కిష్కింధకాండము - సర్గము 58

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే కిష్కింధకాండే అష్టపఞ్చాశః సర్గః |౪-౫౮|

వాల్మీకి రామాయణము

రామాయణ కాండములు

1. బాలకాండము

2. అయోధ్యాకాండము

3. అరణ్యకాండము

4. కిష్కింధకాండము

5. సుందరకాండము

6. యుద్ధకాండము

7. ఉత్తరకాండము

ఇతి ఉక్తః కరుణం వాక్యం వానరైః త్యక్త జీవితైః |

స బాష్పో వానరాన్ గృధ్రః ప్రత్యువాచ మహాస్వనః |౪-౫౮-౧|

యవీయాన్ మమ స భ్రాతా జటాయుః నామ వానరాః |

యం ఆఖ్యాత హతం యుద్ధే రావణేన బలీయసా |౪-౫౮-౨|

వృద్ధ భావాత్ అపక్షత్వాత్ శృణ్వన్ తత్ అపి మర్షయే |

న హి మే శక్తిః అద్య అస్తి భ్రాతుః వైర విమోక్షణే |౪-౫౮-౩|

పురా వృత్ర వధే వృత్తే స చ అహం చ జయ ఏషిణౌ |

ఆదిత్యం ఉపయాతౌ స్వో జ్వలంతం రశ్మి మాలినం |౪-౫౮-౪|

ఆవృత్య ఆకాశ మార్గేణ జవేన స్వర్ గతౌ భృశం |

మధ్యం ప్రాప్తే చ సూర్యే చ జటాయుః అవసీదతి |౪-౫౮-౫|

తం అహం భ్రాతరం దృష్ట్వా సూర్య రశ్మిభిః అర్దితం |

పక్షాభ్యం ఛాదయామాస స్నేహాత్ పరమ విహ్వలం |౪-౫౮-౬|

నిర్దగ్ధ పత్రః పతితో వింధ్యే అహం వానరర్షభాః |

అహం అస్మిన్ వసన్ భ్రాతుః ప్రవృత్తిం న ఉపలక్షయే |౪-౫౮-౭|

జటాయుషః తు ఏవం ఉక్తో భ్రాత్రా సంపాతినా తదా |

యువ రాజో మహాప్రాజ్ఞః ప్రత్యువాచ అంగదః తదా |౪-౫౮-౮|

జటాయుషో యది భ్రాతా శ్రుతం తే గదితం మయా |

ఆఖ్యాహి యది జానాసి నిలయం తస్య రక్షసః |౪-౫౮-౯|

అదీర్ఘ దర్శినం తం వా రావణం రాక్షసాధిపం |

అంతికే యది వా దూరే యది జానాసి శంస నః |౪-౫౮-౧౦|

తతో అబ్రవీత్ మహాతేజా భ్రాతా జ్యేష్ఠో జటాయుషః |

ఆత్మ అనురూపం వచనం వానరాన్ సంప్రహర్షయన్ |౪-౫౮-౧౧|

నిర్దగ్ధ పక్షో గృధ్రో అహం గత వీర్యః ప్లవం గమాః |

వాఙ్ మాత్రేణ తు రామస్య కరిష్యే సాహ్యం ఉత్తమం |౪-౫౮-౧౨|

జానామి వారుణాన్ లోకాన్ విష్ణోః త్రైవిక్రమాన్ అపి |

దేవ అసుర విమర్దాం చ హి అమృతస్య చ మంథనం |౪-౫౮-౧౩|

రామస్య యత్ ఇదం కార్యం కర్తవ్యం ప్రథమం మయా |

జరయా చ హతం తేజః ప్రాణాః చ శిథిలా మమ |౪-౫౮-౧౪|

తరుణీ రూప సంపన్నా సర్వ ఆభరణ భూషితా |

హ్రియమాణా మయా దృష్టా రావణేన దురాత్మనా |౪-౫౮-౧౫|

క్రోశంతీ రామ రామ ఇతి లక్ష్మణ ఇతి చ భామినీ |

భూషణాని అపవిధ్యంతీ గాత్రాణి చ విధున్వతీ |౪-౫౮-౧౬|

సూర్య ప్రభా ఇవ శైల అగ్రే తస్యాః కౌశేయం ఉత్తమం |

అసితే రాక్షసే భాతి యథా వా తడిత్ అంబుదే |౪-౫౮-౧౭|

తాం తు సీతాం అహం మన్యే రామస్య పరికీర్తనాత్ |

