అరణ్యకాండము - సర్గము 67

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే అరణ్యకాండే సప్తషష్ఠితమః సర్గః |౩-౬౭|

వాల్మీకి రామాయణము

రామాయణ కాండములు

1. బాలకాండము

2. అయోధ్యాకాండము

3. అరణ్యకాండము

4. కిష్కింధకాండము

5. సుందరకాండము

6. యుద్ధకాండము

7. ఉత్తరకాండము

పూర్వజో అపి ఉక్త మాత్రః తు లక్ష్మణేన సుభాషితం |

సార గ్రాహీ మహాసారం ప్రతిజగ్రాహ రాఘవః |౩-౬౭-౧|

స నిగృహ్య మహాబాహుః ప్రవృద్ధం రోషం ఆత్మనః |

అవష్టభ్య ధనుః చిత్రం రామో లక్ష్మణం అబ్రవీత్ |౩-౬౭-౨|

కిం కరిష్యావహే వత్స క్వ వా గచ్ఛావ లక్ష్మణ |

కేన ఉపాయేన పశ్యేయం సీతాం ఇహ విచింతయ |౩-౬౭-౩|

తం తథా పరితాప ఆర్తం లక్ష్మణో రామం అబ్రవీత్ |

ఇదం ఏవ జనస్థానం త్వం అన్వేషితుం అర్హసి |౩-౬౭-౪|

రాక్షసైః బహుభిః కీర్ణం నానా ద్రుమ లతా ఆయుతం |

సంతి ఇహ గిరి దుర్గాణి నిర్దరాః కందరాణి చ |౩-౬౭-౫|

గుహాః చ వివిధా ఘోరా నానా మృగ గణ ఆకులాః |

ఆవాసాః కిన్నరాణాం చ గంధర్వ భవనాని చ |౩-౬౭-౬|

తాని యుక్తో మయా సార్ధం సమన్వేషితుం అర్హసి |

త్వత్ విధా బుద్ధి సంపన్నా మాహాత్మానో నరర్షభ |౩-౬౭-౭|

ఆపత్సు న ప్రకంపంతే వాయు వేగైః ఇవ అచలాః |

ఇతి ఉక్తః తత్ వనం సర్వం విచచార స లక్ష్మణః |౩-౬౭-౮|

క్రుద్ధో రామః శరం ఘోరం సంధాయ ధనుషి క్షురం |

తతః పర్వత కూట ఆభం మహా భాగం ద్విజ ఉత్తమం |౩-౬౭-౯|

దదర్శ పతితం భూమౌ క్షతజ ఆర్ద్రం జటాయుషం |

తం దృష్ట్వా గిరి శృంగ ఆభం రామో లక్ష్మణం అబ్రవీత్ |౩-౬౭-౧౦|

అనేన సీతా వైదేహీ భక్షితా న అత్ర సంశయః |

గృధ్ర రూపం ఇదం వ్యక్తం రక్షో భ్రమతి కాననం |౩-౬౭-౧౧|

భక్షయిత్వా విశాలాక్షీం ఆస్తే సీతాం యథా సుఖం |

ఏనం వధిష్యే దీప్త అగ్రైః ఘోరైః బాణైః అజిహ్మగైః |౩-౬౭-౧౨|

ఇతి ఉక్త్వా అభ్యపతత్ గృధ్రం సంధాయ ధనుషి క్షురం |

క్రుద్ధో రామః సముద్ర అంతాం చాలయన్ ఇవ మేదినీం |౩-౬౭-౧౩|

తం దీన దీనయా వాచా స ఫేనం రుధిరం వమన్ |

అభ్యభాషత పక్షీ తు రామం దశరథ ఆత్మజం |౩-౬౭-౧౪|

యాం ఓషధిం ఇవ ఆయుష్మన్ అన్వేషసి మహా వనే |

సా దేవీ మమ చ ప్రాణా రావణేన ఉభయం హృతం |౩-౬౭-౧౫|

త్వయా విరహితా దేవీ లక్ష్మణేన చ రాఘవ |

హ్రియమాణా మయా దృష్టా రావణేన బలీయసా |౩-౬౭-౧౬|

సీతాం అభ్యవపన్నో అహం రావణః చ రణే మయా |

విధ్వంసిత రథః చ అత్ర పాతితో ధరణీ తలే |౩-౬౭-౧౭|

ఏతత్ అస్య ధనుః భగ్నం ఏతత్ అస్య శరావరం |

అయం అస్య రణే రామ భగ్నః సాంగ్రామికో రథః |౩-౬౭-౧౮|

అయం తు సారథిః తస్య మత్ పక్ష నిహతో భువిః |

పరిశ్రాంతస్య మే పక్షౌ ఛిత్త్వా ఖడ్గేన రావణః |౩-౬౭-౧౯|

సీతాం ఆదాయ వైదేహీం ఉత్పపాత విహాయసం |

రక్షసా నిహతం పూర్వం న మాం హంతుం త్వం అర్హసి |౩-౬౭-౨౦|

రామః తస్య తు విజ్ఞాయ సీతా సక్తాం ప్రియాం కథాం |

గృధ్ర రాజం పరిష్వజ్య పరిత్యజ్య మహత్ ధనుః |౩-౬౭-౨౧|

నిపపాత అవశో భూమౌ రురోద సహ లక్ష్మణ |

ద్విగుణీకృత తాప ఆర్తో రామో ధీరతరో అపి సన్ |౩-౬౭-౨౨|

ఏకం ఏక అయనే కృచ్ఛ్రే నిఃశ్వసంతం ముహుర్ ముహుః |

సమీక్ష్య దుఃఖితో రామః సౌమిత్రిం ఇదం అబ్రవీత్ |౩-౬౭-౨౩|

రాజ్యం భ్రష్టం వనే వాసః సీతా నష్టా మృతే ద్విజః |

ఈదృశీ ఇయం మమ అలక్ష్మీః దహేత్ అపి పావకం |౩-౬౭-౨౪|

సంపూర్ణం అపి చేత్ అద్య ప్రతరేయం మహోదధిం |

సో అపి నూనం మమ అలక్ష్మ్యా విశుష్యేత్ సరితాం పతిః |౩-౬౭-౨౫|

న అస్తి అభాగ్యతరో లోకే మత్తో అస్మిన్ స చరాచరే |

యేన ఇయం మహతీ ప్రాప్తా మయా వ్యసన వాగురా |౩-౬౭-౨౬|

అయం పితృ వయస్యో మే గృధ్ర రాజో జరా అన్వితః |

శేతే వినిహతో భూమౌ మమ భాగ్య విపర్యయాత్ |౩-౬౭-౨౭|

ఇతి ఏవం ఉక్త్వా బహుశో రాఘవః సహ లక్ష్మణః |

జటాయుషం చ పస్పర్శ పితృ స్నేహం నిదర్శయన్ |౩-౬౭-౨౮|

నికృత్త పక్షం రుధిర అవసిక్తం

తం గృధ్ర రాజం పరిరభ్య రామః |

క్వ మైథిలి ప్రాణ సమా మమ ఇతి

విముచ్య వాచం నిపపాత భూమౌ |౩-౬౭-౨౯|

ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అరణ్యకాండే సప్తషష్ఠితమః సర్గః |౩-౬౭|