కువలయాశ్వచరిత్రము/ప్రథమాశ్వాసము
శ్రీరస్తు
కువలయాశ్వచరిత్రము
ప్రథమాశ్వాసము
శా. శ్రీరాధాధరబింబసంభృత సుధాబృందాతిమాధుర్యగా
- థారీతు ల్బ్రకటించు లీల మురళీధౌరేయుఁడై గీతసం
- చారంబు ల్వెయించుకృష్ణుఁడు దయాసర్వస్వతాగౌరవం
- బూర న్సౌరమునారనాధిపుఁ జిరాయుశ్రీయుతుం జేయుతన్.1
సీ. తనమందహాసనూతనకాంతి కాంతకీర్తికలాపములను సంధించుకొనఁగఁ
- దనయాస్యపద్మంబు ధవరాగరసఝరీపటిమతోడుత మాటపలుకులాడఁ
- దనతనూదీప్తిసంతతులు నాయకమహస్తోమంబునకును విందులు ఘటింపఁ
- దనయురోజాచలత్వంబు మనోనాథకఠినధైర్యముతోడఁ గలసిమెలఁగ
- రాజులఁ దిరస్కరించుచు రమణుఁ డున్న, యరదమెక్కిన రుక్మిణీసరసిజాయ
- తాక్షి సవరము నారాయణాధిపేంద్రు, శుభదయాపూర్ణవీక్షచేఁ జూచుఁ గాత.2
చ. నెలకొనుజూటసౌరతటినీనవకైరవిణీవధూటితో
- లలితసుధాంశుఁ గూర్చినతలంబునఁ బార్వతిఁ గూడి యబ్ధికిం
- గలయికకుంటెన ల్నడుపఁగాఁ బనిపూనిన యాశపాలకుం
- డలశివుఁ డిచ్చుఁ గావుతఁ జిరాయువు నారనభూపమౌళికిన్.3
చ. తనతనుకాంతి కాంతజలదప్రతిమానగళాగ్రనీలిమం
- జెనక నరాంగరోచి నిజచిత్రసుధాస్మితపాండిమంబుఁ జి
- క్కనితమి ముద్దుఁ బెట్టుకొనఁగాఁ బతికౌఁగిట నున్నయద్రినం
- దన సవరంబు నారనజనప్రభు నెప్పుడుఁ బ్రోచుఁ గావుతన్.4
సీ. నుడుగులపూఁబోఁడి యడుగులబెడఁగు నిరీక్షించుచోఁ బదము పఠించుకొనుచుఁ
- బలుకుటొయ్యారి గుబ్బకవ గందపుఁబూఁత నెంచుచోఁ జర్చ వర్ణించుకొనుచు
- మాటమిటారి సయ్యాటంపునడ నిరీక్షించుచోఁ గ్రమము గుణించుకొనుచు
- మినుకుఁ బ్రోయాలి కింపునఁగీలుజవయల్లఁ జెరువుచో నలజటఁ జెప్పుకొనుచు
- వాణిశారీరరుచివైభవంబుఁ జూచు, వేళ వర్ణక్రమంబు భావించుకొనుచు
- నెమ్మి నగు తమ్మిచూలి మాతిమ్మనృపతి, పుత్రు నారాయణాధిపుఁ బ్రోచుఁ గాత.5
శా. వీణాదండచలత్కరోజ్జ్వలవిభ ల్వేల్లన్నఖోద్యద్రుచి
- శ్రేణు ల్మించుగ గానర క్తిఁ జిగిరించెం బూచెనంచు న్మదిం
- గాణ ల్మెచ్చఁగఁ బాటపాడి పతికి న్సంతోషముం గూర్చునా
- వాణీనీరజనేత్ర నారనధరావజ్రిం గృపం బ్రోవుతన్.6
మ. కలుగు న్లాయపుతేజికిం భయముమైఁ గాన్పించు నీశానుసొ
- మ్ములకుం దమ్ముని కత్తలానము రయంబు ల్మీర రావించి సూ
- రెలకుం బర్వునఁ బోవువానిఁ గని గౌరీకాంత సారెం గిలా
- కిల నవ్వ న్ముద మొందు దంతిముఖునిం గీర్తించి నర్తించెదన్.7
సీ. అలకురువ్రజనాథు నడఁగఁదొక్కు నటంచు నలకురువ్రజనాథు నడఁగఁద్రొక్కె
- సైంధవాక్రమణ నైశ్చల్య మొందు నటంచు సైంధవాక్రమణ నైశ్చల్య మొందె
- మించి యక్షబలం బడంచి పేర్చు నటంచు మించి యక్షబలం బడంచి పేర్చె
- ద్రోణగురుత్వంబు తొడరితాల్చునటంచు ద్రోణగురుత్వంబు తొడరితాల్చె
- భావిసోదరభీమసంభావ్యకార్య, మెల్ల నీరీతి నెఱిఁగించె నెవ్వఁ డట్టి
- రామపాదారవిందమరందబృంద, చంచరీకాత్ము హనుమంతు సన్నుతింతు.8
సీ. ప్రతివాదిమర్మనిర్మథనకర్మఠమైన బాణసౌశీల్యంబుఁ బ్రస్తుతించి
- ఘనశబ్దసాంగత్యజనితాత్యధికమోదగరిమఁ గన్న మయూరసరణి నెన్ని
- మాలతీమాధవమహిమఁ బూజితమైన భవభూతిమార్గంబుఁ బరిగణించి
- సారనవార్థపోషణధురీణంబైన భారవి యుదితవిభ్రమముఁ బొగడి
- వెండియును గాళిదాసాదివిబుధవరులఁ, దలఁచి యుష్మత్కవిత్వసందర్భగౌరళ
- వార్థ్యహంఖలు దాతుమర్హథ యటంచు, వారికృపఁ గాంతుఁ గవితాదివైభవంబు.9
క. నన్నయభట్టన్నను నె, ఱ్ఱన్నను దిక్కన్నసోమయాజిని శ్రీనా
- థు న్నాచనసోముని మది, నెన్నుదు నాంధ్రప్రబంధహేలానిధులన్.10
శా. విగ్రస్రగ్నవగంధమంధకపురోవీథీవధూక్రీడ పం
- గుగ్రామణ్యతిదూరసంస్థితసురక్షోణీధరేంద్రంబు వృ
- ద్ధాగ్రశ్యామ గదా మదాచరితకావ్యం బౌర దుర్వైదుషీ
- వ్యగ్రాసత్కవికోటి యెన్న నది యూహ ల్సేయఁగా నేర్చునే.11
మ. ఒకచో శబ్దంగుంభనంబు లొకచో యుక్తిక్రియాగౌరవం
- బొకచో నద్భుతజాతివార్త లొకచో నుజ్జృంభితత్తద్రస
- ప్రకరంబుం గనిపించిన న్మదికి సంభావింప నర్హంబుగా
- కకటా యేమియు లేని కబ్బ మది యాహ్లాదంబు గావించునే.12
