కిష్కింధకాండము - సర్గము 4
శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే కిష్కింధాకాండే చతుర్థః సర్గః |౪-౪|
| వాల్మీకి రామాయణము | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||
తతః ప్రహృష్టో హనుమాన్ కృత్యవాన్ ఇతి తత్ వచః |
శ్రుత్వా మధుర భావం చ సుగ్రీవం మనసా గతః |౪-౪-౧|
భావ్యో రాజ్యాగమః తస్య సుగ్రీవస్య మహాత్మనః |
యత్ అయం కృత్యవాన్ ప్రాప్తః కృత్యం చ ఏతత్ ఉపాగతం |౪-౪-౨|
తతః పరమ సంహృష్టః హనుమాన్ ప్లవగోత్తమః |
ప్రతి ఉవాచ తతో వాక్యం రామం వాక్య విశారదః |౪-౪-౩|
కిం అర్థం త్వం వనం ఘోరం పంపా కానన మణ్డితం |
ఆగతః సానుజో దుర్గం నానా వ్యాల మృగ ఆయుతం |౪-౪-౪|
తస్య తద్ వచనం శ్రుత్వా లక్ష్మణో రామ చోదితః |
ఆచచక్షే మహాత్మానం రామం దశరథాత్మజం |౪-౪-౫|
రాజా దశరథో నామ ద్యుతిమాన్ ధర్మ వత్సలః |
చాతుర్ వర్ణ్యం స్వ ధర్మేణ నిత్యం ఏవ అభిపాలయన్ |౪-౪-౬|
న ద్వేష్టా విద్యతే తస్య స తు ద్వేష్టి న కంచన |
స తు సర్వేషు భూతేషు పితామహ ఇవ అపరః |౪-౪-౭|
అగ్నిష్టోమాదిభిః యజ్ఞైః ఇష్టవాన్ ఆప్త దక్షిణైః |
తస్య అయం పూర్వజః పుత్రో రామో నామ జనైః శ్రుతః |౪-౪-౮|
శరణ్యః సర్వ భూతానాం పితుః నిర్దేశ పారగః |
జ్యేష్టో దశరథస్య అయం పుత్రాణాం గుణవత్తరః |౪-౪-౯|
రాజ లక్షణ సంయుక్తః సంయుక్తో రాజ్య సంపదా |
రాజాత్ భ్రష్టో మయా వస్తుం వనే సార్ధం ఇహ ఆగతః |౪-౪-౧౦|
భార్యయా చ మహాభాగ సీతయా అనుగతో వశీ |
దిన క్షయే మహాతేజాః ప్రభ ఏవ దివాకరః |౪-౪-౧౧|
అహం అస్య అవరః భ్రాతా గుణైః దాస్యం ఉపాగతః |
కృతజ్ఞస్య బహుజ్ఞస్య లక్ష్మణో నామ నామతః |౪-౪-౧౨|
సుఖార్హస్య మహార్హస్య సర్వభూత హితాత్మనః |
ఐశ్వర్యేణ విహీనస్య వనవాసే రతస్య చ |౪-౪-౧౩|
రక్షస అపహృతా భార్యా రహితే కామ రూపిణా |
తత్ చ న జ్ఞాయతే రక్షః పత్నీ యేన అస్య వా హృతా |౪-౪-౧౪|
దనుః నామ దితేః పుత్రః శాపాత్ రాక్షసతాం గతః |
ఆఖ్యాతః తేన సుగ్రీవః సమర్థో వానరాధిపః |౪-౪-౧౫|
స జ్ఞాస్యతి మహావీర్యః తవ భార్యా అపహారిణం |
ఏవం ఉక్త్వా దనుః స్వర్గం భ్రాజమానో దివం గతః |౪-౪-౧౬|
ఏతత్ తే సర్వం ఆఖ్యాతం యాథాతథ్యేన పృచ్ఛతః |
అహం చైవ చ రామః చ సుగ్రీవం శరణం గతౌ |౪-౪-౧౭|
