కిష్కింధకాండము - సర్గము 53

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే కిష్కింధాకాండే త్రిపఞ్చాశః సర్గః |౪-౫౩|

వాల్మీకి రామాయణము

రామాయణ కాండములు

1. బాలకాండము

2. అయోధ్యాకాండము

3. అరణ్యకాండము

4. కిష్కింధకాండము

5. సుందరకాండము

6. యుద్ధకాండము

7. ఉత్తరకాండము

తతః తే దదృశుః ఘోరం సాగరం వరుణ ఆలయం |

అపారం అభిగర్జంతం ఘోరైః ఊర్మిభిః ఆకులం |౪-౫౩-౧|

మయస్య మాయా విహితం గిరి దుర్గం విచిన్వతాం |

తేషాం మాసో వ్యతిక్రాంతో యో రాజ్ఞా సమయః కృతః |౪-౫౩-౨|

వింధ్యస్య తు గిరేః పాదే సంప్రపుష్పిత పాదపే |

ఉపవిశ్య మహాత్మానః చింతాం ఆపేదిరే తదా |౪-౫౩-౩|

తతః పుష్పాతిభారాగ్రాఁల్ల్తాశతసమావృతాన్ -యద్వా -

తతః పుష్ప అతిభార అగ్రాన్ లతా శత సమావృతాన్ |

ద్రుమాన్ వాసంతికాన్ దృష్ట్వా బభూవుః భయ శంకితాః |౪-౫౩-౪|

తే వసంతం అనుప్రాప్తం ప్రతివేద్య పరస్పరం |

నష్ట సందేశ కాల అర్థా నిపేతుర్ ధరణీ తలే |౪-౫౩-౫|

తతః తాన్ కపి వృద్ధాన్ చ శిష్టాన్ చైవ వనౌకసః |

వాచా మధురయా అభాష్య యథావత్ అనుమాన్య చ |౪-౫౩-౬|

స తు సింహ ఋషభ స్కంధః పీన ఆయత భుజః కపిః |

యువరాజో మహాప్రాజ్ఞ అంగదో వాక్యం అబ్రవీత్ |౪-౫౩-౭|

శాసనాత్ కపి రాజస్య వయం సర్వే వినిర్గతాః |

మాసః పూర్ణో బిలస్థానాం హరయః కిం న బుధ్యతే |౪-౫౩-౮|

వయం ఆశ్వయుజే మాసి కాల సంఖ్యా వ్యవస్థితాః |

ప్రస్థితాః సో అపి చ అతీతః కిం అతః కార్యం ఉత్తరం |౪-౫౩-౯|

భవంత ప్రత్యయం ప్రాప్తా నీతి మార్గ విశారదాః |

హితేషు అభిరతా భర్త్తుః నిసృష్టాః సర్వ కర్మసు |౪-౫౩-౧౦|

కర్మసు అప్రతిమాః సర్వే దిక్షు విశ్రుత పౌరుషాః |

మాం పురస్కృత్య నిర్యాతాః పింగాక్ష ప్రతిచోదితాః |౪-౫౩-౧౧|

ఇదానీం అకృత అర్థానాం మర్తవ్యం న అత్ర సంశయః |

హరి రాజస్య సందేశం అకృత్వా కః సుఖీ భవేత్ |౪-౫౩-౧౨|

ఆస్మిన్ అతీతే కాలే తు సుగ్రీవేణ కృతే స్వయం |

ప్రాయోపవేశనం యుక్తం సర్వేషాం చ వన ఓకసాం |౪-౫౩-౧౩|

తీక్ష్ణః ప్రకృత్యా సుగ్రీవః స్వామి భావే వ్యవస్థితః |

న క్షమిష్యతి నః సర్వాన్ అపరాధ కృతో గతాన్ |౪-౫౩-౧౪|

అప్రవృత్తౌ చ సీతాయాః పాపం ఏవ కరిష్యతి |

తస్మాత్ క్షమం ఇహ అద్య ఏవ గంతుం ప్రాయోపవిశనం |౪-౫౩-౧౫|

త్యక్త్వా పుత్రన్ చ దారాన్ చ ధనాని చ గృహాణి చ |

ధ్రువం నః హింసతే రాజా సర్వాన్ ప్రతిగతాన్ ఇతః |౪-౫౩-౧౬|

వధేన అప్రతిరూపేణ శ్రేయాన్ మృత్యుః ఇహ ఏవ నః |

న చ అహం యౌవరాజ్యేన సుగ్రీవేణ అభిషేచితః |౪-౫౩-౧౭|

నరేంద్రేణ అభిషిక్తో అస్మి రామేణ అక్లిష్ట కర్మణా |

స పూర్వం బద్ధ వైరో మాం రాజా దృష్ట్వా వ్యతిక్రమం |౪-౫౩-౧౮|

ఘాతయిష్యతి దణ్డేన తీక్ష్ణేన కృత నిశ్చయః |

కిం మే సుహృద్భిః వ్యసనం పశ్యద్భిః జీవితాంతరే |

ఇహ ఏవ ప్రాయం ఆసిష్యే పుణ్యే సాగర రోధసి |౪-౫౩-౧౯|

ఏతత్ శ్రుత్వా కుమారేణ యువ రాజేన భాషితం |

సర్వే తే వానర శ్రేష్ఠాః కరుణం వాక్యం అబ్రువన్ |౪-౫౩-౨౦|

తీక్ష్ణః ప్రకృత్యా సుగ్రీవః ప్రియా రక్తః చ రాఘవః |

సమీక్ష్య అకృత కార్యాన్ తు తస్మిన్ చ సమయే గతే |౪-౫౩-౨౧|

అదృష్టాయాం చ వైదేహ్యాం దృష్ట్వా చైవ సమాగతాన్ |

రాఘవ ప్రియ కామాయ ఘాతయిష్యతి అసంశయం |౪-౫౩-౨౨|

న క్షమం చ అపరాద్ధానాం గమనం స్వామి పార్శ్వతః |

ప్రధానబూతాః చ వయం సుగ్రీవస్య సమాగతాః |౪-౫౩-౨౩|

ఇహ ఏవ సీతాం అన్వీక్ష్య ప్రవృత్తిం ఉపలభ్య వా |

నః చేత్ గచ్ఛామ తం వీరం గమిష్యామో యమ క్షయం |౪-౫౩-౨౪|

ప్లవంగమానాం తు భయ అర్దితానాం

శ్రుత్వా వచః తార ఇదం బభాషే |

అలం విషాదేన బిలం ప్రవిశ్య

వసామ సర్వే యది రోచతే వః |౪-౫౩-౨౫|

ఇదం హి మాయా విహితం సుదుర్గమం

ప్రభూత వృక్ష ఉదక భోజ్య పేయం |

ఇహ అస్తి నః న ఏవ భయం పురందరాత్

న రాఘవాత్ వానర రాజతో అపి వా |౪-౫౩-౨౬|

శ్రుత్వా అంగదస్య అపి వచో అనుకూలం

ఊచుః చ సర్వే హరయః ప్రతీతాః |

యథా న హన్యేమ తథా విధానం

అసక్తం అద్య ఏవ విధీయతాం నః |౪-౫౩-౨౭|

ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే త్రిపఞ్చాశః సర్గః |౪-౫౩|