వ. అని యిష్టదేవతానమస్కారంబును సుకవిపురస్కారంబును గుకవితిరస్కారంబు
- నుం గావించి బహువిధకథావిచిత్రంబగు కువలయాశ్వచరిత్రంబను కావ్యంబు సరస
- జనసేవ్యంబుగా రచియింప నూహించి యేతత్కృతినాయకత్వంబునకుం దగువాఁ
- డెవ్వఁడో యని విచారించి.13
క. అలనారాయణధరణీ, తలనాయకమణికి నిచ్చెదఁ బ్రబంధంబున్
- గలదే మేదిని భేదము, తలఁపంగా నీతఁ డనఁగ దైవ మనంగన్.14
వ. అని నిశ్చయించియున్న సమయంబున.15
సీ. ఏనవ్యగుణహారి దానవారియవక్రచక్రసౌఖ్యకరప్రసక్తిఁ గాంచు
- నేవైరిహరహేతి భావరీతి యమూల్యకళ్యాణధరధర్మగరిమఁ గాంచు
- నేజగన్నుతిశాలి యాజికేళిఁ బ్రచంచపరచండమహతి యన్ ప్రౌఢిఁ గాంచు
- నేరమ్యతరకీర్తి మారమూర్తి యవేలకమలాంబికామోదఘటనఁ గాంచు
- నతఁడు వయిఖందుఖానసప్తాంగహరణ, కరణకారణరణరణద్ఘంటికాని
- కాయవేదండముఖసైన్యకలితవిజయ, శాలి నారాయణక్షమాపాలమాళి.16
వ. వెండియుఁ దాండవఖేలనోద్దండఖండపరశుజటామండలాగ్రహిండమానపుండరీక
- గంగాడిండీరపాంచరాఖండరుచికాండకీర్తినిష్యందచంద్రికాచక్రీకృతదుర్వక్రవిక్రమ
- పరిపంధిరాజన్యసైన్యుండును సర్వసర్వంసహాధూర్వహతానిరాకృతకమఠపరిబృఢకా
- కోదరలోకాధిపదిశాస్తంబేరమమూర్ధన్యుండును కరుణారవిందచరణామణీపరిణీ
- తపరీరంభణోజ్జృంభణాలోకుండును బ్రచండమండలాగ్రవిదార్యమాణరిపుమండలా
- ఖండలకరణీయభావిరంభాసంభోగాంతరాయభయావిలనలకూబరానీతనవనిధిబోధవి
- ధాయకనానావస్తువిస్తారనిస్తులస్తవనీయమణీరమణీయమందిరాలిందుండును రాజ
- కార్యవిరోధిరిపురాజశిరోధిఖండనోద్దండతదీయదుర్గగ్రహణవిచక్షణనిజనియు
- క్తసేనాభిరాముండును సింధుగోవిందధవళాంగభీముండును బ్రతిక్షణప్రకల్పితదా
- నధారాధునీమానావనోదనసాంత్వవాదనప్రవీణతదీయవేణికాసమాహతపారావారవి
- గళితనిజాశ్రయపరాయణతద్గాంభీర్యధుర్యుండును హేమకరగండాంకవర్యుండును
- శ్రీరంగరాజకుమారవీరవేంకటేశరాయ భుజాబలసహాయబహువిధోపాయధురీణుం
- డును జంచలలోచనామనోవంచనాపంచబాణుండును గాశ్యపగోత్రపవిత్రుండును
- జితచరిత్రుండును దిమ్మనరపాలగర్భరత్నాకరరాకాచంద్రుండునునగు నారాయణ
- ధరాదేవుం డొకానొకశుభవాసరంబున సుధాకరశిలావేదికాసరోవంబులకుఁ జెం
- దొగలపొందుఁ గలయ నొందించు నమందకుడ్యభాగపద్మరాగప్రతిబింబంబులకుఁ
- దాఁటు తేఁటిదాఁటులనీటు వాటించు వలభికానీలజూలంబుల నీడలకుం దోడుపడు
- సాంబ్రాణిధూపపుంజంబు లనుచీఁకటికై యుదయించు మంచురాయని రేకలపో
- కలందగు మగఱాతిబోదియలం జెలంగి ముంగల నాడు కీలుబొమ్మలకోలాటంబు
- రొదలకును గివకివకివఁగూయు కోయిలలయారజంబులకును నొండొరులమొగంబు
- లు చూచికొను నూడిగంపుఁజేడియల మందహాసరుచికందంబులకు విందులు గావిం
- చు ముక్తామయస్తంభంబులందగు తమయాకారంబులం గనుంగొని తోడినియోగుల
- ని రాజకార్యబు లడుగునానాదిగంతరానేకవజీరామాత్యులం బిలుచు సౌవిదల్ల
- సాహోనినాదంబులకుఁ బ్రోదిగావించు వందిజనంబుల కైవారంబుల నడుమ వినంబ
- డు నంగనాంగీకృతసంగీతంబు లగు నానందబాష్పబిందుసందోహంబుఁ జిందించుచం
- దంబునఁ దొరఁగు వితానీకృతవివిధప్రసవవిసరరసప్రసారంబునం బొసంగు నా
- స్థానంబున మణిమయాసనంబున సుఖాసీనుండై నిండోలగం బుండుసమయంబున.17
క. వినయమున నేను గదియం, జని యేతత్కువలయాశ్వచరితంబు ముదం
- బున మీకు నంకితముగా, నొనరించెద ననిన హర్షయుక్తుం డగుచున్.18
వ. ప్రసాదమందస్మితకటాక్షంబుల నిరీక్షించినఁ దదీయాంగీకారం బెఱింగి ప్రబంధని
- బంధనోత్సాహబంధురుండనై తన్ముఖాలంకారంబుగాఁ గృశిపతివంశావతారం బ
- భివర్ణించెద.19
సీ. నెలఁతలనెఱముద్దునెమ్మోవినీటుదార్కొన్నవానికి జోడుకోడె యనుచు
- జనరాండ్రజిగిగుబ్బజగపోల్కిఁ జనుపిట్టకవలకెల్లను జెల్మికాఁ డటంచు
- లేమగుంపుల లివలివలాడు లేఁగౌనునంటిచోటికి నెలవరి యటంచుఁ
- గలికిమిన్నలకల్కికంటికో పెనయు మెచ్చులక్రొవ్విరికి మేలిచుట్ట మనుచు
- నెంచి ఛాయాశుభాంగి యేయినుని మౌళి, నిండువేడుకఁ దలఁబ్రాలు నించి వెలసె
- నతఁడు కనకాద్రివలనాప్రయాణనిపుణ, సైంధవుం డెన్నఁదగు లోకబాంధవుండు.20
