అరణ్య పర్వము - అధ్యాయము - 149
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (అరణ్య పర్వము - అధ్యాయము - 149) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [వై]
ఏవమ ఉక్తస తు భీమేన సమితం కృత్వా పలవంగమః
యథి తే ఽహమ అనుగ్రాహ్యొ థర్శయాత్మానమ ఆత్మనా
2 [వై]
ఏవమ ఉక్తస తు భీమేన సమితం కృత్వా పలవంగమః
తథ రూపం థర్శయామ ఆస యథ వై సాగరలఙ్ఘనే
3 భరాతుః పరియమ అభీప్సన వై చకార సుమహథ వపుః
థేహస తస్య తతొ ఽతీవ వర్ధత్య ఆయామ విస్తరైః
4 తథ రూపం కథలీ సన్థం ఛాథయన్న అమితథ్యుతిః
గిరేశ చొచ్ఛ్రయమ ఆగమ్య తస్దౌ తత్ర స వానరః
5 సముచ్ఛ్రితమహాకాయొ థవితీయ ఇవ పర్వతః
తామ్రేక్షణస తీక్ష్ణథంస్త్రొ భృకుటీ కృతలొచనః
థీర్ఘలాఙ్గూలమ ఆవిధ్య థిశొ వయాప్య సదితః కపిః
6 తథ రూపం మహథ ఆలక్ష్య భరాతుః కౌరవనన్థనః
విసిస్మియే తథా భీమొ జహృషే చ పునః పునః
7 తమ అర్కమ ఇవ తేజొభిః సౌవర్ణమ ఇవ పర్వతమ
పరథీప్తమ ఇవ చాకాశం థృష్ట్వా భీమొ నయమీలయత
8 ఆబభాషే చ హనుమాన భీమసేనం సమయన్న ఇవ
ఏతావథ ఇహ శక్తస తవం రూపం థరష్టుం మమానఘ
9 వర్ధే ఽహం చాప్య అతొ భూయొ యావన మే మనసేప్సితమ
భీమ శత్రుషు చాత్యర్దం వర్ధతే మూర్తిర ఓజసా
10 తథ అథ్భుతం మహారౌథ్రం విన్ధ్యమన్థర సంనిభమ
థృష్ట్వా హనూమతొ వర్ష్మ సంభ్రాన్తః పవనాత్మ జః
11 పరత్యువాచ తతొ భీమః సంప్రహృష్టతనూరుహః
కృతాఞ్జలిర అథీనాత్మా హనూమన్తమ అవస్దితమ
12 థృష్టం పరమాణం విపులం శరీరస్యాస్య తే విభొ
సంహరస్వ మహావీర్యస్వయమ ఆత్మానమ ఆత్మనా
13 న హి శక్నొమి తవాం థరష్టుం థివాకరమ ఇవొథితమ
అప్రమేయమ అనాధృష్యం మైనాకమ ఇవ పర్వతమ
14 విస్మయశ చైవ మే వీర సుమహాన మనసొ ఽథయ వై
యథ రామస తవయి పార్శ్వస్దే సవయం రావణమ అభ్యగాత
15 తవమ ఏవ శక్తస తాం లఙ్కాం సయొధాం సహవాహనామ
సవబాహుబలమ ఆశ్రిత్య వినాశయితుమ ఓజసా
16 న హి తే కిం చిథ అప్రాప్యం మారుతాత్మజ విథ్యతే
తవ నైకస్య పర్యాప్తొ రావణః సగణొ యుధి
17 ఏవమ ఉక్తస తు భీమేన హనూమాన పలవగర్షభః
పరత్యువాచ తతొ వాక్యం సనిగ్ధగన్భీరయా గిరా
18 ఏవమ ఏతన మహాబాహొ యదా వథసి భారత
భీమసేన న పర్యాప్తొ మమాసౌ రాక్షసాధమః
19 మయా తు తస్మిన నిహతే రావణే లొకకన్తకే
కీర్తిర నశ్యేథ రాఘవస్య తత ఏతథ ఉపేక్షితమ
20 తేన వీరేణ హత్వా తు సగణం రాక్షసాధిపమ
ఆనీతా సవపురం సీతా లొకే కీర్తిశ చ సదాపితా
21 తథ గచ్ఛ విపులప్రజ్ఞ భరాతుః పరియహితే రతః
అరిష్టం కషేమమ అధ్వానం వాయునా పరిరక్షితః
22 ఏష పన్దాః కురుశ్రేష్ఠ సౌగన్ధిక వనాయ తే
థరక్ష్యసే ధనథొథ్యానం రక్షితం యక్షరాక్షసైః
23 న చ తే తరసా కార్యః కుసుమావచయః సవయమ
థైవతాని హి మాన్యాని పురుషేణ విశేషతః
24 బలిహొమనమస్కారైర మన్త్రైశ చ భరతర్షభ
థైవతాని పరసాథం హి భక్త్యా కుర్వన్తి భారత
25 మా తాత సాహసం కార్షీః సవధర్మమ అనుపాలయ
సవధర్మస్దః పరం ధర్మం బుధ్యస్వాగమయస్వ చ
26 విజ్ఞాతవ్యొ విభాగేన యత్ర ముహ్యన్త్య అబుథ్ధయః
ధర్మొ వై వేథితుం శక్యొ బృహస్పతిసమైర అపి
