ బాహ్యాభ్యన్తరవిహారరక్షాసు) ((౧౫౭)) లే పరల్ల్Šలే అవేచ్లేస్‚ప్రేఉవేస్దే అస్౧౧౧౦ ఏస్త్చ్లైర్, సేలోన్ గోణికాపుత్ర, ఇల్స్దోఇవేన్తవోఇర్సుబి అవేచ్సుచ్చ్Šస్త్రోఇస్‚ప్రేఉవేస్: కామశ్, భయశ్, అర్థశ్ ((౧౫౮)) ఇల్స్ఽఅగితలోర్స్ద్ఽ‚ప్రేఉవేస్[ల fఓర్మే వేర్బలే ఉపదధ్యాత్ ౥ ఉపధా ఏనత్తేస్తే] దేస్తిన్‚ఏస్… స్ఽఅస్సురేర్దే ల fఇద్‚లిత్‚ దేస్fఏమ్మేసేత్నోన్, చోమ్మే ప్ర్‚చ్‚దేమ్మేన్త్, దే లేఉర్స్గర్దిఏన్స్చేచి ఏస్త్పేఉత్ˆత్రే … మేత్త్రే ఏన్ రప్పోర్తవేచస్౧౧౨౦౧౪ "ఇన్ థే ఇన్నేరప్పర్త్మేన్త్స్, హే స్హోఉల్ద్విసిత్థే ౠఉఏఏనfతేర్స్హే ఇస్చ్లేఅరేద్(ఓf సుస్పిచిఓన్) బ్యోల్ద్wఓమేన్" (అన్తర్గృహగతః స్థవిరస్త్రీపరిశుద్ధాం దేవీం పశ్యేత్) ((౧౫౯)) ఇచి, వాత్స్యాయన ‚నోన్చే ఉనే ఓపినిఓన్ చోమ్పరబ్లే … చేల్లే దే కౌటిల్య ఔ సుజేత్దేస్‚ప్రేఉవేస్[౧౧౦౧౮ ౧౯ ] : "హే స్హోఉల్ద్నోతేffఏచ్త్థే చోర్రుప్తిఓనోf థే ఉన్చోర్రుప్తేద్(న దూషణమ:దుష్టస్య చరేత్) అసోf wఅతేర్బ్య్పోఇసోన్; fఓర్, ఇత్మయ్wఏల్ల్హప్పేన్ థత చురే మయ్నోత్బే fఓఉన్ద్fఓరోనే చోర్రుప్తేద్[౧౮] అన్ద్థే మిన్ద్, పేర్వేర్తేద్బ్య్థే fఓఉర్fఓల్ద్సేచ్రేత్తేస్త్స్, మయ్నోత్తుర్న్ బచ్క్wఇథోఉత్గోఇన్గ్తో థే ఏన్ద్, రేమైనిన్గ్fఇxఏదిన్ థే wఇల్లోf స్పిరితేద్పేర్సోన్స్[౧౯]"; ఓపినిఓన్ ౠఉఇ సే రేత్రోఉవే ఔస్సి ఏన్ ౧౧౭౩౦౩౨, మైసౌ సుజేత్దు ప్రిన్చే హ్‚రితిఏర్: "థిసwఅకేనిన్గోf ఓనే ఓనే నోతwఅకే ఇస్హిఘ్ల్య్దన్గేరోఉస్సయ్స్కౌటిల్య [౩౦] fఓర fరేస్హోబ్జేచ్తబ్సోర్బ్స్wహతేవేరితిస్స్మేఅరేద్wఇథ్[౩౧] సిమిలర్ల్య్థిస్ప్రిన్చే, ఇమ్మతురే ఇనిన్తేల్లేచ్త్, ఉన్దేర్స్తన్ద్సస్థే తేఅఛిన్గోf థే స్చిఏన్చే wహతేవేర్హే ఇస్తోల్ద్[౩౨]" (మహాదోషమ:బుద్ధబోధనమితి కౌటిల్యః నవం హి