క. ఆతనికులమున దశరథ, నేత దగు న్శరధిపరిధినిఖిలమహీర
- క్షాతత్పరుఁ డాతనికి, న్సీతాశాతోదరీమణీపతి వొడమెన్.21
శా. ఆరామాధిపమౌళికిం దశముఖాఖ్యగ్రావదంభోళిన్
- బారావారపటీసమావృతకటీభారోజ్జ్వలద్ధారుణీ
- ధౌరంధర్యసరీసృపార్యసమదోస్తంభప్రతాపప్రభా
- శ్రీరాజద్దిశుఁ డౌకుశుండు జనియించెం బ్రాభవోపేతుఁడై.22
గీ. ఆకుశుని యన్వయమున బాహాసహాయ, శౌర్యగాంగేయ వైరిరాజన్యగేయ
- బలులు పెక్కండ్రు నృపతులు వెలసి రందు, వినుతి వహియించె గోవిందజనవిభుండు.23
క. వెలయుం దత్సుఁతుడై యతి, బలధృతియై తిమ్మధరణిపతి వైరిసతీ
- కలితాంజనబాష్పఝరీ, హలహలికాంజనధరీకృతాఖిలగిరియై.24
సీ. విడు పైఁటచెఱఁగు నే వెఱతు గాయము మాననిమ్మని ఛాయ యెంతేసి వేఁడ
- నశ్విను ల్మందులకై ద్రోణగిరికి నిచ్చలుఁ బోవుకతన వేసరుకొనంగ
- నిరుపద్రవముగామి నిలువరాదని రమాపతి వేఱపాలెంపుఁ బట్టు వెదక
- నాయయ్య కిదియపాటాయంచు నలసింహికాతనూభవుఁ డౌడు కఱచికొనఁగఁ
- జెలఁగి తొగకొమ్మమొగ మింత చేసికొనఁగఁ, దిమ్మనృపశౌరి దినదినోద్భిన్నవైరి
- వారబహువారభేదనవర్ధమాన, మైనరవిమేనిపెనుగండి మానదయ్యె.25
క. ఆరసికమౌళి ముద్దుఁగు, మారుఁడు శరజాతవృత్తి మనియె న్గనియెం
- దారకగర్వనివారక, సారకనత్కీర్తి లక్కజనపతి ధరణిన్.26
సీ. ఆర్కవంశమువారమని దుర్ణివారులై గుడిసెకై జిల్లెడు గొట్టఁబోరు
- హరిభ క్తిగలవారమనుచు సన్నద్ధులై వేఁటకై సింగంబు వేఁటఁబోరు
- కడువిరక్తులమంచుఁ దడవిండ్లు గైకొని యేచి పుల్గులమీఁద నేయఁబోరు
- భార్గవగోత్రసంభవులమంచుఁ దలంచి గట్టులపైఁ దరుల్ మెట్టఁబోరు
- సంగరాంగణసంగతశౌర్యధైర్య, ధుర్యు లక్కమహీపాలవర్యధాటి
- కాపలాయితమత్తప్రతీపభూపు, లడవిలోఁ బాతకాఁపులై యలరునపుడు.27
గీ. అమ్మహైశ్వర్యసంపన్నుఁ డంబకాగ్ర, చంచలీకృతదుర్మనోజాతుఁ డగుచుఁ
- గలితమైన సదానందకారి గరిమఁ, దనరు తిరుమలదేవి నుద్వాహమయ్యె.28
గీ. ఆ తిరుమలాంబయందు లక్కావనీశుఁ, డతులరవితేజుఁ దిప్పభూపతి బిడౌజు
- లక్కనృపవర్యుఁ దిమ్మవిలాసధుర్యుఁ, గృష్ణనృపచంద్రు నారాయణేంద్రుఁ గనియె.29
క. వారలలోపలఁ దిప్పధ, రారమణుఁడు వెలయు రాజరా జనఁగఁ గృపో
- దారుండు లబ్ధకవచ, స్ఫారగుణాపార్థవైరిబాణక్షతియై.30
సీ. పద్మము ల్మైనిండఁ బర్వ నుస్సురుమంచుఁ దలయూఁపఁదొడఁగె వేదండపాళి
- కమలము ల్క్రేవలఁ గదియ వెల్వెలవాఱి కాలూఁదలేఁ డయ్యె వ్యాలభర్త
- యజ్ఞరేఖాప్తిపై నమర నిద్దురమాని నిలిచినచో నిల్చెఁ గులధరాళి
- వనజాతములచ్చాయ దనరి కంపనమొంద రోమోద్గమముఁ జెందెఁ గ్రోడమౌళి
- తమ్ముఁ బెడవాసి వసుధాసుధాకరాస్య, క్రొత్తవలపంటి ననవంటి కొమరువంటి
- నీటుకాఁడైన యలతిప్పనృపతిఁ జేర, విరహగరిమంబు తమయందు వీలుకొనఁగ.31
చ. అతఁ డనుజన్ముఁ డైన సుగుణాఢ్యుఁడు లక్కవిభుండు తోడుగా
- నతులితుహిందుఖానుని బలావళి ద్రుంప నిలింపు లింపున
- న్వితతలతాంతవర్ష మొచవించుట మించు వరించ నెంచి స
- మ్మతి జయలక్ష్మినించు నవమౌక్తికపుం దలఁబ్రాలు కైవడిన్.32
సీ. నలుపుఁగస్తురిగీఱునామంబుఁ దుడిచి యేతెంచినఁగాని సంధించమనుచు
- నిడుదముత్తెపుటొంట్లు సడలించుకొని చెవు ల్పూడవైచినఁగాని చూడమనుచుఁ
- గమనీయమణికిరీటము డించి పైఠాణిపాగ చుట్టినఁగాని పలుకమనుచు
- దంభోళి విడిచి క్రొండళుకు సింగిణివిండ్లు చేకొన్నఁగాని హర్షింపమనుచు
- జిష్ణుతో మాటలాడ హేజీబు ననుతు, రౌర తిప్పనృపాలబాహాసినిహతు
- లైనయలహిందుఖానసేనాధిపతులు, నిండి సురపట్టనముచెంత దండు విడిసి.33
గీ. తిప్పనరపాలకరవాలదీర్ణయవన, ముష్టిహతి రంభ నెడసి సమ్ముఖముం జేగు
- తనయుఁ గని రాజరాజు సంతసముఁ జెందుఁ, దురకగ్రుద్దును బనికివచ్చెర యటంచు.34
క. బిసరుహనయనావిసర, ప్రసవకలంబకుఁ డతండు పరితోషితవి
- ప్రసతీకదంబనానన, హసితైందవబింబఁ గోనమాంబ వరించెన్.35
క. ఆ తిప్పనృపతి కోనాం, బాతామరసాక్షియందు బాంధవరక్షా
- ఖ్యాతుని దిమ్మధరాధిపు, నాతతగుణకలితు వేంకటాధిపుఁ గనియెన్.36
