కిష్కింధకాండము - సర్గము 52
శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే కిష్కింధాకాండే ద్విపఞ్చాశః సర్గః |౪-౫౨|
| వాల్మీకి రామాయణము | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||
అథ తాన్ అబ్రవీత్ సర్వాన్ విశ్రాంతాన్ హరి యూథపాన్ |
ఇదం వచనం ఏకాగ్రా తాపసీ ధర్మ చారిణీ |౪-౫౨-౧|
వానరా యది వః ఖేదః ప్రనష్టః ఫల భక్షణాత్ |
యది చ ఏతత్ మయా శ్రావ్యం శ్రోతుం ఇచ్ఛామి కథతాం |౪-౫౨-౨|
తస్యాః తత్ వచనం శ్రుత్వా హనుమాన్ మారుత ఆత్మజః |
ఆర్జవేన యథా తత్త్వం ఆఖ్యాతుం ఉపచక్రమే |౪-౫౨-౩|
రాజా సర్వస్య లోకస్య మహేంద్ర వరుణ ఉపమః |
రామో దాశరథిః శ్రీమాన్ ప్రవిష్టో దణ్డకా వనం |౪-౫౨-౪|
లక్ష్మణేన సహ భ్రాత్రా వైదేహ్యా చ అపి భార్యయా |
తస్య భార్యా జనస్థానాత్ రావణేన హృతా బలాత్ |౪-౫౨-౫|
వీరః తస్య సఖా రాజ్ఞః సుగ్రీవో నామ వానరః |
రాజా వానర ముఖ్యానాం యేన ప్రస్థాపితా వయం |౪-౫౨-౬|
అగస్త్య చరితాం ఆశాం దక్షిణాం యమ రక్షితాం |
సహైభిర్వానరైముఖ్యైరఙ్గదప్రముఖైర్వయం - యద్వా -
సహ ఏభిః వానరైః ముఖ్యైః అంగద ప్రముఖైః వయం |౪-౫౨-౭|
రావణం సహితాః సర్వే రాక్షసం కామ రూపిణం |
సీతయా సహ వైదేహ్యా మార్గధ్వం ఇతి చోదితాః |౪-౫౨-౮|
విచిత్య తు వయం సర్వే సమగ్రం - సముద్రం - దక్షిణాం దిశం |
వయం బుభుక్షితాః సర్వే వృక్ష మూలం ఉపాశ్రితాః |౪-౫౨-౯|
వివర్ణ వదనాః సర్వే సర్వే ధ్యాన పరాయణాః |
న అధిగచ్ఛామహే పారం మగ్నాః చింతా మహార్ణవే |౪-౫౨-౧౦|
చారయంతః తతః చక్షుః దృష్టవంతో మహద్ బిలం |
లతా పాదప సంఛన్నం తిమిరేణ సమావృతం |౪-౫౨-౧౧|
అస్మాత్ హంసా జల క్లిన్నాః పక్షైః సలిల రేణుభిః |
కురరాః సారసాః చైవ నిష్పతంతి పతత్రిణః |౪-౫౨-౧౨|
సాధు అత్ర ప్రవిశామ ఇతి మయా తు ఉక్తాః ప్లవంగమాః |
తేషాం అపి హి సర్వేషాం అనుమానం ఉపాగతం |౪-౫౨-౧౩|
అస్మిన్ నిపతితాః సర్వే అపి అథ కార్య త్వరాన్వితాః |
తతో గాఢం నిపతితా గృహ్య హస్తౌ పరస్పరం |౪-౫౨-౧౪|
ఇదం ప్రవిష్టాః సహసా బిలం తిమిర సంవృతం |
ఏతత్ నః కార్యం ఏతేన కృత్యేన వయం ఆగతాః |౪-౫౨-౧౫|
త్వాం చ ఏవ ఉపగతాః సర్వే పరిద్యూనా బుభుక్షితాః |
