Jump to content

అరణ్యకాండము - సర్గము 9

వికీసోర్స్ నుండి

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే అరణ్యకాండే నవమః సర్గః |౩-౯|

వాల్మీకి రామాయణము
రామాయణ కాండములు
1. బాలకాండము
2. అయోధ్యాకాండము
3. అరణ్యకాండము
4. కిష్కింధకాండము
5. సుందరకాండము
6. యుద్ధకాండము
7. ఉత్తరకాండము

సుతీక్ష్ణేన అభ్యనుజ్ఞాతం ప్రస్థితం రఘు నందనం |

హృద్యయా స్నిగ్ధయా వాచా భర్తారం ఇదం అబ్రవీత్ |౩-౯-౧|

అధర్మం తు సుసూక్ష్మేణ విధినా ప్రాప్యతే మహాన్ |

నివృత్తేన చ శక్యో అయం వ్యసనాత్ కామజాద్ ఇహ |౩-౯-౨|

త్రీణి ఏవ వ్యసనాని అత్ర కామజాని భవంతి ఉత |

మిథ్యా వాక్యం తు పరమం తస్మాత్ గురుతరా ఉభౌ |౩-౯-౩|

పర దార అభిగమనం వినా వైరం చ రౌద్రతా |

మిథ్యా వాక్యం న తే భూతం న భవిష్యతి రాఘవ |౩-౯-౪|

కుతో అభిలషణం స్త్రీణాం పరేషాం ధర్మ నాశనం |

తవ నాస్తి మనుష్యేంద్ర న చ ఆభూత్ తే కదాచన |౩-౯-౫|

మనస్యపి తథా రామ న చ ఏతత్ విద్యతే క్వచిత్ |

స్వ దార నిరతః చ ఏవ నిత్యం ఏవ నృపాత్మజ |౩-౯-౬|

ధర్మిష్టః సత్య సంధః చ పితుః నిర్దేశ కారకః |

త్వయి ధర్మః చ సత్యం చ త్వయి సర్వం ప్రతిష్టితం |౩-౯-౭|

తచ్చ సర్వం మహాబాహో శక్యం వోఢుం జితేఇంద్రియైః |

తవ వశ్య ఇంద్రియత్వం చ జానామి శుభదర్శన |౩-౯-౮|

తృతీయం యద్ ఇదం రౌద్రం పర ప్రాణ అభిహింసనం |

నిర్వైరం క్రియతే మోహాత్ తత్ చ తే సముపస్థితం |౩-౯-౯|

ప్రతిజ్ఞాతః త్వయా వీర దణ్డకారణ్య వాసినాం |

ఋషీణాం రక్షణార్థాయ వధః సంయతి రక్షసాం |౩-౯-౧౦|

ఏతన్ నిమిత్తం చ వనం దణ్డకా ఇతి విశ్రుతం |

ప్రస్థితః త్వం సహ భ్రాత్రా ధృత బాణ శరాసనః |౩-౯-౧౧|

తతః త్వాం ప్రస్థితం దృష్ట్వా మమ చింత ఆకులం మనః |

త్వత్ వృత్తం చింతయంత్యా వై భవేత్ నిఃశ్రేయసం హితం |౩-౯-౧౨|

న హి మే రోచతే వీరః గమనం దణ్డకాన్ ప్రతి |

కారణం తత్ర వక్ష్యామి వదంత్యాః శ్రూయతాం మమ |౩-౯-౧౩|

త్వం హి బాణ ధనుష్పాణిః భ్రాత్రా సహ వనం గతః |

దృష్ట్వా వన చరాన్ సర్వాన్ కచ్చిత్ కుర్యాః శర వ్యయం |౩-౯-౧౪|

క్షత్రియాణాం ఇహ ధనుర్ హుతాశస్య ఇంధనాని చ |

సమీపతః స్థితం తేజో బలం ఉచ్ఛ్రయతే భృశం |౩-౯-౧౫|

పురా కిల మహాబాహో తపస్వీ సత్య వాక్ శుచిః |