27 అధర్మొ యత్ర ధర్మాఖ్యొ ధర్మశ చాధర్మసంజ్ఞితః
విజ్ఞాతవ్యొ విభాగేన యత్ర ముహ్యన్త్య అబుథ్ధయః
28 ఆచార సంభవొ ధర్మొ ధర్మాథ వేథాః సముత్దితాః
వేథైర యజ్ఞాః సముత్పన్నా యజ్ఞైర థేవాః పరతిష్ఠితాః
29 వేథాచార విధానొక్తైర యజ్ఞైర ధార్యన్తి థేవతాః
బృహస్పత్యుశనొక్తైశ చ నయైర ధార్యన్తి మానవాః
30 పన్యా కరవనిజ్యాభిః కృష్యాదొ యొనిపొషణైః
వార్తయా ధార్యతే సర్వం ధర్మైర ఏతైర థవిజాతిభిః
31 తరయీ వార్తా థణ్డనీతిస తిస్రొ విథ్యా విజానతామ
తాభిః సమ్యక పరయుక్తాభిర లొకయాత్రా విధీయతే
32 సా చేథ ధర్మక్రియా న సయాత తరయీధర్మమ ఋతే భువి
థణ్డనీతిమ ఋతే చాపి నిర్మర్యాథమ ఇథం భవేత
33 వార్తా ధర్మే హయ అవర్తన్త్యొ వినశ్యేయుర ఇమాః పరజాః
సుప్రవృత్తైర తరిభిర హయ ఏతైర ధర్మైః సూయన్తి వై పరజాః
34 థవిజానామ అమృతం ధర్మొ హయ ఏకశ చైవైక వర్ణికః
యజ్ఞాధ్యయన థానాని తరయః సాధారణాః సమృతాః
35 యాజనాధ్యాపనే చొభే బరాహ్మణానాం పరతిగ్రహః
పాలనం కషత్రియాణాం వై వైశ్య ధర్మశ చ పొషణమ
36 శుశ్రూషా తు థవిజాతీనాం శూథ్రాణాం ధర్మ ఉచ్యతే
భైక్ష హొమవ్రతైర హీనాస తదైవ గురువాసినామ
37 కషత్రధర్మొ ఽతర కౌన్తేయ తవ ధర్మాభిరక్షణమ
సవధర్మం పరతిపథ్యస్వ వినీతొ నియతేన్థ్రియః
38 వృథ్ధైర సంమన్త్ర్య సథ్భిశ చ బుథ్ధిమథ్భిః శరుతాన్వితైః
సుస్దితః శాస్తి థన్థేన వయసనీ పరిభూయతే
39 నిగ్రహానుగ్రహైః సమ్యగ యథా రాజా పరవర్తతే
తథా భవతి లొకస్య మర్యాథా సువ్యవస్దితా
40 తస్మాథ థేశే చ థుర్గే చ శత్రుమిత్ర బలేషు చ
నిత్యం చారేణ బొథ్ధవ్యం సదానం వృథ్ధిః కషయస తదా
41 రాజ్ఞామ ఉపాయాశ చత్వారొ బుథ్ధిమన్త్రః పరాక్రమః
నిగ్రహానుగ్రహౌ చైవ థాక్ష్యం తత కార్యసాధనమ
42 సామ్నా థానేన భేథేన థన్థేనొపేక్షణేన చ
సాధనీయాని కార్యాణి సమాస వయాస యొగతః
43 మన్త్రమూలా నయాః సర్వే చారాశ చ భరతర్షభ
సుమన్త్రితైర నయైః సిథ్ధిస తథ్విథైః సహ మన్త్రయేత
44 సత్రియా మూధేన లుబ్ధేన బాలేన లఘునా తదా
న మన్త్రయేత గుహ్యాని యేషు చొన్మాథ లక్షణమ
45 మన్త్రయేత సహ విథ్వథ్భిః శక్తైః కర్మాణి కారయేత
సనిగ్ధైశ చ నీతివిన్యాసాన మూర్ఖాన సర్వత్ర వర్జయేత
46 ధార్మికాన ధర్మకార్యేషు అర్దకార్యేషు పణ్డితాన
సత్రీషు కలీబాన నియుఞ్జీత కరూరాన కరూరేషు కర్మసు
47 సవేభ్యశ చైవ పరేభ్యశ చ కార్యాకార్యసముథ్భవా
బుథ్ధిః కర్మసు విజ్ఞేయా రిపూణాం చ బలాబలమ
48 బుథ్ధ్యా సుప్రతిపన్నేషు కుర్యాత సాధు పరిగ్రహమ
నిగ్రహం చాప్య అశిష్టేషు నిర్మర్యాథేషు కారయేత
49 నిగ్రహే పరగ్రహే సమ్యగ యథా రాజా పరవర్తతే
తథా భవతి లొకస్య మర్యాథా సువ్యవస్దితా
50 ఏష తే విహితః పార్ద ఘొరొ ధర్మొ థురన్వయః
తం సవధర్మవిభాగేన వినయస్దొ ఽనుపాలయ
51 తపొ ధర్మథమేజ్యాభిర విప్రా యాన్తి యదా థివమ
థానాతిద్య కరియా ధర్మైర యాన్తి వైశ్యాశ చ సథ్గతిమ
52 కషత్రం యాతి తదా సవర్గం భువి నిగ్రహపాలనైః
సమ్యక పరనీయ థణ్డం హి కామథ్వేషవివర్జితాః
అలుబ్ధా విగతక్రొధాః సతాం యాన్తి సలొకతామ