ఉ. వారలలో శఠారినృపవారకఠోరకుఠారధారణో
- దారమహామహీతలవిధాయకకుంకుమసత్కురంగనా
- భీరసరేఖికాకృతి గభీరభుజంగమభోగబాహుదు
- ర్వారుని దిమ్మభూవరునిఁ బ్రస్తుతి సేయ వశంబె యేరికిన్.37
సీ. పరకాంతసంగతిఁ బరఁగుకూర్మస్వామి యబ్రమే బహుళజడాశి యగుట
- రాజభామ వ్యాప్తిఁ బ్రబలు భూధరపాళి యరుదె గతశ్రవణాగ్ర మగుట
- సద్విజవనితల సక్తి గాంచినపోత్రి వింతయే వెలివేయు విధులఁ గనుట
- కుండలీశ్వరసుదృక్కులఁ బొందుకరిరాజపటలిభారమె యధఃపాలి యగుట
- యనుచు భూదేవి తిమ్మభూపాగ్రగణ్య, బాహువం దుండి యొసపరిబాగుమీఱ
- గరువమునఁ బల్కు నిఖిలలోక ప్రతాన, కార్యపరిశంశితత్కీర్తికాంతతోడ.38
సీ. చనవు తానని వచ్చినను లేవ కలమంజుఘోష మోచేకొద్దిఁ గొట్టువడియెఁ
- గొనగోఱఁ జెక్కిలిఁ జెనకి ఘృచికాదేవి దేశీయంపుఁ దిట్టువడియెఁ
- బుక్కిటివిడె మీయఁబోయి తిలోత్తమావనజలోచన ముచ్చెవాట్లుపడియెఁ
- బొలయల్కఁ జుఱుకుఁజూపులఁ జూచి యూర్వశీబిబ్బోకవతి చౌకువేట్లు పడియెఁ
- దిమ్మనరపాలు చికిలిదోదుమ్మిదారి, బలిమిఁ దెగటారి సురపురప్రాంగణమున
- నరలెడు కటారిరాహుత్తవరులచేతఁ, గీడుచేయదె మడియలతోడిచెలిమి.39
సీ. అమరనాయకుమీఁది యాస యటుండఁగా బాదుషాపై యాస పల్లవించెఁ
- బొసఁగినఘనవిధంబులవా రటుండఁగా దురువరంబులవారిమురువు హెచ్చె
- లలితంపురుద్రవీణలవా రటుండఁగా మఱిరఖాబులవారిమాట హెచ్చె
- హృద్యోత్సవంబు లనేకంబు లుండఁగాఁ గానిపనులదండుగలు సెలంగె
- నబ్జహితుపేరు లవియెన్నియైన నుండఁ, ప్రౌఢకర్తారుశబ్దంబు రూఢికెక్కెఁ
- దిమ్మనృపఖడ్గధారావిదీర్ఘమత్త, ఖానపుంగవసాంగత్యగరిమ దివిని.40
సీ. నికరంబుఁ పాపోసులకు మ్రొక్కుమనుచు దేవేంద్రనందను బట్టి యీడ్చి రనుచుఁ
- జేష్టలుమాని దేశీయము ల్వినిపించు మంచుఁ దుంబురు నడ్డగించి రనుచు
- సారాయికొపెర గంజాపొడు ల్దెమ్మంచు నంగడు ల్వడిఁ గొల్లలాడి రనుచు
- లాయంబులోఁ బను ల్గావింప రమ్మంచు హరిణితోఁ గడునెగ్గులాడి రనుచు
- దిమ్మనృపహతయవను లొందించులూటి, నమరపురిఁ జేర వెఱచు దిశాధిపతుల
- కెఱుఁగఁజేయంగ నచ్చటి కిచ్చటికిని, నారదుం డాసుఁగ్రోవిచందమునఁ దిరుగు.41
గీ. అతఁడు తిర్మలదేవి మూర్త్యంబ రంగ, మాంబ లక్ష్మాంబ కొండమాహరిణనయన
- గురవమాంబను నిజబంధుకోటు లెంచ, వరలువేడుకతోడ నుద్వాహమయ్యె.42
సీ. భర్త వినాయకప్రౌఢసంగతిఁ జెందఁ దాఁ గల్కివగల సంతసముఁ జెందుఁ
- బతి ద్విజరాజాగ్రపాద మౌదలఁ దాల్ప, దా మహిభృత్పాదతతి భజించు
- విభుఁడు సుధర్మాభివృద్ధిఁ బెంపువహింప, దా సురామోదసంధాన మొందు
- వరుఁడు ప్రాభాకరవ్యాలోలరతిఁ గాంచఁ దాను జంద్రాలోక మూని చెలఁగు
- ననుచు హరిజాయ హరురామ నమరనాథు, కొమ్మనంబుజభవుముద్దుగుమ్మఁ దెగడి
- కాంతునకు నానుకూల్యసంఘటన యొసఁగు, ధీరసద్గుణనికురుంబ తిర్మలాంబ.43
సీ. వరుని సదా గదాకరుని జేయుటెకాని యిందిరాజలజాక్షి కేమి కొదవ
- చెలువుచే మరుమాట చెల్లించుటయేకాని హిమశైలతనుజాత కేమి కొదవ
- నాధునిజాడ్య మొందఁగఁజేయుటేకాని యిలజహ్నునందన కేమి కొదన
- కాంతుని గోత్రారిఁగాఁ జేయుటేకాని యింద్రుపట్టపురాణి కేమి కొదవ
- తరము గావింపరాదె యీతరలనయన, తోడ వారల ననుచు బంధువులు వలుక
- విభున కత్యంతభాగ్యంబు వెలయఁజేయు, కీర్తితగుణావలంబ యామూర్తిమాంబ.44
వ. అమంధరవీర్యుండగు తిమ్మనృపకంఠీరవుండు తిరుమలాంబయందు గంభీరభేరీమహా
- రావనిర్దలితకకుప్పటలవిశాలుం డగు తిప్పనృపాలుని రణరంగసంగతజయరమాధు
- ర్యుం డగురంగరాయనృపవర్యుని నుష్ణకరతేజుం డగుకృష్ణధరాబిడౌజునిం గనియె
- మూర్తిమాంబయందుఁ గర్ణాటకాధీశ్వరదయాసాంధ్రుం డగు నారాయణవసుంధ
- రాదేవేంద్రునిం బెదరంగమాంబయందు నమందవితరణశాలియగు రఘునాథనరనా
- థమౌళిని లక్ష్మాంబయందు నౌదార్యనిస్తద్రుండగు రామప్రభుచంద్రుని గొండమాం
- బయందు ధర్మచర్యాదిలీపుండగు గోవిందభూపుని గురవమాంబ యందు శౌర్యహర్య
- క్షుండగు తిమ్మధరాధ్యక్షునిం గాంచె వారలలోఁ దిప్పనృపాలు శౌర్యం బెట్టి దనిన.45
