కిష్కింధకాండము - సర్గము 50
శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే కిష్కింధాకాండే పఞ్చాశః సర్గః |౪-౫౦|
వాల్మీకి రామాయణము | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
సహ తారా అంగదాభ్యాం తు సంగమ్య హనుమాన్ కపిః |
విచినోతి చ వింధ్యస్య గుహాః చ గహనాని చ |౪-౫౦-౧|
సింహ శార్దూల జుష్టాః చ గుహాః చ పరితః తథా |
విషమేషు నగ ఇంద్రస్య మహా ప్రస్రవణేషు చ |౪-౫౦-౨|
ఆసేదుః తస్య శైలస్య కోటిం దక్షిణ పస్చిమాం |
తేషాం తత్ర ఏవ వసతాం స కాలో వ్యత్యవర్తత |౪-౫౦-౩|
స హి దేశో దురన్వేష్యో గుహా గహనవాన్ మహాన్ |
తత్ర వాయు సుతః సర్వం విచినోతి స్మ పర్వతం |౪-౫౦-౪|
పరస్పరేణ రహితా అన్యోన్యస్య అవిదూరతః |
గజో గవాక్షో గవయః శరభో గంధమాదనః |౪-౫౦-౫|
మైందః చ ద్వివిదః చైవ హనుమాన్ జాంబవాన్ అపి |
అంగదో యువ రాజః చ తారః చ వనగోచరః |౪-౫౦-౬|
గిరి జాల ఆవృతాన్ దేశాన్ మార్గిత్వా దక్షిణాం దిశం |
విచిన్వంతః తతః తత్ర దదృశుః వివృతం బిలం |౪-౫౦-౭|
దుర్గం ఋక్ష బిలం నామ దానవేన అభిరక్షితం |
క్షుత్ పిపాసా పరీతాః తు శ్రాంతాః తు సలిల అర్థినః |౪-౫౦-౮|
అవకీర్ణం లతా వృక్షైః దదృశుః తే మహా బిలం |
తత్ర క్రౌంచాః చ హంసాః చ సారసాః చ అపి నిష్క్రమన్ |౪-౫౦-౯|
జల ఆర్ద్రాః చక్రవాకాః చ రక్త అంగాః పద్మ రేణుభిః |
తతః తత్ బిలం ఆసాద్య సుగంధి దురతిక్రమం |౪-౫౦-౧౦|
విస్మయ వ్యగ్ర మనసో బభూవుః వానరర్షభాః |
సంజాత పరిశంకాః తే తత్ బిలం ప్లవగ ఉత్తమాః |౪-౫౦-౧౧|
అభ్యపద్యంత సంహృష్టాః తేజోవంతో మహాబలాః |
నానా సత్త్వ సమాకీర్ణాం దైత్య ఇంద్ర నిలయ ఉపమం |౪-౫౦-౧౨|
దుర్దర్శం ఇవ ఘోరం చ దుర్విగాహ్యం చ సర్వశః |
తతః పర్వత కూట ఆభో హనుమాన్ మారుత ఆత్మజః |౪-౫౦-౧౩|
అబ్రవీత్ వానరాన్ ఘోరాన్ కాంతార వన కోవిదః |
గిరి జాల ఆవృతాన్ దేశాన్ మార్గిత్వా దక్షిణాం దిశం |౪-౫౦-౧౪|
వయం సర్వే పరిశ్రాంతా న చ పశ్యామ మైథిలీం |
అస్మాత్ చ అపి బిలాత్ హంసాః క్రౌంచాః చ సహ సారసైః |౪-౫౦-౧౫|
జల ఆర్ద్రాః చక్రవాకాః చ నిష్పతంతి స్మ సర్వశః |
నూనం సలిలవాన్ అత్ర కూపో వా యది వా హ్రదః |౪-౫౦-౧౬|
తథా చ ఇమే బిల ద్వారే స్నిగ్ధాః తిష్ఠంతి పాదపాః |
ఇతి ఉక్తాః తత్ బిలం సర్వే వివిశుః తిమిర ఆవృతం |౪-౫౦-౧౭|
అచంద్ర సూర్యం హరయో దదృశూ రోమ హర్షణం |
నిశమ్య తస్మాత్ సింహాః చ తాన్ తాన్ చ మృగ పక్షిణః |౪-౫౦-౧౮|
ప్రవిష్టా హరి శార్దూలా బిలం తిమిర ఆవృతం |
న తేషాం సజ్జతే దృష్టిః న తేజః న పరాక్రమః |౪-౫౦-౧౯|
వాయోః ఇవ గతిః తేషాం దృష్టిః తం అపి వర్తతే |
తే ప్రవిష్టాః తు వేగేన తత్ బిలం కపి కుంజరాః |౪-౫౦-౨౦|
