కిష్కింధకాండము - సర్గము 8
శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే కిష్కింధాకాండే అష్టమః సర్గః |౪-౮|
| వాల్మీకి రామాయణము | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||
పరితుష్టః తు సుగ్రీవః తేన వాక్యేన హర్షితః |
లక్ష్మణస్య అగ్రజం శూరం ఇదం వచనం అబ్రవీత్ |౪-౮-౧|
సర్వథా అహం అనుగ్రాహ్యో దేవతానాం న సంశయః |
ఉపపన్నః గుణ ఉపేతః సఖా యస్య భవాన్ మమ |౪-౮-౨|
శక్యం ఖలు భవేత్ రామ సహాయేన త్వయా అనఘ |
సుర రాజ్యం అపి ప్రాప్తుం స్వ రాజ్యం కిముత ప్రభో |౪-౮-౩|
సోఽహం సభాజ్యో బంధూనాం సుహృదాం చైవ రాఘవ |
యస్య అగ్ని సాక్షికం మిత్రం లబ్ధం రాఘవ వంశజం |౪-౮-౪|
అహం అపి అనురూపః తే వయస్యో జ్ఞాస్యసే శనైః |
న తు వక్తుం సమర్థోఽహం త్వయి ఆత్మగతాన్ గుణాన్ |౪-౮-౫|
మహాత్మనాం తు భూయిష్ఠం త్వత్ విధానాం కృత ఆత్మనాం |
నిశ్చలా భవతి ప్రీతిః ధైర్యం ఆత్మవతాం వర |౪-౮-౬|
రజతం వా సువర్ణం వా శుభాని ఆభరణాని చ |
అవిభక్తాని సాధూనాం అవగచ్ఛంతి సాధవః |౪-౮-౭|
ఆఢ్యో వా అపి దరిద్రో వా దుఃఖితః సుఖితోఽపి వా |
నిర్దోషః చ సదోషః చ వయస్యః పరమా గతిః |౪-౮-౮|
ధన త్యాగః సుఖ త్యాగో దేశ త్యాగోఽపి వా అనఘః |
వయస్యార్థే ప్రవర్తంతే స్నేహం దృష్ట్వా తథా విధం |౪-౮-౯|
తత్ తథా ఇతి అబ్రవీత్ రామః సుగ్రీవం ప్రియ దర్శనం |
లక్ష్మణస్య అగ్రతః లక్ష్మ్యా వాసవస్య ఇవ ధీమతః |౪-౮-౧౦|
తతో రామం స్థితం దృష్ట్వా లక్ష్మణం చ మహాబలం |
సుగ్రీవః సర్వతః చక్షుః వనే లోలం అపాతయత్ |౪-౮-౧౧|
స దదర్శ తతః సాలం అవిదూరే హరీశ్వరః |
సుపుష్పం ఈషత్ పత్ర ఆఢ్యం భ్రమరైః ఉపశోభితం |౪-౮-౧౨|
తస్య ఏకాం పర్ణ బహులాం శాఖాం భంక్త్వా సుశోభితాం |
రామస్య ఆస్తీర్య సుగ్రీవో నిషసాద స రాఘవః |౪-౮-౧౩|
తౌ ఆసీనౌ తతః దృష్ట్వా హనూమాన్ అపి లక్ష్మణం |
సాల శాఖాం సముత్పాట్య వినీతం ఉపవేశయత్ |౪-౮-౧౪|
సుఖ ఉపవిష్టం రామం తు ప్రసన్నం ఉదధిం యథా |
సాల పుష్పావ సంకీర్ణే తస్మిన్ గిరివర ఉత్తమే |౪-౮-౧౫|
తతః ప్రహృష్టః సుగ్రీవః శ్లక్ష్ణయా శుభయా గిరా |
ఉవాచ ప్రణయాద్ రామం హర్ష వ్యాకులిత అక్షరం |౪-౮-౧౬|
అహం వినికృతో భ్రాత్రా చరామి ఏష భయార్దితః |
ఋష్యమూకం గిరి వరం హృత భార్యః సుదుఃఖితః |౪-౮-౧౭|
సోఽహం త్రస్తః భయే మగ్నః వనే సంబ్రాంత చేతనః |
వాలినా నికృతః భ్రాత్రా కృత వైరః చ రాఘవ |౪-౮-౧౮|
వాలినః మే భయ ఆర్తస్య సర్వలోక అభయంకర |
మమ అపి త్వం అనాథస్య ప్రసాదం కర్తుం అర్హసి |౪-౮-౧౯|
ఏవం ఉక్తః తు తేజస్వీ ధర్మజ్ఞో ధర్మ వత్సలః |
ప్రత్యువాచ స కాకుత్స్థః సుగ్రీవం ప్రహసన్ ఇవ |౪-౮-౨౦|
ఉపకార ఫలం మిత్రం అపకారో అరి లక్షణం |
అద్య ఏవ తం వధిష్యామి తవ భార్యా అపహారిణం |౪-౮-౨౧|
ఇమే హి మే మహాభాగ పత్రిణః తిగ్మ తేజసః |
కార్తికేయ వన ఉద్భూతాః శరా హేమ విభూషితాః |౪-౮-౨౨|
కంక పత్ర పరిచ్ఛన్నా మహేంద్ర అశని సన్నిభాః |