శ్రూయతాం మే కథయతో నిలయం తస్య రక్షసః |౪-౫౮-౧౮|

పుత్రో విశ్రవసః సాక్షాత్ భ్రాతా వైశ్రవణస్య చ |

అధ్యాస్తే నగరీం లంకాం రావణో నామ రాక్షసః |౪-౫౮-౧౯|

ఇతో ద్వీపే సముద్రస్య సంపూర్ణే శత యోజనే |

తస్మిన్ లంకా పురీ రమ్యా నిర్మితా విశ్వకర్మణా |౪-౫౮-౨౦|

జాంబూనదమయైః ద్వారైః చిత్రైః కాంచన వేదికైః |

ప్రాసాదైః హేమ వర్ణైః చ మహద్భిః సుసమాకృతా |౪-౫౮-౨౧|

ప్రాకారేణ అర్క వర్ణేన మహతా చ సమన్వితా |

తస్యాం వసతి వైదేహీ దీనా కౌశేయ వాసినీ |౪-౫౮-౨౨|

రావణ అంతఃపురే రుద్ధా రాక్షసీభిః సురక్షితా |

జనకస్య ఆత్మజాం రాజ్ఞః తస్యాం ద్రక్ష్యథ మైథిలీం |౪-౫౮-౨౩|

లంకాయాం అథ గుప్తాయాం సాగరేణ సమంతతః |

సంప్రాప్య సాగరస్య అంతం సంపూర్ణం శత యోజనం |౪-౫౮-౨౪|

ఆసాద్య దక్షిణం తీరం తతో ద్రక్ష్యథ రావణం |

తత్ర ఏవ త్వరితాః క్షిప్రం విక్రమధ్వం ప్లవంగమాః |౪-౫౮-౨౫|

జ్ఞానేన ఖలు పశ్యామి దృష్ట్వా ప్రత్యాగమిష్యథ |

ఆద్యః పంథాః కులింగానాం యే చ అన్యే ధాన్య జీవినః |౪-౫౮-౨౬|

ద్వితీయో బలి భోజానాం యే చ వృక్ష ఫల అశినః |

భాసాః తృతీయం గచ్ఛంతి క్రౌంచాః చ కురరైః సహ |౪-౫౮-౨౭|

శ్యేనాః చతుర్థం గచ్ఛంతి గృధ్రా గచ్ఛంతి పంచమం |

బల వీర్య ఉపపన్నానాం రూప యౌవన శాలినాం |౪-౫౮-౨౮|

షష్ఠః తు పంథా హంసానాం వైనతేయ గతిః పరా |

వైనతేయాత్ చ నః జన్మ సర్వేషాం వానరర్షభాః |౪-౫౮-౨౯|

గర్హితం తు కృతం కర్మ యేన స్మ పిశిత అశనాః |

ప్రతికార్యం చ మే తస్య వైరం భ్రాతృ కృతం భవేత్ |౪-౫౮-౩౦|

ఇహ స్థః అహం ప్రపశ్యామి రావణం జానకీం తథా |

అస్మాకం అపి సౌపర్ణం దివ్యం చక్షుర్ బలం తథా |౪-౫౮-౩౧|

తస్మాత్ ఆహార వీర్యేణ నిసర్గేణ చ వానరాః |

ఆయోజన శతాత్ సాగ్రాత్ వయం పశ్యామ నిత్యశః |౪-౫౮-౩౨|

అస్మాకం విహితా వృత్తిః నిసార్గేణ చ దూరతః |

విహితా పాద మూలే తు వృత్తిః చరణ యోధినాం |౪-౫౮-౩౩|

ఉపాయో దృశ్యతాం కశ్చిత్ లంఘనే లవణ అంభసః |

అభిగమ్య తు వైదేహీం సమృద్ధ అర్థా గమిష్యథ |౪-౫౮-౩౪|

సముద్రం నేతుం ఇచ్ఛామి భవద్భిః వరుణ ఆలయం |

ప్రదాస్యామి ఉదకం భ్రాతుః స్వర్ గతస్య మహాత్మనః |౪-౫౮-౩౫|

తతో నీత్వా తు తం దేశం తీరే నద నదీ పతేః |

నిర్దగ్ధ పక్షం సంపాతిం వానరాః సుమహౌఓజసః |౪-౫౮-౩౬|

తం పునః ప్రత్యానయిత్వా వై తం దేశం పతగ ఈశ్వరం |

బభూవుః వానరా హృష్టాః ప్రవృత్తిం ఉపలభ్య తే |౪-౫౮-౩౭|

ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధకాండే అష్టపఞ్చాశః సర్గః |౪-౫౮|