అరణ్యకాండము - సర్గము 53
శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే అరణ్యకాండే త్రిపఞ్చాశః సర్గః |౩-౫౩|
| వాల్మీకి రామాయణము | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||
ఖం ఉత్పతంతం తం దృష్ట్వా మైథిలీ జనక ఆత్మజా |
దుఃఖితా పరమ ఉద్విగ్నా భయే మహతి వర్తినీ |౩-౫౩-౧|
రోష రోదన తామ్రాక్షీ భీమాక్షం రాక్షస అధిపం |
రుదతీ కరుణం సీతా హ్రియమాణా ఇదం అబ్రవీత్ |౩-౫౩-౨|
న వ్యపత్రపసే నీచ కర్మణా అనేన రావణ |
జ్ఞాత్వా విరహితాం యో మాం చోరయిత్వా పలాయసే |౩-౫౩-౩|
త్వయా ఏవ నూనం దుష్టాత్మన్ భీరుణా హర్తుం ఇచ్ఛతా |
మమ అపవాహితో భర్తా మృగ రూపేణ మాయయా |౩-౫౩-౪|
యో హి మాం ఉద్యతః త్రాతుం సో అపి అయం వినిపాతితః |
గృధ్ర రాజః పురాణో అసౌ శ్వశురస్య సఖా మమ |౩-౫౩-౫|
పరమం ఖలు తే వీర్యం దృశ్యతే రాక్షసాధమ |
విశ్రావ్య నామధేయం హి యుద్ధే న అస్మి జితా త్వయా |౩-౫౩-౬|
ఈదృశం గర్హితం కర్మ కథం కృత్వా న లజ్జసే |
స్త్రియాః చ హరణం నీచ రహితే చ పరస్య చ |౩-౫౩-౭|
కథయిష్యంతి లోకేషు పురుషాః కర్మ కుత్సితం |
సునృశంసం అధర్మిష్ఠం తవ శౌణ్డీర్య మానినః |౩-౫౩-౮|
ధిక్ తే శౌర్యం చ సత్త్వం చ యత్ త్వయా కథితం తదా |
కుల ఆక్రోశకరం లోకే ధిక్ తే చారిత్రం ఈదృశం |౩-౫౩-౯|
కిం శక్యం కర్తుం ఏవం హి యత్ జవేన ఏవ ధావసి |
ముహూర్తం అపి తిష్ఠస్వ న జీవన్ ప్రతియాస్యసి |౩-౫౩-౧౦|
న హి చక్షుః పథం ప్రాప్య తయోః పార్థివ పుత్రయోః |
స సైన్యో అపి సమర్థః త్వం ముహూర్తం అపి జీవితుం |౩-౫౩-౧౧|
న త్వం తయోః శర స్పర్శం సోఢుం శక్తః కథంచన |
వనే ప్రజ్వలితస్య ఇవ స్పర్శం అగ్నేః విహంగమః |౩-౫౩-౧౨|
సాధు కృత్వా ఆత్మనః పథ్యం సాధు మాం ముంచ రావణ |
మత్ ప్రధర్షణ రుష్టో హి భ్రాత్రా సహ పతిః మమ |౩-౫౩-౧౩|
విధాస్యతి వినాశాయ త్వం మాం యది న ముంచసి |
యేన త్వం వ్యవసాయేన బలాత్ మాం హర్తుం ఇచ్ఛసి |౩-౫౩-౧౪|
వ్యవసాయః తు తే నీచ భవిష్యతి నిరర్థకః |
న హి అహం తం అపశ్యంతీ భర్తారం విబుధ ఉపమం |౩-౫౩-౧౫|
ఉత్సహే శత్రు వశగా ప్రాణాన్ ధారయితుం చిరం |
న నూనం చ ఆత్మనః శ్రేయః పథ్యం వా సమవేక్షసే |౩-౫౩-౧౬|
మృత్యు కాలే యథా మర్త్యో విపరీతాని సేవతే |
ముమూర్షూణాం తు సర్వేషాం యత్ పథ్యం తత్ న రోచతే |౩-౫౩-౧౭|
పశ్యామి ఇవ హి కణ్ఠే త్వాం కాల పాశ అవపాశితం |
యథా చ అస్మిన్ భయ స్థానే న బిభేషి దశానన |౩-౫౩-౧౮|
వ్యక్తం హిరణ్మయాన్ హి త్వం సంపశ్యసి మహీ రుహాన్ |
నదీం వైతరణీం ఘోరాం రుధిర ఓఘ వివాహినీం |౩-౫౩-౧౯|
ఖడ్గ పత్ర వనం చైవ భీమం పశ్యసి రావణ |
తప్త కాంచన పుష్పాం చ వైదూర్య ప్రవర చ్ఛదాం |౩-౫౩-౨౦|
ద్రక్ష్యసే శాల్మలీం తీక్ష్ణాం ఆయసైః కణ్టకైః చితాం |
న హి త్వం ఈదృశం కృత్వా తస్య అలీకం మహాత్మనః |౩-౫౩-౨౧|
ధారితుం శక్స్యసి చిరం విషం పీత్వా ఇవ నిర్ఘృణః |
బద్ధః త్వం కాల పాశేన దుర్నివారేణ రావణ |౩-౫౩-౨౨|
క్వ గతో లప్స్యసే శర్మ భర్తుః మమ మహాత్మనః |
నిమేష అంతర మాత్రేణ వినా భ్రాతరం ఆహవే |౩-౫౩-౨౩|
రాక్షసా నిహతా యేన సహస్రాణి చతుర్దశ |
కథం స రాఘవో వీరః సర్వ అస్త్ర కుశలో బలీ |౩-౫౩-౨౪|
న త్వాం హన్యాత్ శరైః తీక్ష్ణైః ఇష్ట భార్యా అపహారిణం |
ఏతత్ చ అన్యత్ చ పరుషం వైదేహీ రావణ అంక గా |
భయ శోక సమావిష్టా కరుణం విలలాప హ |౩-౫౩-౨౫|
తథా భృశ ఆర్తాం బహు చైవ భాషిణీం విలలాప పూర్వం కరుణం చ భామినీం |
జహార పాపః తరుణీం వివేష్టతీం
నృపాత్మజాం ఆగత గాత్ర వేపథుం |౩-౫౩-౨౬|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అరణ్యకాండే త్రిపఞ్చాశః సర్గః |౩-౫౩|