అరణ్యకాండము - సర్గము 55

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే అరణ్యకాండే పఞ్చపఞ్చాశః సర్గః |౩-౫౫|

వాల్మీకి రామాయణము

రామాయణ కాండములు

1. బాలకాండము

2. అయోధ్యాకాండము

3. అరణ్యకాండము

4. కిష్కింధకాండము

5. సుందరకాండము

6. యుద్ధకాండము

7. ఉత్తరకాండము

సందిశ్య రాక్షసాన్ ఘోరాన్ రావణో అష్టౌ మహాబలాన్ |

ఆత్మానం బుద్ధి వైక్లవ్యాత్ కృత కృత్యం అమన్యత |౩-౫౫-౧|

స చింతయానో వైదేహీం కామ బాణ సంప్రపీడితః |

ప్రవివేశ గృహం రమ్యం సీతాం ద్రష్టుం అభిత్వరన్ |౩-౫౫-౨|

స ప్రవిశ్య తు తత్ వేశ్మ రావణో రాక్షస అధిపః |

అపశ్యత్ రాక్షసీ మధ్యే సీతాం దుఃఖ పరాయణం |౩-౫౫-౩|

అశ్రు పూర్ణ ముఖీం దీనాం శోక భార అవపీడితాం |

వాయు వేగైః ఇవ ఆక్రాంతాం మజ్జంతీం నావం అర్ణవే |౩-౫౫-౪|

మృగ యూథ పరిభ్రష్టాం మృగీం శ్వభిః ఇవ ఆవృతాం |

అధోగత ముఖీం సీతాం తాం అభ్యేత్య నిశాచరః |౩-౫౫-౫|

తాం తు శోక వశాత్ దీనాం అవశాం రాక్షస అధిపః |

స బలాత్ దర్శయామాస గృహం దేవ గృహ ఉపమం |౩-౫౫-౬|

హర్మ్య ప్రాసాద సంబధం స్త్రీ సహస్ర నిషేవితం |

నానా పక్షి గణైః జుష్టం నానా రత్న సమన్వితం |౩-౫౫-౭|

దాంతకైః తాపనీయైః చ స్ఫాటికై రాజతైః తథా |

వజ్ర వైదూర్య చిత్రైః చ స్తంభైః దృష్టి మనోరమైః |౩-౫౫-౮|

దివ్య దుందుభి నిర్ఘోషం తప్త కాంచన భూషణం |

సోపానం కాంచనం చిత్రం ఆరురోహ తయా సహ |౩-౫౫-౯|

దాంతకా రాజతాః చైవ గవాక్షాః ప్రియ దర్శనాః |

హేమ జాలా ఆవృతాః చ ఆసన్ తత్ర ప్రాసాద పంక్తయః |౩-౫౫-౧౦|

సుధా మణి విచిత్రాణి భూమి భాగాని సర్వశః |

దశగ్రీవః స్వ భవనే ప్రాదర్శయత మైథిలీం |౩-౫౫-౧౧|

దీర్ఘికాః పుష్కరిణ్యః చ నానా పుష్ప సమావృతాః |

రావణో దర్శయామాస సీతాం శోక పరాయణాం |౩-౫౫-౧౨|

దర్శయిత్వా తు వైదేహీం కృత్స్నం తత్ భవన ఉత్తమం |

ఉవాచ వాక్యం పాపాత్మా సీతాం లోభితుం ఇచ్ఛయా |౩-౫౫-౧౩|

దశ రాక్షస కోట్యః చ ద్వావింశతిః అథ అపరాః |

వర్జయిత్వా జరా వృద్ధాన్ బాలాన్ చ రజనీచరాన్ |౩-౫౫-౧౪|

తేషాం ప్రభుః అహం సీతే సర్వేషాం భీమ కర్మణాం |

సహస్రం ఏకం ఏకస్య మమ కార్య పురఃసరం |౩-౫౫-౧౫|

యత్ ఇదం రాజ్య తంత్రం మే త్వయి సర్వం ప్రతిష్ఠితం |

జీవితం చ విశాలాక్షి త్వం మే ప్రాణైః గరీయసీ |౩-౫౫-౧౬|

బహ్వీనాం ఉత్తమ స్త్రీణాం మమ యో అసౌ పరిగ్రహః |

తాసాం త్వం ఈశ్వరీ సీతే మమ భార్యా భవ ప్రియే |౩-౫౫-౧౭|

సాధు కిం తే అన్యయా బుద్ధ్యా రోచయస్వ వచో మమ |

