కిష్కింధకాండము - సర్గము 59

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే కిష్కింధకాండే ఏకోనషష్ఠితమః సర్గః |౪-౫౯|

వాల్మీకి రామాయణము

రామాయణ కాండములు

1. బాలకాండము

2. అయోధ్యాకాండము

3. అరణ్యకాండము

4. కిష్కింధకాండము

5. సుందరకాండము

6. యుద్ధకాండము

7. ఉత్తరకాండము

తతః తత్ అమృత ఆస్వాదం గృధ్ర రాజేన భాషితం |

నిశమ్య ముదితో హృష్టాః తే వచః ప్లవగర్షభాః |౪-౫౯-౧|

జాంబవాన్ వానర శ్రేష్ఠః సహ సర్వైః ప్లవంగమైః |

భూ తలాత్ సహసా ఉత్థాయ గృధ్ర రాజానం అబ్రవీత్ |౪-౫౯-౨|

క్వ సీతా కేన వా దృష్టా కో వా హరతి మైథిలీం |

తత్ ఆఖ్యాతు భవాన్ సర్వం గతిః భవ వన ఓకసాం |౪-౫౯-౩|

కో దాశరథి బాణానాం వజ్ర వేగ నిపాతినాం |

స్వయం లక్ష్మణం ముక్తానాం న చింతయతి విక్రమం |౪-౫౯-౪|

స హరీన్ ప్రతి సంయుక్తాన్ సీతా శ్రుతి సమాహితాన్ |

పునః ఆశ్వాసయన్ ప్రీత ఇదం వచనం అబ్రవీత్ |౪-౫౯-౫|

శ్రూయతాం ఇహ వైదేహ్యా యథా మే హరణం శ్రుతం |

యేన చ అపి మమ ఆఖ్యాతం యత్ర చ ఆయత లోచనా |౪-౫౯-౬|

అహం అస్మిన్ గిరౌ దుర్గే బహు యోజనం ఆయతే |

చిరాత్ నిపతితో వృద్ధః క్షీణ ప్రాణ పరాక్రమః |౪-౫౯-౭|

తం మాం ఏవం గతం పుత్రః సుపార్శ్వో నామ నామతః |

ఆహారేణ యథా కాలం బిభర్తి పతతాం వరః |౪-౫౯-౮|

తీక్ష్ణ కామాః తు గంధర్వాః తీక్ష్ణ కోపా భుజంగమాః |

మృగాణాం తు భయం తీక్ష్ణం తతః తీక్ష్ణ క్షుధా వయం |౪-౫౯-౯|

స కదాచిత్ క్షుధా ఆర్తస్య మమ ఆహార కాంక్షిణః |

గత సూర్యో అహని ప్రాప్తో మమ పుత్రో హి అనామిషః |౪-౫౯-౧౦|

స మయా ఆహార సంరోధాత్ పీడితః ప్రీతి వర్ధనః |

అనుమాన్య యథా తత్త్వం ఇదం వచనం అబ్రవీత్ |౪-౫౯-౧౧|

అహం తాత యథా కాలం ఆమిష అర్థీ ఖం ఆప్లుతః |

మహేంద్రస్య గిరేః ద్వారం ఆవృత్య చ సుసమాశ్రితః |౪-౫౯-౧౨|

తత్ర సత్త్వ సహస్రాణాం సాగర అంతర చారిణాం |

పంథానం ఏకో అధ్యవసం సంనిరోద్ధుం అవాఙ్ ముఖః |౪-౫౯-౧౩|

తత్ర కశ్చిత్ మయా దృష్టః సూర్య ఉదయ సమ ప్రభాం |

స్త్రియం ఆదాయ గచ్ఛన్ వై భిన్న అంజన చయ ఉపమః |౪-౫౯-౧౪|

సో అహం అభ్యవహార అర్థం తౌ దృష్ట్వా కృత నిశ్చయః |

తేన సామ్నా వినీతేన పంథానం అనుయాచితః |౪-౫౯-౧౫|

న హి సామ ఉపపన్నానాం ప్రహర్తా విద్యతే భువి |

నీచేషు అపి జనః కశ్చిత్ కిం అఙ్గ బత మత్ విధః |౪-౫౯-౧౬|

స యాతః తేజసా వ్యోమ సంక్షిపన్ ఇవ వేగతః |

అథ అహం ఖే చరైః భూతైః అభిగమ్య సభాజితః |౪-౫౯-౧౭|

దిష్ట్యా జీవతి సీత ఇతి హి అబ్రువన్ మాం మహర్షయః |

కథంచిత్ స కలత్రః అసౌ గతః తే స్వస్తి అసంశయం |౪-౫౯-౧౮|

ఏవం ఉక్తః తతో అహం తైః సిద్ధైః పరమ శోభనైః |

స చ మే రావణో రాజా రక్షసాం ప్రతివేదితః |౪-౫౯-౧౯|

పశ్యన్ దాశరథేః భార్యాం రామస్య జనక ఆత్మజాం |

భ్రష్ట ఆభరణ కౌశేయాం శోక వేగ పరాజితాం |౪-౫౯-౨౦|

రామ లక్ష్మణయోః నామ క్రోశంతీం ముక్త మూర్ధజాం |

ఏష కాల అత్యయః తాత ఇతి వాక్యవిదాం వరః |౪-౫౯-౨౧|

ఏతత్ అర్థం సమగ్రం మే సుపార్శ్వః ప్రత్యవేదయత్ |

తత్ శ్రుత్వా అపి హి మే బుద్ధిః న ఆసీత్ కాచిత్ పరాక్రమే |౪-౫౯-౨౨|

అపక్షో హి కథం పక్షీ కర్మ కించిత్ సమారభేత్ |

యత్ తు శక్యం మయా కర్తుం వాక్ బుద్ధి గుణ వర్తినా |౪-౫౯-౨౩|

శ్రూయతాం తత్ర వక్ష్యామి భవతాం పౌరుష ఆశ్రయం |

వాక్ మతిభ్యాం హి సార్వేషాం కరిష్యామి ప్రియం హి వః |౪-౫౯-౨౪|

యత్ హి దాశరథేః కార్యం మమ తత్ న అత్ర సంశయః |

తత్ భవంతో మతి శ్రేష్ఠా బలవంతో మనస్వినః |౪-౫౯-౨౫|

ప్రహితాః కపి రాజేన దేవైః అపి దురాసదాః |

రామ లక్ష్మణ బాణాః చ నిశితాః కంక పత్రిణః |౪-౫౯-౨౬|

త్రయాణాం అపి లోకానాం పర్యాప్తాః త్రాణ నిగ్రహే |

కామం ఖలు దశగ్రీవః తేజో బల సమన్వితః |

భవతాం తు సమర్థానాం న కించిత్ అపి దుష్కరం |౪-౫౯-౨౭|

తత్ అలం కాల సంగేన క్రియతాం బుద్ధి నిశ్చయః |

న హి కర్మసు సజ్జంతే బుద్ధిమంతో భవత్ విధాః |౪-౫౯-౨౮|

ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధకాండే ఏకోనషష్ఠితమః సర్గః |౪-౫౯|