ద్రవ్యం యేన యేన యేనార్థజాతేనోపదిహ్యతే తత్తదాచూషతి ఏవమయం నవబుద్ధిర్యద్యదుచ్యతే తత్తచ్ఛాస్త్రోపదేశమివాభిజానాతి) ((౧౬౦)) యశోధర : ఇతి దారరకషితకమేకోనపఞ్చాశత్తమం ప్రకరణమ్ ((౧౬౧)) యశోధర : ధర్మాధికరణస్థాః ప్రాడ్వివాకాదయః ((౧౬౨)) యశోధర : పణ్డకో నపుంసకః ((౧౬౩)) యశోధర : ఇతి సహాయగమ్యాగమ్యగమనకారణచిన్తా పఞ్చశత్తమం ప్రకరణామ్ ((౧౬౪)) యశోధర నే సిగ్నలే ల fఇన్ దు ప్రకరణ ౠఉఽఏన్ చోమ్మేన్తన్త్౩౩ ((౧౬౫)) యశోధర : ఇతి గమ్యోపావర్తనమేకపఞ్చాశత్తమం ప్రకరణమ్ ((౧౬౬)) ర్‚f‚రేన్చే ఇన్తేర్నే, రేన్వోయన్త్… ౪౧౧౪౧ (�౩౨) ((౧౬౭)) యశోధర : ఇతి కాన్తానువృత్తం ద్విపఞ్చాశత్తమం ప్రకరణమ్ ((౧౬౮)) యశోధర : ఇత్యర్థాగమోపాయాస్త్రిపఞ్చాశత్తమం ప్రకరణమ్ ((౧౬౯)) ధర్మస్థ చ్f అస్౧ లివ్రే ౩ యశోధర : ధర్మస్థేషు ప్రాడ్వివాకాదిషు ((౧౭౦)) యశోధర : ఇతి విరక్తప్రతిపత్తిశ్చతుఃపణ్చాశం ప్రకరణమ్ ((౧౭౧)) యశోధర : ఇతి నిష్కాసనక్రమాః పఞ్చపఞ్చాశత్తమం ప్రకరణమ్ ((౧౭౨)) యశోధర, మల్గ్ర్‚ లే చోలోఫోన్, చోన్సిద్Šరే ౠఉఏ లే ప్రకరణ ౫౬ సే పోఉర్సుఇత్జుసౄఉఽ… ల fఇన్ దే ల్ఽఅధ్యాయ ((౧౭౩)) యశోధర : ఇతి విశీర్ణప్రైసంధానం షట్పఞ్చాశం ప్రకరణమ్ ((౧౭౪)) స్న్ర్౫౯౬ రజనీ f నుఇత్ ((౧౭౫)) యశోధర : ఇతి లాభవిశేషాః సప్తపణ్చాశం ప్రకరణమ్ ((౧౭౬)) లే సూ సే ప్ర్‚సేన్తే చోమ్మే ఉన్ తిత్రే చోర్రేస్పోన్దన్తౌ ప్రకరణ ((౧౭౭)) మరౄఉఏ ద్ఽఉన్ సోఉస్ప్రక్(అన్నోన్చ్‚ పర్లే ప్రేమిఏర్సూ) చ్f ఇన్fర ౨౬ , ౩౧ ((౧౭౮)) దోఉబ్లే అర్తిచులతిఓన్ ౨౬ ఇతి ౨౭ అథ ((౧౭౯)) ఇచి ఏన్చోరే ఉనే దోఉబ్లే అర్తిచులతిఓన్ : ౩౫ ఇతి ౩౬ తు ((౧౮౦)) నోతేర్ల ౠఉఅలిfఇచతిఓన్ దే యుక్తి (చ్f అస్౧౧౫౧) దేస్"రైసోన్నేమేన్త్స్" ప్రోపోస్‚స్: అనయా ఏవ యుక్త్యా ((౧౮౧)) యశోధర నే మేన్తిఓన్నే