సీ. తనయిల్లు విడిదసేయనటంచుఁ జలపట్టు కొడుకు చేతులు పట్టుకొనఁగవలసె
- తనరంభ వారి కీయనటంచు వాదించు కౌబేరికుఁడు గర గప్పవలసె
- నులుపకై యీగిమ్రాకులచెంతకును దానె చని యిప్పు డాదుకొం డనఁగవలసె
- దెల్లయేనిక నన్నుఁ దెమ్మందురో వార లని మూలదెస దాఁచుకొనఁగవలసె
- నౌర తిప్పనృపాల బాహాసిధార, నవని విడనాడి ఱొమ్ముగాయముల వచ్చు
- కడిది పగఱకు నుచితము ల్నడపుహరికిఁ, జాలుననిపించె నమరరాజత్వగరిమ.46
క. అలతిప్పధరాపాలున, కలఘుకృపాళునకు ననుజుఁ డై కాహళికా
- కలితధ్వనిహలహలికా, చలదరి శ్రీరంగరాయజనపతి వెలయున్.47
క. మానకథానిధి యాధర, ణీనాయకమౌళి యరుల నిద్దురవుచ్చున్
- మానక మృడకరడమరుస, మానకభటపటలపటపటార్భటిపటిమన్.48
సీ. తనకుఁ గూఁతు నొసంగి తనరిన దక్షుఁ డిష్టార్ధభంగముఁ జెందియవలఁ దిరుగఁ
- దనకు ననంతపద్యారూఢి యొసఁగిన చతురాస్యుఁ డెపుడు విచార మందఁ
- దనపైఁ బదం బమర్చిన పురుషోత్తముం డెందు నిరాకృతిఁ జెంది నిలువఁ
- దనకు సత్కృతిపతిత్వం బిడిన బుధేంద్రుఁ డాశానువృత్తి నిత్యంబు మెలఁగ
- వెలయు టిది యెల్ల యేదానవిధమటంచుఁ , జంద్రనీరదశిబికర్ణసరణిఁ గేరి
- సుకవివర్యుల కఖిలార్థనికర మిచ్చుఁ, బ్రకటగుణుఁ డైన శ్రీరంగరాయనృపతి.49
క. ఆతని తమ్ముఁడు కృష్ణధ, రాతలనాయకుఁడు వెలయురంభావైరి
- వ్రాతమకరాంకకేళీ, దూతీకృతహేతి లలితదోరర్గళుఁ డై.50
క. మూర్తిమాంబాతనూజు సత్కీర్తి నీయ, భవ్యరవితేజు నిబిడవైభవబిడౌజు
- నతులరేఖాతిచంద్రు నారాయణేంద్రు, బ్రకటగుణసాంద్రు సన్నుతింపఁగఁ దరంబె.51
సీ. బహువర్షములుగన్న పాథోనిధిస్వామి నవ్యలావణ్యవర్ణనముఁ గనియె
- సగరవృత్తి నెసంగుజహ్నుమౌనితనూజ యమృతప్రవాహవిఖ్యాతిఁ గనియె
- నరవదిగ్బహులాస్య మరయని కావేరి రంగస్థలాభివర్తనముఁ గనియె
- గడునుగ్రగతి యెఱుంగని నర్మదానది సోమోద్భవాదివిశ్రుతులుఁ గనియె
- నేకుమారుని పట్టాభిషేకసమయ, మందు నిజవారి యొసఁగు భాగ్యమున నట్టి
- వీరవేంకటరాయభూవిభునికరుణ, నెలమిఁ బాలించె నిల నారణేశ్వరుండు.52
సీ. అఖిలంబునకుఁ బ్రపంచాంగంబుఁ దెలిపి సత్రములపా లగుపోత్రిరాజుఁ దెగడి
- కలభారతస్ఫూర్తిఁ దెలియంగఁ జేసి దానములు చేకొను నాగసమితిఁ దెగడి
- పండ్లు గన్పట్టంగఁ బనసఁ జూపుచు ముష్టిఁ గైకొను కులధరాగ్రణులఁ దెగడి
- కౌముదీరుచిఁ దెల్పి కడునాదిభిక్షుకాభరణాఖ్యఁ గనుఫణిప్రభునిఁ దెగడి
- వచ్చి చేరిన ధారుణీవనజముఖికి, నీరదులపేరి వెలిజరీచీర లిచ్చి
- నెనరుతో గంధ మొసఁగి మన్నించునాతఁ, డధిపమాత్రుఁడె నారాయణాధినేత.53
గీ. అట్లు పెదరంగమాంబామృగాయతాక్షి, తనయుఁ డైనట్టి రఘునాథధరణివిభుఁడు
- తరణినిభుఁడు ప్రతాపసంతతులవలన, నంచు బుధలోకమెల్ల వర్ణించ మించు.54
గీ. అల్ల శ్రీరంగరాయ ధరాధినేత, దేవతాభక్తి నికురుంబఁ దిమ్మమాంబ
- వరసరోవర కాదంబఁ దిరుమలాంబఁ, దనకు దేవేరులై ముదం బెనయ వెలసె.55
మ. అతఁ డాతిమ్మమయందు వేంకటనృపాధ్యక్షున్ రిపుక్షేషణో
- ద్ధతు రంగాధిపుఁ దిర్మలాంబవలనన్ ధర్మాత్ము గోపాలు స
- న్నుతకీర్తిం జిననారనాఖ్యుఁడగు నన్నుం గస్తురీంద్రు న్సమం
- చితకీర్తి న్రఘునాథుఁ దిమ్మవిభుఁ గాంచె న్సజ్జనాధారులన్.56
గీ. అతని యనుజన్ముఁ డైనకృష్ణావనీంద్రుఁ, డెలమి రుక్మాంబవలన నహీనగుణుల
- రంగనృపు సాంద్రతరదయారామచంద్రు, వేంకటపతీంద్రు వేంగళవిభునిఁ గనియె.57
మ. అలతిమ్మాధిపు నారనేంద్రుఁడు దయాధారుండు నన్నుం జయో
- జ్వలుఁ గృష్ణాధిపుపుత్రు వేంకటపతిక్ష్మాకాంతచంద్రున్ గుమా
- రులుగాఁ గైకొని ప్రోచెఁ గాన నతఁడే రూపింపఁగాఁ దల్లిదం
- డ్రులు దైవంబును నయ్యె నిద్దఱకు నెంచు న్సందియం బేటికిన్.58
సీ. చలపట్టెనా వైరిజనపాలకుల ఱెక్కముక్కాడనీయక యుక్కడంచుఁ
- బూనెనా యరిధరాభుజుల నంతఃకలహంబు గల్పించి పాయంగఁ జేయు
- నెంచెనా పరిపంథిపృథివీపతుల దాడి వెడలించి తన వెంట వెంటఁ ద్రిప్పుఁ
- దలఁచెనా రిపురాజిఁ దనహజారంబునఁ బడిగాపులై తడఁబడఁగఁ జేయు
.
