కిష్కింధకాండము - సర్గము 22

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే కిష్కింధాకాండే ద్వావింశః సర్గః |౪-౨౨|

వాల్మీకి రామాయణము

రామాయణ కాండములు

1. బాలకాండము

2. అయోధ్యాకాండము

3. అరణ్యకాండము

4. కిష్కింధకాండము

5. సుందరకాండము

6. యుద్ధకాండము

7. ఉత్తరకాండము

వీక్షమాణః తు మందాసుః సర్వతో మందం ఉచ్ఛ్వసన్ |

ఆదౌ ఏవ తు సుగ్రీవం దదర్శ అనుజం అగ్రతః |౪-౨౨-౧|

తం ప్రాప్త విజయం వాలీ సుగ్రీవం ప్లవగ ఈశ్వరం |

ఆభాష్య వ్యక్తయా వాచా సస్నేహం ఇదం అబ్రవీత్ |౪-౨౨-౨|

సుగ్రీవ దోషేణ న మాం గంతుం అర్హసి కిల్బిషాత్ |

కృష్యమాణం భవిష్యేణ బుద్ధి మోహేన మాం బలాత్ |౪-౨౨-౩|

యుగపద్ విహితం తాత న మన్యే సుఖం అవయోః |

సౌహార్దం భ్రాతృ యుక్తం హి తద్ ఇదం జాతం అన్యథా |౪-౨౨-౪|

ప్రతిపద్య త్వం అద్య ఏవ రాజ్యం ఏషాం వన ఓకసాం |

మాం అపి అద్య ఏవ గచ్ఛంతం విద్ధి వైవస్వత క్షయం |౪-౨౨-౫|

జీవితం చ హి రాజ్యం చ శ్రియం చ విపులాం ఇమాం |

ప్రజహామి ఏష వై తూర్ణం అహం చ అగర్హితం యశః |౪-౨౨-౬|

అస్యాం త్వం అహం అవస్థాయాం వీర వక్ష్యామి యద్ వచః |

యది అపి అసుకరం రాజన్ కర్తుం ఏవ తద్ అర్హసి |౪-౨౨-౭|

సుఖార్హం సుఖ సంవృద్ధం బాలం ఏనం అబాలిశం |

బాష్ప పూర్ణ ముఖం పశ్య భూమౌ పతితం అంగదం |౪-౨౨-౮|

మమ ప్రాణైః ప్రియతరం పుత్రం పుత్రం ఇవ ఔరసం |

మయా హీనం అహీనార్థం సర్వతః పరిపాలయ |౪-౨౨-౯|

త్వం అపి అస్య పితా దాతా చ పరిత్రాతా చ సర్వతః |

భయేషు అభయదః చైవ యథా అహం ప్లవగేశ్వర |౪-౨౨-౧౦|

ఏష తారాత్మజః శ్రీమాన్ త్వయా తుల్య పరాక్రమః |

రక్షసాం చ వధే తేషాం అగ్రతః తే భవిష్యతి |౪-౨౨-౧౧|

అనురూపాణి కర్మాణి విక్రమ్య బలవాన్ రణే |

కరిష్యతి ఏష తారేయః తరస్వీ తరుణో అంగదః |౪-౨౨-౧౨|

సుషేణ దుహితా చ ఇయం అర్థ సూక్ష్మ వినిశ్చయే |

ఔత్పాతికే చ వివిధే సర్వతః పరినిష్ఠితా |౪-౨౨-౧౩|

యద్ ఏష సాధు ఇతి బ్రూయాత్ కార్యం తన్ ముక్త సంశయం |

న హి తారా మతం కించిత్ అన్యథా పరివర్తతే |౪-౨౨-౧౪|

రాఘవస్య చ తే కార్యం కర్తవ్యం అవిశంకయా |

స్యాత్ అధర్మో హి అకరణే త్వాం చ హింస్యాత్ అమానితః |౪-౨౨-౧౫|

ఇమాం చ మాలాం ఆధత్స్వ దివ్యాం సుగ్రీవ కాంచనీం |