సుపర్వాణః సుతీక్ష్ణ అగ్రా సరోషా భుజగా ఇవ |౪-౮-౨౩|
వాలి సజ్ఞం అమిత్రం తే భ్రాతరం కృత కిల్బిషం |
శరైః వినిహతం పశ్య వికీర్ణం ఇవ పర్వతం |౪-౮-౨౪|
రాఘవస్య వచః శ్రుత్వా సుగ్రీవో వాహినీ పతిః |
ప్రహర్షం అతులం లేభే సాధు సాధ్వితి చ అబ్రవీత్ |౪-౮-౨౫|
రామ శోక అభిభూతో అహం శోక ఆర్తానాం భవాన్ గతిః |
వయస్య ఇతి కృత్వా హి త్వయి అహం పరిదేవయే |౪-౮-౨౬|
త్వం హి పాణి ప్రదానేన వయస్యో మే అగ్ని సాక్షికం |
కృతః ప్రాణైః బహుమతః సత్యేన చ శపామి అహం |౪-౮-౨౭|
వయస్య ఇతి కృత్వా చ విస్రబ్ధః ప్రవదామి అహం |
దుఃఖం అంతర్గతం తన్ మే మనో హరతి నిత్యశః |౪-౮-౨౮|
ఏతావత్ ఉక్త్వా వచనం బాష్ప దూషిత లోచనః |
బాష్ప దూషితయా వాచా న ఉచ్చైః శ్క్నోతి భాషితుం |౪-౮-౨౯|
బాష్ప వేగం తు సహసా నదీ వేగం ఇవ ఆగతం |
ధారయామాస ధైర్యేణ సుగ్రీవః రామ సంనిధౌ |౪-౮-౩౦|
స నిగృహ్య తు తం బాష్పం ప్రమృజ్య నయనే శుభే |
వినిఃశ్వస్య చ తేజస్వీ రాఘవం పునరూచివాన్ |౪-౮-౩౧|
పురా అహం వలినా రామ రాజ్యాత్ స్వాత్ అవరోపితః |
పరుషాణి చ సంశ్రావ్య నిర్ధూతో అస్మి బలీయసా |౪-౮-౩౨|
హృతా భార్యా చ మే తేన ప్రాణేభ్యో అపి గరీయసీ |
సుహృదః చ మదీయా యే సంయతా బంధనేషు తే |౪-౮-౩౩|
యత్నవాన్ చ స దుష్టాత్మా మద్ వినాశాయ రాఘవ |
బహుశః తత్ ప్రయుక్తాః చ వానరా నిహతా మయా |౪-౮-౩౪|
శంకయా ఏతయా అహం చ దృష్ట్వా త్వాం అపి రాఘవ |
న ఉపసర్పామి అహం భీతో భయే సర్వే హి బిభ్యతి |౪-౮-౩౫|
కేవలం హి సహాయా మే హనుమత్ ప్రముఖాస్త్విమే |
అతః అహం ధారయామి అద్య ప్రాణాన్ కృచ్ఛ్ర గతః అపి సన్ |౪-౮-౩౬|
ఏతే హి కపయః స్నిగ్ధా మాం రక్షంతి సమంతతః |
సహ గచ్ఛంతి గంతవ్యే నిత్యం తిష్ఠంతి చ స్థితే |౪-౮-౩౭|
సంక్షేపః తే ఏష మే రామ కిం ఉక్త్వా విస్తరం హి తే |
స మే జ్యేష్ఠో రిపుః భ్రాతా వాలీ విశ్రుత పౌరుషః |౪-౮-౩౮|
తద్ వినాశే అపి మే దుఃఖం ప్రమృష్టం స్యాత్ అనంతరం |
సుఖం మే జీవితం చైవ తద్ వినాశ నిబంధనం |౪-౮-౩౯|
ఏష మే రామ శోకాంతః శోక ఆర్తేన నివేదితః |
దుఃఖితః సుఖితః వా అపి సఖ్యుః నిత్యం సఖా గతిః |౪-౮-౪౦|
శ్రుత్వా ఏతత్ చ వచః రామః సుగ్రీవం ఇదం అబ్రవీత్ |
కిం నిమిత్తం అభూత్ వైరం శ్రోతుం ఇచ్ఛామి తత్త్వతః |౪-౮-౪౧|
సుఖం హి కారణం శ్రుత్వా వైరస్య తవ వానర |
ఆనంతర్యద్ విధాస్యామి సంప్రధార్య బలాబలం |౪-౮-౪౨|
బలవాన్ హి మమ అమర్షః శ్రుత్వా త్వాం అవమానితం |
వర్ధతే హృదయ ఉత్కంపీ ప్రావృడ్ వేగ ఇవ అంభసః |౪-౮-౪౩|
హృష్టః కథయ విస్రబ్ధో యావత్ ఆరోప్యతే ధనుః |
సృష్టః చ హి మయా బాణో నిరస్తః చ రిపుః తవ |౪-౮-౪౪|
ఏవం ఉక్తః తు సుగ్రీవః కాకుత్స్థేన మహాత్మనా |
ప్రహర్షం అతులం లేభే చతుర్భిః సహ వానరైః|౪-౮-౪౫|
తతః ప్రహృ్ఇష్ట వదనః సుగ్రీవః లక్ష్మణాగ్రజే |
వైరస్య కారణం తత్త్వం ఆఖ్యాతుం ఉపచక్రమే |౪-౮-౪౬|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే అష్టమః సర్గః |౪-౮|