- నితనితోడుత వైర మీడేఱ దనుచు, సకలధరణీశు లెపుడు నిచ్చక మొనర్స
- వీరవేంకటరాయభూవిభునికరుణఁ, బరఁగు నారాయణక్షమాపాలవరుఁడు.59
సీ. తనమాట కాంచికాతంజాపురీమధురాధినాథులకు నెయ్యంబు నెఱపఁ
- దనచీటి గోలకొండనరేంద్రముఖధరాధవపద్మబంధు లౌదల ధరింపఁ
- దనకీర్తి మట్లనంతనృపాలముఖ్య గోత్రామరేంద్రులు గొనియాడికొనఁగఁ
- దనదానగుణము గోదావరీతీరభూనిర్జరేశ్వరులు వర్ణించుకొనఁగ
- వెలయు వేదండగండనిర్గళదనర్గ, ళమ ధారాధునీనాథకుముదబంధు
- కార్యకృడ్డిండిమారావధుర్యసైన్యుఁ, డతఁడు ప్రభుమాత్రుఁడే నారనాధినేత.60
షష్ఠ్యంతములు
క. ఏవంవిధవసుధాసం, భావితబహుథాకథాతిభానీరధికిన్
- గ్లావధికశిశిరనిజవీ, క్షావధికార్పణ్యబుధమహాసేవధికిన్.61
క. స్ఫుటధాటీభటకోటీ, చటులాటీకనహతారిజనపతికి శచీ
- విటగోత్రోత్కటమిత్రో, ద్భటచిత్రోజ్జృంభితప్రభావద్యుతికిన్.62
క. మణినాగనగరకాంతున, కణుమధ్యాజనమనోజయంతునకుఁ గుభృ
- ద్గణగణితరామణీయక, మణిఘృణిఫణితాతిమంజిమనిశాంతునకున్.63
క. విసృమరబహువిధవైభవ, హసితేంద్రున కసితకేతనాలోకనమా
- సముత్త్రస్తారిధరా, పసమూహావనచలత్కృపాసాంద్రునకున్.64
క. వీరారివారవారణ, వారణసృణికింగవీంద్రవర్ణితవిద్యా
- పారగతాదిమఫణికి, న్నారాయణధరణియువతినాయకమణికిన్.65
వ. అభ్యుదయపరంపరాభివృద్ధిగా నాయొనర్పంబూనిన కువలయాశ్వచరిత్రంబునకుం
- గథాక్రమం బెట్టి దనిన.66
ఉ. శ్రీమహితంబు భారతవిశేషకథావిధము న్విహంగమ
- గ్రామణు లేర్పడం బలుకఁగా విని భావనిరూఢహర్షుఁడై
- జైమిని యాఋతుధ్వజుని చందము లందము లయ్యెఁ దెల్పర
- య్యా మఱి యాతఁడే కువలయాశ్వుఁ డనంగఁ బ్రసిద్ధి గాంచుటల్.67
క. అనిన న్విని జైమినిమునిఁ, గనుఁగొని విహగంబు లతనికత యి ట్లనుచు
- న్వినిపించె సుధారసగుం, భనగంభీరాతిజృంభమాణమృదూక్తిన్.68
క. శ్రీకరమై నానావిభ, వాకరమై యగ్రచుంబితాంబరబహుర
- థ్యాకేతనాతిసరమై, సాకేతపురీవరంబు సన్నుతి కెక్కున్.69
సీ. ప్రాకారశశికాంతపఙ్క్తికాంతులు చుట్టు నూలిపోగులచాలు లీలఁ గాంచ
- విడికెంపుగుంపుఁ జెక్కడపుఁ జొక్కపుఁ గోటకొమ్మలు జోతులయెమ్మెఁ దాల్ప
- నవరత్నమయనూత్నవివిధవీథీరాజి యమరికప్రోలుసోయగము చెందఁ
- బైఁడికుండల నేరుపడినముత్తెపుమేడ లై రేనికడవలయంద మొంద
- జయరమాసతి తత్పురీశ్వరవివాహ, గరిమ నాలవనాఁడు నాకబలి చల్లఁ
- దమమహిమ మింటినంటు భక్తంబు లనఁగ, సొగసుఁ గనఁజాలుఁ గడురేలుచుక్కచాలు.70
చ. దళములచాలు మిద్దియలతండముమేలు విచిత్రపత్రము
- ల్చెలఁగెడితీఱు నీరములు చెందినసౌరును గాక రాజురా
- కల విలసిల్లునంచుఁ బురకంజముఁ జేరె రమావధూటి త
- జ్జలజగృహంబులం దలిమిషంబున లక్కను ముద్రవెట్టుచున్.71
ఉ. కోటకు నస్థిభార మొనగూర్చుతఱిం బలియిచ్చు సేమపుం
- జీటులు కొమ్మ దీర్చునెడ శిల్పకు లంతికవర్తి సత్యలో
- కాటనతత్పితామహుని హస్త ముఁ జేర్పుదు రాతఁ డాత్మ నై
- శాటవిరోధిఁ గన్నఁ గొదవంచుఁ గటారి యొఱం దగుల్పఁగన్.72
చ. కలిగిన నేమి జాణలు జగంబున నంబుధినాథువంటిజా
- ణలు గలరే యదెట్టులనినం దనలో మణులెల్లఁ బౌరరా
- జులు జవరాండ్రకుం జికిలిసొమ్ములు సేయ నగడ్తపేర వా
- రలజలఖేలనత్రుటితరత్నములం గిలుబాడు నిచ్చలున్.73
ఉ. అంబుధి మేదినీవసనమై కనుపట్టుటఁ గట్టిపెట్టి ని
- క్కంబుగఁ గోటచుట్టుఁ బరిఘాకృతి నుండుట యేమి యంచు నెం
- చం బని లేదు మందరరసాధ్రసమాంబువిహారితత్పురీ
- శంబరలోచనాజనకుచక్షతి సారదిదృక్షువై సుమీ.74
చ. అగణితకేళిఁ బ్రోలిజవరాలిగము ల్వనపాళి నాడఁగా
- నగడితఁ దేలి యోలినురగాళికచాళి తదీయవేణి సో
- యగములు బాళి మృచ్చిలి వయాళిగ నెమ్మిగయాళి జాడమై
- డిగుననుజాలిఁ గ్రమ్మఱి నడిం జను గూఢపదత్వసంపదన్.75
చ. పురిఁ బరిఘోరీనికరము ల్జలసూత్రమువెంట సౌధమం
- దిరములఁ జొచ్చి యందుఁ దరుణీతనుగంధము కాలిసంకెలై
- నెరయఁగ నిల్చి కేకిరమణీనిహృతు ల్మెడవట్టిద్రొబ్బగా
- నరిగి తదీయభూతిఁ గొనియాడు నిజాప్తులు మూఁగి యూకొనన్.76
మ. తళుకు న్మేడలమీఁది చేడియల చేఁత ల్తేటమిన్నేటిలోఁ
- గలయం గానఁబడం దదంబువిహరర్గంధర్వు లీక్షింపఁ ద
- ల్లలన ల్గన్గొని యద్దపున్ముడుపు లేలా చూడఁగా నంచు వా
- రలచూపు ల్మరలింతు రల్లన మిటారంపున్నునుంబల్కులన్.77
సీ. కార్యత్వరాగతాగతసౌరకులవారకాంతలు చేదివ్వె సంతరింపఁ
- బూర్వాభిసారసంభోగానురాగతారావధూమణి చంద్రురాకఁ గోరఁ
- గేలిలాలసమరుద్బాలికాపాలిక ల్కడఁగి చీఁకటి మొట్టికాయ లాడ
- మఘవదాజ్ఞాలంఘనఘనజాంఘికభటోత్కరములు కాణాచిగా రమింపఁ