కస్మిన్ చిత్ అభవత్ పుణ్యే వనే రత మృగ ద్విజే |౩-౯-౧౬|

తస్య ఏవ తపసో విఘ్నం కర్తుం ఇంద్రః శచీపతిః |

ఖడ్గ పాణిః అథ ఆగచ్ఛత్ ఆశ్రమం భట రూప ధృక్ |౩-౯-౧౭|

తస్మిన్ తత్ ఆశ్రమ పదే నిహితః ఖడ్గ ఉత్తమః |

స న్యాస విధినా దత్తః పుణ్యే తపసి తిష్ఠతః |౩-౯-౧౮|

స తత్ శస్త్రం అనుప్రాప్య న్యాస రక్షణ తత్పరః |

వనే తు విచరతి ఏవ రక్షన్ ప్రత్యయం ఆత్మనః |౩-౯-౧౯|

యత్ర గచ్ఛతి ఉపాదాతుం మూలాని చ ఫలాని చ |

న వినా యాతి తం ఖడ్గం న్యాస రక్షణ తత్పరః |౩-౯-౨౦|

నిత్యం శస్త్రం పరివహన్ క్రమేణ స తపోధనః |

చకార రౌద్రీం స్వాం బుద్ధిం త్యక్త్వా తపసి నిశ్చయం |౩-౯-౨౧|

తతః స రౌద్ర అభిరతః ప్రమత్తో అధర్మ కర్షితః | తస్య శస్త్రస్య సంవాసాత్ జగామ నరకం మునిః |౩-౯-౨౨|

ఏవం ఏతత్ పురా వృత్తం శస్త్ర సంయోగ కారణం |

అగ్ని సంయోగవత్ హేతుః శస్త్ర సంయోగ ఉచ్యతే |౩-౯-౨౩|

స్నేహాత్ చ బహుమానాత్ చ స్మారయే త్వాం న శిక్షయే |

న కథంచన సా కార్యా గృహీత ధనుషా త్వయా |౩-౯-౨౪|

బుద్ధిః వైరం వినా హంతుం రాక్షసాన్ దణ్డక ఆశ్రితాన్ |

అపరాధం వినా హంతుం లోకో వీర న కామయే |౩-౯-౨౫|

క్షత్రియాణాం తు వీరాణాం వనేషు నియతాత్మనాం |

ధనుషా కార్యం ఏతావత్ ఆర్తానాం అభిరక్షణం |౩-౯-౨౬|

క్వ చ శస్త్రం క్వ చ వనం క్వ చ క్షాత్రం తపః క్వ చ |

వ్యావిద్ధం ఇదం అస్మాభిః దేశ ధర్మః తు పూజ్యతాం |౩-౯-౨౭|

తదార్య కలుషా బుద్ధిః జాయతే శస్త్ర సేవనాత్ |

పునర్ గత్వాత్ తత్ అయోధ్యాయాం క్షత్ర ధర్మం చరిష్యసి |౩-౯-౨౮|

అక్షయా తు భవేత్ ప్రీతిః శ్వశ్రూ శ్వశురయోః మమ |

యది రాజ్యం హి సంన్యస్య భవేత్ త్వం నిరతో మునిః |౩-౯-౨౯|

ధర్మాత్ అర్థః ప్రభవతి ధర్మాత్ ప్రభవతే సుఖం |

ధర్మేణ లభతే సర్వం ధర్మ సారం ఇదం జగత్ |౩-౯-౩౦|

ఆత్మానం నియమైః తైః తైః కర్షయిత్వా ప్రయత్నతః |

ప్రాప్యతే నిపుణైః ధర్మో న సుఖాత్ లభతే సుఖం |౩-౯-౩౧|

నిత్యం శుచి మతిః సౌమ్య చర ధర్మం తపో వనే |

సర్వం హి విదితం తుభ్యం త్రైలోక్యం అపి తత్త్వతః |౩-౯-౩౨|

స్త్రీ చాపలాత్ ఏతత్ ఉదాహృతం మేధర్మం చ వక్తుం తవ కః సమర్థః |

విచార్య బుద్ధ్యా తు సహ అనుజేనయత్ రోచతే తత్ కురు మ అచిరేణ |౩-౯-౩౩|

ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అరణ్యకాండే నవమః సర్గః |౩-౯|