ఉదారా శ్రీః స్థితా హి అస్యాం సంప్రజహ్యాత్ మృతే మయి |౪-౨౨-౧౬|

ఇతి ఏవం ఉక్తః సుగ్రీవో వాలినా భ్రాతృ సౌహృదాత్ |

హర్షం త్యక్త్వా పునర్ దీనో గ్రహ గ్రస్త ఇవ ఉడు రాట్ |౪-౨౨-౧౭|

తత్ వాలి వచనాత్ శాంతః కుర్వన్ యుక్తం అతంద్రితః |

జగ్రాహ సో అభ్యనుజ్ఞాతో మాలాం తాం చైవ కాంచనీం |౪-౨౨-౧౮|

తాం మాలాం కాంచనీం దత్త్వా వాలీ దృష్ట్వా ఆత్మజం స్థితం |

సంసిద్ధః ప్రేత్య భావాయ స్నేహాత్ అంగదం అబ్రవీత్ |౪-౨౨-౧౯|

దేశ కాలౌ భజస్వ అద్య క్షమమాణః ప్రియ అప్రియే |

సుఖ దుఃఖ సహః కాలే సుగ్రీవ వశగో భవ |౪-౨౨-౨౦|

యథా హి త్వం మహాబాహో లాలితః సతతం మయా |

న తథా వర్తమానం త్వాం సుగ్రీవో బహు మన్యతే |౪-౨౨-౨౧|

నా అస్య అమిత్రైః గతం గచ్ఛేః మా శత్రుభిః అరిందమ |

భర్తుః అర్థ పరో దాంతః సుగ్రీవ వశగో భవ |౪-౨౨-౨౨|

న చ అతిప్రణయః కార్యః కర్తవ్యో అప్రణయః చ తే |

ఉభయం హి మహాదోషం తస్మాత్ అంతర దృక్ భవ |౪-౨౨-౨౩|

ఇతి ఉక్త్వా అథ వివృత్త అక్షః శర సంపీడితో భృశం |

వివృతైః దశనైః భీమైః బభూవ ఉత్క్రాంత జీవితః |౪-౨౨-౨౪|

తతో విచుక్రుశుర్ తత్ర వానరా హత యూథపాః |

పరిదేవయమానాః తే సర్వే ప్లవగ సత్తమాః |౪-౨౨-౨౫|

కిష్కింధా హి అథ శూన్యా చ స్వర్ గతే వానరేశ్వరే |

ఉద్యానాని చ శూన్యాని పర్వతాః కానాని చ |౪-౨౨-౨౬|

హతే ప్లవగ శార్దూలే నిష్ ప్రభా వానరాః కృతాః |

యస్య వేగేన మహతా కాననాని వనాని చ |౪-౨౨-౨౭|

పుష్ప ఓఘేణ అనుబద్ధంతే కరిష్యతి తత్ అద్య కహః |

యేన దత్తం మహత్ యుద్ధం గంధర్వస్య మహాత్మనః |౪-౨౨-౨౮|

గోలభస్య మహాబాహుః దశ వర్షాణి పంచ చ |

న ఏవ రాత్రౌ న దివసే తత్ యుద్ధం ఉపశామ్యతి |౪-౨౨-౨౯|

తతః షోడశమే వర్షే గోలభో వినిపాతితః |

తం హత్వా దుర్వినీతిం తు వాలీ దంష్ట్ర కరాలవాన్ |

సర్వా అభయం కరః అస్మాకం కథం ఏష నిపాతితః |౪-౨౨-౩౦|

హతే తు వీరే ప్లవగాధిపే తదా

ప్లవంగమాః తత్ర న శర్మ లేభిరే |

వనే చరాః సింహ యుతే మహావనే

యథా హి గావో నిహతే గవాం పతౌ |౪-౨౨-౩౧|

తతః తు తారా వ్యసన అర్ణవ ప్లుతా

మృతస్యా భర్తుర్ వదనం సమీక్ష్య సా |

జగామ భూమిం పరిరభ్య వాలినం

మహా ద్రుమం ఛిన్నం ఇవ ఆశ్రితా లతా |౪-౨౨-౩౨|

ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే ద్వావింశః సర్గః |౪-౨౨|