- దనరు వనరుహనాభనూతనరుచిప్ర, చండపురనీలజాలకసౌధయూధ
- కాంతిసంతానమంతరధ్వాంతరోహ, వీథిసురపట్టనాధ్వాంతరోధి యగుచు.78
శా. ఈనీలపుమేడల న్శుభవిధాయి స్వర్ణపాంచాలికా
- కేశు ల్మేలగు పాండురాజభవభక్తి న్మించియు న్సౌరభా
- వాలోద్వేలశిలీముఖప్రభల భాస్వన్నందనాలింగనే
- చ్ఛాలబ్ధిం దగి యక్షయాంశుకతతి న్సంధించుచుం దత్పురిన్.79
గీ. రవిరథతురంగములు నిబ్బరముగ వచ్చి, హర్మ్యముల నిల్చి వేసవి నచటిముద్దు
- గుమ్మ లచ్చపుఁ జిమ్మనగ్రోవినీట, నురుఁగుఁ గడుగఁ బథిశ్రాంతి దొఱఁగి యరుగు.80
సీ. సకలాగమస్ఫూర్తిఁ జరియించుభూసురు ల్పనసలు కొన్ని యేర్పఱచు టరుదె
- యనుపమధైర్యశౌర్యారూఢి గలనృపుల్ ఘనచక్రవైభవం బెనయు టరుదె
- రాజరాజప్రౌఢి రహిగల్గు కోమటు ల్వరవైభవంబున వరలు టరుదె
- కువలయప్రఖ్యాతిఁ గొమరొందు శూద్రులు ద్విజరాజభక్తి భావించు టరుదె
- యనఁగ సుమనఃప్రవృత్తిచే నతిశయిల్లి, యచ్యుతస్థితిఁ జెంది కర్ణాతిసహ్య
- సరణి గణనకు నెక్కుచు సరసులందు, వెలసి సన్నుతిగాంతు రవ్వీటియందు.81
సీ. పట్టపుటేనుంగు పజ్జలబిరుదడక్కారావ మాలించి యట్టె తూఱు
- దాని నవ్వలఁ దీయఁ దళకుగోడల మచ్చుఁ దమనీడఁ జూచి యుద్ధతిని గ్రుమ్ము
- నాచెంత గరిడీలనమరు సాదనమ్రోఁత విని యచ్చటికి గిరుక్కునను మరలు
- నది చూచి యదలించు నాదికట్టికవారిఁ బైనెత్తు బంధము ల్తోనె తునియ
- రెక్కలన గంటలమర సారించి చాఁచుఁ, గరము పిలిచినవారలఁ గదియ నిగుడ
- దరలు నని మావటీండ్రు కొందలపడంగఁ, గదలు వీథులఁ దత్సురీగంధకరులు.82
చ. అనిలునిఁ జేసె లేడి భువనాంచితపావనమూర్తి వైనతే
- యుని విధమంటిమేనిఁ బురుషోత్తము నెందున నామధేయుఁగా
- నొనరిచె నంచు నచ్చటిహయోత్కరము ల్బహుమండలప్రవ
- ర్తనము జగత్ప్రసిద్ధగుణధారలుఁ జూపు నిజేశ్వరాళికిన్.83
చ. ఊరగకులోద్వహుండు పగ యొప్ప దటంచును దార్క్ష్యసంగతం
- బరఁగఁ దలంచి వజ్రసుషమాతిరమాపరమానుషక్తిచే
- నరదము లయ్యెఁ గావలయు నప్పురరాజమునందుఁ గానిచో
- హరిపదమందు మేల్పడగలందునె చక్రివిధంబుఁ జెందునే.84
చ. చలువలు గట్టి చన్నుల హుసారుగ గంధ మలంది కప్పురం
- బలరెడి ముత్తెపుంబరణు లంది తనర్తుల్ గట్టి వాల్చెలుంరు
- తెలియఁగ నాత్మకాంతిధవళీకృతపద్మభవాండముం గరా
- మలకముఁ జేసి నిల్చు పురమానవకీర్తిలతాంగులో యనన్.85
సీ. ననవింటివాని సానాకత్తి పరుఁజు టెక్కుల చొక్కటపు సాముకొండె లలర
- మురువుదీర్చిన చన్నుమొలక యద్దములకు గవిసెనల్వలెఁ జనుకట్టు లమరఁ
- దీవలపైఁ బూవుఁదేనెసోనలలీల మేనుల సంపెంగనూనె తనర
- బటువు గద్దియలపైఁ బట్టుగద్దిగ రీతి జఘనదేశముల హిజారు లమరఁ
- గడగి మీఁదటికన్నెఱికంబుఁ జెఱప, నొకనికొకఁడు వితాకొలారకము లనుపఁ
- దళుకుఁ గాంతురు వింతసాదనలఁ దీఱి, గుడి వెడలి వచ్చుబోగంపుఁబడుచు లచట.86
క. కాదంబరి స్వాదించియు, మోదంబునఁ గౌముదీసమున్మేషము సం
- పాదించియుఁ దబ్బిబ్బుగ, వాదింతురు రేలు వారవనితలు వీటన్.87
చ. తొలఁకెడుతావిగంపవొడి తూరుపువాఱఁగఁబట్టి మల్లెపూ
- వలపులు కొల్లలాడి హిమవారిఁ గలంచి మెఱుంగుఁబోండ్లగు
- బ్బలపయి చంద్రకావిజిగిపయ్యెదకొంగు లెడల్చి యెందు మై
- దెలియక తూలుకొంచు వలిదెమ్మెరలాహిరికాఁడు త్రిమ్మరున్.88
క. ఆనగరంబు ఋతుధ్వజ, భూనగవరవైరి యేలు భూమహిమధరా
- ధీనధరాహీనధురా, హీనకరారచితకీర్తి మృదుకంచుకుఁడై.89
క. చకచకితనఖరముకుర, ప్రకరముఖచ్ఛాయఁ దొంటిభంగి గనుటనో
- వికటమహిపాళి తత్పద, నికటంబున వ్రాలి లేవనేరకయుండున్.90
సీ. అనిలబాణము శత్రుజనులకు సెలవిచ్చు జోగులై భోగులై స్రుక్కఁజేయ
- వారిదాస్త్రము వైరివీరులఁ జాలించుఁ గర్మందులై గాలిఁ గమిచి మ్రింగ
- నంధకారాంబకం బరుల కప్పన యిచ్చు నిహతులై కమలినీనేతఁ బొదువ
- నహిశరం బహితరాజాళి కానతియిచ్చు శబరులై కీకససమితిఁ బొదువ
- నౌర యీరాజవరుఁ జేరి యసమజన్య, మందు నివియెల్ల స్వామికార్యస్వకార్య
- ములను వంచన లేక వర్తిలఁ దొడంగె, గాఢమతిశాలిమంత్రిపుంగవు లనంగ.91
శా. ఆలీలాజలజాస్యుఁ డశ్వతరుఁడన్ వ్వ్యాళేంద్రుపుత్రు ల్నయ
- శ్రీలాసిస్వచరిత్రు లిద్దఱు నిజస్నేహాతి రేఖాజహ
- త్కేళీలోలతఁ దన్నుఁ గొల్వ మది నుద్దీపించు ప్రేమంబునం
- గాలక్షేప మొనర్చు దుష్టజనశిక్షాశిష్టరక్షాదృతిన్.92
సీ. ఒకవేళ దండనాయకులు పౌజులు దీఱి పొడఁగానఁగా స్వారిపోయి మరలు
- నొకవేళ వెనువెంట నూడిగా ల్గొనుచు ఘోట్టాణంబు నెక్కి జోడనలు చూపు
- నొకవేళ మంత్రిగాయకముఖు ల్గొలువఁగా సుముఖుఁడై నిండోలగమున నుండు