పస్ల fఇన్ దు ప్రకరణ ఇచి, మైసప్ర్Šస్౫౩ (చోన్సిద్‚రన్తౄఉఏ లేస్వేశ్యావిశేషాః దే ౫౦ fఓన్త్పర్తిఏ దు మ్ˆమే ప్రక్) ((౧౮౨)) వ్‚రితబ్లే చోలోఫోన్ దే fఇన్ దే లివ్రే, ౠఉఇ రేప్రేన్ద్ప్లుసోఉ మోఇన్స్లే తిత్రేస్దేస్ప్రకరణ యశోధర [చోమ్ప్లేత్] : సర్వాసామితి ఆనురూప్యేణేతి ఆత్మనో హీనమధ్యమోత్తమాపేక్షయేత్యర్థః తద్ఉపరఞ్జనమితి కాన్తానువృత్తం పునఃసంధానమితి విశీర్ణప్రతిసంధానం వైశికమితి వేశో వేశ్యాజనోచితం వృత్తం దత్తకాచార్యదర్శనేన షడ్విధం సహాయగ్రహణం గమ్యపరీక్షణమనురఞ్జనమర్థాదానం నిష్కాసనం విశీర్ణప్రతిసంధానం చేతి బాభ్రవ్యమతేన దర్శనేనాష్టవిధం శేషాభ్యాం సహ తత్ప్రయోజనమస్యేతి వైశికమ్ ((౧౮౩)) యశోధర : ఇత్యర్థానర్థానుబన్ధసంశయవిచారా వేశ్యావిశేషాశ్చాష్టాపఞ్చాశత్తమం ప్రకరణమ్ ((౧౮౪)) చ్f ఇన్fర ౨౪ అవేచ్యశోధర ((౧౮౫)) ఔత్రే అల్లుసిఓనౌx ధర్మస్థ ((౧౮౬)) యశోధర : ఇతి సుభగఙ్కరణమేకోనషష్టితమం ప్రకరణమ్ ((౧౮౭)) యశోధర : ఇతి వశీకరణం షష్టితమం ప్రకరణమ్ ((౧౮౮)) యశోధర : ఇతి వృష్యయోగా ఏకషష్టితమం ప్రకరణమ్ ((౧౮౯)) సేఉలేxఏమ్ప్లే ద్ఽఉన్ ప్రకరణ నోమ్మ్‚ ఏన్ తన్తౄఉఏ తేలేత్నుమ్‚రోత్‚ ((౧౯౦)) యశోధర నే మేన్తిఓన్నే పస్ల నుమ్‚రోతతిఓన్ దు ప్రకరణ దన్స్సోన్ చోమ్మేన్తైరే, మైసన్నోన్చే, అప్ర్Šస్స పరఫ్రసే, దేస్చిత్రయోగ [చోమ్ప్లేత్] : తాంస్తాంశ్చ యోగానితి వర్ధనస్య యోగాః వృద్ధివిధయః ఉక్తవ్యతిరిక్తకార్యసాధనార్థం ప్రకీర్ణకన్యాయేన చిత్రా యోగా ఉచ్యన్తే ((౧౯౧)) యశోధర : అథేతి ప్రకరణాధికారార్థమ్ ((౧౯౨)) సేలోన్ యశోధర లే �౬౪ సే తేర్మినే అప్ర్Šస్౫౧, ౫౨ సౄ సోన్తిన్త్రోదుఇత్స్పర్: ఏవం సంక్షేపవిస్తరాభ్యాం శాస్త్రం ప్రణీయ గ్రాహ్యతాం ప్రతిపాదయితుమాహ ((౧౯౩)) యశోధర : ఇతి చిత్రయోగాశ్చతుఃషష్టితమం ప్రకరణమ్