ఆతిథ్య ధర్మ దత్తాని మూలాని చ ఫలాని చ |౪-౫౨-౧౬|
అస్మాభిః ఉపభుక్తాని బుభుక్షా పరిపీడితైః |
యత్ త్వయా రక్షితాః సర్వే మ్రియమాణా బుభుక్షయా |౪-౫౨-౧౭|
బ్రూహి ప్రత్యుపకార అర్థం కిం తే కుర్వంతు వానరాః |
ఏవం ఉక్తా తు సర్వజ్ఞా వానరైః తైః స్వయంప్రభా |౪-౫౨-౧౮|
ప్రత్యువాచ తతః సర్వాన్ ఇదం వానర యూథపాన్ |
సర్వేషాం పరితుష్టా అస్మి వానరాణాం తరస్వినాం |౪-౫౨-౧౯|
చరంత్యా మమ ధర్మేణ న కార్యం ఇహ కేనచిత్ |
ఏవం ఉక్తః శుభం వాక్యం తాపస్యా ధర్మ సంహితం |౪-౫౨-౨౦|
ఉవాచ హనుమాన్ వాక్యం తాం అనిందిత లోచనాం |
శరణం త్వాం ప్రపన్నాః స్మః సర్వే వై ధర్మచారిణిం |౪-౫౨-౨౧|
యః కృతః సమయో అస్మాకం సుగ్రీవేణ మహాత్మనా |
స తు కాలో వ్యతిక్రాంతో బిలే చ పరివర్తతాం |౪-౫౨-౨౨|
సా త్వం అస్మాత్ బిలాత్ అస్మాన్ ఉత్తారయితుం అర్హసి |
తస్మాత్ సుగ్రీవ వచనాత్ అతిక్రాంతాన్ గత ఆయుషః |౪-౫౨-౨౩|
త్రాతుం అర్హసి నః సర్వాన్ సుగ్రీవ భయ శంకితాన్ |
మహత్ చ కార్యం అస్మాభిః కర్తవ్యం ధర్మచారిణి |౪-౫౨-౨౪|
తత్ చ అపి న కృతం కార్యం అస్మాభిః ఇహ వాసిభిః |
ఏవం ఉక్తా హనుమతా తాపసీ వాక్యం అబ్రవీత్ |౪-౫౨-౨౫|
జీవతా దుష్కరం మన్యే ప్రవిష్టేన నివర్తితుం |
తపసః సుప్రభావేన నియమ ఉపార్జితేన చ |౪-౫౨-౨౬|
సర్వాన్ ఏవ బిలాత్ అస్మాత్ తారయిష్యామి వానరాన్ |
నిమీలయత చక్షూన్షి సర్వే వానర పుంగవాః |౪-౫౨-౨౭|
న హి నిష్క్రమితుం శక్యం అనిమీలిత లోచనైః |
తతో నిమీలితాః సర్వే సుకుమార అంగులైః కరైః |౪-౫౨-౨౮|
సహసా పిదధుః దృష్టిం హృష్టా గమన కాంక్షిణః |
వానరాః తు మహాత్మానో హస్త రుద్ధ ముఖాః తదా |౪-౫౨-౨౯|
నిమేష అంతర మాత్రేణ బిలాత్ ఉత్తారితాః తథా |
ఉవాచ సర్వాన్ తాన్ తత్ర తాపసీ ధర్మ చారిణీ |౪-౫౨-౩౦|
నిఃసృతాన్ విషమాత్ తస్మాత్ సమాశ్వాస్య ఇదం అబ్రవీత్ |
ఏష వింధ్యో గిరిః శ్రీమాన్ నానా ద్రుమ లతా ఆయుతః |౪-౫౨-౩౧|
ఏష ప్రసవణః శైలః సాగరో అయం మహా ఉదధిః |
స్వస్తి వో అస్తు గమిష్యామి భవనం వానరర్షభాః |
ఇతి ఉక్త్వా తత్ బిలం శ్రీమత్ ప్రవివేశ స్వయంప్రభా |౪-౫౨-౩౨|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే ద్విపఞ్చాశః సర్గః |౪-౫౨|