కిష్కింధకాండము - సర్గము 20

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే కిష్కింధాకాండే వింశః సర్గః |౪-౨౦|

వాల్మీకి రామాయణము

రామాయణ కాండములు

1. బాలకాండము

2. అయోధ్యాకాండము

3. అరణ్యకాండము

4. కిష్కింధకాండము

5. సుందరకాండము

6. యుద్ధకాండము

7. ఉత్తరకాండము

రామ చాప విసృష్టేన శరేణ అంతకరేణ తం |

దృష్ట్వా వినిహతం భూమౌ తారా తారాధిప ఆననా |౪-౨౦-౧|

సా సమాసాద్య భర్తారం పర్యష్వజత భామినీ |

ఇషుణా అభిహతం దృష్ట్వా వాలినం కుంజరోపమం |౪-౨౦-౨|

వానరం పర్వత ఇంద్ర ఆభం శోక సంతప్త మానసా |

తారా తరుం ఇవ ఉన్మూలం పర్యదేవయత్ ఆతురా |౪-౨౦-౩|

రణే దారుణ విక్రాంత ప్రవీర ప్లవతాం వర |

కిం ఇదీనాం పురో భాగాం అద్య త్వం న అభిభాషసే |౪-౨౦-౪|

ఉత్తిష్ఠ హరి శార్దూల భజస్వ శయన ఉత్తమం |

న ఏవం విధాః శేరతే హి భూమౌ నృపతి సత్తమాః |౪-౨౦-౫|

అతీవ ఖలు తే కాంతా వసుధా వసుధాధిప |

గత అసుర్ అపి తాం గాత్రైః మాం విహాయ నిషేవసే |౪-౨౦-౬|

వ్యక్తం అద్య త్వయా వీర ధర్మతః సంప్రవర్తతా |

కిష్కింధా ఇవ పురీ రమ్యా స్వర్గ మార్గే వినిర్మితా |౪-౨౦-౭|

యాని అస్మాభిః త్వయా సార్ధం వనేషు మధు గంధిషు |

విహృతాని త్వయా కాలే తేషాం ఉపరమః కృతః |౪-౨౦-౮|

నిరానందా నిరాశా అహం నిమగ్నా శోక సాగరే |

త్వయి పంచత్వం ఆపన్నే మహాయూథప యూథపే |౪-౨౦-౯|

హృదయం సుస్థిరం మహ్యం దృష్ట్వా వినిహతం భువి |

యన్ న శోక అభిసంతప్తం స్ఫుటతే అద్య సహస్రధా |౪-౨౦-౧౦|

సుగ్రీవస్య త్వయా భార్యా హృతా స చ వివాసితః |

యత్ తత్ తస్య త్వయా వ్యుష్టిః ప్రాప్తా ఇయం ప్లవగాధిప |౪-౨౦-౧౧|

నిఃశ్రేయస పరా మోహాత్ త్వయా చ అహం విగర్హితా |

యా ఏషా అబ్రువం హితం వాక్యం వానరేంద్ర హిత ఏషిణీ |౪-౨౦-౧౨|

రూప యౌవన దృప్తానాం దక్షిణానాం చ మానద |

నూనం అప్సరసాం ఆర్య చిత్తాని ప్రమథిష్యసి |౪-౨౦-౧౩|

కాలో నిఃసంశయో నూనం జీవిత అంతకరః తవ |

బలాత్ యేన అవపన్నో అసి సుగ్రీవస్య అవశో వశం |౪-౨౦-౧౪|

అస్థానే వాలినం హత్వా యుధ్యమానం పరేణ చ |

న సంతప్యతి కాకుత్స్థః కృత్వా సుగర్హితం |౪-౨౦-౧౫|

వైధవ్యం శోక సంతాపం కృపణం అకృపణా సతీ |

అదుహ్ఖ ఉపచితా పూర్వం వర్తయిష్యామి అనాథవత్ |౪-౨౦-౧౬|

లాలితః చ అంగదో వీరః సుకుమారః సుఖోచితః |

వత్స్యతే కాం అవస్థాం మే పితృవ్యే క్రోధ మూర్చ్ఛితే |౪-౨౦-౧౭|

కురుష్వ పితరం పుత్ర సుదృష్టం ధర్మ వత్సలం |

దుర్లభం దర్శనం తస్య తవ వత్స భవిష్యతి |౪-౨౦-౧౮|

సమాశ్వాసయ పుత్రం త్వం సందేశం సందిశస్వ మే |

మూర్ధ్ని చ ఏనం సమాఘ్రాయ ప్రవాసం ప్రస్థితో హి అసి |౪-౨౦-౧౯|

రామేణ హి మహత్ కర్మ కృతం త్వాం అభినిఘ్నతా |

ఆనృణ్యం తు గతం తస్య సుగ్రీవస్య ప్రతిశ్రవే |౪-౨౦-౨౦|

సకామో భవ సుగ్రీవ రుమాం త్వం ప్రతిపత్స్యసే |

భుంక్ష్వ రాజ్యం అనుద్విగ్నః శస్తో భ్రాతా రిపుః తవ |౪-౨౦-౨౧|

కిం మాం ఏవం ప్రలపతీం ప్రియాం త్వం న అభిభాషసే |

ఇమాః పశ్య వరా బహ్వయః భార్యాః తే వానరేశ్వర |౪-౨౦-౨౨|

తస్యా విలపితం శ్రుత్వా వానర్యః సర్వతః చ తాః |

పరిగృహ్య అంగదం దీనా దుహ్ఖ ఆర్తాః పరిచుక్రుశుః |౪-౨౦-౨౩|

కిం అంగదం స అంగద వీర బాహో

విహాయ యాతో అసి అద్య చిరం ప్రవాసం |

న యుక్తం ఏవం గుణ సంనికృష్టం

విహాయ పుత్రం ప్రియ పుత్రం ప్రియ చారు వేషం |౪-౨౦-౨౪|

యది అప్రియం కించిద్ అసంప్రధార్య

కృతం మయా స్యాత్ తవ దీర్ఘ బాహో |

క్షమస్వ మే తత్ హరి వంశ నాథ

వ్రజామి మూర్ధ్నా తవ వీర పాదౌ |౪-౨౦-౨౫|

తథా తు తారా కరుణం రుదంతీ

భర్తుః సమీపే సహ వానరీభిః |

వ్యవస్యత ప్రాయం అనింద్య వర్ణా

ఉపోపవేష్టుం భువి యత్ర వాలీ |౪-౨౦-౨౬|

ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే వింశః సర్గః |౪-౨౦|