- నొకవేళ మాఱువాలకముతో నసిసహాయంబుగాఁ బురశోధనం బొనర్చు
- నొక్కవేళను భరతశాస్త్రోక్తరీతి, జాణలునటించు నాటకశాలఁ జూచు
- నిట్లు వారాశివేలాపరీతభూమి, పాలనశ్రీల నారాజు బరఁగునంత.93
మ. బిలనిశ్చేష్టజరద్భుజంగము తదాభీలాతిఫూత్కారగా
- రళఘోరానలభావదాయకదనవ్రాతంబుఁ డచ్చాంతివీ
- క్ష్యలలచ్చైవలినీభవిష్ణుమృగతుృష్ణాలీలమై యుర్వరం
- గలయం బర్వె నిదాఘకాలము సమగ్రక్లాంతదిగ్జాలమై.94
సీ. జలవిహంగములు శుష్యజ్జలాశయముల కితరపక్షులఁ జేరనీక తఱిమె
- వనకరుల్దవవహ్ని యనుజుంజములు సోఁకఁ గరము లెత్తుచుఁ గొంచపరువు వాఱెఁ
- జిలువచాల్కలుగులోపల స్రుక్కి యన్యోన్యఫూత్కారపవనాప్తిఁ బొట్ట నించెఁ
- బులు లాఁకట నలంగి బొరియలడాఁచిన పలలంబులకుఁ బోను బాలుమాలెఁ
- దమకుఁ బాన్పైనతరణికాంతములు పొదల, యాకుసందులఁ బొడయెండలంటి ప్రక్క
- చుఱుచుఱుకుమన్న మెకములు గెరలి బెదరి, గొరిజదాఁటుగఁ బరుగెత్తి తిరిగిచూచె.95
సీ. యతిజను ల్చక్రవాళాద్రియవ్వలిమునీంద్రులతోడ మాలిమి గలదటంచు
- ఫణివరు ల్పాతాళపతియైన యౌరగేశ్వరుఁడు మా కేలినవాఁ డటంచు
- నచులు పంకజభవాండము చుట్టికొన్నట్టి యుదధిరా జున్నాఁడు గద యటంచు
- నంచలు సత్యలోకాధీశుఁడగువాని సొగసుతత్తడి మాకుఁ జుట్ట మనుచు
- నక్కడక్కడి కరుగ నుపాయ మెంచఁ, గాసె బీఱెండ మార్తాండకరగృహీత
- సలిలసింధువినిర్గతజంతుకబల, నాగ్రహవ్యగ్రబాడబాత్యుగ్ర మగుచు.96
చ. మిటిమిటియెండవేఁడిబలిమిం దెలిదమ్ముల ఱేకుసందులం
- జిటుకుమనంగ నోడి నివసించి తదగ్రమరంద మప్పట
- ప్పటికిని మూతిముటైపైఁ బైఁబడి చల్లఁబడంగఁ బ్రొద్దుకుం
- కుటఁ గని యంతట న్వెడలుఁ గోడెమిటారపుఁతేఁటు లత్తఱిన్.97
సీ. కావళ్ళు గలిగెఁ జొక్కపుఁ గప్పురపుఁ బల్కు లడరించు నేడాకుటనఁటులకును
- సుంకంబు లుడిగె మెచ్చులు రా గుబాళించు చేవయెక్కు మలాక చెక్కలకును
- హెచ్చుకట్టడి గల్గె నింపుగారవమాడ వళ మద్దుచాయలవారలకును
- మన్నన ల్గలిగె మేల్పన్నీరుచెంబు లేర్పఱచి తెచ్చినయపరాధులకును
- హుజురుకొలువులు గలిగె సొంపొలుకు తేట, నీటికొలఁకులలో బెండు నిండువగల
- దెప్పపై బొండుమల్లెల చప్పరములు, నెరయఁజేసినవారికి దొరలచేత.98
మ. కొలఁకుందామరతావితెమ్మెరలసోఁకు ల్దెచ్చు ముత్యాలత
- ల్పులబల్సోరణగండ్లచాయఁ గపురంపుంగుంపుసొంపూను మే
- ల్మలకాగందపుతేటతోడి జిలుగుంబన్నీటిధూమ్రంపుఁది
- త్తులచేఁ బొద్దులు వుత్తు రత్తఱినిఁ గాంతు ల్కాంతలు న్మేడలన్.99
చ. అలసిన మమ్ము మింటి కెగయం ఘటియించి భరంబువాపు వా
- త్యలఁ గనుఁగొన్నఁ గాని తనకబ్బకు హర్షమటంచు శేషుఁ డ
- ర్మిలిఁ దల లెత్తిచూచు బిలరేఖలన న్మడుగు ల్చెలంగె ని
- ర్జలలసితాబ్దకోరకపరంపర తత్ఫణమండలంబుగన్.100
క. పరుసైన యెండమెండున, నరవరలై హాయిలేక యలజడి పడఁగా
- సురగాలి యేఁచెఁ బ్రజలం, గఱవుకుఁ దోడావపంట గలిగిన కరణిన్.101
క. అడరెడు నదీజలంబుల, నెడవాయఁగలేక యవి మహిం గ్రుంకినచో
- నడుగంటి నిలిచి తెలిపిన, సుడు లనఁగాఁ జెలమలింపుఁ జూపెం బ్రజకున్.102
గీ. కూపములమీఁదఁ గలలోభగుణముకతనఁ, దూఁచి కైకొనుకైవడిఁ దోఁచె నపుడు
- హలికజనములు పరికల్పితాంబుయంత్ర, ముల జలంబుల గ్రహియించు చెలువు మెఱయ103
క. జడజవనబంధువేఁడిమి, నుడికెడు పుడమికి నొకింత యూరట సేయ
- న్నడుమ నెలకొన్న వెన్నెల, నడువున శాల్మలుల తూలవారము నెఱసెన్.104
గీ. అట్టి గ్రీష్మర్తునందు నయ్యధిపమౌళి, యతులతరభోగభాగ్యంబు లనుభవించె
- ననిన జైమినిముని యావిహంగము లన, నంతరకథావిధం బెట్టిదని యడిగిన.105
ఆశ్వాసాంతము
మ. మృదువాణీసుమచాప చాపలపలాయిద్వేషిరాజన్యకా
- న్వదితాశాంచలభాగ భాగవతసంపన్నిత్యపూజాలస
- త్సవనాధిష్ఠితవిత్త విత్తమనుతస్వచ్ఛస్వకీర్తిచ్ఛవి
- చ్ఛిరురేందుద్యుతికాండఖండదతి నాసీరైకభేరీరవా.106
క. గాంధర్వరసిక యౌవన, గంధర్వవిపత్సఖర్వగర్వవిదళనా
- సంధానధురంధర బల, సంధానవపరశురామ సంగరభీమా.107
మత్తకోకిల. నందనందన పాదనత్యభినందిమానససింధుగో
- విందసన్మణినాగపట్టన విశ్రుతప్రభుతోజ్జ్వలా
- చందనైందవసుందరీహరిచందనద్రునవప్రతి
- చ్ఛందనూతనకీర్తికందలచంద్రికాంకదిగంకణా.
గద్య
ఇది శ్రీమన్మదనగోపాలకటాక్షవీక్షణాసమాసాదిత సరసకవితావైభవ సవరమ
- న్వయాభరణ నారాయణభూపాలతనూభవ శఠగోపతాపసేంద్రచరణారవింద
- సంచలన్మానసమిళింద సంతతభారతభాగవతాదిశ్రవణానంద కామినీమనోహర
- రూపరేఖావిజితచైత్ర కాశ్యపగోత్రపవిత్ర జాతివార్తాకవిజనామోదసంధా
- యక చిననారాయణనాయకప్రణీతంబైన కువలయాశ్వచరిత్రం బనుమహాప్ర
- బంధంబునం బ్రథమాశ్వాసము.