ఏష దత్త్వా చ విత్తాని ప్రాప్య చ అనుత్తమం యశః |
లోకనాథః పురా భూత్వా సుగ్రీవం నాథం ఇచ్ఛతి |౪-౪-౧౮|
సీతా యస్య స్నుషా చ ఆసీత్ శరణ్యో ధర్మవత్సలః |
తస్య పుత్రః శరణ్యస్య సుగ్రీవం శరణం గతః |౪-౪-౧౯|
సర్వ లోకస్య ధర్మాత్మా శరణ్యః శరణం పురా |
గురుర్ మే రాఘవః సోఽయం సుగ్రీవం శరణం గతః |౪-౪-౨౦|
యస్య ప్రసాదే సతతం ప్రసీదేయుః ఇమాః ప్రజాః |
స రామః వానరేంద్రస్య ప్రసాదం అభికాఙ్క్షతే |౪-౪-౨౧|
యేన సర్వ గుణోపేతాః పృథివ్యాం సర్వ పార్థివాః |
మానితాః సతతం రాజ్ఞా సదా దశరథేన వై |౪-౪-౨౨|
తస్య అయం పూర్వజః పుత్రః త్రిషు లోకేషు విశ్రుతః |
సుగ్రీవం వానరేంద్రం తు రామః శరణం ఆగతః |౪-౪-౨౩|
శోక అభిభూతే రామే తు శోక ఆర్తే శరణం గతే |
కర్తుం అర్హతి సుగ్రీవః ప్రసాదం సహ యూథపైః |౪-౪-౨౪|
ఏవం బ్రువాణం సౌమిత్రిం కరుణం స అశ్రు పాతనం |
హనుమాన్ ప్రతి ఉవాచ ఇదం వాక్యం వాక్య విశారదః |౪-౪-౨౫|
ఈదృశా బుద్ధి సంపన్నా జితక్రోధా జితేఇంద్రియాః |
ద్రష్టవ్యా వానరేఇంద్రేణ దిష్ట్యా దర్శనం ఆగతాః |౪-౪-౨౬|
స హి రాజ్యాత్ చ విభ్రష్టః కృత వైరః చ వాలినా |
హృత దారో వనే త్రస్తః భ్రాత్రా వినికృతః భృశం |౪-౪-౨౭|
కరిష్యతి స సాహాయ్యం యువయోః భాస్కరాత్మజః |
సుగ్రీవః సహ చ అస్మాభిః సీతాయాః పరిమార్గణే |౪-౪-౨౮|
ఇతి ఏవం ఉక్త్వా హనుమాన్ శ్లక్ష్ణం మధురయా గిరా |
బభాషే సాధు గచ్ఛామః సుగ్రీవం ఇతి రాఘవం |౪-౪-౨౯|
ఏవం బ్రువంతం ధర్మాత్మా హనూమంతం స లక్ష్మణః |
ప్రతిపూజ్య యథా న్యాయం ఇదం ప్రోవాచ రాఘవం |౪-౪-౩౦|
కపిః కథయతే హృష్టో యథా అయం మారుతాత్మజః |
కృత్యవాన్ సోఽపి సంప్రాప్తః కృత కృత్యోఽసి రాఘవ |౪-౪-౩౧|
ప్రసన్న ముఖ వర్ణః చ వ్యక్తం హృష్టః చ భాషతే |
న అనృతం వక్ష్యతే వీరో హనూమాన్ మారుతాత్మజః |౪-౪-౩౨|
తతః స సుమహాప్రాజ్ఞః హనుమాన్ మారుతాత్మజః |
జగామ ఆదాయ తౌ వీరౌ హరి రాజాయ రాఘవౌ |౪-౪-౩౩|
భిక్షు రూపం పరిత్యజ్య వానరం రూపం ఆస్థితః |
పృష్టం ఆరోప్య తౌ వీరౌ జగామ కపికుఙ్జరః |౪-౪-౩౪|
స తు విపుల యశాః కపి ప్రవీరః పవనసుతః కృత కృత్యవత్ ప్రహృష్టః |
గిరి వరం ఉరువిక్రమః ప్రయాతః స శుభమతిః సహ రామ లక్ష్మణాభ్యాం |౪-౪-౩౫|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే చతుర్థః సర్గః |౪-౪|