ప్రకాశం చ అభిరామం చ దదృశుః దేశం ఉత్తమం |
తతః తస్మిన్ బిలే భీమే నానా పాదప సంకులే |౪-౫౦-౨౧|
అన్యోన్యం సంపరిష్వజ్య జగ్ముర్ యోజనం అంతరం |
తే నష్ట సంజ్ఞాః తృషితాః సంభ్రాంతాః సలిల అర్థినః |౪-౫౦-౨౨|
పరిపేతుర్ బిలే తస్మిన్ కంచిత్ కాలం అతంద్రితాః |
తే కృశా దీన వదనాః పరిశ్రాంతాః ప్లవంగమాః |౪-౫౦-౨౩|
ఆలోకం దదృశుః వీరా నిరాశా జీవితే యదా |
తతః తం దేశం ఆగమ్య సౌమ్యాః వితిమిరం వనం |౪-౫౦-౨౪|
దదృశుః కాంచనాన్ వృక్షాన్ దీప్త వైశ్వానర ప్రభాన్ |
సాలాన్ తాలాన్ తమాలాన్ చ పున్నాగాన్ వంజులాన్ ధవాన్ |౪-౫౦-౨౫|
చంపకాన్ నాగ వృక్షాన్ చ కర్ణికారాన్ చ పుష్పితాన్ |
స్తబకైః కాంచనైః చిత్రైః రక్తైః కిసలయైః తథా |౪-౫౦-౨౬|
ఆపీడైః చ లతాభిః చ హేమ ఆభరణ భూషితైః |
తరుణ ఆదిత్య సంకాశాన్ వైదూర్యమయ వేదికాన్ |౪-౫౦-౨౭|
విభ్రాజమానాన్ వపుషా పాదపాన్ చ హిరణ్మయాన్ |
నీల వైదూర్య వర్ణాః చ పద్మినీః పతగైః ఆవృతాః |౪-౫౦-౨౮|
మహద్భిః కాంచనైః వృక్షైః వృతా బాల అర్క సంనిభైః |
జాతరూపమయైః మత్స్యైః మహద్భిః చ అథ పంకజైః |౪-౫౦-౨౯|
నలినీః తత్ర దదృశుః ప్రసన్న సలిల ఆయుతాః |
కాంచనాని విమానాని రాజతాని తథా ఏవ చ |౪-౫౦-౩౦|
తపనీయ గవాక్షాణి ముక్తా జాల ఆవృతాని చ |
హైమ రాజత భౌమాని వైదూర్య మణిమంతి చ |౪-౫౦-౩౧|
దదృశుః తత్ర హరయో గృహ ముఖ్యాని సర్వశః |
పుష్పితాన్ ఫలినో వృక్షాన్ ప్రవాల మణి సంనిభాన్ |౪-౫౦-౩౨|
కాంచన భ్రమరాన్ చైవ మధూని చ సమంతతః |
మణి కాంచన చిత్రాణి శయనాని ఆసనాని చ |౪-౫౦-౩౩|
వివిధాని విశాలాని దదృశుః తే సమంతతః |
హేమ రజత కాంస్యానాం భాజనానాం చ రాశయః |౪-౫౦-౩౪|
అగురూణాం చ దివ్యానాం చందనానాం చ సంచయం |
శుచీని అభ్యవహారాణి మూలాని చ ఫలాని చ |౪-౫౦-౩౫|
మహా అర్హాణి చ పానాని మధూని రసవంతి చ |
దివ్యానాం అంబరాణాం చ మహా అర్హాణాం చ సంచయాన్ |౪-౫౦-౩౬|
కంబలానాం చ చిత్రాణాం అజినానాం చ సంచయాన్ |
తత్ర తత్ర విన్యస్తాన్ దీప్తాన్ వైశ్వానర ప్రభాన్ |౪-౫౦-౩౭|
దదృశుః వానరాః శుభ్రాన్ జాతరూపస్య సంచయాన్ |
తత్ర తత్ర విచిన్వంతో బిలే తత్ర మహా ప్రభాః |౪-౫౦-౩౮|
దదృశుః వానరాః శూరాః స్త్రియం కాంచిత్ అదూరతః |
తాం చ తే దదృశుః తత్ర చీర కృష్ణ అజిన అంబరాం |౪-౫౦-౩౯|
తాపసీం నియత ఆహారాం జ్వలంతీం ఇవ తేజసా |
విస్మితా హరయః తత్ర వ్యవతిష్టంత సర్వశః |
ప్రపచ్ఛ హనుమాన్ తత్ర కా అసి త్వం కస్య వా బిలం |౪-౫౦-౪౦|
తతో హనూమాన్ గిరి సన్నికాశః
కృత అంజలిః తాం అభివాద్య వృద్ధాం |
పప్రచ్ఛ కా త్వం భవనం బిలం చ
రత్నాని చ ఇమాని వదస్వ కస్య |౪-౫౦-౪౧|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే పఞ్చాశః సర్గః |౪-౫౦|