భజస్వ మా అభితప్తస్య ప్రసాదం కర్తుం అర్హసి |౩-౫౫-౧౮|

పరిక్షిప్తా సముద్రేణ లంకా ఇయం శత యోజనా |

న ఇయం ధర్షయితుం శక్యా స ఇంద్రైః అపి సుర అసురైః |౩-౫౫-౧౯|

న దేవేషు న యక్షేషు న గంధర్వేషు న ఋషిషు |

అహం పశ్యామి లోకేషు యో మే వీర్య సమో భవేత్ |౩-౫౫-౨౦|

రాజ్య భ్రష్టేన దీనేన తాపసేన పదాతినా |

కిం కరిష్యసి రామేణ మానుషేణ అల్ప తేజసా |౩-౫౫-౨౧|

భజస్వ సీతే మాం ఏవ భర్తా అహం సదృశః తవ |

యౌవనం హి అధ్రువం భీరు రమస్వ ఇహ మయా సహ |౩-౫౫-౨౨|

దర్శనే మా కృథాః బుద్ధిం రాఘవస్య వరాననే |

కా అస్య శక్తిః ఇహ ఆగంతుం అపి సీతే మనోరథైః |౩-౫౫-౨౩|

న శక్యో వాయుః ఆకాశే పాశైః బద్ధం మహాజవః |

దీప్యమానస్య వా అపి అగ్నేః గ్రహీతుం విమలాం శిఖాం |౩-౫౫-౨౪|

త్రయాణాం అపి లోకానాం న తం పశ్యామి శోభనే |

విక్రమేణ నయేత్ యః త్వాం మత్ బాహు పరిపాలితాం |౩-౫౫-౨౫|

లంకాయాం సుమహత్ రాజ్యం ఇదం త్వం అనుపాలయ |

త్వత్ ప్రేష్యా మత్ విధా చైవ దేవాః చ అపి చర అచరం |౩-౫౫-౨౬|

అభిషేక ఉదక క్లిన్నా తుష్టా చ రమయస్వ మాం |

దుష్కృతం యత్ పురా కర్మ వన వాసేన తద్ గతం |౩-౫౫-౨౭|

యత్ చ తే సుకృతో ధర్మః తస్య ఇహ ఫలం ఆప్నుహి |

ఇహ సర్వాణి మాల్యాని దివ్య గంధాని మైథిలి |౩-౫౫-౨౮|

భూషణాని చ ముఖ్యాని తాని సేవ మయా సహ |

పుష్పకం నామ సుశ్రోణి భ్రాతుః వైశ్రవణస్య మే |౩-౫౫-౨౯|

విమానం సూర్య సంకాశం తరసా నిర్జితం రణే |

విశాలం రమణీయం చ తత్ విమానం మనో జవం |౩-౫౫-౩౦|

తత్ర సీతే మయా సార్ధం విహరస్వ యథా సుఖం |

వదనం పద్మ సంకాశం విమలం చారు దర్శనం |౩-౫౫-౩౧|

శోక ఆర్తం తు వరారోహే న భ్రాజతి వర ఆననే |

ఏవం వదతి తస్మిన్ సా వస్త్ర అంతేన వర అంగనా |౩-౫౫-౩౨|

పిధాయ ఇందు నిభం సీతా మందం అశ్రూన్ అవర్తయత్ |

ధ్యాయంతీం తాం ఇవ అస్వస్థాం సీతాం చింతా హత ప్రభాం |౩-౫౫-౩౩|

ఉవాచ వచనం వీరో రావణో రజనీ చరః |

అలం వ్రీడేన వైదేహి ధర్మ లోప కృతేన తే |౩-౫౫-౩౪|

ఆర్షో అయం దేవి నిష్యందో యః త్వాం అభిగమిష్యతి |

ఏతౌ పాదౌ మయా స్నిగ్ధౌ శిరోభిః పరిపీడితౌ |౩-౫౫-౩౫|

ప్రసాదం కురు మే క్షిప్రం వశ్యో దాసో అహం అస్మి తే |

ఇమాః శూన్యా మయా వాచః శుష్యమాణేన భాషితాః |౩-౫౫-౩౬|

న చ అపి రావణః కాంచిత్ మూర్ధ్నా స్త్రీం ప్రణమేత హ |

ఏవం ఉక్త్వా దశగ్రీవో మైథిలీం జనక ఆత్మజాం |

కృత అంత వశం ఆపన్నో మమ ఇయం ఇతి మన్యతే |౩-౫౫-౩౭|

ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అరణ్యకాండే పఞ్చపఞ్చాశః సర్గః |౩-౫౫|